Dziś zapraszamy na ostatnią część opracowania na temat ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Nowelizacja). Zakresem dzisiejszej publikacji objęliśmy zmiany związane z Centralnym Systemem Informacji Rynku Energii (CSIRE) oraz nowym modelem sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej.
Centralny System Informacji Rynku Energii
Ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw stworzyła ramy prawne do funkcjonowania CSIRE. Proponowane w Nowelizacji zmiany w tym zakresie mają przede wszystkim doprecyzować odpowiednie przepisy aby nie zaburzać funkcjonowania systemu.
Nowelizacja zmienia zakres art. 5 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.) (Prawo energetyczne), poprzez wykreślenie z postanowień umów na dostarczanie paliw gazowych i energii, zawieranych na podstawie umowy sprzedaży, obowiązków wskazania mocy umownej i warunków wprowadzania jej zmian, pozostawiając obowiązek ich określenia w umowie o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji.
Nowe przepisy uchylają pkt 1 i 2 w art. 5 ust. 2a Prawa energetycznego, określające dodatkowe obowiązki w zakresie danych zawartych w umowach o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, których stroną jest użytkownik systemu niebędący podmiotem odpowiedzialnym za bilansowanie handlowe.
W instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej opracowanej przez operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, w wyodrębnionej części dotyczącej CSIRE, po Nowelizacji ma znaleźć się także wskazanie zakresu oraz sposobu przekazania informacji rynku energii niezbędnych do uruchomienia i funkcjonowania centralnego systemu informacji rynku energii (art. 9g ust. 5c pkt 5a).
W art. 11z ust. 1 Prawa energetycznego dodano, jako użytkownika systemu elektroenergetycznego, podmiot odpowiedzialny za bilansowanie, który również będzie wymieniać informacje o rynku energii za pośrednictwem CSIRE.
Natomiast całkowicie nowy art. 11zh ust. 1 pkt 7 Prawa energetycznego wskazuje ministrowi do spraw energii nowe zadanie w postaci określenia w drodze rozporządzenia zakresu informacji rynku energii udostępnianych odbiorcy końcowemu za pośrednictwem CSIRE.
Sprzedaż rezerwowa paliw gazowych
W aktualnym stanie prawnym definicja sprzedaży rezerwowej zawiera w sobie jednocześnie sprzedaż paliw gazowych i energii elektrycznej. W Nowelizacji natomiast wprowadzono oddzielne definicje sprzedawcy rezerwowego i sprzedaży rezerwowej dla energii elektrycznej oraz dla paliw gazowych.
Nowa definicja sprzedaży rezerwowej paliw gazowych zawarta została w art. 3 pkt 6b Prawa energetycznego i ma ona oznaczać sprzedaż paliw gazowych odbiorcy końcowemu przyłączonemu do sieci dystrybucyjnej gazowej lub do sieci przesyłowej gazowej, dokonywana przez sprzedawcę rezerwowego paliw gazowych w przypadku zaprzestania sprzedaży paliw gazowych przez dotychczasowego sprzedawcę, realizowana na podstawie umowy sprzedaży paliw gazowych lub umowy kompleksowej.
Nowelizacja wprowadziła także nowy okres wypowiedzenia przy rozwiązaniu umowy sprzedaży rezerwowej przez odbiorcę końcowego. Termin ten będzie wynosić 7 dni – a nie 30 jak obecnie – od dnia doręczenia sprzedawcy paliw gazowych oświadczenia odbiorcy końcowego, przy czym warto dodać, że odbiorca końcowy może wskazać także późniejszy termin jej rozwiązania (art. 5aa ust. 7 pkt 3 lit b).
Nowym terminem będzie też czas na przekazanie umowy kompleksowej odbiorcy przez sprzedawcę z urzędu wskazany w art. 5ab ust. 5 Prawa energetycznego. Po Nowelizacji sprzedawca z urzędu przekaże odbiorcy końcowemu jeden egzemplarz umowy kompleksowej wraz z informacją o prawie odbiorcy końcowego do wypowiedzenia tej umowy w terminie 14 dni od dnia otrzymania od operatora systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatora systemu przesyłowego gazowego oświadczenia o przyjęciu jego oferty.
Sprzedaż rezerwowa energii elektrycznej
Jak wspomniano wyżej, Nowelizacja wprowadziła oddzielne definicje sprzedaży rezerwowej, w związku z czym powstał nowy art. 3 pkt 6c Prawa energetycznego, w którego treści zawarto definicję dotyczącą energii elektrycznej. Jest to sprzedaż energii elektrycznej odbiorcy końcowemu przyłączonemu do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej dokonywana przez sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej w przypadku nieprzekazania do CSIRE informacji o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej dla danego punktu poboru energii. W związku z tym nowy model sprzedaży rezerwowej dla odbiorców energii elektrycznej będzie uwzględniał zautomatyzowany obieg informacji rynku energii między użytkownikami CSIRE.
Nowelizacja wprowadza także art. 5ac ust. 1 Prawa energetycznego wskazujący, że w przypadku, w którym do CSIRE nie została przekazana informacja o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej dla danego punktu poboru energii odbiorcy przyłączonego do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, operator informacji rynku energii niezwłocznie musi poinformować o tym sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej. Ma to na celu usprawnienie procesu uruchamiania sprzedaży rezerwowej. Ust. 4 ww. artykułu stanowi, że czas trwania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej jest nieokreślony.
W Nowelizacji zaproponowano także art. 5ac ust. 6 Prawa energetycznego jako katalog, który określa kiedy nie mają zastosowania przepisy o sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej:
- odbiorca pobiera energię elektryczną z wykorzystaniem przedpłatowej formy rozliczeń;
- nastąpiło wstrzymanie dostaw energii elektrycznej z przyczyn, o których mowa w art. 6a ust. 3 oraz art. 6b ust. 1 i 2 Prawa energetycznego;
- nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, a odbiorca nie zawarł nowej umowy o świadczenie tych usług;
- nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej, a odbiorca nie zawarł nowej umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej po ich wygaśnięciu, chyba że zmiana sprzedawcy rezerwowego energii elektrycznej nastąpiła w wyniku zmiany sprzedawcy zobowiązanego wyznaczonego w trakcie obowiązywania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej;
- na dzień poprzedzający zawarcie umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej, odbiorca końcowy objęty już był sprzedażą rezerwową energii elektrycznej;
- dla danego punktu poboru energii, na dzień poprzedzający weryfikację informacji w CSIRE o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej, nie była realizowana umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa kompleksowa.
Cena energii elektrycznej sprzedawanej w ramach sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej wynosić będzie, zgodnie z art. 5ac ust 8 Prawa energetycznego, nie więcej niż trzykrotność średniej ceny energii elektrycznej ogłoszonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za poprzedni kwartał w roku kalendarzowym.
Nowelizacja nałożyła także na sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej szereg obowiązków
o charakterze informacyjnym w celu zapewnienia prawidłowego przepływu informacji. Sprzedawca rezerwowy energii elektrycznej będzie miał 5 dni na poinformowanie odbiorcy końcowego o zawarciu umowy, warunkach sprzedaży, prawie do wypowiedzenia umowy czy prawach i obowiązkach tego odbiorcy (art. 5ad ust. 1). Sprzedawca rezerwowy energii musi także do każdego rozliczenia dołączać informacje o prawie wyboru nowego sprzedawcy (art. 5ad ust. 2).
Przypadki ustania sprzedaży rezerwowej przewidziane zostały w nowo utworzonym art. 5ae ust. 1 Prawa energetycznego. Są to przypadki m. in. rozpoczęcia realizacji sprzedaży energii elektrycznej na podstawie umowy z nowym sprzedawcą dla danego punktu poboru energii oraz wygaśnięcia lub rozwiązania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej dla danego punktu poboru energii.
Należy dodać, że przepisy w zakresie sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej będą miały zastosowanie nie tylko wobec odbiorcy końcowego, ale również do przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, a także do wytwórcy, który jest zaopatrywany w energię elektryczną na podstawie umowy sprzedaży albo umowy kompleksowej na co wskazuje art. 5ag Prawa energetycznego.
Autorka: Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.