przedsiębiorstwo energetyczne

Wydłużone terminy ważności białych certyfikatów

Aktualności, Energetyka, OZE, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Wydłużone terminy ważności białych certyfikatów została wyłączona

Z końcem ubiegłego miesiąca weszła w życie ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, ustawę o efektywności energetycznej oraz ustawę o biokomponentach i biopaliwach ciekłych („Nowelizacja”, „Ustawa”).

W zakresie zmiany ustawy o efektywności energetycznej zaproponowano wydłużenie ważności przetargowych świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów) do końca czerwca 2021 r. Dotychczas przepisy ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 545 t. j.) przewidywały, że z dniem 30 czerwca 2019 r. traci ważność część białych certyfikatów, które nie zostały przedstawione do umorzenia.

W ustawie o efektywności energetycznej nie tylko wydłużono termin ważności białych certyfikatów, ale wykreślono także część krajowych przepisów dot. sporządzania Krajowego Planu Działania z uwagi na określenie obowiązków w tym zakresie przez przepisy unijne.

Nowelizacja odnosi się również do zmian w treści przepisów ustawy z dnia 22 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Zaproponowano ponadto rozszerzenie katalogu podmiotów mogących uzyskać wsparcie na zakup pojazdów osobowych zasilanych wyłącznie wodorem lub energią elektryczną. W związku z powyższym, wsparcie będzie skierowane nie tylko do przedsiębiorców i JST, ale również do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej z pominięciem procedury konkursowej.

Szeroki zakres zmian wprowadzono do przepisów ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw („Ustawa nowelizowana”), tzw. ustawy o cenach energii.

Kolejna już nowelizacja ustawy ws. zmian cen energii wprowadza zmiany w zakresie katalogu beneficjentów oraz w mechanizmie stabilizacji cen w II półroczu 2019. Nowelizacja przewiduje, że po przyjęciu nowych przepisów sytuacja około 98 procent odbiorców końcowych nie zmieni się w drugim półroczu 2019 roku w porównaniu do sytuacji z pierwszego półrocza. Oznacza to, że odbiorcy ci będą płacili przez cały rok 2019 obniżoną cenę z 2018 roku.

W przypadku odbiorców energii elektrycznej, którzy płacą obecnie wyższe ceny za energię elektryczną niż w 2018 roku szacuje się, że ich umowy zostaną odpowiednio dostosowane do końca lipca 2019, ze skutkiem od 1 stycznia 2019 roku. Większość z tych odbiorców, aby móc w drugiej połowie 2019 roku korzystać z obniżonych cen, musi złożyć w ciągu 28 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji oświadczenia do przedsiębiorstw energetycznych. Oświadczenie to nie będzie wymagane jedynie dla odbiorców korzystających z grupy taryfowej G, w której znajdują się gospodarstwa domowe.

Ustawa zmienia również zakres zastosowania mechanizmu obniżającego ceny energii – obowiązek stosowania obniżonych cen w okresie od 1 lipca 2019 r. obejmie następujące grupy podmiotów: odbiorcy z grupy taryfowej G, w tym gospodarstwa domowe, mikro przedsiębiorstwa oraz małe przedsiębiorstwa, szpitale, jednostki sektora finansów publicznych, w tym samorządy, państwowe jednostki organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej (np. lasy państwowe).

Średnie i duże przedsiębiorstwa w pierwszej połowie 2019 r., zgodnie z przepisami obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. art. 5, zostali objęci obowiązkiem oferowania przez przedsiębiorstwa obrotu cen i stawek opłat na poziomie nie wyższym, niż ceny i stawki opłat obowiązujące 30 czerwca 2019 r. Zatem, podobnie jak pozostali odbiorcy końcowi energii elektrycznej, przedsiębiorstwa te będą beneficjentami przepisów art. 5 za okres od 1 stycznia 2019 r. do 30 czerwca 2019 r. Sytuacja średnich i dużych przedsiębiorstw zmieni się od 1 lipca 2019 r., ponieważ przedsiębiorstwa obrotu nie będą miały już obowiązku oferowania cen energii elektrycznej na poziomie z 30 czerwca 2018 r. Niemniej jednak średnie i duże przedsiębiorstwa w drugim półroczu będą korzystały z obniżonej stawki na akcyzę oraz obniżonej opłaty przejściowej. Patrząc obiektywnie na sytuację na hurtowym rynku energii elektrycznej w całej Europie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że od lipca 2019 r. przedsiębiorstwa obrotu zaoferują podwyżki cen energii elektrycznej tym odbiorcom. Dla średnich i dużych przedsiębiorstw nowelizacja ustawy wprowadza jednak możliwość ubiegania się o dopłatę do każdej zakupionej i zużytej kilowatogodziny energii elektrycznej w II połowie 2019 r. w ramach dozwolonej pomocy de minimis. Wartość tej pomocy obwarowana jest limitami, który w największej liczbie przypadków wynosi 200 tys. € (ok. 860 tys. PLN) otrzymanej pomocy w bieżącym roku podatkowym oraz w dwóch poprzedzających go latach podatkowych.

Nowelizacja nakłada również obowiązki na samych odbiorców końcowych. Odbiorcy końcowi będą zobowiązani do złożenia stosownego oświadczenia (zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do Ustawy) przedsiębiorstwu energetycznemu wykonującemu działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną i jednocześnie będącemu stroną umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej z danym odbiorcą. W konsekwencji zobowiązano również odbiorców końcowych do informowania przedsiębiorstwa energetycznego o utracie lub uzyskaniu statusu odbiorcy, względem którego należy stosować stawki, o których mowa powyżej do końca 2019 roku.

Doprecyzowaniu uległy również terminy, o których mowa w art. 6 Ustawy nowelizowanej, przy zachowaniu dotychczasowej praktyki stosowania tzw. milczącej zgody przez przedsiębiorstwa energetyczne polegającej na przesyłaniu propozycji zmian umowy z wyznaczeniem terminu, po którym zmiany te wejdą w życie, jeżeli adresat nie odmówi przyjęcia proponowanych warunków. Dodano także zapis, zgodnie z którym przedsiębiorstwo obrotu pozostaje bez winy wówczas, gdy nie doszło do zmiany umowy i dostosowania cen i stawek opłat do tych, które obowiązywały w dniu 30 czerwca 2019 r. wówczas, gdy to odbiorca końcowy nie dostarczył wymaganych do zmiany umowy dokumentów.

Ponadto, zaproponowano zapis, zgodnie z którym w przypadku, gdy umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa kompleksowa zawarta pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną i odbiorcą końcowym przewiduje określanie obowiązującej w 2019 r. lub w części 2019 r. ceny energii elektrycznej na podstawie wyboru przez odbiorcę końcowego terminu zakupu energii elektrycznej na giełdzie towarowej, przedsiębiorstwo to dostarcza odbiorcy końcowemu propozycję wprowadzenia zmiany do umowy w zakresie ceny energii elektrycznej, w której na pozostałą część 2019 r. oferuje stałą cenę energii elektrycznej.

Zmiany obejmują również art. 7 ust. 1 Ustawy nowelizowanej poprzez zmianę brzmienia części wspólnej oraz zmianę sposobu określania kwoty różnicy ceny dla odbiorcy końcowego kupującego energię elektryczną na własne potrzeby z pominięciem przedsiębiorstw obrotu. Zdecydowano, że w tym przypadku kwota różnicy ceny zostanie obliczona na podstawie różnicy cen na hurtowym rynku energii elektrycznej, która będzie stanowiła jednostkową dopłatę do zużytej energii elektrycznej. Szczegółowy sposób obliczania kwoty różnicy cen określi rozporządzenie wydane na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy zmienianej. Do treści art. 7 dodano również nowe zapisy wprowadzające uprawnienie do ubiegania się o dofinansowane w ramach pomocy de minimis dla średnich i dużych przedsiębiorstwo. W konsekwencji dodano również zapis określający sposób ubiegania się o pomoc de minimis na podstawie wniosków z zastrzeżeniem, że ostatnim dniem na złożenie wniosku o pomoc de minimis będzie 30 czerwca 2020 r.

Wprowadzono również dodatkowe uprawnienie do występowania do Prezesa URE o określenie indywidualnych pozostałych kosztów jednostkowych, o których mowa w art. 7 Ustawy nowelizowanej.

Istotna zmiana została również zaproponowana w treści art. 8 Ustawy nowelizowanej. Ust. 4a ww. przepisu ma stanowić podstawę uprawnienia Zarządcy Rozliczeń S.A. do wystąpienia o przedstawienie dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny prawidłowości wielkości wolumenu energii elektrycznej, w stosunku do którego dane przedsiębiorstwo obrotu ubiega się o wypłatę z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny.

***

Równocześnie, w czerwcu ruszyły prace Sejmu nad drugim projektem ustawy stanowiącym propozycję zmiany terminu umarzania białych certyfikatów. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej (druk sejmowy nr 3549) wpłynął do Sejmu w dniu 11 czerwca 2019 r. i został skierowany do I czytania dopiero jednak w dniu podjęcia uchwały o przyjęciu omawianej powyżej Nowelizacji.

Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp.k.

Przedsiębiorstwa energetyczne częścią krajowego systemu cyberbezpieczeństwa

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, , , Możliwość komentowania Przedsiębiorstwa energetyczne częścią krajowego systemu cyberbezpieczeństwa została wyłączona

Zaledwie po 14 dniach od dnia ogłoszenia, czyli 28 sierpnia 2018 r., weszła w życie Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa. Celem regulacji jest zapewnienie niezakłóconego świadczenia usług kluczowych i usług cyfrowych przez osiągnięcie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa systemów informacyjnych. Konsultacje publiczne projektu ustawy trwały około miesiąc, a swoje uwagi złożyło prawie 30 podmiotów. Szereg spostrzeżeń przedstawiły też w ramach opiniowania organy i instytucje państwowe.

Zakres podmiotowy

Krajowy system cyberbezpieczeństwa obejmuje między innymi operatorów usług kluczowych. Zgodnie z art. 5 ustawy są nimi podmioty wymienione w załączniku nr 1 do ustawy, posiadające jednostkę organizacyjną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wobec których organ właściwy do spraw cyberbezpieczeństwa wydał decyzję o uznaniu za operatora usługi kluczowej. Dla wydania takiej decyzji muszą zostać spełnione następujące przesłanki:

  • podmiot świadczy usługę kluczową;
  • świadczenie tej usługi zależy od systemów informacyjnych;
  • incydent miałby istotny skutek zakłócający dla świadczenia usługi kluczowej przez tego operatora.

To, czy skutek jest „istotny” będzie się oceniać na podstawie odpowiednich progów określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów.

W załączniku do ustawy w ramach sektora „Energia” wymienia się następujące podsektory: wydobywanie kopalin, energia elektryczna, ciepło, ropa naftowa, gaz, dostawy i usługi dla sektora energii oraz jednostki nadzorowane i podległe (jednostki organizacyjne podległe ministrowi właściwemu do spraw energii lub przez niego nadzorowane oraz jednostki organizacyjne podległe ministrowi właściwemu do spraw gospodarki złożami kopalin lub przez niego nadzorowane). Dokładniej, wśród rodzajów podmiotów mogących zostać uznanymi za operatora usługi kluczowej znajdują się między innymi:

  • przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyłania, dystrybucji, przetwarzania albo magazynowania energii elektrycznej, a także obrotu energią elektryczną;
  • przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyłania, dystrybucji ciepła, a także obrotu ciepłem;
  • przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalność w zakresie wytwarzania paliw gazowych, posiadające koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie przesyłania paliw gazowych, na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu gazem ziemnym z zagranicą lub na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie obrotu paliwami gazowymi;
  • przedsiębiorstwa energetyczne będące wyznaczonym przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki operatorem systemu przesyłowego gazowego, operatorem systemu dystrybucyjnego gazowego, operatorem systemu magazynowania paliw gazowych albo operatorem systemu skraplania gazu ziemnego;
  • przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na wykonywanie działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyłania, przeładunku czy magazynowania paliw ciekłych, a także w zakresie obrotu paliwami ciekłymi lub w zakresie obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą;
  • podmioty prowadzące działalność gospodarczą w zakresie magazynowania, przesyłania, przeładunku ropy naftowej czy wytwarzania paliw syntetycznych.

Obowiązki dla przedsiębiorstw z sektora energetycznego

Wśród obowiązków operatora usługi kluczowej należy wskazać:

  • wdrożenie systemu zarządzania bezpieczeństwem w systemie informacyjnym wykorzystywanym do świadczenia usługi kluczowej,
  • wyznaczenie osoby odpowiedzialnej za utrzymywanie kontaktów z podmiotami krajowego systemu cyberbezpieczeństwa,
  • zapewnienie użytkownikowi usługi kluczowej dostęp do wiedzy w zakresie zagrożeń cyberbezpieczeństwa,
  • opracowanie, wdrożenie i aktualizację dokumentacji cyberbezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej,
  • obsługę incydentów, zgłaszanie incydentów poważnych i współdziałanie przy obsłudze incydentu poważnego i incydentu krytycznego,
  • powołanie wewnętrznych struktur odpowiedzialnych za cyberbezpieczeństwo lub zawarcie umowy z podmiotem świadczącym usługi z zakresu cyberbezpieczeństwa,
  • zapewnienie przeprowadzenia, co najmniej raz na 2 lata, audytu bezpieczeństwa systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usługi kluczowej, zwanego dalej „audytem”.

Dodatkowe koszty

Zgodnie z Oceną Skutków Regulacji w przypadku konieczności zatrudnienia osoby odpowiedzialnej za kwestie bezpieczeństwa teleinformatycznego, przedsiębiorcy będą musieli się liczyć z kosztem od 5.000 zł do 10.000 zł brutto. Wartość ta jest zależna od kwalifikacji i obowiązków pracownika oraz od wielkości przedsiębiorcy. Koszt został policzony dla zatrudnienia 6 pracowników. Do tego należy doliczyć wydatki związane z utworzeniem operacyjnego centrum bezpieczeństwa (SOC) – szacunkowo 1 mln zł oraz jego utrzymaniem – szacunkowo 2 mln zł, przy czym kwota ta może się zmienić w przypadku utworzenia sektorowego SOC albo skorzystania z komercyjnych usług podmiotu działającego na rynku.

Dodatkowe koszty wiążą się też z przeprowadzeniem audytu zewnętrznego. Szacuje się, że koszt jednostkowy jego wykonania wyniesie 50 tys. zł. Audyt po raz pierwszy będzie przeprowadzony w roku 2019, a następnie co 2 lata.

Cyberbezpieczeństwo w pozostałych krajach UE

Ustawa o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa wpisuje się w cel 5 Krajowych Ram Polityki Cyberbezpieczeństwa Rzeczypospolitej Polskiej na lata 2017-2022 – Osiągnięcie zdolności do skoordynowanych w skali kraju działań służących zapobieganiu, wykrywaniu, zwalczaniu oraz minimalizacji skutków incydentów naruszających bezpieczeństwo systemów informacyjnych istotnych dla funkcjonowania państwa. Implementuje także Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/1148 z dnia 6 lipca 2016 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu bezpieczeństwa sieci i systemów informatycznych na terytorium Unii (Dz. Urz. UE L 194 z 19.07.2016, str. 1). Dyrektywa 2016/1148 jest w trakcie transpozycji w innych państwach członkowskich UE, jednak w wielu z nich wprowadzono już różnorodne rozwiązania w zakresie zapewnienia cyberbezpieczeństwa. Jednym z pierwszych krajów, które podjęły tego typu działania jest Francja. Polityka w zakresie ochrony systemów teleinformatycznych jest prowadzona przez premiera za pośrednictwem Agencji Bezpieczeństwa Systemów Informacyjnych (Agence nationale de la sécurité des systèmes d’information „ANSSI”). W Niemczech zalecenia Dyrektywy zaimplementowano już w 2015 roku. Funkcję federalnego urzędu ds. bezpieczeństwa pełni tam BSI (Bundesamt für Sicherheit in der Informationstechnik). Do jego zadań należy bieżąca analiza zagrożeń, przygotowywanie środków do ich zwalczania oraz zabezpieczanie przed nimi gospodarki. W ramach BSI funkcjonuje Cyber-Abwehrzentrum (Cyber-AZ), którego zadaniem jest koordynacja ochrony cyberprzestrzeni w Niemczech poprzez wczesne ostrzeganie, informację i prewencję. W Finlandii ochronę cyberprzestrzeni mają zapewnić poszczególne jednostki administracji w oparciu o przygotowane plany działania, które powstają na podstawie sporządzanych analiz ryzyka. Może je przeprowadzić narodowy regulator telekomunikacyjny (FICORA) albo akredytowane przez niego jednostki. W Holandii od 2012 roku funkcjonuje Narodowe Centrum Cyberbezpieczeństwa (NCSC), a w Wielkiej Brytanii organizacja o tej samej nazwie, ale od 2017 roku. NCSC, organizacyjnie, jest częścią brytyjskiej agencji wywiadu i bezpieczeństwa (Government Communications Headquarters – GCHQ).

Znaczenie

Cyberprzestrzeń stanowi niezmiernie istotny obszar nowoczesnej gospodarki i wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo obywateli oraz przedsiębiorców. Dlatego też konieczność stanowiło przyjęcie regulacji prawnych pozwalających na budowanie oraz rozwój polityki ochrony cyberprzestrzeni. Z pewnością jednak utrudnienie dla wdrożenia przepisów Ustawy stanowi fakt, że weszła ona w życie zaledwie po 14 dniach od dnia publikacji.

Autor: Agata Szafrańska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.