Zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego i rozwój zdecentralizowanych, odnawialnych źródeł pozyskiwania energii to jedno z ważniejszych wyzwań stojących przed współczesnymi miastami. Idea inteligentnych i samowystarczalnych miast jest odpowiedzią nie tylko na konieczność odbudowy zniszczonego środowiska, ale stała się także jednym z głównych rozwiązań, które może zaktywizować do wspólnego działania włodarzy miasta i jego społeczność. Konferencja Smart City Forum, która odbędzie się w dniach 20 – 21 listopada 2023 roku w Warszawie, poświęcona będzie między innymi problematyce energetycznego rozwoju miast i przekształcania ich w miasta inteligentne.

• Skuteczne zarządzanie energią w mieście, musi być oparte o optymalizację jej produkcję, konsumpcji i regulacji, promocję odnawialnych źródeł energii, edukację mieszkańców w kwestiach ekologicznych oraz dążenie do niezależności energetycznej i decentralizacji źródeł jej pozyskiwania
• ESG, promując dbałość o środowisko, wpływ na lokalną społeczność i transparentność zarządzania, stanowi kluczowy element wspierający rozwój inteligentnych miast, optymalizując rozwiązania z zakresu zarządzania i przyczyniając się do zrównoważonego postępu w polskich gminach
• Działania oparte na założeniach ESG prowadzą do likwidacji betonowych przestrzeni w miastach na rzecz zielonych oaz, promując zrównoważony rozwój, ochronę środowiska i poprawę jakości życia mieszkańców, co ma przekształcić polskie miasta w ekologiczne i samowystarczalne energetycznie „Green City”

W jaki sposób zarządzać energią w mieście?

Dynamiczne zmiany zachodzące we współczesnym świecie związane zarówno z postępem nauki i technologii, jak  i będące efektem pojawiających się zagrożeń, stworzyły konieczność zadbania o właściwe zarządzanie energią. Miasto pełni różne role w zakresie energii. Jest jej producentem, konsumentem oraz regulatorem. Działania władz muszą skupiać się na tym, aby optymalizować aktywność w każdym z obszarów. Planowanie poczynań powinno koncentrować się na uzyskaniu jak najwyższego stopnia efektywności energetycznej. Jako producent energii wskazane jest, aby miasto w coraz większym zakresie korzystało z lokalnych OZE i szukało nowych rozwiązań w tym zakresie. Zasilanie czystą energią mają być już nie tylko pojedyncze gospodarstwa, ale także bloki mieszkalne oraz budynki użyteczności publicznej. Jako konsument energii miasto musi zadbać o właściwą termomodernizację wszystkich obiektów, wprowadzić energooszczędne oświetlenia i odnowić flotę transportu miejskiego. Kolejną istotną kwestią jest skuteczne planowanie, zarządzanie i monitorowanie zużycia energii i jej pozyskiwania.

Podejmowane przez włodarzy miejskich działania powinny zmierzać w kierunku energetycznej regeneracji miast i gmin. Do tego konieczne jest przeprowadzenie audytów, które określą główne obszary marnotrawienia zasobów energii. Niezwykle istotnym elementem jest także przekonanie lokalnej społeczności do wprowadzanych zmian. Niestety proces przemian może wiązać się z utrudnieniami dla mieszkańców i prowadzić do próby zablokowania niektórych rozwiązań. Dlatego dużym wyzwaniem dla władz miasta będzie właściwe edukowanie w zakresie ekologii oraz uświadamianie mieszkańcom korzyści, jakie w przyszłości staną się ich udziałem. Lokalna społeczność musi mieć świadomość konieczności wzmacniania lokalnego bezpieczeństwa energetycznego, poprzez uzyskanie niezależności energetycznej i decentralizację źródeł jej pozyskiwania.

Jak ESG wspiera rozwój inteligentnych miast?

Idea Smart City już dawno przestała być wyidealizowanym planem z niewiadomym terminem wykonania. Zmiany związanie z wprowadzaniem nowoczesnych rozwiązań widać niemal w każdym polskim mieście. Sztandarowym przykładem są panele słoneczne, które jeszcze kilka lat temu były traktowane jako interesująca ciekawostka, a obecnie stały się standardem na wielu osiedlach domów jednorodzinnych. Dalszy postęp w inteligentnym rozwoju gmin wymaga między innymi wprowadzania działań zgodnych z wytycznymi ESG. Zadaniem ESG jest zaanektowanie nowych standardów do działalności różnego rodzaju organizacji i przedsiębiorstw. ESG powinno stać się również wyznacznikiem zmian w zakresie zarządzania przestrzenią publiczną.

Environmental, Social, Governance – dbałość o środowisko, wpływ na lokalną społeczność, zachowanie ładu w zarządzaniu – są to elementy, według których powstają nowoczesne koncepcje sprzyjające tworzeniu inteligentnych miast i gmin. Strategia ESG jest szansą na rozwój poprzez ulepszanie i standaryzację działań urzędów i spółek publicznych. Instytucje lokalne postępujące zgodnie z zasadami ESG zyskują przychylność zewnętrznych inwestorów, banków oraz zwiększają swoje szanse na pozyskanie wysoko wykwalifikowanych pracowników. Zaanektowanie w instytucjach władzy lokalnej wytycznych ESG oznacza, że chcą one działać w sposób przejrzysty, prowadzić zrównoważony rozwój na zarządzanym terenie i wprowadzać rozwiązania korzystne dla środowiska.

Działania władz miejskich, które ambitnie dążą do zrealizowania celów odnośnie do zrównoważonego rozwoju, skupiają się obecnie na wprowadzeniu zmian, które mają wpłynąć na kluczowe obszary życia mieszkańców. Jednym z nadchodzących wyzwań jest zapewnienie energetycznego bezpieczeństwa na zarządzanym terenie. Wydarzenia na świecie pokazują, jak ważne jest dążenie do samowystarczalności i niezależności od zewnętrznych dostawców. Metodologia ESG pomaga miejskim urzędnikom także w zarządzaniu transportem miejskim, organizacji utylizacji odpadów, wprowadzaniu elektronicznej obsługi mieszkańców lub likwidacji barier dla osób niepełnosprawnych i zapobieganiu bezrobociu i wykluczeniu społecznemu. Inteligentne miasta mają służyć poprawie życia ich mieszkańców, a ESG poprzez optymalizację rozwiązań z zakresu zarządzania środowiskiem, społeczeństwem i gospodarką może istotnie przyczynić się do dalszego rozwoju polskich miast.

Czy obserwuje Pan wzrost świadomości w zakresie wdrażania standardów ESG w zarządzaniu przestrzenią publiczną w polskich miastach, a w szczególności w kontekście zapewnienia stabilności energetycznej?

Świadomość jednostek samorządu terytorialnego w zakresie wdrażania standardów ESG wzrasta, co potwierdzają realizowane inwestycje w wielu obszarach przestrzeni publicznej.

Lublin od lat podejmuje działania zgodne z ideą zrównoważonego rozwoju, czego przykładem jest zwiększanie udziału zeroemisyjnego systemu transportu publicznego wykorzystującego zieloną energię, czy dążenie do budowy inteligentnego systemu ciepłowniczego. Istotne znaczenie ma również wymiar społeczny. Lublin jako pierwsze miasto w Polsce wprowadził Zielony Budżet, konsekwentnie wykorzystuje również partycypacyjny model tworzenia dokumentów strategicznych w obszarze gminnej polityki energetycznej i planistycznej. Zagadnienia dotyczące standardów ESG są też poruszone w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta.

Kluczowe jest zwiększenie odporności miasta na niespodziewane sytuacje, które mogą wpłynąć na zakłócenie integralności czy dostępności przesyłu energii, w czym istotną rolę odgrywa zróżnicowanie jej źródeł oraz energetyka rozproszona.- mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.

ESG opiera się na założeniu, że możliwe jest współdziałanie w zakresie wielu obszarów, aby osiągnąć założony cel. Szczytne idee zawarte w ESG odnośnie do zoptymalizowania zużycia energii, pozyskiwania jej przede wszystkim ze źródeł odnawialnych i polepszenia warunków życia miejskiej społeczności, z całą pewnością będą miały ogromny wpływ na wszechobecną w wielu miastach betonozę. Plany w zakresie likwidacji betonowych obszarów w polskich miastach, wyznaczone zgodnie z czynnikami zawartymi w ESG, opierają się na połączeniu zrównoważonego rozwoju, ochrony środowiska i polepszeniu komfortu życia lokalnej społeczności. Taka postawa będzie sprzyjać podejmowaniu działań mających na celu wzrost gospodarki, przy jednoczesnej ochronie zasobów naturalnych i zadbaniu o dobrobyt mieszkańców. Obecnie proekologiczne inicjatywy polegają między innymi na likwidowaniu zabetonowanych placów i przekształcaniu ich w zielone oazy. W wielu miejscach asfaltowe podłoża zastępuje się nieutwardzoną, naturalną powierzchnię, w którą wsiąka woda i dzięki temu nie dochodzi do podtopień podczas ulewnych deszczów.

Dążenie do realizacji ekologicznych i społecznych założeń zawartych zgodnie z ESG przejawia się także w poszukiwaniu przyjaznych dla środowiska środków transportu miejskiego, ulepszaniu procesu recyklingu odpadów, inwestowaniu w odnawialne źródła energii. Likwidacji betonizacji będzie sprzyjać rozwój technologii i wykorzystywanie nowoczesnych urządzeń do monitorowania zużycia energii i wody lub kontrolowania na bieżąco zanieczyszczenia powietrza. Dzięki dobrze prowadzonej polityce wspierania idei smart city w Polsce mają szansę powstać prawdziwe Green City, które będą ekologiczne, samowystarczalne energetycznie oraz z dużą ilością terenów zielonych.