polityka energetyczna polski 2040

Rząd przyjął „Politykę energetyczną Polski do 2040 r.”

Aktualności, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, , , , , , , Możliwość komentowania Rząd przyjął „Politykę energetyczną Polski do 2040 r.” została wyłączona

Polski plan na transformację energetyczną stał się faktem. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” – pierwszego od 12 lat dokumentu strategicznego odnoszącego się do sektora energetycznego. Jest to 1 z 9 strategii zintegrowanych przewidzianych w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.

Dokument zawiera opis stanu i uwarunkowań sektora energetycznego. Następnie wskazano 3 filary PEP2040, na których oparto 8 celów szczegółowych wraz z działaniami niezbędnymi do ich realizacji oraz projekty strategiczne. Zaprezentowano ujęcie terytorialne i wskazano źródła finansowania zamierzeń określonych w dokumencie.

Pierwszym z filarów jest sprawiedliwa transformacja. PEP2040 zakłada udzielenie wsparcia społecznościom najbardziej dotkniętym przemianami w sektorze energetycznym. Chodzi głównie o ludność zamieszkującą rejony węglowe. Niezbędne jest takie przeprowadzenie przekształceń, aby osoby dotychczas pracujące np. w sektorze górnictwa mogły znaleźć zatrudnienie w nowopowstających gałęziach przemysłu tj. odnawialnych źródłach energii lub energetyce jądrowej. Jednocześnie formułowany jest postulat walki z ubóstwem energetycznym.

Drugi filar to stworzenie zeroemisyjnego systemu energetycznego. Jest to kierunek długoterminowy, który ma realizować unijną dyspozycję osiągnięcia neutralności klimatycznej. Twórcy dokumentu zakładają, że wdrażanie tej wytycznej nastąpi poprzez rozwój wspomnianych energetyki jądrowej oraz odnawialnych źródeł energii. Istotna jest także intensyfikacja energetyki rozproszonej i obywatelskiej.

Ostatni, trzeci filar dotyczy dobrej jakości powietrza. Celem procesu przekształcenia sektora energetycznego jest walka z obecnością pyłów zawieszonych. Oprócz wskazanych wcześniej działań, realizacji tego zadania sprzyjać mają m. in. elektryfikacja transportu oraz promowanie domów pasywnych i zeroemisyjnych.

Ogólne postulaty zawarte w ramach 3 filarów są konkretyzowane w drodze wspomnianych celów szczegółowych oraz projektów strategicznych. Niektóre spośród ich założeń zasługują na szczególną uwagę.

Ambitnym celem jest wdrożenie założeń programu polskiej energetyki jądrowej. W 2033 r. ma zostać uruchomiony pierwszy blok elektrowni jądrowej o mocy ok. 1-1,6 GW, z kolei kolejne mają powstawać co 2-3 lata. Program zakłada budowę łącznie 6 bloków jądrowych. Planowany jest także rozwój odnawialnych źródeł energii. Cel ten wiązany jest przede wszystkim z rozbudową morskich farm wiatrowych, których moc zainstalowana ma osiągnąć ok. 5,9 GW w 2030 r. i 11 GW w 2040 r. Ponadto nastąpi istotny wzrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice do ok. 5-7 GW w 2030 r. i ok. 10-16 GW w 2040 r.

Jednocześnie w PEP2040 podkreślona została rola gazu ziemnego jako paliwa „pomostowego” w transformacji energetycznej. Z tego względu strategia zakłada rozbudowę dedykowanej mu infrastruktury oraz dywersyfikację dostaw. Dodatkowo dokument wskazuje konkretny cel jakim jest osiągnięcie zdolności transportu sieciami gazowymi mieszaniny zawierającej ok. 10% gazów zdekarbonizowanych do 2030 r.

Można wskazać także inne, równie interesujące założenia. Twórcy dokumentu planują do 2030 r. zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 23% w stosunku do prognoz zaprezentowanych w PRIMES2007. Cel ten ma zrealizować powszechna termomodernizacja budynków mieszkalnych oraz zapewnienie efektywnego i ekologicznego dostępu do ciepła. Działania te mają mieć także wpływ na redukcję problemu ubóstwa energetycznego o 30% tj. do poziomu maksymalnie 6% gospodarstw domowych w 2030 r. Z kolei do 2040 r. bieżące potrzeby cieplne wszystkich gospodarstw domowych mają być pokrywane przez ciepło systemowe oraz zero- lub niskoemisyjne źródła indywidualne.

Zmiany mają być widoczne nie tylko w domach, ale także na ulicach. Do 2030 r. w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców ma funkcjonować zeroemisyjna komunikacja publiczna. Planowany jest dalszy rozwój elektromobilności oraz wykorzystywania paliw alternatywnych. Tu szczególną rolę może odegrać zwłaszcza wodór.

PEP2040 stanowi polski wkład w realizację postanowień „Porozumienia paryskiego”, „Ramowej konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu” (COP21) oraz ogólnej polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej. Jak wskazano w streszczeniu dokumentu, strategia przeprowadzenia transformacji energetycznej ma zainicjować zmiany w całej gospodarce, jednak przy uwzględnieniu obecnych uwarunkowań, a co za tym idzie dokonywaniu zmian w sposób sprawiedliwy i solidarny.

Obecnie dostępne jest jedynie streszczenie PEP2040. Jego pełna treść zostanie opublikowana wraz z uchwałą Rady Ministrów w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Autorzy: Marcel Krzanowski, r.pr. Adam Wawrzynowicz

Aktualizacja projektu Polityki energetycznej Polski do 2040

Aktualności, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, OZE, Uncategorized, , , , , Możliwość komentowania Aktualizacja projektu Polityki energetycznej Polski do 2040 została wyłączona

W Ministerstwie Energii trwają prace nad aktualizacją i rozszerzeniem projektu „Polityki Energetycznej Polski do 2040 r. – strategia rozwoju sektora paliwowo – energetycznego” (PEP2040), która stanowi odpowiedź na najważniejsze wyzwania stojące przed krajową energetyką oraz wyznacza kierunki rozwoju sektora energetycznego uwzględniając zadania niezbędne do realizacji w perspektywie krótkookresowej.

PEP2040 jest to jedna z dziewięciu strategii, które wynikają z systemu zarządzania rozwojem kraju, przyjmujących jako podstawę Strategię na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), która została przyjęta w 2017 r.

PEP2040 najsilniej wiąże się z Polityką ekologiczną państwa 2030 i Strategią zrównoważonego rozwoju transportu do 2030 roku w odniesieniu do redukcji emisji CO2 i zanieczyszczeń oraz tzw. niskiej emisji, Strategią zrównoważonego rozwoju wsi, rolnictwa i rybactwa 2030 w odniesieniu do wykorzystania potencjału rolnictwa i obszarów wiejskich na cele energetyczne, Strategią produktywności i Krajową strategią rozwoju regionalnego w kontekście wzajemnych relacji sektora energii i produktywności gospodarki oraz rozwoju kraju.

Projekt PEP2040 zawiera opis stanu oraz uwarunkować sektora energetycznego, celu aktualnej polityki energetycznej oraz opis ośmiu kierunków polityki wraz z obszarami interwencji i działaniami, które są niezbędne do realizacji ww. celów w ujęciu horyzontalnym obejmującym najbliższe 20 lat, przy czym kierunki i działania obejmują cały łańcuch dostaw energii po zużycie końcowe. W dokumencie zostały również ujęte opisy wdrażania i monitorowania jak również źródeł finansowania PEP2040.

Należy przypomnieć, że głównym celem polityki energetycznej państwa jest bezpieczeństwo energetyczne, przy zapewnieniu konkurencyjności gospodarki, efektywności energetycznej i zmniejszenia oddziaływania sektora energii na środowisko, przy optymalnym wykorzystaniu własnych zasobów energetycznych.

KIERUNKI PEP2040

  • Optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych

Zgodnie z założeniami PEP2040, popyt na węgiel kamienny będzie pokrywany zasobami własnymi, a relacja import– eksport będzie miała charakter uzupełniający. Zapotrzebowanie na węgiel brunatny będzie pokrywane przez zasoby krajowe, w niewielkiej odległości od miejsca wykorzystania. Dokończona zostanie eksploatacja czynnych złóż i zagospodarowanie perspektywicznych, przy czym za perspektywiczne uznaje się złoża Złoczew i Ościsłowo, a za rezerwowe Gubin. Popyt na gaz ziemny i ropę naftową będzie pokrywany głównie poprzez import przy jednoczesny realizowaniu działań mających na celu realną dywersyfikację kierunków i źródeł dostaw i stałym poszukiwaniu krajowych złóż.

W projekcie podkreślono cel jakim jest dążenie do zwiększania roli biomasy o charakterze odpadowym oraz wykorzystanie potencjału zgromadzonego w odpadach nierolnicznych. Jednocześnie wskazano, iż zapotrzebowanie na surowce odnawialne tj. biomasę pokrywane będzie w możliwie najmniejszej odległości od wytworzenia.

  • Rozbudowa infrastruktury wytwórczej i sieciowej energii elektrycznej

PEP2040 wyraźnie podkreśla, iż Polska będzie dążyć do pokrycia zapotrzebowania na moc własnymi zasobami. Jakkolwiek krajowe zasoby węgla kamiennego pozostaną faktycznie głównym elementem bezpieczeństwa energetycznego i podstawą bilansu energetycznego kraju, celem jest wzrost popytu na inne źródła aniżeli konwencjonalne moce węglowe. W szczególności, coraz większą rolę odgrywać będą źródła odnawialne – ich poziom w strukturze krajowego zużycia energii elektrycznej może wynieść ok. 32%, przede wszystkim dzięki rozwojowi fotowoltaiki i morskich farm wiatrowych.

W celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń z sektora energii, dokonywana będzie modernizacja i/lub wycofywanie jednostek wytwórczych o niskiej sprawności i stopniowe zastępowanie ich mocami o wyższej sprawności (także kogeneracyjnymi). Głównym narzędziem redukcji emisji będzie wdrożenie w 2033 r. energetyki jądrowej – do 2043 r. powstanie 6 bloków jądrowych o mocy całkowitej 6-9 GW. Rozbudowa infrastruktury sieciowej ma również odbywać się przez rozbudowę krajowej sieci przesyłowej oraz wdrażanie inteligentnych sieci elektroenergetycznych.

  • Dywersyfikacja dostaw gazu ziemnego i ropy naftowej oraz rozbudowa infrastruktury sieciowej

Polityka energetyczna państwa ma zmierzać – zgodnie z założeniami – do zapewnienia warunków do odbioru ropy i sprawnego funkcjonowania infrastruktury wewnętrznej, w szczególności poprzez zwiększenie dostaw drogą morską. Aby uniezależnić Polskę od dostaw gazu ziemnego z jednego kierunku, konieczne jest zbudowanie Baltic Pipe oraz rozbudowanie terminalu LNG w Świnoujściu oraz budowa terminalu pływającego FSRU w Zatoce Gdańskiej.

  • Rozwój rynków energii

Projekt stawia na rozwój rynku energii w trzech kategoriach:

– rozwoju rynku energii elektrycznej (głównie poprzez poszerzenie polityki informacyjnej, jak i dopuszczenie odbiorców do rynków i upowszechnienie usług agregacji, jak też uporządkowanie generalnych umów dystrybucji),
– rozwoju rynku gazu ziemnego (głownie poprzez uwolnienie z obowiązku taryfowego gospodarstw domowych),
– rozwoju rynku produktów naftowych (głównie poprzez pokrycie części popytu na produkty naftowe przez wykorzystanie w większym stopniu biokomponentów i rozwoju elektromobilności) oraz poprzez uporządkowanie struktury właścicielskiej segmentów rynku paliowego, tak, aby spółki rafineryjne skoncentrowane były na produkcji i obrocie paliwami, a państwo miało kontrolę nad infrastrukturą kluczową dla bezpieczeństwa paliwowego).

  • Wdrożenie energetyki jądrowej

Ministerstwo Energii zakłada, iż pierwszy blok jądrowy (o mocy ok. 1-1,5 GW) zostanie uruchomiony w 2033 r., a kolejnych pięć co 2-3 lata o łącznej mocy 5-7,5 GW.

  • Rozwój OZE

Polska deklaruje osiągniecie 21-23% udziału OZE w finalnym zużyciu energii w 2030 r. Przewidywany jest rozwój technologiczny umożliwiający rozwój fotowoltaiki oraz wykorzystanie morskich farm wiatrowych. Jednocześnie, zgodnie z założeniami stale ma wzrastać liczba prosumentów energii odnawialnej oraz zwiększyć ma się rozwój klastry energii i spółdzielni energetycznych.

  • Rozwój ciepłownictwa i kogeneracji

Jednym z celów PEP2040 jest dążenie do rozbudowy oraz poprawy efektywności ciepłownictwa, a przede wszystkim do budowy i przekształcania istniejących systemów w efektywne energetycznie systemy ciepłownicze. Oczekuje się, że w 2030 r. co najmniej 85% spośród systemów ciepłowniczych lub chłodniczych, w których moc zamówiona przekracza 5 MW spełniać będzie kryteria efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego. Kluczowa jest techniczna rozbudowa ciepłownictwa sieciowego, do czego przyczyni się m.in. rozwój kogeneracji.

  • Poprawa efektywności energetycznej

W treści PEP2040 podkreślono, że działanie proefektywnościowe prowadzą do redukcji zużycia energii i mniejszych kosztów energii. Wiążą się także z wdrażaniem nowych technologii i wzrostem innowacyjności gospodarki, wpływając na jej atrakcyjność i konkurencyjność. Jednocześnie podkreśla się, że nieefektywne wykorzystanie energii jest silnie związane z problemem niskiej emisji, a głównym narzędziem walki z tym problemem jest powszechna termomodernizacja budynków mieszkalnych oraz zapewnienie ekologicznego dostępu do ciepła oraz elektromobilność i działania zaplanowane dla rozwoju rynku paliw alternatywnych.

***

Uwagi do projektu można zgłaszać do 29 listopada 2019.

autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp. k.

Polityka energetyczna Polski 2040

Aktualności, Energetyka, , , , , , Możliwość komentowania Polityka energetyczna Polski 2040 została wyłączona

Ministerstwo Energii przedłożyło dziś do konsultacji projekt Polityki energetycznej Polski do 2040 r. (PEP2040). W Polityce przedstawiono 8 kierunków rozwoju polskiej energetyki:

  • optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych,
  • rozbudowa infrastruktury wytwórczej i sieciowej energii elektrycznej,
  • dywersyfikacja dostaw gazu i ropy oraz rozbudowa infrastruktury sieciowej,
  • rozwój rynków energii,
  • wdrożenie energetyki jądrowej,
  • rozwój odnawialnych źródeł energii,
  • rozwój ciepłownictwa i kogeneracji,
  • poprawa efektywności energetycznej gospodarki.

PEP2040 w ramach każdego kierunku wskazuje działania, które powinny być zrealizowane, oraz odpowiedzialne za nie jednostki. Poniżej przedstawiono krótkie omówienie wybranych zagadnień przedstawionych ramach każdego z wyżej wymienionych kierunków.

Optymalne wykorzystanie własnych zasobów energetycznych

W zakresie wykorzystania własnych zasobów energetycznych, PEP2040 zaznacza, że potrzeba dywersyfikacji struktury wytwarzania energii elektrycznej będzie przyczyniać się do zmniejszenia roli węgla w bilansie energetycznym kraju, jednak bezwzględne (ilościowo) wykorzystanie tego surowca przez energetykę zawodową w perspektywie najbliższych kilkunastu lat nie ulegnie znaczącym zmianom. Przy tym należy ograniczyć import węgla kamiennego do Polski i oprzeć się na wykorzystaniu zasobów krajowych, przy jednoczesnym zwiększeniu konkurencyjności cen. Racjonalność wydobycia i wykorzystania węgla kamiennego ma być zapewniona m.in. przez zapewnienie rentowności sektora górnictwa, w szczególności poprzez optymalizację kosztów jego funkcjonowania czy zmiany w systemie sprzedaży węgla powodujące wzrost efektywności struktury sprzedaży i zastosowanie nowych technologii. PEP2040 akcentuje również racjonalną gospodarkę otwartych złóż i otwierania nowych złóż, racjonalną dystrybucję surowca, wykorzystanie lub sprzedaż ubocznych produktów wydobycia (metanu, wodoru, kopalin) oraz innowacji w wydobyciu i wykorzystaniu surowca.

W przypadku węgla brunatnego wskazano, że dokończona zostanie eksploatacja otwartych złóż. Za perspektywiczne uznano złoża Złoczew oraz Ościsłowo, a w dalszej kolejności Gubin. Dla zagospodarowania nowych złóż kluczową rolę odegrać ma rozwój nowych technologii, w szczególności wykorzystanie syngazu.

Oczekuje się również wzrostu zapotrzebowania na gaz ziemny, który oprócz tradycyjnych metod jego pozyskiwania, wydobywany ma być także za pomocą metod niekonwencjonalnych, tj. z pokładów węglowych (odmetanowanie), choć nadal głównym sposobem pokrycia tego zapotrzebowania będzie import.

Rozbudowa infrastruktury sieciowej i wytwórczej energii elektrycznej

Jak wskazuje PEP2040, w najbliższych kilkunastu latach (zwłaszcza po 2029 r.) z systemu wycofana zostanie znaczna część obecnie eksploatowanych jednostek wytwórczych, przewyższająca ilość mocy będących aktualnie w budowie. Sposób rozbudowy systemu będzie musiał sprostać wyzwaniom takim jak: polityka klimatyczno-energetyczna Unii Europejskiej, inne zobowiązania międzynarodowe oraz wdrażanie gospodarki niskoemisyjnej, ograniczona dostępność surowców kopalnych oraz potrzeba dywersyfikacji struktury wytwarzania energii czy zaburzenia i zmiany na rynku OZE.

W Polityce założono między innymi, że:

  • Polska będzie dążyć do zapewnienia możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc własnymi surowcami i źródłami, z uwzględnieniem możliwości wymiany transgranicznej,
  • wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną zostanie pokryty przez źródła inne niż konwencjonalne elektrownie węglowe,
  • rozbudowę stabilnych mocy wytwórczych zapewni wdrożenie rynku mocy. Na podstawie analiz bilansowych oraz prognoz rozwoju rynku, na dwa lata przed ostatnią aukcją główną rynku mocy (2024 r.) Minister Energii podejmie decyzję czy wymagana jest kontynuacja funkcjonowania rynku mocy,
  • rozwój technologii magazynowania energii (w tym rozwój elektromobilności) będzie mieć kluczowe znaczenie dla zmiany kształtu rynku energii, w szczególności dla roli OZE w bilansie elektroenergetycznym,
  • ograniczenie emisji zanieczyszczeń z sektora elektroenergetycznego będzie następować poprzez modernizację jednostek wytwórczych energii elektrycznej, wdrożenie energetyki jądrowej, wykorzystanie OZE i poprawę efektywności energetycznej,
  • roczne zużycie węgla kamiennego w energetyce zawodowej nie będzie zwiększane, ale ze względu na wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną zmieni się udział węgla w strukturze. Łączny udział węgla w wytwarzaniu energii elektrycznej będzie kształtował się na poziomie ok. 60% w 2030 r.,
  • inwestycje w nowe bloki węglowe podejmowane po 2025 r. będą oparte o wytwarzanie w skojarzeniu lub inną technologię spełniającą standard emisyjny na poziomie 450 kg CO2 na MWh wytworzonej energii,
  • 2033 r. uruchomiony zostanie w Polsce pierwszy blok pierwszej elektrowni jądrowej (o mocy ok. 1-1,5 GW). W latach 2033-2039 r. zbudowane zostaną 4 bloki jądrowe o całkowitej mocy ok. 4-6 GW, dwa kolejne w latach 2041 i 2043.

W Polityce określono również dokładne cele w zakresie rozwoju infrastruktury sieciowej. Wskazano między innymi, że do 2025 r. wskaźniki jakości dostaw energii tj. czas i częstość trwania przerw w dostawach (SAIDI, SAIFI) powinny osiągnąć poziom średniej w UE, zaś 85% umów przyłączeniowych powinno być realizowanych w 6 miesięcy, a w perspektywie 2022 r. ustalono stopień odtworzenia infrastruktury na poziomie ok. 1,4% rocznie

Dywersyfikacja dostaw ropy i rozbudowa infrastruktury sieciowej

Obowiązujący kontrakt jamalski skończy się w 2022 r., dlatego działania mające na celu realną dywersyfikację dostaw muszą zostać zrealizowane przed rozpoczęciem roku gazowego 2022/2023. Dalsza dywersyfikacja kierunków i źródeł dostaw gazu odbywać się będzie poprzez realizację dwóch kluczowych projektów – (I) budowę Bramy Północnej (budowa połączeń Norwegia-Dania (Nordic Pipe – Tie-in), Dania-Polska (Baltic Pipe) oraz rozbudowa duńskiego systemu przesyłowego oraz rozbudowa terminalu LNG) oraz (II) rozbudowę połączeń z państwami sąsiadującymi (Słowacją, Litwą, Czechami, Ukrainą).

Rozbudowa krajowego systemu przesyłowego gazu w perspektywie najbliższych lat (do 2022 r., z perspektywą 2027 r.) skupić się ma na rozwoju sieci w zachodniej, południowej i południowo-wschodniej części Polski (od Świnoujścia do połączeń z Czechami, Słowacją, Ukrainą) oraz w północno-wschodniej części Polski. Drugim elementem rozwoju sieci krajowej jest rozbudowa w zakresie dystrybucji. Aktualnie Polska jest zgazyfikowana w 58%, celem na 2022 r. jest zapewnienie dostępu do gazu w 61% gmin

W zakresie ropy naftowej, aby zapewnić techniczne możliwości zróżnicowania źródeł dostaw tego surowca (tym samym zróżnicowanej gatunkowo) do krajowych rafinerii konieczna jest rozbudowa naziemnej infrastruktury magazynowej. Najistotniejszym zadaniem w tym zakresie jest zwiększenie aktualnej zdolności magazynowej bazy w Górkach Zachodnich (koło Gdańska) oraz rozbudowa Terminala Naftowego w Gdańsku. W  planach operatora (PERN S.A.) uwzględniono rozbudowę tych pojemności łącznie o 0,55 mln m3, do poziomu 1,85 mln m3 w perspektywie 2020 r. Konieczne będzie także odpowiednie dopasowanie do rozwijającego się rynku pojemności magazynowych paliw ciepłych.

Rozwój rynków energii

Zgodnie z założeniami PEP2040, rozwój rynku energii elektrycznej wymaga wzmocnienia pozycji konsumenta energii elektrycznej poprzez m.in.: poszerzenie polityki informacyjnej, wyposażenie 80% gospodarstw domowych w inteligentne liczniki do 2026 r., dopuszczenie odbiorców do rynków, czyli do generowania energii, sprzedaży oraz świadczenia usług DSR oraz rozwój i upowszechnianie usług agregacji. Ponadto, dla pełnej konkurencyjności wdrożony zostanie obowiązek zawierania umów z konsumentami wyłącznie na podstawie generalnych umów dystrybucji (GUD).

W zakresie rozwoju rynku gazu ziemnego omówiono dotychczas przyjęte rozwiązania i wskazano, iż konieczny jest dalszy rozwój giełdy gazu ziemnego oraz platformy obrotu giełdowego

W przypadku rynku paliwowo-rafineryjnego, w PEP2040 założono, że  działalność spółek rafineryjnych powinna być skoncentrowana na produkcji i obrocie paliwami (działalność podstawowa), a pojemności magazynowe wykorzystywane do celów własnych – jak podniesiono, aktualnie rafinerie posiadają istotną część infrastruktury magazynowej, co utrudnia kontrolę państwa w tym aspekcie. Zgodnie z założeniami Polityki, pełną kontrolę nad aktywami kluczowymi dla bezpieczeństwa paliwowego w zakresie transportu rurociągowego oraz magazynowego ropy i paliw musi pełnić spółka Skarbu Państwa. Co więcej, w celu optymalnej organizacji budowy i wykorzystania powstających podziemnych pojemności magazynowych (kawern) na węglowodory (ropa i  gaz ziemny) oraz skoordynowania związanej z tym gospodarki solankowej za realizację budowy pojemności kawernowych odpowiedzialny będzie także jeden podmiot – operator gazociągów przesyłowych. Ponadto dla zwiększenia pozycji na rynku międzynarodowym połączone zostaną dwa największe podmioty sektora paliwowego.

Wdrożenie energetyki jądrowej

Uruchomienie pierwszego bloku (o mocy ok. 1-1,5 GW) pierwszej elektrowni jądrowej przewidziano w PEP2040 na 2033 r. W kolejnych latach planowane jest uruchomienie kolejnych pięciu takich bloków (do 2043 r.). Terminy te wynikają z bilansu mocy w krajowym systemie elektroenergetycznym. Bez dodatkowych inwestycji w nowe źródła energii właśnie w tym czasie wystąpią dalsze ubytki w pokryciu wzrostu zapotrzebowania na moc, wynikające z wyeksploatowania istniejących jednostek wytwórczych, zwłaszcza węglowych. Jednocześnie pozwoli to na oczekiwane ograniczenie globalnej emisji zanieczyszczeń powietrza (zarówno CO2, jak i innych np. NOX, SOX) z sektora energii.

Rozwój OZE

PEP2040 zakłada, że udział OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie będzie zwiększał się o około 1-1,3 pkt proc. rocznie. Do wytwarzania OZE w tym podsektorze przyczyni się wykorzystanie energii z biomasy i biogazu, energii geotermalnej, pomp ciepła i energii słonecznej, natomiast w przypadku elektroenergetyki będą to: energia słoneczna, energia wiatru na morzu i lądzie, energia z biomasy i biogazu oraz hydroenergia.

Ponadto, aby zapewnić lepsze warunki funkcjonowania odnawialnych źródeł energii w KSE, w przypadku wykorzystania energii z OZE na potrzeby własne (prosumenci indywidualni oraz przemysłowi) należy dążyć do sytuacji, w której nadwyżki energii wprowadzane są do magazynu energii, lub sprzedawane lokalnie, co powinno zminimalizować potrzeby zewnętrzne prosumenta w okresie niesprzyjających warunków atmosferycznych bądź poprawić rentowność instalacji przy ograniczeniu negatywnego oddziaływania na sieć elektroenergetyczną. W wykorzystaniu terytorialnym kluczowe znaczenie posiadać ma rozwój klastrów energii (obszar pięciu sąsiadujących gmin lub powiatu) i spółdzielni energetycznych.

Rozwój ciepłownictwa i kogeneracji

Zgodnie z PEP2040, aktualnie obwiązek opracowywania dokumentów planistycznych dotyczących zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe jest wykonywany jedynie przez ok. 20% gmin. Konieczne jest zaktywizowanie gmin, powiatów oraz województw do planowania energetycznego skutkujące przede wszystkim racjonalną gospodarką energetyczną oraz rozwojem czystych źródeł energii i poprawą jakości powietrza. Pokrycie potrzeb cieplnych powinno odbywać się przede wszystkim poprzez wykorzystanie ciepła systemowego.

Dążenie do rozbudowy ciepłownictwa, a przede wszystkim do budowy efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych będzie osiągane przede wszystkim przez rozwój kogeneracji, zwiększenie wykorzystania OZE i odpadów w ciepłownictwie systemowym, uciepłownienie elektrowni, modernizację i rozbudowę systemu dystrybucji ciepła i chłodu, popularyzację magazynów ciepła i inteligentnych sieci.

Poprawa efektywności energetycznej gospodarki

W PEP2040 wyszczególniono działania w zakresie poprawy efektywności energetycznej dla poszczególnych działów gospodarki.

W przypadku sektora energetycznego działania te polegać mają na poprawie sprawności istniejących źródeł konwencjonalnych, poprawie sprawności przesyłu, magazynowaniu, wykorzystaniu inteligentnych rozwiązań, zwiększeniu produkcji z rozproszonych źródeł energii czy zwiększeniu produkcji systemowej OZE. W przypadku gospodarstw domowych mają to być przede wszystkim termomodernizacja budynków, odzysk ciepła w wentylacji i zastosowanie energetycznych sprzętów i oświetlenia. Podobne działania przewidziano także dla sektora usług publicznych i komercyjnych. W przypadku transportu, poprawa efektywności energetycznej ma zostać osiągnięta przede wszystkim przez rozwój elektromobilności.

Autor: Dagmara Dragan, Adam Wawrzynowicz – radca prawny, Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp.k.