Na portalu RCL opublikowano projekt Ustawy o rekompensatach z tytułu wzrostu cen energii elektrycznej w 2020 roku. Zgodnie z założeniami, rekompensata za wzrost cen energii elektrycznej, która obejmuje ponad 15 mln gospodarstw domowych, ma być uzależniona od zużycia w bieżącym roku i wyniesie od 34 do 306 złotych.

Na sfinansowanie programu zostanie przeznaczone dochody ze sprzedaży 25 mln uprawnień do emisji. W ostatnim czasie ceny oscylowały wokół 25 euro za tonę CO₂, co łącznie daje 625 mln euro, czyli ok. 2,7 mld zł.

Beneficjenci rekompensat i wysokość rekompensat
Po dokonaniu analizy sytuacji na rynku energii elektrycznej w ostatnich latach, zasygnalizowano konieczność ochrony odbiorców końcowych szczególnie narażonych na negatywne skutki wzrostu cen energii elektrycznej, a więc odbiorców końcowych w gospodarstwach domowych. 

Celem wyeliminowania sytuacji, w której wsparcie uzyskałyby zamożne gospodarstwa domowe, projekt wprowadza przepisy określające katalog odbiorców, którzy mogą ubiegać się o uzyskanie rekompensaty. Zgodnie z założeniami, uprawnienie do ubiegania się o uzyskanie takiej rekompensaty przysługiwać będzie odbiorcom, których dochód nie przekroczył w poprzednim roku (2019) kwoty wskazanej w art. 27 ust. 1 ustawy o PIT, tj. 85 528 zł.

Kwota rekompensaty będzie zależna od zużycia energii elektrycznej w 2020 roku. Poza spełnieniem wymogu progu podatkowego, uzyskanie rekompensaty będzie możliwe wówczas, gdy odbiorcy końcowi spełnią wymóg progu zużycia energii elektrycznej. W konsekwencji, przyznanie rekompensaty będzie możliwe w przypadku zużycia w gospodarstwie domowym co najmniej 63 kWh energii w 2020 roku.

W celu uproszczenia całego mechanizmu przyjęto cztery przedziały zużycia energii elektrycznej:

• gospodarstwo domowe, które w roku 2020 zużyje od 63 kWh do 500 kWh energii elektrycznej otrzyma 34,08 zł,
• gospodarstwo domowe, które w roku 2020 zużyje od 500 kWh do 1200 kWh energii elektrycznej otrzyma 82,80 zł,
• gospodarstwo domowe, które w roku 2020 powyżej 1200 kWh do 2800 kWh energii elektrycznej otrzyma 190,86 zł,
• gospodarstwo domowe, które w roku 2020 zużyje powyżej 2800 kWh, otrzyma 306,75 zł.

W celu zrekompensowania wzrostu rachunków za energię elektryczną gospodarstwom domowych, wyznaczając ww. kwoty, wzięto pod uwagę:

• średni wzrost cen energii elektrycznej,
• średni wzrost opłat za dystrybucję energii elektrycznej,
• średni wzrost kwoty VAT, w związku ze wzrostem podstawy do opodatkowania, wynikającym ze wzrostu cen i opłat.

Poza koniecznością spełnienia ww. wymogów, przepisy dodatkowo wprowadzają zapis, zgodnie z którym rekompensata nie przysługuje uprawnionemu odbiorcy końcowemu posiadającemu długoterminową umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę kompleksową z przedsiębiorstwem obrotu, obejmującą cały rok 2020, na mocy której cena energii elektrycznej w całym 2020 roku nie wzrosła w stosunku do ceny energii elektrycznej obowiązującej tego odbiorcę w dniu 31 grudnia 2019 r..

Rozliczenie 2020 roku ma nastąpić w kolejnym roku kalendarzowym. Rozliczenie będzie dokonywane poprzez pomniejszenie rachunku za energię elektryczną oraz dostarczenie odbiorcy informacji o wysokości przyznanej rekompensaty. W sytuacji, gdy kwota rekompensaty przewyższać będzie wysokość kwoty na pierwszej fakturze za energię elektryczną wystawionej po dniu 15 marca 2021 r., przedsiębiorstwo obrotu dokona korekty kolejnych faktur tak, aby odbiorca otrzymał finalnie należną mu rekompensatę.

Bezpośrednia wypłata rekompensaty na rachunek bankowy beneficjenta możliwa będzie tylko alternatywnie w szczególnych przypadkach, gdy brak jest możliwości dokonania korekty faktury. Co istotne, w przypadku, gdy odbiorca końcowy nie odpowie w wyznaczonym terminie na wezwanie przedsiębiorstwa obrotu o podanie numeru rachunku bankowego, straci on prawo do wypłaty rekompensaty.

Deklaracje
Uprawnienie odbiorcy końcowego do uzyskania rekompensaty wymaga złożenia stosownej deklaracji, zgodnie z wzorem stanowiącym załącznik do ustawy, na podstawie której składa on następujące oświadczenia:

• w 2019 r. jego roczna podstawa obliczenia podatku dochodowego od osób fizycznych nie przekroczyła kwoty 85 528 zł,
• energia elektryczna pobierana na podstawie wskazanych w deklaracji punktów poboru albo licznika nie jest zużywana w ramach wykonywanej działalności gospodarczej,
• deklarując powyższe, jest on świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Deklarację składa się do przedsiębiorstwa obrotu, z którym odbiorca końcowy posiada umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę kompleksową, w terminie do dnia 31 grudnia 2020 r. Deklaracja złożona po upływie tego terminu nie uprawnia do otrzymania rekompensaty.

Obowiązki przedsiębiorstwa obrotu
Zgodnie z założeniami projektu, weryfikacji złożonej deklaracji dokonuje przedsiębiorstwo obrotu w terminie 21 dni od dnia jej otrzymania. Przepisy dodatkowo nakładają na przedsiębiorstwo obrotu obowiązek, aby w terminie do końca stycznia 2021 roku, zwrócić się do naczelnika właściwego US z wnioskiem o udzielenie informacji w zakresie spełnienia przez uprawnionych odbiorców wymogu nieprzekroczenia kwoty 85 528 zł.

Ponadto, nowelizacja nakłada na przedsiębiorstwa obrotu obowiązki informacyjne względem odbiorcy końcowego, w szczególności aby w terminie 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy poinformowało tego odbiorcę o uprawnieniach wynikających z ustawy oraz przesłało wzór deklaracji stanowiącej załącznik do ustawy.

Jednocześnie, zobowiązano przedsiębiorstwo obrotu do publikacji ww. informacji oraz wzoru deklaracji na jego stronie internetowej.

Zmiana sprzedawcy a obowiązek złożenia deklaracji
Przepisy projektowanej ustawy zobowiązują jednocześnie odbiorców końcowego, którzy chcą skorzystać z rekompensaty, aby w przypadku zmiany sprzedawcy w 2020 roku, złożyli stosowną deklarację również nowemu sprzedawcy, w przypadku uprzedniego złożenia takiej deklaracji poprzedniemu. Rekompensaty udziela się za pośrednictwem przedsiębiorstwa obrotu, które w dniu 31 grudnia 2020 r. posiadało umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę kompleksową z odbiorcą końcowym.

Zwrot przedsiębiorstwom obrotu kwoty wynikającej z udzielonych rekompensat
Przepisy określają również zasady zwrotu przedsiębiorstwom obrotu kwoty równej sumie wypłaconych rekompensat odbiorcom końcowym, którzy złożyli deklaracje. Środki będą wypłacane z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny, a podmiotem wypłacającym te środki będzie wyznaczony zarządca rozliczeń cen. Wniosek do zarządcy rozliczeń cen będzie składany jednorazowo, po wypłaceniu wszystkim uprawnionym odbiorcom końcowym rekompensat, przy użyciu formularza udostępnionego na platformie elektronicznej utworzonej w tym celu przez zarządcę rozliczeń cen. Maksymalny termin złożenia wniosku wyznaczono na dzień 30 września 2021 r.

autor: Joanna Nowak, Kamil Iwicki, Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp. k.