energia.edu.pl

  • energia.edu.plenergia.edu.pl
  • O portalu
    • O autorach
    • Polityka Cookies
  • Energetyka
    • Gaz
    • Elektroenergetyka
    • OZE
    • Ciepłownictwo
    • Atom
  • Klimat
  • Samorządy
  • Kontakt
  • Search

klimat

Projekt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r.

2024-11-15Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Środowiskocele klimatyczne, efektywność energetyczna, emisje, energia, klimat, KPEiK, neutralność klimatyczna, rynek energii, Unia EuropejskaMożliwość komentowania Projekt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. została wyłączona

16 września 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano zapowiedź prac nad projektem Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (numer w wykazie: IC8, aKPEiK, Krajowy Plan). Do 15 listopada 2024 r. przy użyciu udostępnionego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska formularza można było zgłosić swoje uwagi i komentarze w związku z  przeprowadzonymi konsultacjami publicznymi.

Opracowanie ww. projektu wynika z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz. U. UE. L. z 2018 r. Nr 328, str. 1 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do aktualizacji KPEiK co 5 lat oraz opracowania nowego KPEiK co 10 lat. Upoważnienie krajowe jest ponadto zawarte w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.) w art. 15ab, zgodnie z którym minister właściwy do spraw energii, we współpracy z ministrem właściwym do spraw klimatu, opracowuje zintegrowany krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu. Na temat obecnie obowiązującego Krajowego Planu pisaliśmy szerzej w jednym z naszych artykułów („Krajowy Plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030”).

Aktualizacja KPEiK stała się konieczna ze względu na przyjęcie na poziomie unijnym nowych celów i regulacji wchodzących w skład tzw. pakietu Fit for 55. Tak więc aKPEiK ma na celu wyznaczenie nowych celów klimatyczno-energetycznych Polski na 2030 r., wskazanie kierunków rozwoju sektorów paliwowo-energetycznych prowadzących m.in. do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego czy też efektywnego wykorzystania krajowych surowców energetycznych.

Projekt aKPEiK składa się z części strategicznej zawierającej opis sektorów, zobowiązań i polityk oraz wyznaczającej cele na 2030 r. poprzez wskazanie 149 działań ułożonych według 5 wymiarów unii energetycznej tj.: bezpieczeństwa energetycznego, wewnętrznego rynku energii, efektywności energetycznej, obniżenia emisyjności oraz badań naukowych, innowacji i konkurencyjności. Krajowy Plan ma 6 załączników w tym 2 scenariusze prognoz klimatyczno-energetycznych, dlatego też cele będą mieć perspektywę na 2030 r., a prognozy sięgną 2040 r.

Załącznik 1 zawiera scenariusz WAM (ang. with additional measures), czyli scenariusz ambitnej transformacji, który zakłada wyjście z działaniami poza wyznaczone cele redukcyjne, a więc przyśpieszenie dekarbonizacji. Załącznik 2 czyli scenariusz WEM (ang. with existing measures) to scenariusz rynkowo-techniczny, tzw. scenariusz bazowy, odnoszący się do aktualnych działań i tempa zmian. Załącznik 1 jest nowością gdyż poprzednia wersja tj. aktualnie obowiązujący KPEiK posiadał wyłącznie scenariusz bazowy. Scenariusz bazowy do aKPEiK został opublikowany już jakiś czas temu.

Warto wspomnieć także, iż wśród załączników do aKPEiK znaleźć można odniesienie do zaleceń Komisji Europejskiej (KE, Komisja) do przedłożonego w lutym 2024 r. wstępnego, częściowego projektu (Załącznik 6). Podstawą wydania przez KE tychże zaleceń jest art. 9 rozporządzenia UE 2018/1999 o zarządzaniu unią energetyczną. Po przekazaniu projektów przez państwa członkowskie KE ocenia projekty i w ciągu 6 miesięcy może wydać zalecenia dla poszczególnych państw członkowskich, które nie są wiążące. Co więcej jeżeli nie bierze się pod uwagę zaleceń w całości lub w znacznej mierze, należy przedstawić uzasadnienie. Komisja wydała zalecenia do wstępnego projektu polskiego aKPEiK w dniu 24 kwietnia 2024 r. Łącznie sformułowano 23 zalecenia, a wśród nich znaleźć można m.in. zalecenie aby wskazać w jaki sposób polityki i środki zawarte w aKPEiK są zgodne z Krajowym planem odbudowy i zwiększania odporności (KPO), w tym rozdziałem REPowerEU.

Gaz ziemny

Gaz ziemny odpowiada za istotną część pokrycia zapotrzebowania na energię pierwotną w kraju, a zgodnie z założeniami aKPEiK popyt na ten surowiec nie ulegnie spadkowi wcześniej niż w 2030 r. W Krajowym Planie przewiduje się, że szczyt krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny nastąpi w okresie 2025–2030 i będzie wynosić ok. 23 mld m3, natomiast w perspektywie 2040 r. zapotrzebowanie może wynieść ok. 13 mld m3.

Wśród wymienionych działań znalazło się więc zapewnienie odpowiedniego stanu i rozwoju infrastruktury gazu ziemnego. Tak jak dotychczas operator systemu przesyłowego będzie realizować zadania określane w planach rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe na okres 10 lat, natomiast operatorzy systemów dystrybucyjnych na okres 5 lat. Nie pominięto także operatora systemu magazynowania, który będzie realizował zadania związane z pojemnością instalacji magazynowych w okresie 10 lat.

Celem w obszarze dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego będzie utrzymanie osiągniętego uniezależnienia od dostaw z jednego źródła w okresie transformacji oraz możliwości eksportowych do państw zainteresowanych wykorzystywaniem infrastruktury transgranicznej. Krajowy Plan wskazuje, że cel ten może ulec zmianie w długiej perspektywie z uwagi na spadek zapotrzebowania, przez co ryzyko przerw w dostawach gazu ziemnego zostanie wyeliminowane dzięki wydobyciu własnemu w kraju i za granicą. Kolejnym celem do 2030 r. związanym z gazem ziemnym jest utrzymanie poziomu krajowego wydobycia na możliwie stałym poziomie przy jednoczesnym rozwijaniu wykorzystania gazów zdekarbonizowanych stanowiących alternatywę dla gazu ziemnego.

Alternatywą przewidzianą w aKPEiK wpływającą na zmniejszenie importu gazu ziemnego do kraju oraz pozwalającą na zwiększenie wykorzystania krajowych źródeł energii może być jak wskazano powyżej popularyzacja produkcji gazów zdekarbonizowanych. Szczególną uwagę poświęcono więc rozpoczęciu wytwarzania biometanu, ale także produkcja wodoru.

Wodór

Wodór to gaz, który jak wskazano w aKPEiK może zapewnić istotny wkład w niskoemisyjną transformację energetyczną. Rozwój gospodarki wodorowej to nowy trend globalny, co więcej również unijna polityka klimatyczna silnie stawia na wzrost wykorzystania wodoru jako alternatywy dla paliw kopalnych. Jednym z głównych obszarów rozwoju rynku tego surowca jest wykorzystanie „zielonego” wodoru w przemyśle.

Warto dodać iż to dyrektywa RED III (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413 z dnia 18 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych oraz uchylająca dyrektywę Rady (UE) 2015/652 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. poz. 2413 z późn. zm.)) obliguje państwa członkowskie, aby wśród paliw odnawialnych stosowanych do celów związanych z energią końcową i celów innych niż energetyczne w przemyśle wodór RFNBO (ang. renewable fuels of non-biological origin)  stanowił 42% do 2030 r. i 60% do 2035 r. Według wyliczeń Ministerstwa Klimatu i Środowiska, przedstawionych w aKPEiK, Polska będzie potrzebować w 2030 r. ok. 315 tys. t wodoru RFNBO, do celów przemysłowych i transportowych. Według podanych szacunków możliwości produkcji w 2030 r. zgodnie z Polską Strategią Wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040, wyniosą ok. 193,5 tys. ton wodoru odnawialnego rocznie. Oznacza to więc iż nie będzie on pokrywał całości zapotrzebowania, a pokrycie brakujących części będzie wymagać importu. Jak wskazuje aKPEiK  aby zapewnić dostęp do wodoru odnawialnego planowana jest aktualizacja Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do roku 2040. Co więcej nadal rozwijane będą inicjatywy wynikające z zawartego w 2021 r. Porozumienia na rzecz budowy gospodarki wodorowej, jak również w ramach tzw. dolin wodorowych. Co więcej dyrektywa RED III wskazuje, że łączny udział wodoru RFNBO w energii dostarczonej do sektora transportu powinien wynieść co najmniej 1 pkt proc. w 2030 r. Ponownie opierając na przedstawionych szacunkach Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz prognozach, Polska ocenia takie osiągnięcie jako bardzo trudny do realizacji cel ze względu na występujący stopniowy rozwój gospodarki wodorowej. Duże znaczenie mają także bardzo restrykcyjne regulacje określające możliwość zaliczenia danej produkcji wodoru do RFBNO.

Jeśli chodzi natomiast o rozwój infrastruktury do transportu wodoru, to zgodnie z działaniami z aKPEiK zostaną opracowane przepisy określające zasady funkcjonowania rynku wodoru, sieci wodorowych oraz przesyłu i dystrybucji. W szczególności podkreślono, że określone zostanie rozporządzenie w sprawie warunków technicznych i usytuowania stacji tankowania wodoru oraz rozporządzenie w sprawie warunków technicznych i usytuowania dla sieci wodorowych, instalacji magazynowania wodoru i dla instalacji towarzyszących.

Istotnym jest iż w scenariuszu WAM przewiduje się zastosowanie „zielonego wodoru” jak brakującego ogniwa w transformacji energetycznej kraju. Zgodnie z przewidywaniami, produkcja „zielonego wodoru” stanie się znacząca po 2035 r. niemniej jednak nie wyklucza się iż wcześniejszej komercjalizacji z uwagi na dotacje tych technologii. Udział wodoru w całkowitej produkcji energii elektrycznej stopniowo ma wzrastać i osiągnąć w 2040 r. udział na poziomie ok. 6%.

Biomasa i biometan

Biometan jak wskazano w aKPEiK to oczyszczony biogaz, który jest uzdatniony do jakości gazu ziemnego i może zostać zatłoczony do sieci gazowej. Szacowany całkowity potencjał produkcji biometanu w Polsce to ok. 8 mld m3/rok. Biometan jest paliwem, który odgrywa istotną rolę w scenariuszu WAM. Analiza przeprowadzona w ramach aktualizacji Krajowego Planu zakłada uruchomienie produkcji krajowej już od 2025 r. i zastosowanie tego paliwa w różnych gałęziach gospodarki, przy czym w pierwszej kolejności jako substytut gazu ziemnego. Zużycie biometanu w 2030 r. szacuje się na poziomie 1,4 Mtoe, a następnie jego stopniowy wzrost do 3,5 Mtoe w perspektywie 2040 r.

Zgodnie z Krajowym Planem od połowy 2025 r. planuje się również uruchomienie dodatkowego wsparcia operacyjnego dla istniejących elektrowni wodnych, biomasowych i wykorzystujących odpady, dla których dotychczasowe wsparcie zostało zakończone. Ponadto wdrożony zostanie pakiet rozwiązań wspierających rozwój wykorzystania biometanu m.in. dodatkowy system wsparcia finansowego dla instalacji powyżej 1 MW przewidziany w opublikowanym projekcie ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie Rządowego Centrum Legislacji: UD89).

Szczególne znaczenie nadaje się także biogazownią na obszarach wiejskich, gdyż pozwalają na wykorzystanie odpadów rolniczych na cele energetyczne. Ze względu na ich zalety przewidziano iż nadal wspierane będą działania związane z budową tego typu instalacji.

Wśród innych kluczowych działań  przedstawionych w Krajowym Planie znaleźć można poprawę efektywności energetycznej m.in. poprzez białe certyfikaty, ulgę termomodernizacyjną, niskoemisyjne nowe budownictwo czy też wiodącą rolę administracji publicznej w oszczędności energii. Ponadto istotnymi działaniami będzie rozwój B+R poprzez zwiększenie PKB na działalność badawczą do 2,5 % w 2030 r. Jeśli chodzi o poprawę jakości powietrza przewiduje się wycofanie węgla z gospodarstw domowych do 2040 r. oraz rozwój transportu niskoemisyjnego i publicznego.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przeprowadziło prekonsultacje projektu, jednakże jak wspomniano na początku nadal trwają dalsze prace nad aKPEiK, a planowane przyjęcie nastąpić ma na koniec 2024 r. oraz początek 2025 r. W związku z brakiem terminowego przyjęcia aKPEiK przez Polskę, Komisja podjęła decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom w postaci przedłożenia ostatecznych zaktualizowanych KPEiK. W przypadku braku odpowiedzi w ciągu dwóch miesięcy KE będzie mogło wystosować uzasadnioną opinię.

Autorzy: Aleksandra Walczak, r. pr. Kamil Iwicki, r. pr. Adam Wawrzynowicz, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Raport: Przemysł 4.0 wobec wyzwania śladu węglowego w produkcji

2024-04-22Aktualności, Klimat, Środowiskoenergia, klimat, produkcja, przemysł, rewolucja przemysłowa, rozwój gospodarczy, ślad węglowyMożliwość komentowania Raport: Przemysł 4.0 wobec wyzwania śladu węglowego w produkcji została wyłączona

Pierwsza rewolucja przemysłowa, zapoczątkowana w XIX wiecznej Wielkiej Brytanii, oznaczała początek epoki, która odmieniła oblicze ludzkiego życia. Od momentu wynalezienia maszyny parowej przez Jamesa Watta, ludzkość zaczęła zmierzać w kierunku przemysłowego przełomu, który wydłużył czas trwania życia, poprawił jakość bytu, i zainicjował procesy emancypacyjne. Jednak, według prof. Vaclava Smila, rewolucja przemysłowa, pomimo swoich korzyści, wprowadziła również nowe wyzwania, w szczególności związane z emisją gazów cieplarnianych, generowanych przez spalanie paliw kopalnych. Energia pozyskiwana z ropy naftowej, węgla czy gazu, która była motorem poprzednich przemian, stała się także przyczyną narastającego problemu związanego ze zmianami klimatycznymi.

W obliczu tych wyzwań, stanęliśmy przed potrzebą rewolucji przemysłowej 4.0, której celem jest wyzwolenie rozwoju gospodarczego od emisji gazów cieplarnianych. Właśnie temu zagadnieniu poświęcony jest najnowszy raport opublikowany przez Fundację Platforma Przemysłu Przyszłości.
Raportu „Przemysł 4.0 wobec wyzwania śladu węglowego w produkcji” skupia się na trzech megatrendach obecnych w dzisiejszej rzeczywistości: czwartej rewolucji przemysłowej, transformacji energetycznej oraz polityce przeciwdziałania zmianom klimatycznym. Te zjawiska, choć autonomiczne, wzajemnie na siebie wpływają, co wymaga ich równoczesnego rozważenia. Dodatkowo, raport analizuje również Cele Zrównoważonego Rozwoju, które stały się kluczowym punktem odniesienia dla polityk publicznych na całym świecie, szczególnie w kontekście działań Unii Europejskiej, zmierzających do zielonej transformacji gospodarki.

W odniesieniu do sytuacji w Polsce, raport wykazuje, że sektor produkcyjny stanowi głównego konsumenta energii w polskiej gospodarce, co prowadzi do względnego, lecz istotnego, udziału emisji gazów cieplarnianych w ramach krajowego systemu energetycznego.

W niniejszym raporcie znajdują się także przykłady innowacyjnych wdrożeń pozwalające rozwijać działalność produkcyjną w myśl czwartej rewolucji przemysłowej i na zasadach ograniczania emisji śladu węglowego do atmosfery.
Pełny raport dostępny jest pod linkiem: https://przemyslprzyszlosci.gov.pl/raport-przemysl-4-0-wobec-wyzwania-sladu-weglowego-w-produkcji/

Informacje opracowane na podstawie komunikatu prasowego Fundacji Platformy Przemysłu Przyszłości

XVI Smart City Forum (31 maja – 1 czerwca 2023r.) – Wrocław

2023-05-25Aktualności, Energetyka, Środowiskogospodarka wodna, inwestycje energetyczne, klimat, Komisja Europejska, transformacja energetycznaMożliwość komentowania XVI Smart City Forum (31 maja – 1 czerwca 2023r.) – Wrocław została wyłączona

Zmiany klimatu następują dosłownie na naszych oczach, co martwi i rodzi różne pytania, które potrzebują mądrych, a jednocześnie szybkich odpowiedzi. Jedne z ważniejszych odnoszą się do kwestii gospodarki wodnej. Temu tematowi właśnie poświęcimy poniższy artykuł, zachęcając do zapoznania się z interesującym projektem Smart City Forum.

– Woda w mieście – jak nią mądrze gospodarować? Z tego akapitu dowiemy się o tym, jakie wyzwania czekają na włodarzy polskich miast w związku ze zmieniającym się klimatem.

– Smart City Forum – co to za konferencja? Poznamy lepiej konferencje goszczącą najważniejsze osoby odpowiedzialne za zarządzania gospodarką wodną w polskich miastach.

– Ważne pytania – jeszcze ważniejsze odpowiedzi. Żeby uzyskać wartościowe i pomocne odpowiedzi, należy wiedzieć, jakie zadać pytania. Takie właśnie przygotowaliśmy!

– Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście? Dowiedzmy się, co można zrobić, żeby poprawić gospodarkę wodną w polskich miastach.

Woda w mieście – jak nią mądrze gospodarować?

Nie ma wątpliwości co do tego, że trzeba stale reagować na zmieniającą się rzeczywistość, szukając rozwiązań ułatwiających życie. Muszą o tym pamiętać włodarze miast zmagający się z dużymi problemami w zakresie gospodarki wodnej. Niezbędne są tu nowoczesne technologie, które przyczyniają się do oszczędności wody. A ma to szczególne znaczenie wobec zmian klimatycznych. Widzimy, jak pogoda jest zmienna i nieobliczalna, a występujące zjawiska coraz bardziej skrajnie. Jak susze to długotrwałe, jak ulewy to intensywne potrafiące zalać miasto. A jak pokazują wyniki badań – przyszłość jawi się pod tym względem jeszcze bardziej niespokojnie, co oznacza, że ekstremalne zjawiska, które obserwujemy obecnie, będą jeszcze bardziej nasilone i częstsze. Trzeba jednocześnie pamiętać, że wzrost zagrożenia powodziowego wynika zarówno ze zmian klimatu, jak i czynników antropogenicznych oraz niewłaściwej gospodarki przestrzennej, między innymi przez to, że władze realizują inwestycje na terenach zagrożenia powodziowego.

Władze ośrodków miejskich muszą stale trzymać rękę na pulsie, żeby ograniczyć takie ryzyko. Pomagają w tym nowoczesne technologie do wykrywania usterek i wycieków wody, co zwiększa bezpieczeństwo, na przykład poprzez odcięcie dopływu wody przy zalaniach. Wspierają one też w inny sposób, analizując i monitorując czystość wód w rzekach. Jakość wody w polskich miastach bywa różna, lecz w większości przypadków nie jest zadowalająca, tym bardziej warto korzystać ze sprawdzonych rozwiązań technologicznych, które pomagają z tymi zagadnieniami. Muszą jednocześnie z równą mocą mądrzej planować różne inwestycje, biorąc pod uwagę obecne i przyszłe wyzwania.

Trzeba pamiętać, że zmiany klimatu wpływają w sposób znaczący na dostępność zasobów wody, ale i jej jakość. Nieprzypadkowo coraz częściej podejmowane są inicjatywy, których głównym celem jest zminimalizowanie niebezpiecznych następstw związanych ze zmianami klimatu.

Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście?

W dzisiejszych czasach nieodzownym elementem wspierania miasta stają się nowoczesne narzędzia teleinformatyczne. Takie wsparcie wykorzystywane jest także w systemie gospodarowania wodą w mieście. Stały monitoring online jakości wody w rzece, z której pobieramy surowiec do uzdatniania, pozwala nam już na bardzo wczesnym etapie wykrywać zagrożenia dotyczące jakości wody. Z kolei system SmartFlow dostarcza informacje na temat zużycia wody w mieści, wskazując wszystkie anomalie występujące na sieci wodociągowej. Dzięki temu jesteśmy w stanie bardzo szybko wykrywać podziemne, a więc ukryte awarie wodociągowe i w ten sposób ograniczamy straty wody. Trudno sobie wyobrazić dzisiaj funkcjonowanie miasta, w tym gospodarowanie wodą w mieście, bez tych inteligentnych systemów wspierający ludzką pracę. Zwłaszcza, że żyjemy w czasach, gdy zmiany klimatyczne są intensywne i wszyscy dostrzegamy niedobory wody na świecie. Dodatkowo, dzięki nowoczesnym narzędziom jesteśmy w stanie efektywniej gospodarować wodą, co generuje oszczędności. W dobie kryzysu gospodarczego ma to ogromne znaczenie.  – mówi Witold Ziomek, Prezes Zarządu, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu.

Smart City Forum – co to za konferencja?

Te pytania są specjalnie ważkie dla pracowników spółek technologicznych dostarczających rozwiązania dla miast w zakresie zarządzania gospodarką wodną. Są równie istotne dla samorządów. Pracując w jednym z tych miejsc, powinieneś bliżej zainteresować się konferencją Smart City Forum, przygotowaną specjalnie z myślą o osobach zajmujących się zawodowo szukaniem optymalnych rozwiązań w zakresie funkcjonowania i rozwoju inteligentnych miast. Smart City Forum to największy w naszym kraju kongres poświęcony tej obszernej tematyce, stanowiącą odpowiedź na transformacje, jaka stale dokonuje się w skali globalnej. Jest dynamiczna, dlatego też trzeba ją lepiej zrozumieć, by wykorzystać dla polepszenia funkcjonowania swoich małych ojczyzn – miast oraz regionów. 

Obecni na tym wydarzeniu decydenci różnych szczebli – krajowego, administracyjnego i samorządowego, zastanawiają się razem z ekspertami z wielu branż (transport, budownictwo, bezpieczeństwo, energetyka, zarządzaniami danymi) nad ulepszeniem funkcjonowania miast i regionów w różnych obszarach. To sprawia, że Smart City Forum urasta do rangi jednej z najważniejszych w Polsce inicjatyw poświęconych inteligentnym miastom. Co więcej, każdorazowo podczas wydarzenia prezentowane są dobre przykłady innowacyjnych rozwiązań z największych na świecie ośrodków miejskich, jak Barcelona, Londyn, Toronto, Singapur itp. 

Ważne pytania – jeszcze ważniejsze odpowiedzi

Podczas kongresu poruszane są wszystkie zagadnienia związane z rozwiązaniami smart. Do najważniejszych zaliczamy nowoczesne budownictwo (tworzenie inteligentnych budynków – nie tylko estetycznych, ale i ułatwiających życie czy oszczędzających energię), inteligentne oświetlenie (zwłaszcza projekty zdalnego zarządzania oświetleniem, by dopasować je do pory dnia czy roku), monitoring zanieczyszczenia powietrza (jak go skutecznie zmniejszyć) i oczywiście temat tego artykułu – inteligentne zarządzanie wodami w mieście. 

Wśród podstawowych zadań osób odpowiedzialnych za sprawnie działanie układu wodociągowo-kanalizacyjnego, jest odpowiedzenie sobie na pytanie: jak przeprowadzać efektywny i ciągły monitoring, aby – mówiąc kolokwialnie: mieć wodę pod kontrolą? Kolejne pytanie dotyczy analizy parametrów dostarczanej wody i ścieków oraz pracy obiektów sieci. A mianowicie, jak poprawić jakość wody w mieście? Jak sprawić, aby wielkie rzeki przepływające przez polskie miasta były mniej zanieczyszczone? Jak sprawić, żeby nie były niebezpieczne? Trzeba tu więc podjąć czynności mające ograniczyć ryzyko powodzi? Na to pytanie odpowiada Dyrektywa Powodziowa, której najważniejszym celem jest zmniejszenie potencjalnego zagrożenia, jaką jest powódź, zminimalizowanie jej występowania, co ma ogromne znaczenie dla ludzkiego zdrowia, środowiska, działalności gospodarczej i dziedzictwa kulturowego.

Bardzo ważne pytania dotyczą też postępującego efektu wysychania miast, wobec tego, trzeba się zastanowić, jak zapobiec utracie wody, wykorzystując między innymi wody opadowe i roztopowe? Gospodarowanie zasobami wodnymi urasta do rangi kluczowej, dlatego też trzeba tu wziąć pod uwagę kilka obszarów, by znaleźć optymalne rozwiązania. Do najważniejszych zaliczymy zarządzanie terenem, zintegrowany plan przestrzenny, ochrona środowiska i zdolność do regeneracji. 

Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście?

Niezwykle ważne jest to, by zbierać jak największą ilość danych dotyczących wielu różnych obszarów – wielkości przepływów, poziomów wody i ścieków, jakości wody pitnej, pracy pompowni, zbiorników retencyjnych. Bardzo istotne jest to, aby kontrolować występujące opady nad danym terenem – ich wielkość i strukturę. Mając takie dane łatwiej wdrożyć inteligentne technologie, które dzięki temu efektywniej odegrają swoją rolę. Z jednej strony, zapobiegnięcie powodziom błyskawicznym po większych opadach, z drugiej strony zapobieżenie brakom w dostępie do wody, zwłaszcza podczas letnich suszy. A przecież nie można zapominać o monitorowaniu jakości wody, by wykryć wycieki chemiczne do rzek lub zbiorników wodnych. Pozwala to w porę zareagować. Dzięki takim działaniom można zapobiec zanieczyszczeniom rzek, takim jak w ostatnim czasie było na Odrze. Nowoczesne rozwiązania stanowią efektywne remedium, zapewniając lepsze oczyszczanie wody przy jednoczesnym wprowadzeniu systemów zwiększającym jej zasoby.

Jakie działania powinny podejmować miasta, aby przeprowadzać efektywny i ciągły monitoring gospodarki wodnej w mieście?

W niedługiej perspektywie wszyscy możemy doświadczyć efektów zmian klimatu z poważnymi brakami wody do picia włącznie. By ograniczać ryzyko niedoborów wody, już dzisiaj wszyscy powinniśmy inwestować w nowoczesne narzędzia, które wspomogą nadzór nad tym cennym surowcem.

MPWiK jest pionierem w Polsce w działaniach ograniczających straty wody.  Za naszym sukcesem stoi nie tylko dobry plan, ale też solidne wsparcie technologiczne, czyli system SmartFlow. To platforma zarządzania siecią wodociągowo-kanalizacyjną dzięki wykorzystaniu danych. Jej ogromną zaletą jest to, że zbiera informacje z wielu baz oraz urządzeń pomiarowych, a następnie analizuje je. Platforma SmartFlow wykrywa awarie wodociągowe w ich wczesnej fazie, ujawnia ukryte wycieki wody, które nie od razu pojawiają się na powierzchni, a tym samym są bardzo trudne do namierzenia. To pozwala na bardzo szybką reakcję służb wodociągowych i usunięcie zakłóceń. W efekcie, platforma umożliwia walkę ze stratami wody oraz realnie wpływa na ich obniżanie. Poza tym dzięki platformie zarządzanie siecią staje się bardziej efektywne i zwyczajnie prostsze.

Kolejnym elementem tego systemu są zdalne odczyty wodomierzy w technologii LoRaWAN, co przynosi korzyści gospodarcze i ekologiczne. Dzięki wdrożeniu systemu jesteśmy w stanie dalej zmniejszać straty wody, a także zmniejszać zużycie energii elektrycznej i emisję spalin. System wspiera nie tylko działania MPWiK, w przyszłości jego beneficjentami będą także mieszkańcy. Technologia umożliwi każdemu racjonalne gospodarowanie wodą – poinformuje klienta o ewentualnych wyciekach wody. Mieszkańcy będą mogli także na smartfonach sprawdzić ilość zużywanej wody z dokładnością do godziny, co pozwoli na oszczędzanie tego cennego zasobu. Generalnie rzecz ujmując, nowoczesne narzędzia pozwalające na stały monitoring wody w mieście i są nieodzownym elementem racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. – komentuje Witold Ziomek, Prezes Zarządu, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu.

Każdy, kto jest odpowiedzialny za inteligentne zarządzanie wodami w mieście, powinien myśleć o tych rozwiązaniach, starając się je sukcesywnie wdrażać.

Wkrótce zmiany w przepisach dotyczących lokalizacji farm wiatrowych?

2022-06-02Aktualności, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Samorządy, Środowiskofarmy wiatrowe, klimat, liberalizacja zasady 10H, oze, zasada 10HMożliwość komentowania Wkrótce zmiany w przepisach dotyczących lokalizacji farm wiatrowych? została wyłączona

Czy już niedługo nastąpi przełom w lokalizacji farm wiatrowych? Ponad rok temu na naszym portalu ukazał się artykuł , w którym przedstawiliśmy najważniejsze propozycje zmian do ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (dalej: ustawa wiatrakowa), mające „odblokować” procesy inwestycyjne dla tego rodzaju infrastruktury. Przypomnijmy, że zgodnie z obowiązującą wersją ustawy wiatrakowej turbiny można budować w odległości równej 10-krotności ich wysokości od budynków mieszkalnych i terenów cennych przyrodniczo (tzw. zasada 10H). Rozwiązanie to stanowiło odpowiedź na protesty mieszkańców skarżących się na uciążliwe sąsiedztwo farm wiatrowych, które jednocześnie położyło kres powstawaniu nowych wiatraków (w okresie od wejścia w życie zasady 10H do teraz powstawały przede wszystkim farmy, które uzyskały stosowne pozwolenia wcześniej). Polityka klimatyczna Unii europejskiej oraz agresja Federacji Rosyjskiej na Ukrainę powodują jednak, że konieczne jest zmiana priorytetów i skorzystanie z wszystkich (potencjalnie) dostępnych źródeł energii.

W dzisiejszym artykule przyjrzymy się zmianom, które zostały zaprezentowane w najnowszej wersji projektu ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (dalej: Nowelizacja) przygotowywanej pod okiem Ministra Klimatu i Środowiska i opublikowanej w wykazie Rządowego Centrum Legislacji w pierwszej połowie maja tego roku (w dniu 4 maja 2021 r. dokument został opublikowany jako wniosek Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii, jednak po ponad roku stworzono dla niego nową zakładką, już ze wskazaniem jako wnioskodawcy Ministra Klimatu i Środowiska).

Zmiany w słowniczku ustawowym

Zacząć wpada od zmian, jakie mają dotknąć słowniczka ustawy wiatrakowej, a dokładniej dodania trzech wyrażeń, które będą miały prawnie narzucone znaczenie.

Pierwszym z nich jest „całkowita wysokość elektrowni wiatrowej”. Po wejściu w życie Nowelizacji wyrażenie to ma oznaczać „wysokość elektrowni wiatrowej mierzona od poziomu gruntu do najwyższego punktu tej elektrowni, wliczając w to część budowlaną, stanowiącą budowlę w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, oraz urządzenia techniczne”.

Drugim wyrażeniem jest „eksploatujący elektrownię wiatrową”, które oznaczać ma „podmiot posiadający tytuł prawny do wybudowania elektrowni wiatrowej, lub do jej uruchomienia, eksploatacji, zatrzymania lub likwidacji”.

Wreszcie trzecim jest wyrażenie „gmina pobliska”, przez które należy rozumieć „gmina, której obszar w całości lub w części jest położony w odległości mniejszej niż dziesięciokrotność maksymalnej całkowitej wysokości elektrowni wiatrowej, zlokalizowanej na podstawie decyzji o warunkach zabudowy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym […] lub na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, obowiązującego na terenie gminy, na której obszarze ta elektrownia wiatrowa jest lokalizowana lub na podstawie projektu takiego planu, lub w zasięgu oddziaływań tej elektrowni wynikającym z prognozy oddziaływania na środowisko sporządzonej do projektu tego planu miejscowego, o którym mowa w art. 51 ust. 2 pkt 2 lit. ba ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2021 r. poz. 247), […]  jeżeli jest on większy”.

Zmiany te po części mają „uporządkować” przepisy ustawy wiatrakowej (definicja wyrażenia „całkowita wysokość elektrowni wiatrowej” została oparta na obecnej treści przepisu art. 4 ust. 1 ustawy wiatrakowej) oraz ujednolicić rozumienie nowych wyrażeń, które pojawią się wraz z wejściem w życie Nowelizacji.

Modyfikacja zasady 10H

Nowelizacja przewiduje utrzymanie zasady 10H, jednak wprowadza rozwiązania, które w uzasadnieniu określono jako „oddanie większego władztwa w zakresie wyznaczania lokalizacji elektrowni wiatrowych poszczególnym gminom w ramach procedury planistycznej”. Otóż miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (pozostający w dalszym ciągu wyłącznym aktem, w oparciu o który możliwa będzie lokalizacja farmy) będzie mógł określać inną odległość elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego, mając na uwadze zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej oraz określoną w Nowelizacji bezwzględną odległość minimalną (500 m). Podstawą dla określania wymaganej minimalnej odległości od zabudowań mieszkalnych mają być wyniki przeprowadzonej prognozy oddziaływania na środowisko (w ramach której analizuje się m.in. wpływ emisji hałasu na otoczenie i zdrowie mieszkańców) wykonywanej dla projektu planu miejscowego. Aby dodatkowo wzmocnić znaczenie oraz jakość prognozy wykonywanej na potrzeby projektu lub zmiany planu dla elektrowni wiatrowej, będą one obowiązkowo uzgadniane, a nie jak dotąd opiniowane, z właściwymi Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska (dalej: RDOŚ).

Identyczna, minimalna, bezwzględna odległość będzie dotyczyć lokowania nowych budynków mieszkalnych w odniesieniu do istniejącej elektrowni wiatrowej bez względu na to czy będą one lokalizowane w oparciu o miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego czy decyzję o warunkach zabudowy.

Ostateczna odległość od zabudowań mieszkalnych będzie weryfikowana i określana w ramach procedury wydawania przez właściwego RDOŚ decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla danej inwestycji, na podstawie szczegółowego raportu oddziaływania na środowisko, przy zachowaniu nowej minimalnej, bezwzględnej odległości od zabudowań mieszkalnych, która zostanie wskazana w ustawie. Zgodnie z Nowelizacją będzie możliwość wydania dodatkowych, szczegółowych przepisów obejmujących wytyczne dla RDOŚ oraz gmin, dotyczące badania i określania oddziaływań elektrowni wiatrowych i ich maksymalnych poziomów.

Łatwiejsza lokalizacja, ale z dodatkowymi konsultacjami

Twórcy Nowelizacji uznali, że ułatwienie procesów inwestycyjnych powinno wiązać się z przyznaniem mieszkańcom najbliższego sąsiedztwa farmy wiatrowej rozwiązań, które zapewnią im możliwość zajęcia stanowiska przed realizacją przedsięwzięcia. Z tego względu do ustawy wiatrakowej mają zostać dodane nowe przepisy regulujące przeprowadzenie z lokalną społecznością konsultacji publicznych projektu planu miejscowego, w którym przewiduje się granice terenów pod budowę elektrowni wiatrowych.

Wójt, burmistrz albo prezydent miasta w gminie, w której lokalizowana ma być elektrownia będzie zobowiązany:

  • zorganizować w terminie 30 dni od dnia podjęcia uchwały o przystąpieniu do sporządzenia planu co najmniej jedną dyskusję publiczną przewidującą spotkanie bezpośrednie oraz co najmniej jedną dyskusję publiczną prowadzoną za pomocą środków porozumiewania się na odległość, zapewniających jednoczesną transmisję obrazu i dźwięku, nad możliwymi do ujęcia w tym planie rozwiązaniami,
  • ogłosić o wyłożeniu projektu planu do publicznego wglądu na okres co najmniej 14 dni przed dniem wyłożenia (w ogłoszeniu tym organ będzie musiał określić termin, w którym możliwe będzie składanie uwag do projektu, nie krótszy niż 30 dni od dnia zakończenia okresu jego wyłożenia),
  • wyłożyć ten projekt wraz z prognozą oddziaływania na środowisko na okres co najmniej 30 dni,
  • zorganizować w tym czasie co najmniej dwie dyskusje publiczne nad przyjętymi w tym projekcie rozwiązaniami, w tym co najmniej jedną przewidującą spotkanie bezpośrednie oraz co najmniej jedną prowadzoną za pomocą środków porozumiewania się na odległość, zapewniających jednoczesną transmisję obrazu i dźwięku.

Z propozycji zawarty w Nowelizacji wynika, że w dyskusjach publicznych dotyczących planów miejscowych dla elektrowni wiatrowej, uczestniczyć będą obowiązkowo wójt, burmistrz albo prezydent miasta, jego zastępca lub sekretarz gminy, przewodniczący lub wiceprzewodniczący rady gminy lub inny radny wskazany przez przewodniczącego, przedstawiciel inwestora w elektrownie wiatrową (jeśli występuje), przedstawiciel gminnej komisji urbanistyczno-architektonicznej oraz przedstawiciel właściwego regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

Ponadto nowe przepisy mają zapewnić, aby uwzględnione zostały opinie mieszkańców gmin pobliskich, na których tereny może oddziaływać elektrownia wiatrowa. Prawidłowe przeprowadzenie procedury lokalizacyjnej wymagać będzie uzyskania opinii wójta, burmistrza albo prezydenta miasta tej gminy (gmin) pobliskiej, dotyczącej projektu planu dla elektrowni wiatrowej. Jej mieszkańcy będą informowani o planowanym terminie zaopiniowania takiego projektu. Gdy zgodnie z prognozą oddziaływania na środowisko, pomimo przeprowadzonej procedury opiniowania projektu planu, faktyczny zasięg oddziaływania rozciągałby się na gminę pobliską, dla tego fragmentu  obszarze oddziaływania elektrowni wiatrowej gmina pobliska będzie musiała przyjąć własny plan.

Bezpieczniejsza eksploatacja farm wiatrowych

Istotnym elementem proponowanych zmian jest wzmocnienie obowiązków podmiotu eksploatującego elektrownie wiatrową w zakresie zapewnienia bezpiecznej eksploatacji elektrowni wiatrowej. Nowelizacja ma wprowadzić dodatkowe obowiązki dotyczące czynności technicznych istotnych dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji elementów technicznych elektrowni wiatrowych, które będą realizowane przez certyfikowane przez Urząd Dozoru Technicznego (dalej: UDT) wyspecjalizowane techniczne serwisy komercyjne.

Prezes UDT będzie okresowo certyfikował (co 5 lat) oraz weryfikował kompetencje i zasoby podmiotu prowadzącego usługi serwisu technicznego elementów technicznych elektrowni wiatrowej (biorąc pod uwagę m.in. posiadany personel, jego kompetencje i uprawnienia do wykonywania określonych czynności serwisowych).

Ponadto powstać ma rejestr podmiotów mogących świadczyć tego typu usługi. Weryfikowane będzie, przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki czy eksploatujący elektrownię wiatrową korzysta z usług certyfikowanego serwisu.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

***

Zapraszamy do zapoznania się z nowym tekstem opublikowanym na portalu zamówienia.org.pl: Etapy prowadzenia postępowania w trybie podstawowym z możliwością negocjacji i w trybie podstawowym z negocjacjami.

Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw

2021-07-30Aktualności, KlimatCNG, definicja wodoru, klimat, Komisja Europejska, LPG, Minister Klimatu i Środowiska, MKiŚ, Narodowy Cel Redukcyjny, NCR, nowelizacja, ogniwa paliwowe, paliwa, paliwo, paliwo wodorowe, prawo, Sejm, stacje wodorowe, tankowanie wodoru, ustawa o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw, Ustawa o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw, ustawodawstwo, wodór, zmianaMożliwość komentowania Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw została wyłączona

Na posiedzeniu, 8 lipca 2021 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Jej celem jest dokonanie zmian w przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2021 r. poz. 133, 694 i 1093), przede wszystkim w zakresie Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR) oraz objęcia Systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw wodoru wykorzystywanego do napędu pojazdów.

Zmiany wskazane powyżej, a także dodanie do zmienianej ustawy nowych regulacji, ma stanowić pełniejsze wdrożenie prawa unijnego, w szczególności:

  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniającej dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009 str. 88, z późn. zm.),
  • dyrektywy Rady (UE) 2015/652 z dnia 20 kwietnia 2015 r. ustanawiającej metody obliczania i wymogi w zakresie sprawozdawczości zgodnie z dyrektywą 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącą się do jakości benzyny i olejów napędowych (Dz. Urz. UE L 107 z 25.04.2015, str. 26, z późn. zm.),
  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz. Urz. UE L 307 z 28.10.2014, str. 1, z późn. zm.).

Narodowy Cel Redukcyjny

Zgodnie z uzasadnieniem ustawy ma ona stanowić odpowiedź na postulaty podmiotów zobowiązanych do realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego, kierowane do ministra właściwego ds. energii, zgodnie z którymi realizacja NCR w 2020 r. na wymaganym poziomie nie jest możliwa. Chodzi chociażby o zniesienie obowiązku wspólnej sprawozdawczości z realizacji NCR, wydłużenie terminu na składanie sprawozdań rocznych z realizacji NCR, doprecyzowanie przepisów dotyczących kar dla podmiotów wspólnie realizujących NCR.

W obowiązującym stanie prawnym NCR to minimalna wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, gazu skroplonego (LPG), sprężonego gazu ziemnego (CNG), skroplonego gazu ziemnego (LNG) lub oleju do silników statków żeglugi śródlądowej stosowanych w transporcie oraz energii elektrycznej stosowanej w pojazdach samochodowych, w przeliczeniu na jednostkę energii. Przepisy ustawy dodają do powyższej definicji minimalną wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia wodoru stosowanego w transporcie w przeliczeniu na jednostkę energii.

Nowelizacja wprowadza zmianę dotychczasowego sposobu określania wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej. Obecnie ma on wartość stałą. Nowela zakłada dodanie do zmienianej ustawy przepisu zobowiązującego ministra właściwego do spraw klimatu do określenia do 31 grudnia każdego roku wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej na następny rok kalendarzowy, uwzględniając dane zgromadzone przez Krajowy ośrodek bilansowania i zarządzania emisjami w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji, jak również inne dostępne dane naukowe.

Istotną zmianą w omawianym zakresie jest także wprowadzenie możliwości realizacji NCR przy wykorzystaniu instrumentu w postaci opłaty zastępczej.

Wodór

Jednym z kluczowych elementów ustawy jest rozszerzenie dotychczasowej definicji paliwa o wodór, co w konsekwencji spowoduje, iż wszelkie zawarte w ustawie przepisy odnoszące się do paliw będą obejmować swym zakresem również wodór.

W nowelizacji zdefiniowano także pojęcie wodoru. Zgodnie z definicją wodór należy rozumieć jako wodór przeznaczony do napędu pojazdu wykorzystującego energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych.

Ustawodawca określił również obowiązki przedsiębiorcy wytwarzającego to paliwo, zobowiązując go m.in. do badania jakości wodoru w trakcie procesu jego wytwarzania, w sposób przepływowy (tj. bez potrzeby pobierania próbki wodoru i zatrzymywania procesu jego produkcji), co najmniej raz dziennie oraz dodatkowo co najmniej raz w miesiącu w akredytowanym laboratorium, przy czym laboratorium akredytowane nie musi spełniać wymogu niezależności od przedsiębiorcy.

Kolejny obowiązek przedsiębiorcy wytwarzającego wodór stanowić będzie posiadanie dokumentacji z obu ww. badań, na podstawie której przedsiębiorca wytwarzający wodór będzie zobowiązany do wystawienia certyfikatu jakości paliwa.

Nowelizacje przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Z wyjątkiem przepisów w niej wskazanych ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowa Strategia Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

2021-04-28Aktualności, Klimat, OrzecznictwoEuropejskiZielonyŁad, klimat, Komisja Europejska, StrategiaUniiEuropejskiej, Unia EuropejskaMożliwość komentowania Nowa Strategia Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu została wyłączona

Dnia 24 lutego 2021 r. Komisja Europejska przyjęła nową Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu [COM(2021) 82 final], w której nakreślono, jak przygotować się na nieuniknione skutki tej zmiany. Obecnie w wyniku coraz częstszych ekstremalnych zdarzeń pogodowych związanych z klimatem dochodzi do coraz większych strat gospodarczych. W Unii Europejskiej straty te już teraz szacuje się na średnio ponad 12 mld euro rocznie. Projekcje ekonomiczne pokazują z kolei, że w wyniku globalnego ocieplenia o 3°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej gospodarka Unii Europejskiej ponosiłaby straty w wysokości co najmniej 170 mld euro rocznie.

W związku z tym Komisja Europejska zapowiedziała nową, ambitniejszą Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu, w następstwie przeprowadzonej w 2018 r. oceny strategii z 2013 r. i otwartych konsultacji publicznych, trwających od maja do sierpnia 2020 r. Wniosek dotyczący Europejskiego prawa o klimacie stanowi podstawę do zwiększenia ambicji i spójności polityki w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Zobowiązuje on Unię Europejską i państwa członkowskie do czynienia stałych postępów na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych, wzmocnienia odporności i zmniejszenia podatności na zmianę klimatu. Przez Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu dąży się do urzeczywistnienia wizji w pełni odpornej na zmiany klimatu Unii Europejskiej w 2050 r. W dokumencie podkreśla się, że przystosowywanie się do zmiany klimatu nie powinno być traktowane jako koszt, ale jako inwestycja.

Inteligentniejsze działania adaptacyjne

Komisja Europejska wychodzi z założenia, iż nasza wiedza na temat zmian klimatycznych jest nadal niepełna. Z tego względu Unia Europejska potrzebuje więcej danych dotyczących klimatu, pozwalających oszacować przyszłe straty ekonomiczne, zrozumieć konsekwencje zdrowotne zmian i dobrać odpowiednie środki adaptacyjne. Dzięki temu proces decyzyjny każdego gospodarstwa domowego, przedsiębiorstwa, banku czy miasta będzie mógł uwzględniać zmianę klimatu. Dialog między zarządzającymi a naukowcami ma być zapewniony m.in. przez Europejską Konferencję dot. Adaptacji do Zmian Klimatu. Poza tym Komisja Europejska stoi na stanowisku, iż kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów adaptacyjnych Europejskiego Zielonego Ładu ma transformacja cyfrowa. Pozwala ona na powszechną dostępność danych zebranych w ramach takich programów, jak np. Copernicus. W strategii wskazuje się też na nowe instrumenty Unii Europejskiej – Destination Earth i Digital Twin, dzięki którym dotychczasowa wiedza dotycząca działań adaptacyjnych może być cały czas poszerzana. Komisja Europejska planuje również zaktualizować i poszerzyć informacje udostępnione przez Climate-ADAPT, europejską platformę wiedzy o adaptacji.

W tym zakresie w strategii szczególnie podkreśla się rolę danych dotyczących ryzyka i strat związanych ze zmianą klimatu. Komisja zobowiązuje się zatem do wspomagania centralnego rejestru takich danych, pochodzących z sektora prywatnego i publicznego. Oprócz tego, planuje się, upoważniając do tego Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, określenie najlepszego sposobu gromadzenia danych od ubezpieczycieli.

Systemowe działania adaptacyjne

Konieczność przystosowania się do zmiany klimatu ma wywołać reakcję systemową, wpłynąć na wszystkie sektory i poziomy zarządzania. Komisja Europejska wskazuje przy tym na trzy obszary priorytetowe: włączenie przystosowania do zmiany klimatu do polityki makrofiskalnej, rozwiązania adaptacyjne oparte na zasobach przyrody (opłacalne ekonomicznie oraz dostarczające korzyści natury ekologicznej) oraz lokalne działania adaptacyjne. W dokumencie podkreśla się, że strategie adaptacji na wszystkich poziomach powinny być efektywne oraz oparte na najnowszych badaniach i odkryciach naukowych. W tym zakresie kluczowa ma być współpraca transgraniczna, uwzględniająca obszary o wspólnych zagrożeniach klimatycznych. Komisja Europejska ma przy tym uaktualnić system monitoringu i raportowania działań adaptacyjnych, korzystając ze zharmonizowanych ram standardów i wskaźników.

Elementem działań systemowych Unii Europejskiej ma być przede wszystkim zwiększenie lokalnej odporności na zmianę klimatu. Już teraz intensyfikowana jest pomoc udzielana lokalnym społecznościom w ramach struktur unijnych i funduszów inwestycyjnych, np. Wspólnej Polityki Rolnej czy Programu LIFE. Oprócz tego Komisja Europejska planuje wspierać lokalne wykorzystywanie danych oraz cyfrowych i inteligentnych rozwiązań służących adaptacji – przy użyciu istniejących już instrumentów. Bezpośrednia pomoc w opracowywaniu oraz wdrażaniu planów i strategii ma być udzielana przez Porozumienie Burmistrzów na rzecz klimatu i energii. Strategia zakłada osiąganie celów w sposób zrównoważony, dlatego Unia Europejska będzie promować strategie dywersyfikacji gospodarczej, które mają umożliwiać pracownikom przekwalifikowanie się. Wsparcie w tym zakresie ma być zapewnione m. in. przez Europejski Program na rzecz Umiejętności.

Obecnie krajowe ramy budżetowe uwzględniają zmianę klimatu i klęski żywiołowe tylko do pewnego stopnia. Zważając na to, że zjawiska te mogą negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy, budżety krajowe powinny brać pod uwagę środki finansujące zapobieganie ryzyku związanemu z klimatem i łagodzenie skutków zmiany klimatu. Uwzględnienie różnych scenariuszy klimatycznych w planach budżetowych ma pozwolić państwom członkowskim na długoterminowe ożywienie gospodarcze. W obrębie tych założeń Komisja Europejska planuje m.in. opracować sposoby pomiaru potencjalnego wpływu zagrożeń klimatycznych na finanse publiczne.

W strategii podkreślone zostały środowiskowe, społeczne i gospodarcze korzyści rozwiązań adaptacyjnych opartych na zasobach przyrody – inwestycje w te rozwiązania mają być opłacalne w perspektywie długoterminowej. Z tego względu Komisja Europejska zamierza zachęcić państwa członkowskie do stosowania tych rozwiązań i pomóc w ich wdrażaniu.

Szybsze działania adaptacyjne

Obecnie 30% łącznych wydatków z wieloletnich ram finansowych i instrumentu Next Generation EU ma być przeznaczone na projekty klimatyczne, przy czym priorytetowym obszarem jest tu przystosowanie się do zmiany klimatu. Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie na inwestycje w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, istnieje luka inwestycyjna w budowie infrastruktury odpornej na zmianę klimatu. Komisja Europejska zwraca uwagę na to, że obecne działania nie skupiają się na rozwiązywaniu konkretnych problemów, np. przez poszerzanie terenów zielonych w celu ograniczenia skutków fal upałów. W dokumencie wskazano na implementację planowanej misji Horyzont Europa „Misja Adaptacja do zmian klimatu obejmująca społeczną transformację” jako na częściowe rozwiązanie przedstawionego wyżej problemu. W ramach misji będą testowane rozwiązania, za pomocą których można osiągnąć wizję odpornej na zmianę klimatu Unii Europejskiej.

W strategii podkreśla się, że budowa odpornej na zmianę klimatu infrastruktury jest opłacalna i pozwala zminimalizować negatywne skutki klęsk żywiołowych. Z tego względu Komisja Europejska planuje aktualizować wytyczne dotyczące przystosowania się do warunków klimatycznych dla dużych projektów infrastrukturalnych. W dokumencie poruszona też została kwestia konieczności przygotowania europejskich zasobów budowlanych do skutków zmiany klimatu.

Zwrócono również uwagę na to, że mimo coraz częściej pojawiających się ekstremalnych zdarzeń pogodowych, obecnie w Europie tylko 35% szkód gospodarczych związanych z klimatem jest ubezpieczona. Z tego względu Komisja Europejska zamierza promować ubezpieczenia na wypadek klęsk żywiołowych w państwach członkowskich. Działania te mają być wspomagane m.in. przez publikację wytycznych dla działań rządowych.

Intensyfikacja działań międzynarodowych

Wspieranie międzynarodowych działań na rzecz odporności na zmianę klimatu ma mieć zakres przekrojowy i obejmować takie obszary jak migracja, handel, rolnictwo czy bezpieczeństwo. Podstawą działań zewnętrznych będą Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz Europejski Zielony Ład. Wsparcie oferowane krajom partnerskim obejmie nie tylko międzynarodowe finansowanie, ale np. oferowanie usług informacyjnych. Unia Europejska ma położyć szczególny nacisk na współpracę z państwami kontynentu afrykańskiego, małymi rozwijającymi się państwami wyspiarskimi (SIDS) oraz krajami najsłabiej rozwiniętymi (LDC). W toku tych działań Unia Europejska jest też otwarta na możliwość przejęcia nowych rozwiązań przez wzorowanie się na państwach partnerskich.

Autorzy: Julia Fischer, r.pr. Tomasz Brzeziński, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Czysta planeta dla wszystkich i ubóstwo energetyczne

2019-04-18Aktualności, Klimatczysta planeta, klimat, neutralność klimatyczna, ubóstwo energetyczneMożliwość komentowania Czysta planeta dla wszystkich i ubóstwo energetyczne została wyłączona

Komisja Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii (ENVE) Europejskiego Komitetu Regionów podczas 23. posiedzenia postawiła przed sobą nowe cele zawarte w projektach opinii „Czysta planeta dla wszystkich – Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej gospodarki” oraz „Wielopoziomowe sprawowanie rządów i współpraca międzysektorowa w walce z ubóstwem energetycznym”. Wśród najważniejszych znalazły się zniesienie ubóstwa klimatycznego w państwach i regionach oraz osiągnięcie globalnego stanu czystej planety.

W pierwszej kolejności członkowie przyjęli projekt opinii Komisji Środowiska, Zmiany Klimatu i Energii – Czysta planeta dla wszystkich – Europejska długoterminowa wizja strategiczna dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej gospodarki.

Opinię otwiera nakreślenie głównego celu przedsiębranej strategii, jakim jest utrzymanie globalnego ocieplenia na poziomie 1,50C powyżej poziomu sprzed epoki przemysłowej.  W związku z tym Komisja Europejska ma zaproponować ramy prawne dotyczące klimatu i energii, uwzględniając m.in. aspekty zdrowotne, środowiskowe, gospodarcze i społeczne. Podnosi się tu także konieczność ustanowienia wielopoziomowej platformy dialogu, jak również zapewnienia harmonizacji krajowych planów działania w dziedzinie energii i klimatu z planem paryskim oraz strategią na 2050 rok. Nieodzownym w realizacji przedmiotowej strategii wydaje się być także utworzenie europejskiego obserwatorium dla regionów i obywateli znajdujących się w trudnej sytuacji. Dzięki przeprowadzanym tam badaniom, z uwagi na swoistość obszarów europejskich, możliwe będzie dostosowanie strategii neutralności klimatycznej do każdego regionu.

W drodze do osiągnięcia neutralności klimatycznej bardzo istotną rolę odegrać mają organy publiczne, w tym lokalne. Ponad wszystkie stawiane przed nimi priorytety przedkłada się ten dotyczący uzyskania efektywności energetycznej przy jednoczesnym zachowaniu równości wszystkich osób wobec dostępu do usług energetycznych. Nadto ENVE stawia przed organami zadanie przyczynienia się do osiągnięcia 27 – procentowego udziału energii ze źródeł odnawialnych na szczeblu UE. Wśród przedstawionych zaleceń znajdują się także ustanowienie lokalnych społeczności energetycznych oraz wspieranie dekarbonizacji. Znacząca rola organów lokalnych i regionalnych zostaje podkreślona także we wdrażaniu zrównoważonej mobilności ludzi i towarów. Miałoby to nastąpić poprzez finansowanie i wpieranie przejścia na środki transportu nie-prywatnego na każdym szczeblu. Tym samym akcentuje się potrzebę dekarbonizacji transportu przez rozwój odpowiedniej infrastruktury oraz dostawę energii z ekologicznych i zdywersyfikowanych źródeł.

W kwestii osiągnięcia neutralności klimatycznej systemu gospodarczego podnosi się przede wszystkim konieczność wprowadzenia jednolitych kryteriów dotyczących utraty statusu, unieszkodliwiania i odzyskiwania odpadu oraz zmniejszenia emisji zanieczyszczeń. Nie można przy tym pominąć obligatoryjności zapewnienia w regionach przemysłu energochłonnego i infrastruktury energetycznej kompleksowej transformacji energetycznej wraz z ograniczaniem lub rekompensatą skutków społecznych i środowiskowych. Jednocześnie ENVE zaznacza, że przedmiotowa neutralność mogłaby zostać osiągnięta m.in. poprzez wdrożenie dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych i dokumentów referencyjnych BAT dla każdego sektora produkcyjnego oraz systemów certyfikacji środowiskowej EMAS i ISO.

Celem aktualizacji unijnej strategii dotyczącej biogospodarki ENVE apeluje o wspieranie rozwoju systemów produkcji umożliwiających zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych. Kluczowa rola zostaje przypisana obszarom zieleni miejskiej i wiejskiej w walce ze zmianą klimatu. Komisja środowiska wzywa władze lokalne i regionalne do realizacji rozporządzeń związanych z redukcją i pochłanianiem gazów cieplarnianych wytwarzanych podczas użytkowania gruntów i lasów oraz wyznaczenia celów redukcji emisji do 2030 r. Podkreślona zostaje kompetencja miast i regionów do gromadzenia danych koniecznych do inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych (obszary wskazane w rozporządzeniach LULUCF i ESR). Wskazuje się potrzebę ciągłego rozwoju technik i technologii służących m.in. całkowitemu odzyskiwaniu masy i energii oraz rekompensaty emisji dwutlenku węgla przez naturalne systemy ekologiczne przy użyciu technik odpowiednich (np. CCS).

Dla osiągnięcia neutralności klimatycznej niezbędne pozostaje przyjęcie planu działań na rzecz finansowania zrównoważonego rozwoju, opublikowanego przez Komisję w 2018 roku. Postuluje się zwiększenie wydatków UE na rzecz klimatu do co najmniej 30 % poprzez wdrożenie zobowiązań podjętych w ramach porozumienia paryskiego – m.in. długoterminowe finansowanie przez rządy państwowe. Za nieodzowne uznano sformułowanie jasnych i jednolitych przepisów dotyczących zamówień publicznych i procedur prawnych, a mających na celu pobudzenie inwestycji Nadto ENVE wykazuje chęć otwarcia się na inwestorów prywatnych w osiąganiu wspólnych celów dotyczących klimatu i zrównoważenia środowiskowego oraz przyjmuje utworzenie funduszu na rzecz innowacji.

W podsumowaniu opinii stwierdzono, iż realizacja 17 celów zrównoważonego rozwoju oraz porozumienia paryskiego powinna nastąpić we współpracy z organami lokalnymi i regionalnymi. Wystąpiono również z wnioskiem o przyznanie jednemu z przedstawicieli Komitetu Regionów roli obserwatora we wszystkich pracach przygotowawczych organów UNFCCC – by mieć pewność, że potrzeby organów lokalnych i regionalnych zostaną uwzględnione.

Na tym samym posiedzeniu Europejski Komitet Regionów przyjął również projekt drugiej opinii, dotyczącej Wielopoziomowego sprawowania rządów i współpracy międzysektorowej w walce z ubóstwem energetycznym.

Tytułem wstępu ENVE podaje, iż koniecznym jest wzięcie pod uwagę skutków społecznych w procesie kształtowania polityki w dziedzinie energii i klimatu, teraz i w przyszłości. Komitet Regionów zauważa zadowalające zahamowanie rozwoju zjawiska ubóstwa energetycznego. Jednak w dalszym ciągu podkreśla on konieczność dostosowania zbioru przepisów regulujących kwestię czystej energii do sytuacji poszczególnych regionów oraz przyjęcie globalnego, przekrojowego podejścia.

W opinii przytoczona została definicja ubóstwa energetycznego przyjęta w ramach Porozumienia Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii – jest to sytuacja, w której gospodarstwo domowe lub osoba nie ma możliwości uzyskania podstawowych usług energetycznych zapewniających godny poziom życia ze względu na połączenie niskiego dochodu, wysokich wydatków na energię i niskiej efektywności energetycznej mieszkań.

W ramach zwalczania ubóstwa energetycznego zasadniczym jest uwzględnienie różnych aspektów społecznych, technicznych, ekonomicznych i budżetowych składających się na konkretną sytuację osoby dotkniętej. Globalne podejście powinno realizować się także w działaniach zarówno na szczeblu lokalnym, jak i europejskim poprzez wymianę doświadczeń.

W kwestii konkretnych działań ku zniesieniu ubóstwa energetycznego na pierwszym miejscu stawia się zagwarantowanie dostępu do energii. W związku z tym zadanie jakie stoi przed instytucjami UE to zadbanie o zagwarantowanie prawa do energii po przystępnej cenie, w tym ustanowienie moratorium na przerywanie lub zawieszenie świadczenia usług publicznych z powodu zalegania z płatnością. Komisja zamierza w ten sposób przeciwdziałać sytuacji, w której gospodarstwa domowe zostają pozbawione podstawowych dostaw ciepła lub chłodzenia w gospodarstwach domowych Ponadto istotnym celem pozostaje też zapewnienie darmowego i niezależnego doradztwa dla ludności w dziedzinie energii ze strony samorządów terytorialnych.

Zaakcentowana została, tak jak i w pierwszej opinii, wyjątkowa pozycja władz lokalnych i regionalnych jako odgrywających główną rolę w walce z ubóstwem energetycznym. Stwierdzono również, że jednym z głównych zadań powyższych władz, oprócz wdrożenia globalnego podejścia, jest poprawa efektywności energetycznej budynków – nie tylko mieszkań socjalnych. W przedmiotowej opinii wykazuje się potrzebę remontowania corocznie 3 % budynków należących do rządów centralnych państw członkowskich celem poprawy ich efektywności energetycznej. Sprawozdawczyni stwierdza, że władzom lokalnym i regionalnym państw członkowskich zalecono zdefiniowanie minimalnych norm charakterystyki energetycznej dla budynków publicznych oraz dla lokatorskich budynków mieszkalnych, niezależnie od osoby właściciela.

ENVE przypomniała, iż Porozumienie Burmistrzów w sprawie Klimatu i Energii uznało kwestię ubóstwa energetycznego za trzeci filar swej działalności, stając się w ten sposób siłą napędową dla utrzymania tej problematyki jako przedmiotu zainteresowania i dla poszukiwania rozwiązań.

Komitet Regionów akcentując znaczenie dokładnego zdefiniowania i zmierzenia zjawiska ubóstwa energetycznego dla planowania i wdrożenia odpowiednich rozwiązań z zakresu polityki publicznej zaznacza, że przewidziany okres istnienia Obserwatorium Ubóstwa Energetycznego wdrożonego przez Komisję Europejską dobiega końca. Apeluje jednocześnie, by KE zastanowiła się nad przedłużeniem jego działalności wraz z poszerzeniem zadań przed niego stawianych.

Autor: Barbara Wojciechowska, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp.k.

Odwiedź też:

Portal zamówienia.org.pl
prawo-naprawcze
Restrukturyzacja

Portal tworzony przez:

Kancelaria Wawrzynowicz i Wspólnicy
ISSN 2719-4140
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Akceptuję Czytaj politykę cookies
Polityka Cookies

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT