Minister Klimatu i Środowiska przygotowuje pakiet wsparcia dla odbiorców paliw gazowych. Na początku listopada w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano informację o opracowywaniu projektu ustawy o szczególnej ochronie odbiorców paliw gazowych w 2023 r. związku z sytuacją na rynku gazu (UD 462). Jak wskazano na stronie rządowej, projekt ten ma być jednym ze środków zaradczych służących stabilizacji trudnej sytuacji na rynku paliw gazowych.
W wyniku zaburzeń wywołanych na europejskim rynku gazu ziemnego agresją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę, państwa członkowskie stanęły przed koniecznością zmierzenia się z bezprecedensową sytuacją, w której wywołany kryzys energetyczny doprowadził do destabilizacji zasad na jakich funkcjonował dotychczas rynek paliw gazowych, a ceny surowca zaczęły osiągać niespotkany wcześniej poziom. Jakkolwiek prowadzona dotychczas polityka oparta na konsekwentnie rozbudowywanym połączniom międzysystemowym, postępującej dywersyfikacji dostaw, jak i dbaniu o odpowiedni stan napełnienia krajowych instalacji magazynowych, pozwoliła uchronić odbiorców przed znaczną częścią ryzyk, jakie zmaterializowały się w pozostałych państwach członkowskich, eliminując tym samym niebezpieczeństwo związane z brakiem surowca w nadchodzącym sezonie grzewczym, tak jednak krajowy rynek, jako część wewnętrznego rynku energii, nie pozostał obojętny na radykalnie zmieniającą się sytuację, co musiało znaleźć przełożenie na wzrosty cen surowców energetycznych.
Jak wskazują projektodawcy, powyższa sytuacja generuje znaczące koszty dla odbiorców w gospodarstwach domowych oraz podmiotów z sektora użyteczności publicznej. Zaproponowana i wdrażana w 2023 r. regulacja stanowi kontynuację ochrony odbiorców w gospodarstwach domowych, jak również odbiorców realizujących ważne zadania z zakresu użyteczności publicznej przy jednoczesnym wprowadzeniu ekwiwalentu finansowego dla przedsiębiorstw energetycznych. Mechanizm rekompensat ukształtowany jest jako jeden z elementów ochrony podmiotów szczególnie wrażliwych na zmiany cen paliw gazowych oraz odbiorców realizujących kluczowe zadania z zakresu użyteczności publicznej. W związku z powyższym projektowana regulacja służy zabezpieczeniu odbiorców gazu ziemnego w Polsce przed ewentualnymi skutkami kryzysu gazowego, którego rozmiary oraz ramy czasowe przybierają na sile, a ich oddziaływanie w sposób istotny ma wpływ na funkcjonowanie gospodarki krajowej.
Projektowane rozwiązania w zakresie ochrony odbiorców paliw gazowych zakładają zagwarantowanie w 2023 r. maksymalnej ceny paliw gazowych dla odbiorców, o których mowa w art. 62b ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne. Rządowa „tarcza gazowa” ma objąć tzw. odbiorców wrażliwych Poza gospodarstwami domowymi czy wspólnotami mieszkaniowymi ceną maksymalną mają być objęte również:
- podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,
- jednostki organizacyjne pomocy społecznej,
- szkoły,
- żłobki,
- kościoły,
- organizacje pozarządowe
- ochotnicze straże pożarne
– jednak tylko w takim zakresie, w jakim zużywają gaz na potrzeby podstawowej działalności. Ze strony przedstawicieli Ministerstwa Klimatu i Środowiska nie padła jeszcze kwota ceny maksymalnej za 1 MWh.
Przypomnijmy tylko, że ustawa z dnia 26 stycznia 2022 r. o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych wyłączyła możliwość podwyższenia stawek taryfowych gazu w 2022 r. W drodze tego aktu przewidziano, że ceny paliw gazowych zostaną zamrożone na poziomie cen zawartych w taryfie sprzedawcy z urzędu (przedsiębiorstwa energetycznego koncesję na obrót paliwami gazowymi lub energią elektryczną, świadczące usługi kompleksowe odbiorcom paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwie domowym, niekorzystającym z prawa wyboru sprzedawcy), ustalonej na okres 1 stycznia – 31 grudnia 2022 r.
W związku z powyższym przyszłe przepisy mają określać sposób kalkulacji rekompensat i zaliczek na ich poczet przysługujących przedsiębiorstwom energetycznym zajmującym się obrotem paliwami gazowymi. Planuje się wyznaczenie Zarządcy Rozliczeń S.A. jako podmiotu odpowiedzialnego za wypłatę rekompensat.
***
Dwa dni po opublikowaniu informacji o planowanym przyjęciu nowych rozwiązań pomocowych, w wykazie Rządowego Centrum Legislacji pojawiła się zakładka projektu ustawy o szczególnej ochronie odbiorców paliw gazowych w 2023 r. w związku z sytuacją na rynku gazu. Niestety do dzisiaj nie został on opublikowany, co uniemożliwia podjęcie próby oceny proponowanych rozwiązań. Niemniej samo podjęcie działań w tym obszarze należy oceniać pozytywnie.
Powyższe zapowiedzi świadczą o tym, że przyszła ustawa o szczególnej ochronie odbiorców paliw gazowych w 2023 r. związku z sytuacją na rynku gazu ma przewidywać podobne rozwiązania, jak te zawarte we wspomnianej ustawie o szczególnych rozwiązaniach służących ochronie odbiorców paliw gazowych. Stąd zachęcamy do zapoznania się naszym artykułem, w którym przedstawiono zmiany, jakie zaszły z początkiem tego roku.
Polecamy także inne artykuły, które dotyczą szczególnych rozwiązań dla odbiorców paliw i energii w związku z trwającym kryzysem energetycznym:
- Program „Ciepło z rekompensatą” oraz dodatki dla odbiorców ciepła – kto i jak może na nich skorzystać?
- Programy pomocowe dla przedsiębiorców dotkniętych skutkami kryzysu – na co mogą liczyć?
- Zamrożenie cen energii elektrycznej
Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.