operator systemu magazynowania

Prowadzenie rozliczeń oraz bilansowanie systemu przesyłowego w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego – projekt nowego rozporządzenia

Aktualności, Energetyka, Gaz, , , , Możliwość komentowania Prowadzenie rozliczeń oraz bilansowanie systemu przesyłowego w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego – projekt nowego rozporządzenia została wyłączona

W dniu 17 maja 2022 r. w wykazie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano nowy projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska w sprawie sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego (821).

Powodu wydania rozporządzenia upatruje się w konieczności zwiększenia pewności prawnej oraz wyjaśnienia istniejących wątpliwości interpretacyjnych w zakresie sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego, a także ze względu na faktyczny sposób, w jaki następuje uruchomienie tych zapasów.

W uzasadnieniu projektu przypomniano, że wybrane aspekty sposobu prowadzenia rozliczeń oraz bilansowania systemu przesyłowego gazowego w przypadku uruchomienia zapasów obowiązkowych gazu ziemnego są obecnie regulowane przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej, jednak z uwagi na pojawiające się ze strony uczestników rynku sygnały o problemach z wykładnią obowiązujących przepisów, zdecydowano się na podjęcie działań, które mają położyć kres tym wątpliwościom.

Rozwiązania dotyczące sposobu prowadzenia rozliczeń za uruchomione zapasy obowiązkowe gazu ziemnego oraz kalkulacji ceny za paliwa gazowe stosowanej do tych rozliczeń

Projekt rozporządzenia określać ma mechanizm ustalania przez operatora systemu przesyłowego gazowego (operatora systemów połączonych gazowych) ilości gazu ziemnego, które zostały odebrane od podmiotów zobowiązanych do utrzymywania zapasów obowiązkowych, w każdej dobie gazowej, w której doszło do ich uruchomienia. Mechanizm ten został zróżnicowany w zależności od tego czy zapasy obowiązkowe gazu ziemnego są utrzymywane na terytorium Polski czy też poza jej granicami. W pierwszym przypadku ilość gazu jest określana na podstawie informacji przekazanych przez operatora systemu magazynowania. W drugim podstawą do ustaleń operatora jest złożona przez zleceniodawcę usługi przesyłania renominacja na odpowiednim punkcie wejścia o fizycznej lokalizacja na połączniu z systemami przesyłowymi sąsiednich krajów oraz wirtualnym punkcie wyjścia dla realizacji zadań związanych z obowiązkiem dostarczenia zapasu obowiązkowego z terenu państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu.

Ilości gazu ziemnego dostarczone podmiotom zlecającym usługę przesyłania lub dystrybucji w ramach uruchomionych zapasów obowiązkowych będą uwzględniane w ramach prowadzenia przez operatora systemu przesyłowego gazowego rozliczeń z tytułu niezbilansowania ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych z systemu gazowego w sytuacji nadzwyczajnej. Rozliczania z podmiotami zlecającymi usługę przesyłania lub dystrybucji prowadzone będą również w ramach ceny referencyjnej rozliczenia, ustalanej dla doby gazowej, w której doszło do odebrania gazu ziemnego.

Cena referencyjna rozliczenia będzie ustalana jest jako cena stanowiąca średnią ważoną wolumenem ze wszystkich transakcji giełdowych zawartych w danej dobie gazowej na giełdzie towarowej w rozumieniu ustawy z dnia 26 października 2000 r. o giełdach towarowych lub na rynku organizowanym przez podmiot prowadzący na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej rynek regulowany w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi, w ramach rynku, na którym obrót gazem ziemnym prowadzony jest w dniu jego dostawy (indeks dla rynku dnia bieżącego gazu ziemnego dla krajowego systemu przesyłowego gazu wysokometanowego). W opinii autorów rozporządzenia, na skutek wdrożenia powyższej regulacji cena referencyjna rozliczenia ustalana będzie w oparciu o niezależny i obiektywny miernik.

Przepisy dotyczące sposobu bilansowania systemu przesyłowego i prowadzenia rozliczeń z tytułu jego niezbilansowania

W rozporządzeniu określono również szczegółowy sposób zapewnienia neutralności kosztowej działań bilansujących podejmowanych przez operatora systemu przesyłowego gazowego (operatora systemów połączonych gazowych) w okresie uruchomienia zapasów obowiązkowych. Neutralność tę operator zapewnia za pomocą opłaty związanej z neutralnością bilansowania, przy czym odpowiednie zastosowanie znajdzie w tym zakresie metoda kalkulacji opłat związanych z neutralnością bilansowania zatwierdzoną przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Planuje się również wprowadzenie zasad dotyczących rozliczenia z tytułu ujemnego niezbilansowania przez użytkownika ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych przez niego z systemu gazowego w sytuacji nadzwyczajnej. W przypadku dodatniego niezbilansowania przez użytkownika ilości paliw gazowych dostarczonych i pobranych przez niego z systemu gazowego, operator systemu przesyłowego gazowego (operator systemu połączonego gazowego) uiszczać będzie na rzecz tego użytkownika opłatę za dostarczony gaz ziemny – w sposób przewidziany w rozporządzeniu.

Rozporządzenie ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Ważnym do odnotowania jest to, że publikacja projektu zbiegła się w czasie z przedstawieniem propozycji zmian w unijnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa dostaw gazu, o których pisaliśmy w jednym z poprzednich artykułów. Podjęcie prac na szczeblu unijnym stanowi pokłosie zbrojnej agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę. Najważniejszymi modyfikacjami w stosunku do obecnych rozwiązań mają być:

  • wprowadzenie certyfikacji operatora systemu magazynowania,
  • wprowadzenie rabatów w taryfach przesyłowych
  • ustanowienie obowiązkowego celu napełnienia oraz trajektorii napełnienia czy
  • określenie zasad współpracy na wypadek nieposiadania instalacji magazynowych przez jedno z państw członkowskich.

Autorzy: Bartłomiej Gawrecki, Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

***

Zapraszamy do zapoznania się z nowym tekstem opublikowanym na portalu zamówienia.org.pl: Etapy prowadzenia postępowania w trybie podstawowym z możliwością negocjacji i w trybie podstawowym z negocjacjami.

Zmiany w unijnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa dostaw gazu

Aktualności, Energetyka, Gaz, , Możliwość komentowania Zmiany w unijnych przepisach dotyczących bezpieczeństwa dostaw gazu została wyłączona

W drugiej połowie marca Komisja Europejska opublikowała projekt mający wprowadzić zmiany w 2 aktach o fundamentalnym znaczeniu dla funkcjonowania wewnętrznego rynku gazu, tj.:

  • rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylającym rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej jako: „rozporządzenie gazowe”) oraz
  • rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1938 z dnia 25 października 2017 r. dotyczącym środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającym rozporządzenie (UE) nr 994/2010 (dalej jako: „rozporządzenie SoS”).

Projekt ten stanowi kontynuację prac legislacyjnych, mających pozwolić na samodzielność energetyczną Unii Europejskiej.

Najważniejsze z zaproponowanych zmian to:

  1. wprowadzenie obowiązku certyfikacji operatora systemu magazynowania oraz
  2. wprowadzenie przepisów umożliwiających utrzymywanie minimalnych ilości gazu w magazynach.

Certyfikacja operatora systemu magazynowania i zniżka w taryfach przesyłowych

Komisja Europejska planuje wprowadzić przepisy ustanawiające procedurę certyfikacji operatorów systemów magazynowania. Państwa członkowskie będą musiały zapewnić, aby wszyscy operatorzy systemów magazynowania zostali poddani certyfikacji wykonanej przez organ regulacyjny lub inny właściwy organ wyznaczony przez dane państwo członkowskie. Obowiązek ten dotyczyć ma także operatorów kontrolowanych przez operatorów systemów przesyłowych, którzy sami przeszli już tę procedurę zgodnie z przepisami dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylająca dyrektywę 2003/55/WE (dalej jako: „dyrektywa gazowa”).

Z zapisów projektu wynika, że niektórzy operatorzy będą mogli zostać certyfikowani w przyspieszonym trybie. Dotyczy to podmiotów obsługujących urządzenia magazynowe o pojemności powyżej 3,5 TWh, które w dniach 31 marca 2021 r. i 31 marca 2022 r. były wypełnione na poziomie wynoszącym średnio mniej niż 30 % ich pojemności maksymalnej. W ich przypadku odpowiedni organ przyjmie projekt decyzji w sprawie certyfikacji operatorów systemów magazynowania w terminie 100 dni roboczych od daty wejścia w życie rozporządzenia lub otrzymania zawiadomienia dotyczące planowanej transakcji, która mogłaby wymagać ponownej oceny w ramach procedury certyfikacji. W stosunku do pozostałych operatorów taki projekt ma być przyjmowany w terminie 18 miesięcy od tych zdarzeń.

Właściwy organ będzie mógł odmówić certyfikacji, jeżeli uzna, że osoba, która bezpośrednio lub pośrednio kontroluje lub wykonuje jakiekolwiek prawa w stosunku do operatora systemu magazynowania w rozumieniu przepisów art. 9 dyrektywy gazowej, może zagrozić bezpieczeństwu dostaw lub podstawowym interesom bezpieczeństwa któregokolwiek państwa członkowskiego lub Unii. W takim przypadku możliwe będzie przyznanie certyfikacji z zastrzeżeniem, że wszystkie rodzaje ryzyka mogące mieć negatywny wpływ na wypełnienie magazynów będą ograniczone i pod warunkiem że ich wykonalność może być zapewniona poprzez wdrożenie i monitorowanie. W przypadku gdy właściwy organ dojdzie do wniosku, że ryzyko związane z bezpieczeństwem dostaw nie może zostać zapewnione w powyższy sposób i w związku z tym musiałby odmówić certyfikacji, organ ten:

  • zobowiąże każdą osobę lub osoby, które jego zdaniem mogą stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw energii lub podstawowego interesu bezpieczeństwa któregokolwiek państwa członkowskiego lub Unii, do zbycia udziałów lub praw, które posiadają w stosunku do operatora systemu magazynowania, oraz do wyznaczenia terminu takiego zbycia;
  • nakaże, w stosownych przypadkach, środki tymczasowe w celu zapewnienia, aby taka osoba lub osoby nie mogły sprawować żadnej kontroli ani prawa nad tym operatorem systemu magazynowania do czasu zbycia udziałów lub praw; i
  • podejmie decyzję w sprawie właściwych środków kompensacyjnych.

Dodatkowo nowe przepisy mają wprowadzić ograniczenia w zakresie wycofywania magazynów z eksploatacji. Instalacje magazynowe będą mogły zakończyć działalność wyłącznie po przeprowadzeniu oceny przez właściwy organ z uwzględnieniem opinii Europejskiej Sieci Operatorów Systemów Przesyłowych Gazu (ENTSOG), przy czym ta ostatnia musi uznać, że działanie to nie osłabi bezpieczeństwa dostaw gazu na poziomie krajowym lub unijnym. Jeżeli dojdzie do odmowy wycofania w tym zakresie, w stosownych przypadkach możliwe będzie podjęcie odpowiednich środków kompensujących.

Na koniec tej części wspomnieć trzeba o planowanych rabatach w taryfach przesyłowych. Zniżka w wysokości 100 % ma być stosowana do taryf przesyłowych opartych na zdolnościach przesyłowych w punktach wejścia i wyjścia z instalacji magazynowych, z wyjątkiem sytuacji, w której instalacja magazynowa połączona z więcej niż jedną siecią przesyłową lub dystrybucyjną, jest wykorzystywana do konkurowania z punktem połączenia wzajemnego.

Obowiązkowy cel napełnienia i jego realizacja

Jak wynika z preambuły projektu, trwająca obecnie wojna obnażyła słabości istniejących zasad bezpieczeństwa dostaw. Z tego względu konieczne jest wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą utrzymywać określone ilości gazu ziemnego w magazynach w ramach Wspólnoty.

Do art. 2 rozporządzenia SoS mają zostać dodane definicje 4 nowych terminów:

  • „trajektoria wypełnienia”, która ma oznaczać kilka celów pośrednich dla każdego państwa członkowskiego wymienionych w załącznikach do rozporządzenia SoS;
  • „cel napełniania”, który ma oznaczać wiążący cel dotyczący poziomu napełnienia instalacji magazynowych nieskroplonego gazu ziemnego;
  • „składowanie strategiczne”, które ma oznaczać składowanie nieskroplonego gazu ziemnego, którego uwolnienie ma być zależne od zezwolenia organu, nie podlegające sprzedaży na rynku, lecz mogące być udostępnione jedynie w przypadku niedoboru dostaw, zakłóceń w dostawach lub sytuacji nadzwyczajnej;
  • „zapasy strategiczne”, które mają oznaczać nieskroplony gaz ziemny nabywany, zarządzany i składowany przez operatorów systemów przesyłowych wyłącznie w celu wykonywania ich funkcji oraz do celów bezpieczeństwa dostaw. Gaz składowany jako część zapasów strategicznych ma być wysyłany tylko wtedy, gdy wymaga tego utrzymanie funkcjonowania systemu w bezpiecznych i niezawodnych warunkach zgodnie z art. 13 dyrektywy gazowej lub w przypadku stanu nadzwyczajnego ogłoszonego na mocy art. 11 rozporządzenia SoS i w inny sposób nie będzie mógł zostać sprzedawany na hurtowych rynkach gazu.

Zgodnie z nowymi przepisami cel napełnienia na 2022 r, ma zostać ustalony na poziomie 80 % pojemności wszystkich instalacji magazynowych na terytorium odpowiednich państw członkowskich. O ile Komisja nie postanowi inaczej, cel napełnienia na kolejne lata ustala się na poziomie 90 %. Każde państwo członkowskie będzie musiało zapewnić, że cel napełnienia został osiągnięty do 1 listopada każdego roku. Cele pośrednie na 2022 r. mają zostać wyznaczone na sierpień, wrzesień i październik. Na kolejny rok realizacja tych celów ma z kolei następować na luty, maj, lipiec i wrzesień.

Uchybienie nowym obowiązkom będzie wiązało się z nałożeniem sankcji. W przypadku stwierdzenia znacznego i trwałego odchylenia od trajektorii napełniania podejmowane mają być następujące działania:

  • po konsultacji z Grupą Koordynacyjną ds. Gazu i danym państwem członkowskim Komisja Europejska ma wydać ostrzeżenie dla tego państwa z zaleceniem niezwłocznego podjęcie środków;
  • jeżeli odstępstwo od trajektorii napełnienia nie zostanie znacząco zmniejszone w ciągu miesiąca od daty ostrzeżenia, Komisja Europejska, po konsultacji z Grupą i danym państwem członkowskim, podejmie decyzję zobowiązującą państwo do podjęcia środków skutecznie usuwających lukę w trajektorii,
  • podejmując decyzję w sprawie odpowiednich środków Komisja Europejska ma brać pod uwagę szczególną sytuację danego państwa członkowskiego, taką jak wielkość instalacji magazynowych w stosunku do krajowego zużycia gazu lub znaczenie instalacji magazynowych dla bezpieczeństwa dostaw w regionie. Co ważne, wszelkie środki podjęte przez Komisję w celu zaradzenia odchyleniom od trajektorii napełniania na rok 2022 mają uwzględniać krótkie ramy czasowe wdrożenia nowych przepisów na poziomie krajowym;
  • Komisja Europejska ma zapewnić, aby środki nie wykraczały poza to, co jest konieczne do utrzymania bezpieczeństwa dostaw, bez nakładania nieproporcjonalnych obciążeń na państwa członkowskie, uczestników rynku gazu, operatorów systemów magazynowania lub obywateli.

W rozporządzeniu SoS mają zostać wskazane środki służące realizacji celu i trajektorii napełnienia. Projekt dopuszcza rozmaite sposoby realizacji tych zamierzeń, nie wyłączając możliwości korzystania z zachęt finansowych lub rekompensat dla uczestników rynku. Założenia będą mogły być realizowane poprzez m.in.:

  • nałożenie na dostawców gazu obowiązku magazynowania minimalnych ilości gazu w instalacjach magazynowych,
  • nałożenie na właścicieli magazynów obowiązku oferowania swoich zdolności uczestnikom rynku czy
  • nałożenie na operatora systemu przesyłowego obowiązku zakupu strategicznych zapasów gazu i zarządzania nimi wyłącznie w celu wykonywania jego funkcji jako operatorów systemów przesyłowych oraz do celów bezpieczeństwa dostaw w nagłych przypadkach.

Nowe przepisy rozporządzenia SoS mają także przewidywać rozwiązania w sytuacji nieposiadania instalacji magazynowych przez dane państwo członkowskie. Takie kraje będą musiały zapewnić, aby uczestnicy ich rynku posiadali porozumienia z operatorami systemów magazynowania z państw członkowskich posiadających instalacje magazynowe, którzy zapewnią wykorzystanie do 1 listopada ilości magazynowych w tych państwach członkowskich odpowiadających co najmniej 15 % rocznego zużycia gazu w państwie członkowskim bez instalacji magazynowych. W przypadku gdy transgraniczne zdolności przesyłowe lub inne ograniczenia techniczne nie pozwolą na pełne wykorzystanie 15 % wolumenów magazynowania niekrajowego, poza państwem członkowskim, które nie posiada instalacji przechowuje się jedynie gaz w ilościach technicznie możliwych.

Na zasadzie odstępstwa od powyższego ustalenia państwa członkowskie posiadające instalacje magazynowe mogą zamiast tego wspólnie opracować mechanizm podziału obciążeń z co najmniej jednym państwem członkowskim posiadającym instalacje magazynowe. Mechanizm podziału obciążenia ma opierać się na odpowiednich danych z ostatniej oceny ryzyka zgodnie i uwzględniać:

  • koszt wsparcia finansowego w celu zapewnienia celów w zakresie wypełniania, bez uwzględniania kosztów wypełniania strategicznych zobowiązań w zakresie składowania;
  • ilości gazu niezbędne do zaspokojenia zapotrzebowania odbiorców chronionych;
  • ograniczenia techniczne, takie jak dostępna pojemność magazynowa, techniczna pojemność transgraniczna, stawki poboru.

***

Powyższe stanowi tłumaczenie własne treści przedstawionego projektu. Autor zastrzega, że między treścią niniejszego artykułu a oficjalnym projektem przetłumaczonym na język polski mogą pojawić się rozbieżności.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

***

Zapraszamy do zapoznania się z nowym tekstem opublikowanym na portalu zamówienia.org.pl: Etapy prowadzenia postępowania w trybie podstawowym z możliwością negocjacji i w trybie podstawowym z negocjacjami

Kolejny raport Prezesa URE dotyczący działalności w sektorze energetyki z propozycją zmian w obszarze energetyki

Aktualności, Energetyka, , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Kolejny raport Prezesa URE dotyczący działalności w sektorze energetyki z propozycją zmian w obszarze energetyki została wyłączona

Już po raz piąty na stronie URE opublikowano raport obejmujący tematykę sektora energetyki (dalej: Raport). Najnowsze wydanie zawiera w szczególności informacje o warunkach gospodarowania w zakresie działalności w dziedzinie energii elektrycznej i paliw gazowych oraz  ocenę planów rozwoju OSP i OSD w odniesieniu do przyszłego bezpieczeństwa zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną i paliwa gazowe. W Raporcie ponadto zasygnalizowano potrzebę wprowadzenia istotnych zmian w przepisach obejmujących sektor energetyki.

Dokument został podzielony na 3 części.

Pierwsza część zawiera informacje dotyczące gromadzenia i przekazywania do Komisji Europejskiej informacji o projektach inwestycyjnych firm krajowych sektora energetyki oraz monitorowania funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i gazowego.

W części drugiej, dokonano oceny warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej i paliw gazowych.

Trzecia część stanowi natomiast zestawienie propozycji zmian legislacyjnych. W Raporcie zasygnalizowano bowiem potrzebę wprowadzenia zmian legislacyjnych, które objęłyby poszczególne gałęzie sektora energetycznego.

Postulowane zmiany dotyczą m. in. usunięcia kompetencji Prezesa URE do badania planów inwestycyjnych wytwórców energii elektrycznej, o których mowa w art. 16 ust. 20 i 21 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawa energetycznego (Dz. U. z 2019 r. poz. 755 t.j., dalej: Prawo energetyczne, PE). Obecnie, Prezes URE przy realizacji zadań w zakresie monitorowania bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej, co dwa lata przeprowadza badanie planów inwestycyjnych wytwórców energii elektrycznej, którzy wypełniają obowiązek sporządzania i przedkładania 15-letnich prognoz, zgodnie z dyspozycją art. 16 Prawa energetycznego.

URE trafnie dostrzegł, że faktycznie obowiązek składania informacji o zamierzeniach inwestycyjnych składa Prezesowi URE jedynie 5% koncesjonowanych przedsiębiorstw energetycznych w obszarze wytwarzania energii elektrycznej, co w konsekwencji daje jedynie częściową wiedzę o sytuacji na rynku energetycznym. Tym samym, dokonywana analiza danych i informacji, jak również wnioski końcowe są opierane na informacjach, które nie dają pełnego obrazu rzeczywistości i mogą prowadzić do istotnych rozbieżności wobec stanu faktycznego i potrzeb inwestycyjnych w sektorze energii elektrycznej.

Postulowane zmiany obejmują również przepisy dotyczące rozliczania prosumentów i dotyczą zasadniczo dwóch obszarów.

Pierwszy obszar zmian obejmuje zasady rozliczeń prosumentów korzystających z instalacji trójfazowej. W Raporcie zasygnalizowano, że obecnie przedsiębiorstwa energetyczne stosują różne rozwiązania układowe, które doprowadzają finalnie do odmiennych efektów finansowych i rodzą liczne skargi ze strony prosumentów.

Drugi obszar proponowanych zmian obejmuje zasady rozliczania prosumentów, którzy korzystają z wielostrefowych grup taryfowych, w szczególności G12. Podobnie jak w pierwszym przypadku, powodem niezadowolenia prosumentów jest różnorodność w zakresie sposobu rozliczeń przez przedsiębiorstwa energetyczne, w szczególności w zakresie sposobu pomiaru i bilansowania energii wytwarzanej i pobieranej z sieci.

Kolejnym punktem objętym propozycją zmian URE jest krajowy plan ograniczeń. Zdaniem Prezesa URE, krajowy plan ograniczeń powinien zostać doprecyzowany i usystematyzowany. W szczególności dostrzegalna jest potrzeba doprecyzowania definicji, ustalenia wartości mocy bezpiecznej oraz terminów realizacji. Zmiany powinny również objąć kwestie odpowiedzialności za poszczególne czynności. W Raporcie zasygnalizowano również potrzebę zmian w przepisach rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła z uwagi na liczne luki i niespójności w obecnie obowiązujących przepisach.

Prezes URE sygnalizuje również konieczność zmiany przepisów dotyczących niezastosowania się odbiorców do ograniczeń, które nakładają na nich przepisy Prawa energetycznego. Zgodnie z brzmieniem art. 56 ust. 1 pkt 3a PE, na odbiorców, którzy nie dostosowali się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, wprowadzonych przez PSE S. A. nakładane są kary pieniężne. Celem potencjalnych zmian jest uniknięcie dodatkowego ryzyka związanego z niestosowanie się odbiorców do ograniczeń, na wypadek ich wprowadzenia w przyszłości, z uwagi na liczne rozbieżności w judykaturze.

Propozycja zmian obejmuje również sektor gazownictwa, gdzie – zgodnie z opinią Prezesa URE wyrażoną w Raporcie – powinno się dążyć do stworzenia płynnego rynku w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego, odnośnie które powinien zostać wprowadzony obowiązek sprzedaży na giełdzie towarowej. URE zwraca uwagę również na potrzebę wprowadzenia przepisów, które przyznawałyby Prezesowi URE kompetencję do zatwierdzania instrukcji i regulaminów dla operatora systemu magazynowania i operatora systemu skraplania paliw gazowych. W Raporcie podkreślono, iż wprowadzenie ww. obowiązku umożliwi wpływanie na realizację ze strony operatorów zasady niedyskryminacyjnego dostępu stron trzecich, zasad przyłączania do instrukcji oraz zarządzania ograniczeniami systemowymi. Co istotne, obowiązki te ułatwią proces monitorowania przez organy URE wypełniania przez poszczególnych operatorów obowiązków, które wynikają z przepisów rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 715/2009z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz. U. UE L 2009.211.36 z późn. zm.).

Konieczność zmian URE dostrzega również w zakresie sankcji karnych w obszarze gazownictwa, a dokładniej w zakresie odpowiedzialności za naruszenie rozporządzeń regulujących funkcjonowanie runku gazu ziemnego.

Propozycje zmian obejmują również przepisy dotyczące operatorów systemów gazowych – OSP i OSD, a dokładniej procedury ich wyznaczania. Zasygnalizowano potrzebę ułatwienia uzyskania statusu OSP bądź OSD w przypadku uzyskania odpowiedniej koncesji. Obecnie, procedura uzyskania statusu jednego z ww. podmiotów przebiega dwuetapowo – konieczne jest uzyskanie odrębnej decyzji administracyjnej w zakresie samej koncesji oraz w zakresie statusu operatora systemu. W celu zoptymalizowania procedury administracyjnej, zaproponowano połączenie dwóch ww. czynności i wprowadzenie możliwości uzyskania pełnych uprawnień do świadczenia usług dystrybucji lub przesyłu w ramach jednego postępowania kończącego się wydaniem jednej decyzji administracyjnej. Powyższe jest zasadne ze względu na fakt, iż już uzyskanie określonej koncesji powinno być warunkowane również spełnieniem przez wnioskodawcę kryteriów, które umożliwiałyby wyznaczenie go jako operatora dane systemu gazowego.

Raport zawiera również informację o potrzebnie wprowadzenia zmian Prawa energetycznego w zakresie obowiązków poszczególnych operatorów obszaru gazownictwa. Wskazuje się, że obecne uregulowanie obowiązków operatorów na gruncie jednego przepisu (art. 9c PE) jest niewystarczające i niepraktyczne. Prezes URE postuluje również rozszerzyć obowiązki operatorów gazowych o te, które na gruncie art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. f) PE dotyczą operatorów elektroenergetycznych w zakresie publikacji na stronie internetowej oraz udostępniania do publicznego wglądu w siedzibach listy sprzedawców, informacji o sprzedawcy z urzędu działającego na terenie danego OSD oraz wzorców umów zawieranych z użytkownikami systemu.

Regulator postuluje ponownie o dokonanie zmian w zakresie przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zaproponowano dokonanie wyraźnego rozdzielenia zasad dotyczących przyłączania odbiorców od zasad dotyczących przyłączania jednostek wytwórczych, w tym również OZE do sieci.

W szczególności, zasygnalizowano potrzebę zmiany art. 7 ust. 5 Ustawy o OZE, który określa publicznoprawny obowiązek finansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o przyłączenie, m. in. na warunkach i zasadach określonych w założenia i planach gminnych. Zmiany w szczególności powinny wprowadzić odesłanie od niniejszego przepisu do art. 16 PE oraz zapewnić jednoznaczną interpretację art. 7 ust. 5 Ustawy o OZE przez wskazanie, że publicznoprawny obowiązek finansowania, o którym mowa w niniejszym przepisie dotyczyłby tych inwestycji, które zostały umieszczone w planach zaopatrzenia, o których mowa w art. 20 PE.

Poza zmianami stricte w obszarze gazownictwa i elektroenergetyki, w Raporcie podkreślono również konieczność ujednolicenia przepisów w obszarze energetyki oraz doprecyzowania, szczególnie w zakresie regulacji koncesjonowania, przepisów o zabezpieczeniach majątkowych (art. 38 PE), przepisów karnych oraz wprowadzenia z mocy prawa wygaśnięcia koncesji w przypadku niepodjęcia albo zaprzestania działalności w obszarze nią objętym. Zasygnalizowano również potrzebę wprowadzenia zapisów, które przeciwdziałałyby nieuczciwym praktykom sprzedawców podczas sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwach domowych.

Rozbudowana analiza zmian, które proponuje URE wynika z wieloletniej praktyki i obserwacji rynku energetycznego. Ma ona w szczególności charakter sygnalizacyjny wobec obecnie obowiązujących przepisów, których stosowanie przysparza przedsiębiorstwom energetycznym wielu problemów z uwagi na ich nieprecyzyjność i brak uregulowań istotnych obszarów w zakresie elektroenergetyki, gazownictwa i innych.

Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp.k.