W dniu 17 maja 2022 r. w wykazie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano nowy projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego (821).

Powodu wydania rozporządzenia upatruje się w konieczności zwiększenia pewności prawnej oraz wyjaśnienia istniejących wątpliwości interpretacyjnych w zakresie sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, a także ze względu na faktyczny sposób, w jaki następuje uruchomienie tych zapasów.

W uzasadnieniu projektu przypomniano, że wybrane aspekty sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego są obecnie regulowane przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, jednak z uwagi na pojawiające się ze strony uczestników rynku sygnały o problemach z wykładnią obowiązujących przepisów, zdecydowano się na podjęcie działań, które mają położyć kres tym wątpliwościom.

Rozwiązania dotyczące sposobu prowadzenia rozliczeń za uruchomione zapasy obowiązkowe gazu ziemnego oraz kalkulacji ceny za paliwa gazowe stosowanej do tych rozliczeń

Projekt rozporządzenia określać ma mechanizm ustalania przez operatora systemu przesyłowego gazowego (operatora systemów połączonych gazowych) ilości gazu ziemnego, które zostały odebrane od podmiotów zobowiązanych do utrzymywania zapasów obowiązkowych, w każdej dobie gazowej, w której doszło do ich uruchomienia. Mechanizm ten został zróżnicowany w zależności od tego czy zapasy obowiązkowe gazu ziemnego są utrzymywane na terytorium Polski czy też poza jej granicami. W pierwszym przypadku ilość gazu jest określana na podstawie informacji przekazanych przez operatora systemu magazynowania. W drugim podstawą do ustaleń operatora jest złożona przez zleceniodawcę usługi przesyłania renominacja na odpowiednim punkcie wejścia o fizycznej lokalizacja na połączniu z systemami przesyłowymi sąsiednich krajów oraz wirtualnym punkcie wyjścia dla realizacji zadań związanych z obowiązkiem dostarczenia zapasu obowiązkowego z terenu państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu.

Ilości gazu ziemnego dostarczone podmiotom zlecającym usługę przesyłania lub dystrybucji w ramach uruchomionych zapasów obowiązkowych będą uwzględniane w ramach prowadzenia przez operatora systemu przesyłowego gazowego rozliczeń z tytułu niezbilansowania ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych z systemu gazowego w sytuacji nadzwyczajnej. Rozliczania z podmiotami zlecającymi usługę przesyłania lub dystrybucji prowadzone będą również w ramach ceny referencyjnej rozliczenia, ustalanej dla doby gazowej, w której doszło do odebrania gazu ziemnego.

Cena referencyjna rozliczenia będzie ustalana jest jako cena stanowiąca średnią ważoną wolumenem ze wszystkich transakcji giełdowych zawartych w danej dobie gazowej na giełdzie towarowej w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, w ramach rynku, na którym obrót gazem ziemnym prowadzony jest w dniu jego dostawy (indeks dla rynku dnia bieżącego gazu ziemnego dla krajowego systemu przesyłowego gazu wysokometanowego). W opinii autorów rozporządzenia, na skutek wdrożenia powyższej regulacji cena referencyjna rozliczenia ustalana będzie w oparciu o niezależny i obiektywny miernik.

Przepisy dotyczące sposobu bilansowania systemu przesyłowego i prowadzenia rozliczeń z tytułu jego niezbilansowania

W rozporządzeniu określono również szczegółowy sposób zapewnienia neutralności kosztowej działań bilansujących podejmowanych przez operatora systemu przesyłowego gazowego (operatora systemów połączonych gazowych) w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych. Neutralność tę operator zapewnia za pomocą opłaty związanej z neutralnością bilansowania, przy czym odpowiednie zastosowanie znajdzie w tym zakresie metoda kalkulacji opłat związanych z neutralnością bilansowania zatwierdzoną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Planuje się również wprowadzenie zasad dotyczących rozliczenia z tytułu ujemnego niezbilansowania przez użytkownika ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych przez niego z systemu gazowego w sytuacji nadzwyczajnej. W przypadku dodatniego niezbilansowania przez użytkownika ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych przez niego z systemu gazowego, operator systemu przesyłowego gazowego (operator systemu połączonego gazowego) uiszczać będzie na rzecz tego użytkownika opłatę za dostarczony gaz ziemny – w sposób przewidziany w rozporządzeniu.

Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Ważnym do odnotowania jest to, że publikacja projektu zbiegła się w czasie z przedstawieniem propozycji zmian w unijnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa dostaw gazu, o których pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów. Podjęcie prac na szczeblu unijnym stanowi pokłosie zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Najważniejszymi modyfikacjami w stosunku do obecnych rozwiązań mają być:

• wprowadzenie certyfikacji operatora systemu magazynowania,
• wprowadzenie rabatów w taryfach przesyłowych
• ustanowienie obowiązkowego celu napełnienia oraz trajektorii napełnienia czy
• określenie zasad współpracy na wypadek nieposiadania instalacji magazynowych przez jedno z państw członkowskich.

Autorzy: Bartłomiej Gawrecki, Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

***

Zapraszamy do zapoznania się z nowym tekstem opublikowanym na portalu zamówienia.org.pl: Etapy prowadzenia postępowania w trybie podstawowym z możliwością negocjacji i w trybie podstawowym z negocjacjami.