15 lipca 2024 r. w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej zostało opublikowane treści tzw. pakietu gazowo-wodorowego! Wprowadza on istotne zmiany prawne dla funkcjonowania rynku energii w UE i oznacza ogromne zmiany w sektorze. Na wdrożenie dyrektywy państwa członkowskie mają czas do 6 sierpnia 2026 r.
Potrzeba zmian regulacyjnych
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1788 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie wspólnych zasad rynków wewnętrznych gazu odnawialnego, gazu ziemnego i wodoru, zmieniająca dyrektywę (UE) 2023/1791 i uchylająca dyrektywę 2009/73/WE oraz Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1789 z dnia 13 czerwca 2024 r. w sprawie rynków wewnętrznych gazu odnawialnego, gazu ziemnego i wodoru, zmiany rozporządzeń (UE) nr 1227/2011, (UE) 2017/1938, (UE) 2019/942 i (UE) 2022/869 oraz decyzji (UE) 2017/684, a także uchylenia rozporządzenia (WE) nr 715/2009 były przedmiotem konsultacji między Parlamentem Europejskim, Radą UE i Komisją Europejską, które zakończyły się pod koniec 2023 r. Główne zmiany dotyczą rynku gazu ziemnego i wodoru. Pakiet Gazowo-Wodorowy przyjęty został przez Parlament Europejski dnia 11 kwietnia 2024 r., a zaakceptowany przez Radę UE 21 maja 2024 r.
Na naszym portalu poruszaliśmy już kilkukrotnie to, czego należy się spodziewać w związku z przyjęciem Pakietu Gazowo-Wodorowego:
- Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu oraz Strategia Metanowa,
- Europejski pakiet wodorowy opublikowany,
- Pakiet Gazowo-Wodorowy przyjęty przez Parlament Europejski,
- Pakiet Gazowo-Wodorowy z akceptacją Rady UE.
Cel nowych rozwiązań
Zaktualizowana dyrektywa skupia się głównie na dekarbonizacji sektora energetycznego oraz wprowadza nowe przepisy dotyczące praw konsumentów, operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych, dostępu stron trzecich i zintegrowanego planowania sieci, a także niezależnych organów regulacyjnych. Rozporządzenie ma zintegrować istniejącą infrastrukturę energetyczną i zwiększyć udział wodoru oraz gazów odnawialnych poprzez wysokie rabaty taryfowe. Przewiduje przepisy ułatwiające mieszanie wodoru z gazem ziemnym oraz promuje ściślejszą współpracę UE w zakresie jakości i magazynowania gazu.
Przypomnijmy najważniejsze zmiany, jakie wprowadza się w zakresie gazu ziemnego:
- przedłużono mechanizm dobrowolnych wspólnych zakupów gazu ziemnego (AggregateEU) do końca 2025 r., z wykluczeniem przedsiębiorstw z Rosji i Białorusi;
- wprowadzono przepisy umożliwiające 100-procentowe rabaty taryfowe dla gazu ziemnego przechowywanego w podziemnych magazynach do końca 2025 r.;
- operatorzy systemów dystrybucyjnych muszą opracowywać plany wycofywania nadmiarowej infrastruktury gazowej, które mogą być wspólnie tworzone z firmami zajmującymi się dystrybucją wodoru.
W kontekście gospodarki wodorowej, do najważniejszych zmian należy:
- wyodrębnienie operatorów systemów przesyłowych i dystrybucyjnych wodoru;
- dopuszczenie odpłatnego użytkowania przez operatorów systemów dystrybucyjnych wodoru infrastruktury dystrybucji gazu;
- obowiązek tworzenia planów rozwoju sieci gazowych i wodorowych z możliwością tworzenia wspólnych planów przez operatorów gazowych i wodorowych.
Rozporządzenie i Dyrektywa wejdą w życie 20 dni po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym UE, tj. od 4 sierpnia 2024 r. Rozporządzenie zacznie być stosowane w Państwach członkowskich od dnia 5 lutego 2025 r. Na dokonanie transpozycji dyrektywy do ustawodawstw krajowych państw członkowskich wyznaczony został termin 6 sierpnia 2026 r.