energia.edu.pl

  • energia.edu.plenergia.edu.pl
  • O portalu
    • O autorach
    • Polityka Cookies
  • Energetyka
    • Gaz
    • Elektroenergetyka
    • OZE
    • Ciepłownictwo
    • Atom
  • Klimat
  • Samorządy
  • Kontakt
  • Search

ochrona środowiska

Fundusz Transformacji Energetyki

2021-09-09Aktualności, Energetyka, Klimat, Orzecznictwo, OZE, ŚrodowiskoFTE, gospodarka wodna, ochrona środowiska, oze, prawo energetyczne, Unia EuropejskaMożliwość komentowania Fundusz Transformacji Energetyki została wyłączona

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowane zostały plany dotyczące projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych. Przyjęcie projektu planuje się na IV kwartał 2021 r. Celem przygotowywanych zmian jest ustanowienie Funduszu Transformacji Energetyki oraz zasad jego funkcjonowania.

System handlu uprawnieniami do gazów cieplarnianych

Zgodnie z prawem unijnym, w każdym Państwie Członkowskim funkcjonuje system handlu uprawnieniami do gazów cieplarnianych. Ma on pozwalać na skuteczne ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej. Każde Państwo Członkowskie dysponuje zatem pulą uprawnień do emisji, która podlega sprzedaży w drodze aukcji. Uzyskane z niej środki stanowią dochód budżetu państwa, przy czym przynajmniej 50% z nich musi być przeznaczone na inwestycje związane z ochroną klimatu, realizujące m.in. następujące cele:

  • Redukcję emisji gazów cieplarnianych,
  • Rozwój energii ze źródeł odnawialnych,
  • Sprawiedliwe przejście na gospodarkę niskoemisyjną,
  • Poprawienie efektywności energetycznej.

Powołana w celu określenia optymalnego rozdysponowania środków międzyresortowa grupa przedłożyła Radzie Ministrów rekomendację, w której wyznaczono, że przychody ze sprzedaży 40% uprawnień (szacowane na ok. 268 mln) powinny być przeznaczone na modernizację sektora energetycznego zgodnie z planami zawartymi w Krajowym Planie na rzecz Energii i Klimatu na lata 2021-2030 oraz w Polityce Energetycznej Polski do 2040 r. Cel ten ma zostać zrealizowany przez utworzenie Funduszu Transformacji Energetyki (FTE).

Fundusz Transformacji Energetyki

Dysponentem Funduszu będzie minister właściwy do spraw energii – ma on zajmować się sporządzaniem planu kierunków wsparcia oraz jego aktualizacją. To do niego będzie należeć ostateczna decyzja w zakresie zatwierdzania programów i narzędzi tworzonych przez zarządzającego Funduszem.

Funkcja zarządzającego Funduszem zostanie zgodnie z projektem przydzielona Narodowemu Funduszowi Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Zarządzający będzie przygotowywał programy priorytetowe i inne narzędzia, w ramach których wydawane będą środki. Planuje się, że to Narodowy Fundusz otrzyma uprawnienia do udzielania form dofinansowania przewidzianych w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska, m.in. pożyczek, dotacji, wejść kapitałowych czy gwarancji bankowych. W ramach programów priorytetowych będą funkcjonować dwa tryby finansowania: konkursowy i ciągły. Oprócz tego, Narodowy Fundusz będzie też odpowiedzialny za operacjonalizację programów priorytetowych oraz innych narzędzi FTE.

Dla wsparcia dysponenta Funduszu powołany zostanie też organ doradczy – Rada Konsultacyjna FTE. Jej zadaniem będzie zatwierdzanie planu kierunków wsparcia oraz opiniowanie rozwiązań finansowych przygotowanych przez Narodowy Fundusz. Do Rady Konsultacyjnej należeć będzie:

  • Minister właściwy do spraw aktywów państwowych,
  • Minister właściwy do spraw energii,
  • Minister właściwy do spraw finansów publicznych,
  • Minister właściwy do spraw klimatu,
  • Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej,
  • Prezes Rady Ministrów.

Finansowanie z FTE ma zbliżyć Polskę do realizacji ambitnych celów polityki klimatyczno-energetycznej  UE, wspierać zrównoważony rozwój, zapewnić zachowanie konkurencyjności krajowej gospodarki na arenie międzynarodowej oraz zmodernizować i zdywersyfikować polski sektor energetyczny.

Autorka: Julia Fischer, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu

2021-08-11Aktualności, Gaz, OZE, Środowiskobiogaz, biometan, biowodór, dyrektywa gazowa, emisje, europejski zielony ład, Hydrogen and Gas markets decarbonisation package, Komisja Europejska, neutralność klimatyczna, ochrona środowiska, oze, Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu, prawo energetyczne, prawo europejskie, prawo gazowe, regulacja, rozporządzenie gazowe, transformacja energetyczna, Unia Europejska, wodór, zanieczyszczeniaMożliwość komentowania CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu została wyłączona

Jednym z narzędzi mających służyć realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu jest projekt zmian legislacyjnych określany jako Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu (PDRWG), zakładający  rewizję dwóch kluczowych dla sektora gazowniczego aktów, tj. dyrektywy PE i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dalej „dyrektywa gazowa”) oraz rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej „rozporządzenie gazowe”).

Jako główne cele Pakietu Komisja Europejska wskazała:

  • zapewnienie warunków do powstawania infrastruktury wodorowej;
  • zapewnienie funkcjonowania konkurencyjnych rynków wodoru;
  • ułatwienie lokalnej i zdecentralizowanej produkcji gazów odnawialnych i niskowęglowych;
  • wzmocnienie praw konsumentów; oraz
  • zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa dostaw.

Stanowisko Rady Europejskich Regulatorów Energetyki

Istotny głos w debacie nad PDRWG stanowi opinia Rady Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER), przedstawiona, w ramach trwających do 18 czerwca 2021 r. konsultacji publicznych projektu.

W pierwszej kolejności, w opinii wskazano na kilka kwestii, które zdaniem CEER powinny być uznane za fundamentalne przy projektowaniu i zarządzaniu sektorem gazowym. Wśród szczególnie istotnych Rada wymienia m.in.:

  • przyjęcie stopniowego i elastycznego podejścia regulacyjnego do zmian zachodzących w sektorze wodorowym;
  • przyjęcie elastycznego i wspierającego rozwój sektora wodorowego ustawodawstwa;
  • kontynuację działań mających na celu poprawę funkcjonowania rynku gazu;
  • gwarancję praw konsumenckich bez względu na nośnik energii;
  • zwiększenie nadzoru krajowych organów regulacyjnych oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nad planowaniem zintegrowanej infrastruktury.

Odpowiadając na podstawowe pytanie Komisji Europejskiej, dotyczące rewizji dyrektywy gazowej oraz rozporządzenia gazowego CEER podkreśla, iż proces przejścia na nowy model energetyczny nie powinien zagrażać przystępności cenowej dla odbiorców taryf przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego. Wskazano także, na potrzebę unikania subsydiowania skrośnego między użytkownikami sieci gazu ziemnego a innymi sektorami. Ponadto, odnosząc się do tzw. „zbędnych” zasobów gazu, ich zastosowanie do transportowania wodoru, w przypadku zidentyfikowania zapotrzebowania na infrastrukturę wodorową określono jako korzystne, zarówno dla odbiorców końcowych gazu, jak i wodoru.

W opinii poruszono także kwestię planowania zintegrowanej infrastruktury. Zdaniem CEER, zgodnie z postulowanym stopniowym i elastycznym podejściem regulacyjnym do rynku wodoru, harmonizacja tego sektora na poziomie unijnym, nie powinna wymagać opracowania oddzielnych Krajowych Planów Rozwoju, jednakże w przypadkach, w których jest to zasadne rozwój sektora wodorowego powinien być uwzględniony w Krajowych Planach Rozwoju dla gazu i energii elektrycznej. Mimo to, Rada wskazuje, iż istnieją wyraźne korzyści kompleksowego przeglądu infrastruktury projektów wodorowych, w szczególności, w kontekście projektów opracowywanych przez podmioty nieregulowane. Z kolei, w zakresie prawnych regulacji związanych z  odrębną infrastruktura i rynkiem wodoru Rada Europejskich Regulatorów Energetyki zaleca dostosowanie przyjmowanych rozwiązań do stopnia rozwoju sektora, uwzględniając poziom zapotrzebowania na transport wodoru, przy czym CEER zwraca uwagę na ryzyko związane z powstaniem naturalnego monopolu.

Kolejnym istotnym zagadnieniem poruszonym w stanowisku jest kwestia mieszania wodoru i innych odnawialnych, bądź niskoemisyjnych gazów w sieciach gazowych. CEER wskazuje na spodziewane korzyści, związane z tą metodą, lecz także na potencjalne zagrożenia wynikające z braku wiedzy na temat jej długofalowych konsekwencji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych.

W ostatniej części stanowiska, CEER odnosi się do problemu uregulowania zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem, podnosząc, iż jest ono kluczowa dla funkcjonowania systemu dostaw UE, w konsekwencji uznając za potrzebne wprowadzenie unijnych kompleksowych ram legislacyjnych mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w sektorze energetycznym.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Zamiana gruntów leśnych dla celów inwestycyjnych – projekt nowej specustawy

2021-07-15Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Środowiskoelektromobilność, energia, grunty leśne, inwestycje, inwestycje energetyczne, lasy, Minister Klimatu i Środowiska, ochrona środowiska, projekt ustawy, projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych, RadaMinistrów, specustawa, specustawa leśna, umowa zamianyMożliwość komentowania Zamiana gruntów leśnych dla celów inwestycyjnych – projekt nowej specustawy została wyłączona

We wtorek 13 lipca 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych (UD243). Projektowana regulacja ma na celu wprowadzenie czasowej możliwości dokonania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (Lasy Państwowe), położonych w Jaworznie i Stalowej Woli, oraz terenów Skarbu Państwa z nimi sąsiadujących, na inne lasy, grunty lub nieruchomości, na których można prowadzić gospodarkę leśną. Dodatkowo przewidziano możliwość dokonania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa sąsiadujących ze wspomnianymi nieruchomościami na lasy, grunty i inne nieruchomości, lecz tylko w ściśle określonych przypadkach. W tym miejscu należy wskazać, że obecnie zamiana lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasów Państwowych jest regulowana art. 38e ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

Fundamentalne znaczenie dla projektowanej regulacji ma art. 1 określający warunki dokonania wspomnianych zamian. Zgodnie z przywołanym przepisem nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami:

I. polityki państwa związanej ze wspieraniem rozwoju i wdrażaniem projektów dotyczących energii, elektromobilności lub transportu, służących upowszechnianiu nowych technologii oraz poprawie jakości powietrza, albo

II. strategicznej produkcji dla obronności państwa, wysokich technologii elektronicznych i procesorów, elektromobilności, innowacyjnej technologii wodorowej, lotnictwa, motoryzacji oraz przemysłu tworzyw sztucznych.

W załączniku do projektu wymieniono 80 nieruchomości, których może dotyczyć zamiana.

Dodatkowo projekt przewiduje, że lasy, grunty i inne nieruchomości sąsiadujące z nieruchomościami, o których mowa wyżej, mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości zgodnie ze wskazanymi celami, jednak tylko w przypadku gdy jest to niezbędne do prawidłowej realizacji tych celów.

PRZEBIEG ZAMIANY OD STRONY PROCEDURALNEJ

Projekt wprowadza dwutorowe postępowanie w sprawie zamiany wspomnianych nieruchomości. Gdy sprawa ma dotyczyć nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasów Państwowych (art. 1 ust. 1 projektowanej ustawy), zamiana ma być dokonywana przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska złożony w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki. Następować ma to przy uwzględnieniu kryterium wielkości powierzchni nieruchomości, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości (element niezmieniony w porównaniu z obowiązującymi przepisami), bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości.

Z kolei w przypadku lasów, gruntów i nieruchomości Skarbu Państwa sąsiadujących ze wskazanymi wyżej nieruchomościami, zamiana ma być dokonywana przez organ właściwy zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (starosta lub organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego) na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska złożony w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, przy uwzględnieniu kryterium wielkości powierzchni nieruchomości, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości.

Zamiana ma być dokonywana po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do spraw leśnictwa i gospodarki leśnej, która ma miesiąc na jej przedstawienie. W razie niewydania opinii w terminie uważa się, że opinia jest pozytywna. Zamiana następuje w drodze umowy, która musi określać cel, na jaki zamiana jest dokonywana.

TRUDNOŚCI LOKALIZACYJNE

Autorzy projektu wskazują, że w obecnym stanie prawnym (przy uwzględnieniu całości uwarunkowań: powierzchniowych, przestrzennych, infrastrukturalnych, komunikacyjnych i środowiskowych, jakie niekiedy muszą zostać spełnione w celu ustalenia lokalizacji pod daną inwestycję) często zdarza się, że ustalenie lokalizacji „jest dość utrudnione lub wręcz niemożliwe”.

Projektowane rozwiązanie ma stanowić wsparcie w powyższym zakresie dla inwestycji zgodnych z potrzebami i celami polityki państwa, zwłaszcza inwestycji związanych z rozwojem i wdrażaniem projektów dotyczących energii, elektromobilności lub transportu, służących upowszechnianiu nowych technologii oraz poprawie jakości powietrza, a także z potrzebami i celami strategicznej produkcji dla obronności państwa, wysokich technologii elektronicznych i procesorów, elektromobilności, innowacyjnej technologii wodorowej, lotnictwa, motoryzacji oraz przemysłu tworzyw sztucznych.

To wsparcie jest jednak ograniczone w czasie. Jak wskazuje projektowany art. 7, zamiany mogą być dokonywane w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

MECHANIZMY OGRANICZAJĄCE

Z uwagi na szczególny charakter gruntów mających podlegać zamianie, projektodawcy przewidzieli szereg mechanizmów mających na celu ograniczenie możliwości dokonywania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa w przypadkach konieczności zapewnienia lokalizacji dla określonych inwestycji.

Jednym z nich jest wspomniana czasowość obowiązywania przepisów stwarzających możliwość dokonywania takiej zamiany. O czym także była już mowa, przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w celu lokalizacji inwestycji będą mogły być tylko i wyłącznie lasy, grunty i inne nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Lasów Państwowych określone w załączniku do ustawy stanowiącym wykaz konkretnych działek ewidencyjnych. Dodatkowa weryfikacja zasadności planowanej zmiany ma być także zapewniona przez wspomniany udział komisji sejmowej. Jej partycypacja ma niebagatelne znaczenie dla pomyślności przedsięwzięcia zamiany, gdyż umowa dokonana bez uzyskania pozytywnej opinii będzie nieważna.

To jednak nie koniec ograniczeń. Z zakresu przedmiotowego ustawy mają zostać wyłączone tereny pozostające w zarządzie Lasów Państwowych objęte prawnym formami ochrony przyrody określone ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, tj. tereny, na których znajdują się parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu i obszary Natura 2000. Dalej, projekt ma wprowadzić zastrzeżenie, zgodnie z którym w wyniku zamiany podyktowanej potrzebami zapewnienia lokalizacji dla określonych inwestycji, Lasy Państwowe ma otrzymywać w zarząd jedynie lasy, grunty lub nieruchomości, na których możliwe jest prowadzenie gospodarki leśnej.

Wprowadzone mają zostać także ograniczenia o charakterze podmiotowym. Stroną umowy zamiany ma być jedynie:

  • państwowa osoba prawna w rozumieniu art. 3 ust. 1-3 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, lub
  • osoba prawna, w której Skarb Państwa posiada większość akcji w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, lub
  • jednostka samorządu terytorialnego.

Warto także wspomnieć o mechanizmach zabezpieczających interesy Skarbu Państwa w przypadku gdyby dana inwestycja, pod lokalizację której dokonano zamiany gruntów, nie została zrealizowana. Jeżeli w terminie 10 lat od dnia dokonania zamiany nie zostanie zrealizowana inwestycja, na cele lokalizacji której została dokonana zamiana, Lasy Państwowe (albo podmiot wnioskujący o dokonanie zamiany nieruchomości sąsiadujących) będzie mogło żądać:

I. zwrotu nieruchomości będących przedmiotem zamiany od każdoczesnego ich właściciela, przy czym zwrot ma być dokonywany przez ponowną zamianę nieruchomości, albo

II. zapłaty przez podmiot, z którym zawarto umowę zamiany, określonej w tej umowie różnicy między wartością zamienianych nieruchomości, będących przedmiotem zamiany, jeżeli wartość nieruchomości będących przed zamianą własnością Skarbu Państwa była wyższa niż wartość nieruchomości, które Skarb Państwa otrzymał w wyniku zamiany.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Autor: Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Komisja Europejska opublikowała strategię na rzecz ograniczenia emisji metanu

2020-10-22Aktualności, Energetykabiogaz, energetyka, infrastruktura gazowa, KE, Komisja Europejska, metan, neutralność klimatyczna, ochrona środowiska, Program Narodów Zjednoczonych, redukcja emisji metanu, rolnictwoMożliwość komentowania Komisja Europejska opublikowała strategię na rzecz ograniczenia emisji metanu została wyłączona

Opublikowana 14 października 2020 r. strategia ma przyczynić się do realizacji unijnych celów klimatycznych. Przedstawione założenia mają w istotny sposób wpłynąć na osiągnięcie celów klimatycznych na 2030 r., celu neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz celu zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

Przyjęte założenia przewidują redukcję emisji metanu – gazu cieplarnianego, mającego po dwutlenku węgla, drugi największy wpływ na zmiany klimatu, poprzez prawne oraz pozalegislacyjne oddziaływanie na sektory energetyki, rolnictwa i odpadów, odpowiadające za 95% emisji gazu w skali światowej.

W sektorze energetyki strategia zakłada m. in. propozycję wprowadzenia zobowiązania do poprawy wykrywania i naprawy wycieków w infrastrukturze gazowej oraz ustanowienia przepisów zakazujących praktyk rutynowego spalania gazu w pochodni i uwalniania do atmosfery.

W zakresie rolnictwa zaproponowano przede wszystkim wymianę praktyk w zakresie innowacyjnych technologii ograniczania emisji metanu, żywienia zwierząt oraz zarządzania hodowlą. Z kolei, odpady organiczne, pozostałości komunalne i rolnicze niezdatne do recyklingu mogłyby, zgodnie z założeniami strategii, zostać wykorzystane do produkcji biogazu, biomateriałów i biochemikaliów.

Celem redukcji emisji metanu w sektorze odpadów, w 2024 r. Komisja ma dokonać przeglądu dyrektywy w sprawie składowania odpadów oraz podjąć działania usprawniające gospodarowanie gazem wysypiskowym, ograniczenie jego wpływu na środowisko, a także wykorzystanie potencjalnych zysków energetycznych.

Ponadto, kluczowe działanie ponadsektorowe, wskazane w strategii, stanowi poprawa pomiarów i raportowania emisji metanu. Komisja postuluje utworzenie międzynarodowego obserwatorium emisji metanu współpracując z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, Koalicją na rzecz Klimatu i Czystego Powietrza oraz Międzynarodową Agencją Energetyczną. Nadzorowanie miałoby przebiegać w oparciu o program satelitarny Copernicus, wykrywający źródła nieproporcjonalnie wysokich emisji w skali globalnej oraz identyfikujący największe wycieki.

autor: Daria Pajdowska, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowy projekt Ministerstwa Klimatu – dodatkowa przesłanka wstrzymania decyzji środowiskowej

2020-02-20Aktualności, Energetyka, Klimatdecyzja środowiskowa, dyrektywa EIA, ochrona środowiska, postępowanie inwestycyjne, przesłanki zawieszenia postępowania administracyjnego, środki tymczasowe w postępowaniu inwestycyjnym, zawieszenie postępowaniaMożliwość komentowania Nowy projekt Ministerstwa Klimatu – dodatkowa przesłanka wstrzymania decyzji środowiskowej została wyłączona

Do uzgodnień międzyresortowych trafił projekt ustawy o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza dodatkową szczególną przesłankę wstrzymania decyzji środowiskowej, na skutek której możliwe będzie zawieszenie przez sądy administracyjne postępowania w sprawie decyzji administracyjnej.

Nowelizacja stanowi niejako odpowiedź na zastrzeżenia Komisji Europejskiej zwracającej uwagę na konieczność posiadania przez organizacje społeczne prawa zwrócenia się do sądu lub należytego organu o zarządzenie środka tymczasowego (tymczasowego zawieszenia) w przypadku, gdy wniosła skargę na decyzję administracyjną. Postulat ten odnosi się do możliwości przerwania działań mogących szkodzić zdrowiu ludzi lub środowisku.

Powyższe zastrzeżenie Komisja Europejska wskazała w treści uzasadnienia opinii z dnia 8 marca 2019 r., skierowanej do Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 258 TFUE wskazała, że zarówno przepisy ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko („o.o.ś.”), jak i przepisy niektórych innych ustaw, stanowiących podstawy prawne do wydawania zezwoleń inwestycyjnych dotyczących przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, są niezgodne z postanowieniami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/92/UE w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko („dyrektywa EIA”) w zakresie art. 11 ust. 1 i ust. 4, tj. regulacji dotyczących dostępu zainteresowanej społeczności do wymiaru sprawiedliwości.

Dyrektywa EIA ma na celu zapewnienie udziału społeczeństwa w podejmowaniu decyzji oraz dostępu zainteresowanej społeczności do wymiaru sprawiedliwości w sprawach dotyczących środowiska. Zgodnie z definicją zawartą w art. 1 ust. 2 lit. 2 dyrektywy EIA, zainteresowana społeczność powinna być rozumiana jako społeczeństwo, które jest lub może być dotknięte skutkami lub ma interes w procedurach podejmowania decyzji dotyczących środowiska, o których mowa w art. 2 ust. 2 dyrektywy EIA. Do celów przywołanej definicji, organizacje pozarządowe działające na rzecz ochrony środowiska i spełniające wymagania przewidziane w prawie krajowym, uważa się za mające interes w tym zakresie.

Zgodnie z art. 6 ust. 2 dyrektywy EIA, społeczeństwo jest informowane o wybranych kwestiach w ramach procedury podejmowania decyzji dotyczących środowiska. Z kolei w myśl art. 11 dyrektywy EIA, państwa członkowskie zobowiązane są zapewnić, aby zgodnie z krajowym systemem prawnym, członkowie zainteresowanej społeczności mający wystarczający interes lub ewentualnie podnoszący akt naruszenia prawa, gdy administracyjne procedury prawne państwa członkowskiego wymagają tego jako warunku koniecznego, mieli dostęp do procedury odwoławczej przez sądem lub innym niezależnym i bezstronnym organem ustanowionym ustawą, tak aby zakwestionować materialną lub proceduralną legalność decyzji, działań lub zaniechań.

Komisja Europejska zwróciła uwagę, że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem polskich sądów administracyjnych, niemożliwym jest ubieganie się o zastosowanie środka tymczasowego względem decyzji środowiskowej, z uwagi, iż jest to decyzja pośrednia, a więc jej wykonanie zasadniczo nie stwarza niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.

Jedynym rozwiązaniem, które mogłoby przyczynić się do osiągnięcia zamierzonego celu prawidłowej transpozycji dyrektywy EIA jest zmiana legislacyjna. Niniejsza propozycja nowelizacji ma na celu zapewnienie możliwie pełnego dostępu zainteresowanej społeczności do wymiaru sprawiedliwości w procesie inwestycyjnym, prowadzonym dla przedsięwzięć mogących w znacznym stopniu oddziaływać na środowisko, poprzez wprowadzenie do ustawy o.o.ś. dwóch nowych rozwiązań, a także przez odpowiednią modyfikację przepisów ustaw regulujących wydawanie decyzji inwestycyjnych. Proponowany normy będą miały zastosowanie bez względu na regulacje poszczególnych ustaw, w tym specustaw, dotyczących wydawania i zaskarżania zezwoleń inwestycyjnych, jak również będą miały zastosowanie wprost do decyzji środowiskowej lub do decyzji inwestycyjnej, w zakresie jej zgodności z decyzją środowiskową.

Istota rozwiązań ujętych w projekcie:

  • zastosowanie środków tymczasowych w postępowaniu inwestycyjnym

Przygotowany projekt ma na celu zapewnienie zainteresowanej społeczności uprawnienia do ubiegania się o zastosowanie środka tymczasowego. Ujęte w projekcie propozycja ustanowienia nowej szczególnej przesłanki, dają WSA podstawę do wstrzymania na wniosek skarżącego decyzji środowiskowej. Przesłanka ta będzie mieć charakter wyłącznie proceduralny. Wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej wiązać się będzie z koniecznością zawieszenia postępowania w sprawie decyzji inwestycyjnej. Projekt przewiduje obowiązek rozstrzygnięcia przez sąd administracyjny wniosku ws. wstrzymania decyzji środowiskowej w terminie miesięcznym. Wystąpienie przez skarżącego z wnioskiem o wstrzymanie wykonania decyzji będzie możliwe jedynie wraz ze złożeniem skargi do sądu. Z założeń projektu wynika, że możliwość wnoszenia o wstrzymanie wykonania decyzji środowiskowej przysługiwać będzie wszystkim podmiotom, mającym uprawnienie do złożenia skargi do sądu administracyjnego.

  • niezgodność decyzji inwestycyjnej z postanowieniami decyzji środowiskowej

Projekt przewiduje rozwiązania, które zapewnią organizacjom społecznym, na określonych warunkach, prawo do wnoszenia odwołań od decyzji inwestycyjnych, a następnie skarg do WSA na takie decyzje, w zakresie ich niezgodności z decyzją środowiskową. Projektodawca zakłada wprowadzenie warunków anglojęzycznych do warunków, jakie obecnie muszą spełniać organizacje ekologiczne, które chcą uczestniczyć w postępowaniu wymagającym udziału społeczeństwa. Zgodnie z dyrektywą EIA, zakres zaskarżenia decyzji inwestycyjnej przez organizacje ekologiczne będzie obejmował jedynie tę część decyzji, która odnosi się do postanowień zawartych w decyzji środowiskowej. Uprawnienie organizacji ekologicznych do kontroli decyzji inwestycyjnych w zakresie ich zgodności z postanowieniami decyzji środowiskowej rozciągać się będzie również na etap kontroli sądowej. W sytuacjach, w których przepisy dotyczące decyzji inwestycyjnych nie nakładają obowiązku zawiadamiania o ich wydaniu przez publiczne obwieszczenie, organizacje ekologiczne będą zawiadamiane o wydaniu tych decyzji przez podanie do publicznej wiadomości informacji o wydaniu decyzji, poprzez jej udostępnienie na stronie BIP organu właściwego w sprawie. Projekt zakłada także uszczegółowienie sposobu i terminu podania do publicznej wiadomości informacji o wydanej decyzji tak, aby udostępnienie tej informacji w BIP w określonym terminie rodziło skutek domniemanego doręczenia tej decyzji organizacjom ekologicznym oraz umożliwiało im złożenie odwołania w przysługującym im terminie (standardowo wynosił będzie on 14 dni).

autor: Aneta Teresiak, Kamil Iwicki, Wawrzynowicz i Wspólnicy

Odwiedź też:

Portal zamówienia.org.pl
prawo-naprawcze
Restrukturyzacja

Portal tworzony przez:

Kancelaria Wawrzynowicz i Wspólnicy
ISSN 2719-4140
W ramach naszej witryny stosujemy pliki cookies w celu świadczenia Państwu usług na najwyższym poziomie, w tym w sposób dostosowany do indywidualnych potrzeb. Korzystanie z witryny bez zmiany ustawień dotyczących cookies oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu końcowym. Możecie Państwo dokonać w każdym czasie zmiany ustawień dotyczących cookies. Akceptuję Czytaj politykę cookies
Polityka Cookies

Privacy Overview

This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary
Always Enabled
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.
Non-necessary
Any cookies that may not be particularly necessary for the website to function and is used specifically to collect user personal data via analytics, ads, other embedded contents are termed as non-necessary cookies. It is mandatory to procure user consent prior to running these cookies on your website.
SAVE & ACCEPT