W dniu 1 kwietnia 2019 r. o godzinie 6:00 weszła w życie nowa Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowych („IRiESP”) dotycząca krajowego systemu przesyłowego będącego własnością Operatora Gazociągów Przesyłowych GAZ-SYSTEM S.A z siedzibą w Warszawie („OSP”).
Dokument ten został zatwierdzony decyzją Prezesa URE z dnia 26 marca 2019 r. po uprzednim rozpatrzeniu wniosku OSP zawartym w piśmie z dnia 13 lutego 2019 r. o wydanie decyzji zatwierdzającej IRiESP w nowym brzmieniu. Złożenie wniosku zostało poprzedzone konsultacjami publicznymi projektu przeprowadzonymi w dniach 11- 25 stycznia 2019 r., w wyniku których użytkownicy systemu zgłosili szereg uwag do jego treści, które następnie zostały poddane analizie i częściowemu wdrożeniu do treść projektu.
Nowa wersja IRiESP poza zmianami o charakterze porządkowym obejmuje liczne zmiany merytoryczne w zakresie następujących zagadnień:
– środków tymczasowych,
– bilansowania,
– konwersji przepustowości (mocy umownej) z niepowiązanej na powiązaną,
– terminu składania wniosków o przydział przepustowości i terminu zakończenia wstępnej technicznej weryfikacji,
– wyłączenia zmiany przydziału przepustowości (PP) w przypadku zmiany parametrów technologiczno-pomiarowych fizycznego punktu wyjścia,
– przesłanek wstrzymania przesyłania paliwa gazowego,
– zasad alokacji wykonywanej przez operatorów systemów dystrybucyjnych dla punktu wyjścia oznaczonego PWYOSD,
– sprzedaży rezerwowej,
– obowiązku przekazywania informacji na temat podmiotów będących właścicielami paliwa gazowego wprowadzanego do systemu przesyłowego,
– rozliczenia niezbilansowania w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego grupy Lw.
Zmiany w zakresie środków tymczasowych
Wprowadzone zmiany polegały m. in. na usunięciu z treści IRiESP wszystkich postanowień dotyczących środków tymczasowych.
Zgodnie z dotychczasową treścią instrukcji, postanowienia IRiESP dotyczące dobowego limitu niezbilansowania (DLN) rynku usług bilansujących (RUB) oraz zasad rozliczania niezbilansowania dla obszaru bilansowania gazu zaazotowanego miały być stosowane do godziny 6:00 dnia 1 kwietnia 2019 r. tj. do czasu obowiązywania decyzji Prezesa URE zatwierdzającej Sprawozdanie dotyczące planowanych do wprowadzenia przez GAZ-SYSTEM S.A. środków tymczasowych w związku z wejściem w życie Rozporządzenia Komisji (UE) nr 312/2014 z dnia 26 marca 2014 r. ustanawiającego kodeks sieci dotyczący bilansowania gazu w sieciach przesyłowych („Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014”).
Z upływem powyższego terminu wszelkie postanowienia dotyczące środków tymczasowych przestały tym samym obowiązywać.
Zmiany w zakresie bilansowania
Wspomniane powyżej Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014 wymagało również dostosowania postanowień IRiESP odnośnie bilansowania.
W związku z powyższym, wprowadzono zmiany definicyjne. Zmieniono brzmienie definicji bilansowania handlowego oraz obszaru bilansowania. Zmianie uległy również definicje krańcowej ceny kupna i krańcowej ceny sprzedaży. Definicje te zostały poszerzone o kwestie dotyczące platform obrotu, na których OSP może uczestniczyć w transakcjach kupna/sprzedaży produktów przenoszących prawo własności paliwa gazowego.
Ponadto IRiESP w obecnym brzmieniu uściśla, że to na OSP ciąży odpowiedzialność za bilansowanie handlowe obszaru bilansowania gazu wysokometanowego grupy E oraz obszaru bilansowania gazu zaazotowanego grupy Lw.
Dodatkowo, doprecyzowaniu uległy kwestie dotyczące zakresu bilansowania handlowego – uściślono bowiem, że bilansowanie to nie obejmuje ewentualnych koniecznych uzgodnień pomiędzy alokacją a faktycznym zużyciem, które zostało ustalone w terminie późniejszym po dokonaniu odczytów z przyrządów pomiarowych odbiorców końcowych.
Zmianie uległa treść pkt 2.7.3.2 IRiESP. Zgodnie z nowym brzmieniem tego punktu, ZUP jest zobowiązany do zapewnienia zbilansowania ilości przesyłanego paliwa gazowego w ramach umowy przesyłowej tj. zapewnienia dostaw paliwa gazowego w ilościach odpowiadających zapotrzebowaniu jego odbiorców w poszczególnych obszarach bilansowania.
Zmiany w zakresie konwersji przepustowości (mocy umownej) z niepowiązanej na powiązaną
Doprecyzowano pkt 7.6.6.2 IRiESP poprzez wskazanie, iż wniosek o konwersję przydzielonej przepustowości niepowiązanej na powiązaną dla produktów rocznych, kwartalnych oraz miesięcznych składa się w terminie 3 dni roboczych od zakończenia aukcji, w ramach której została Użytkownikowi Sieci przydzielona przepustowość powiązana, natomiast dla produktów dobowych wniosek ten składa się nie później niż w ostatnim momencie, w którym możliwe jest składanie oferty.
Ponadto, w zakresie postanowień dotyczących konwersji, zmieniono brzmienie pkt 7.6.6.4 IRiESP. Doprecyzowano bowiem, że w przypadku, gdy we wniosku o konwersję wskazano większą ilość przepustowości (mocy umownej) niż przydzielona użytkownikowi sieci w ramach aukcji przepustowości (mocy umownej) powiązanej, OSP dokona konwersji przepustowości (mocy umownej) niepowiązanej w ilości przydzielonej w aukcji przepustowości (mocy umownej) powiązanej.
Zmiany w zakresie terminu składania wniosków o przydział przepustowości i terminu zakończenia wstępnej technicznej weryfikacji
Zmianie uległy również terminy składania wniosków w ramach procedury udostępniania przepustowości. Obecnie wnioski te mogą być składane w okresie od 25 czerwca do 15 lipca, zaś termin graniczny na weryfikację wstępną techniczną upływa z dniem 15 sierpnia roku gazowego, w którym wniosek ten jest składany. Celem zmiany powyższych terminów jest umożliwienie w tym czasie rezerwacji przepustowości w punktach połączeń międzysystemowych oraz w punktach, których dotyczy procedura udostępniania przepustowości.
Zmiany w zakresie wyłączenia zmiany przydziału przepustowości (PP) w przypadku zmiany parametrów technologiczno-pomiarowych fizycznego punktu wyjścia
Odnośnie procedury zmiany przydziału przepustowości (PP) dodano nowy punkt 7.11.6 IRiESP, zgodnie z którym zmiana parametrów technologiczno – pomiarowych fizycznego punktu wyjścia nie stanowi przesłanki do zmiany przydziału przepustowości (PP) na podstawie pkt 7.11.5 IRiESP, chyba że zmiana ta jest skutkiem realizacji przez OSP umowy o przyłączenie w danym fizycznym punkcie wyjścia.
Zmiany w zakresie przesłanek wstrzymania przesyłania paliwa gazowego
W nowej wersji IRiESP wskazano dodatkową przesłankę umożliwiającą wstrzymanie przesyłania paliwa gazowego. Zgodnie z pkt 9.1.2 IRiESP, OSP może wstrzymać przesyłanie paliwa gazowego wówczas, gdy wygasła umowa, na podstawie której realizowana była do odbiorcy końcowego sprzedaż rezerwowa i jednocześnie OSP nie realizuje procedury zmiany sprzedawcy na rzecz danego odbiorcy końcowego.
Ponadto, dodano również pkt 9.3 IRiESP, zgodnie z którym, w przypadku wstrzymania przesyłania paliwa gazowego odbiorca zobowiązany jest do wstrzymania odbioru paliwa gazowego z systemu przesyłowego.
Zmiany w zakresie zasad alokacji wykonywanej przez operatorów systemów dystrybucyjnych dla punktu wyjścia oznaczonego PWYOSD
W pkt 16.1.7 oraz 16.2.5 IRiESP określono maksymalną ilość godzinową przypisaną dla danego ZUP w danym punkcie wejścia i wyjścia. Wskazano, że ilość maksymalna w danym punkcie wejścia nie może być większa niż ilość paliwa gazowego przypisana do tego ZUP jako wprowadzona do systemu przesyłowego w danej dobie gazowej w tym punkcie wejścia. Ilość maksymalna w danym punkcie wyjścia, nie może być natomiast większa niż ilość paliwa gazowego przypisana do tego ZUP jako odebrana z tego systemu przesyłowego w danej dobie gazowej w tym punkcie wyjścia.
W rozdziale IRiESP dotyczącym alokacji dodano również pkt 16.3.4, zgodnie z którym w przypadku, gdy OSD dysponuje danymi pomiarowymi o pobranej przez odbiorców przyłączonych do systemu dystrybucyjnego ilości paliwa gazowego z systemu danego OSD, informacja ta powinna być uwzględniona w alokacji wykonywanej przez OSD dla punktów wyjścia oznaczonego skrótem PWYOSD bez modyfikacji wynikającej z przyjętego modelu szacowania realizacji dla odbiorców.
Ponadto, obecnie niedopuszczalna jest korekta alokacji rozliczeniowej wynikająca z faktycznego zużycia ustalonego na podstawie odczytów z przyrządów pomiarowych odbiorców końcowych przyłączonych do sieci OSD po upływie 7 dni roboczych miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczy alokacja.
Dodano również pkt 16.8 IRiESP, zgodnie z którym w przypadku braku przekazania przez OSD alokacji w terminach, o których mowa w pkt. 16.7.1 oraz 16.7.3 IRiESP, uznaje się, że szacunkowe ilości paliwa gazowego przypisane poszczególnym zleceniodawcom usługi przesyłania wynoszą zero.
Wprowadzenie regulacji dot. sprzedaży rezerwowej
Z uwagi na wejście w życie ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw z dnia 9 listopada 2018 r. (Dz. U. z 2018 r. poz. 2348), wprowadzone zostały do ustawy – Prawo energetyczne („PE”) przepisy regulujące sprzedaż rezerwową. Zgodnie z treścią art. 9g ust. 5b PE, OSP w IRiESP powinien określić procedurę wymiany informacji, o których mowa w art. 5 ust. 14 i 15 PE oraz tryb, warunki i terminy uruchamiania sprzedaży rezerwowej, a w tym procedurę wymiany informacji.
Powyższe zagadnienia zostały uregulowane w rozdziale 11. IRiESP. W rozdziale 22 IRiESP ponadto zostały wprowadzone przepisy przejściowe odnośnie sprzedaży rezerwowej, zgodnie z którymi procedura ta zostanie uruchomiona w dniu 18 czerwca 2019 r. Do tego czasu natomiast, w przypadku zaprzestania dostarczania paliw gazowych przez dotychczasowego sprzedawcę (ZUP), OSP zawiera umowę kompleksową ze sprzedawcą z urzędu, zgodnie z postanowieniami rozdziału 11. IRiESP.
Zmiany w zakresie obowiązku przekazywania informacji na temat podmiotów będących właścicielami paliwa gazowego wprowadzanego do systemu przesyłowego
W nowej wersji IRiESP poszerzono również katalog obowiązków ZUP o charakterze informacyjnym.
Zgodnie z pkt 20.8.1.3 ZUP przekazuje OSP informacje na temat podmiotów będących właścicielem paliwa gazowego wprowadzonego w danym miesiącu gazowym w punktach wejścia do systemu przesyłowego z zagranicy wraz z przypisaniem odpowiednich ilości w terminie 7 dni od dnia udostępnienia Handlowego Raportu Przesyłu (HPR) za dany miesiąc gazowy.
Zmiany w zakresie rozliczenia niezbilansowania w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego grupy Lw
Postanowienia IRiESP dostosowano również do treści art. 22 ust. 4 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 312/2014. Zgodnie z pkt 22.1 IRiESP, do czasu opublikowania pierwszej niezerowej wartości indeksu TGEglwID umożliwiającej wyznaczenie krańcowej ceny kupna (KCKLW) lub krańcowej ceny sprzedaży (KCSLW), zamiast ceny średniej rozliczenia bilansowania w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego grupy Lw (CSRBLW) przyjmuje się cenę referencyjną gazu w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego grupy Lw (CRGLW).
***
Zatwierdzona IRiESP została ogłoszona w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki oraz na stronie internetowej OGP GAZ- SYSTEM S.A.
Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.