ustawa o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

Planowane zwiększenie udziału energii odnawialnej w transporcie

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Samorządy, Środowisko, , , , , Możliwość komentowania Planowane zwiększenie udziału energii odnawialnej w transporcie została wyłączona

Promowanie energii odnawialnej jest kluczowym celem unijnej polityki energetycznej, mającym na celu redukcję emisji gazów cieplarnianych i realizację zobowiązań wynikających z Decyzji Rady (UE) 2016/1841 z dnia 5 października 2016 r. w sprawie zawarcia, w imieniu Unii Europejskiej, porozumienia paryskiego przyjętego na mocy Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu oraz ram polityki UE dotyczących klimatu i energii na lata 2020–2030.

29 marca 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych rządu pojawiła się zapowiedź projektu ustawy o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach, który ma na celu implementację do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych w transporcie (Dz. U. UE. L. z 2018 r. Nr 328, str. 82 z późn. zm.) (dyrektywa RED II) poprzez stworzenie nowych ram, aby szerzej wykorzystywać biopaliwa i biokomponenty w transporcie.

Odpowiedzialność sektora transportu

Sektor transportu jako emitent gazów cieplarnianych odpowiedzialny jest za znaczny odsetek zużycia energii końcowej w Unii Europejskiej (UE), a duża część z niej pochodzi z ropy naftowej. Zgodnie z danymi Europejskiej Agencji Środowiska z 2019 r., około jednej czwartej całkowitej emisji dwutlenku węgla w Unii Europejskiej pochodziło z sektora transportu, przy czym aż 71,7% tego udziału przypadało na transport drogowy. Sektor transportu pozostaje jednocześnie jedną z niewielu branż, w których emisje na przestrzeni lat znacznie wzrosły – w latach 1990-2019 wzrost emisji gazów cieplarnianych w tym sektorze w UE wyniósł 33,5%.

W kontekście działań mających na celu ograniczenie emisji CO2 i osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r., zgodnie z Europejskim Zielonym Ładem, konieczne będzie zmniejszenie emisji gazów cieplarnianych o 90% w porównaniu z poziomami z 1990 r.

Cele dyrektywy RED II

Dyrektywa RED II określa cele dotyczące wykorzystania energii odnawialnej na lata 2021–2030 i promuje produkcję biopaliw z odpadów. W dyrektywie podkreśla się również znaczenie zwiększonego wykorzystywania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, które odgrywa kluczową rolę w promowaniu bezpieczeństwa energetycznego, dostarczając równocześnie energię zrównoważoną w przystępnych cenach.

Zapisy dyrektywy wspierać mają również rozwój technologiczny oraz innowacje, umacniając wiodącą pozycję technologiczną i przemysłową UE i przyczyniając się do osiągania określonych celów klimatycznych i korzyści środowiskowych, oraz społecznych.

Spełnienie celów określonych w dyrektywie RED II wymaga więc stworzenia nowych ram na poziomie krajowym dla funkcjonowania biopaliw wykorzystywanych w sektorze transportu. Konieczne jest podjęcie szybkich działań, ponieważ termin implementacji tej dyrektywy minął 30 czerwca 2021 r.

Zapowiedź nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych

Ministerstwo Klimatu i Środowiska zapowiedziało nowelizację Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 20).

Projekt nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliw ciekłych oraz niektórych innych ustaw (UC28) ma na celu wdrożenie do krajowego prawa dyrektywy RED II, która promuje wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych w transporcie. Dyrektywa ta ma na celu przede wszystkim zwiększenie udziału energii odnawialnej w sektorze transportu.

Na mocy postanowień art. 25 ust. 1 dyrektywy RED II przewiduje się wzrost udziału energii odnawialnej w sektorze transportu do poziomu 14% w 2030 roku (z ok. 6,7% w 2020 r.), poprzez stworzenie odpowiednich dla sektora transportu narzędzi oraz wykorzystanie zaawansowanych biopaliw i biokomponentów pochodzących z roślin spożywczych i pastewnych, a także nowych technologii, w tym zaawansowanych biokomponentów i energii elektrycznej.

W zakresie realizacji tego celu przewiduje się m.in.:

  • określenie corocznych poziomów Narodowego Celu Wskaźnikowego (NCW) do 2030 r. (NCW to minimalny udział paliw odnawialnych i biokomponentów w ogólnej puli wykorzystywanego paliwa w danym kraju);
  • ustalenie limitów stosowania biopaliw I generacji;
  • określenie minimalnego udziału biopaliw zaawansowanych w osiągnięciu NCW;
  • uwzględnienie możliwości realizacji NCW poprzez inne paliwa niskoemisyjne, takie jak paliwa węglowe pochodzące z recyklingu (RCF) i paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego (RFNBO);
  • wdrożenie nowego mechanizmu umożliwiającego zaliczenie energii elektrycznej odnawialnej zużytej w transporcie drogowym i kolejowym, poprzez przystąpienie do udziału w realizacji NCW przez operatorów ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów oraz przewoźników kolejowych;
  • stopniowe wygaszanie możliwości realizacji NCW za pomocą opłaty zastępczej;
  • zapewnienie stosowania Kryteriów Zrównoważonego Rozwoju (KZR) dla biomas rolniczej i leśnej oraz ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (GHG) dla biopłynów i paliw z biomasy w instalacjach odnawialnego źródła energii;
  • zapewnienie stosowania KZR i kryteriów ograniczenia emisji GHG dla biopłynów i paliw z biomasy w sektorach innym niż transport, zgodnie z dyrektywą RED II.

***

Zapowiedź nowelizacji zwiastuje wyczekiwany koniec przedłużającego się procesu implementacji dyrektywy RED II (o punktowych zmianach wprowadzanych w kontekście tej dyrektywy pisaliśmy w artykule „Zmiana zasad realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego”). Jest to ostatni możliwy moment, gdyż niedługo koniczne będzie podjęcie prac, celem dostosowania przepisów krajowych do wymagań dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413 z dnia 18 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych oraz uchylająca dyrektywę Rady (UE) 2015/652 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. poz. 2413 z późn. zm.), która istotnie zmienia dyrektywę RED II.

Autor: Kacper Tobiś, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Zmiana zasad realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego

Aktualności, OZE, , Możliwość komentowania Zmiana zasad realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego została wyłączona

W Dzienniku Ustaw ogłoszona została ustawa z dnia 27 października 2022 r. o zmianie ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych oraz ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw.

Państwa Członkowskie Unii Europejskiej są zobligowane na podstawie przepisów unijnych (do 30 czerwca 2021 r. na podstawie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, a od 1 lipca 2021 r. na podstawie Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych) do zapewnienia minimalnego udziału energii odnawialnej stosowanej w transporcie. Krajowym narzędziem realizującym przepisy unijne w zakresie stosowania energii odnawialnej w transporcie jest Narodowy Cel Wskaźnikowy (NCW), wdrożony przepisami ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych.

Jednocześnie w związku z inwazją Federacji Rosyjskiej na Ukrainę w dniu 24 lutego 2022 r. oraz polityką sankcyjną prowadzoną przez Unię Europejską rynek paliwowy ulega dużym zmianom, w szczególności w obszarach łańcuchów zaopatrzenia zarówno w ropę naftową, jak też w gotowe paliwa ciekłe: olej napędowy oraz benzynę. Wojna wpłynęła również na sektor biopaliw z uwagi na to, że Ukraina pełni ważną rolę w europejskim rolnictwie. Realizacja Narodowego Celu Wskaźnikowego stała się też znacznie utrudniona pod kątem logistycznym i transportowym. W tej trudnej sytuacji, zwłaszcza dla sektora transportu, wartościowe są wszelkie sposoby, których wdrożenie może ograniczać fluktuacje cen paliw dla transportu oraz potrzebę ich importu. Jednym z proponowanych rozwiązań jest regulacja krajowego sektora biopaliw dla okresu 2023 r. w odniesieniu do możliwości i obowiązków stosowania biokomponentów dodawanych do paliw transportowych. Dodatkowym elementem, który wymagał regulacji i był powiązany ze wspomnianym konfliktem, jest kwestia zmniejszenia zależności od importu surowców kopalnych, zwłaszcza w kontekście wdrożonego przez UE szóstego pakietu sankcji, nakładającego embargo na import ropy naftowej i paliw z Federacji Rosyjskiej. Rozwiązaniem proponowanym w tym zakresie jest wdrożenie benzyny silnikowej typu E10, tj. o podwyższonym udziale biokomponentów.

W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych wprowadzana jest epizodyczna regulacja modyfikująca zasady realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego na rok 2023. W tym celu ustawa:

  • określa minimalny poziom realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, uprawniający do skorzystania z mechanizmu opłaty zastępczej, na poziomie 80%,
  • określa wysokość współczynnika redukcyjnego na poziomie 0,82,
  • obniża ustawowo wymagany minimalny udział biokomponentów w oleju napędowym do poziomu 5,2%,
  • ustanawia limit wykorzystania biowęglowodorów ciekłych w realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego na poziomie 0,9%,
  • ustanawia limit wykorzystania biokomponentów wytworzonych z surowców określonych w załączniku nr 1 do ustawy o biopaliwach na poziomie 0,5%.

Ustawodawca, mimo pierwotnych założeń nowelizacji, nie zdecydował się na odejście od wymierzania przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kar za brak realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego, pod warunkiem dotrzymywania przez przedsiębiorcę poziomów obligatoryjnego blendingu dla benzyn silnikowych i oleju napędowego.

W ustawie z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości nowela dokonuje uchylenia przepisów, które zobowiązują przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu na stacjach paliwowych benzyn silnikowych zawierających bioetanol lub eter do wprowadzania do obrotu na tych stacjach także benzyn silnikowych o określonej zawartości tlenu i bioetanolu lub eteru (tj. zapewnienia paliwa w formacie E5, jeśli wprowadzana jest do obrotu benzyna w formacie E10).

Ustawa wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2023 r.

Więcej informacji w sprawie ustawy można znaleźć pod poniższym linkiem:

[LINK]

Autor: Marcel Krzanowski, Julia Fischer, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Wydłużone terminy ważności białych certyfikatów

Aktualności, Energetyka, OZE, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Wydłużone terminy ważności białych certyfikatów została wyłączona

Z końcem ubiegłego miesiąca weszła w życie ustawa z dnia 13 czerwca 2019 r. zmieniająca ustawę o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw, ustawę o efektywności energetycznej oraz ustawę o biokomponentach i biopaliwach ciekłych („Nowelizacja”, „Ustawa”).

W zakresie zmiany ustawy o efektywności energetycznej zaproponowano wydłużenie ważności przetargowych świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów) do końca czerwca 2021 r. Dotychczas przepisy ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. z 2019 r. poz. 545 t. j.) przewidywały, że z dniem 30 czerwca 2019 r. traci ważność część białych certyfikatów, które nie zostały przedstawione do umorzenia.

W ustawie o efektywności energetycznej nie tylko wydłużono termin ważności białych certyfikatów, ale wykreślono także część krajowych przepisów dot. sporządzania Krajowego Planu Działania z uwagi na określenie obowiązków w tym zakresie przez przepisy unijne.

Nowelizacja odnosi się również do zmian w treści przepisów ustawy z dnia 22 sierpnia 2006 r. o biokomponentach i biopaliwach ciekłych. Zaproponowano ponadto rozszerzenie katalogu podmiotów mogących uzyskać wsparcie na zakup pojazdów osobowych zasilanych wyłącznie wodorem lub energią elektryczną. W związku z powyższym, wsparcie będzie skierowane nie tylko do przedsiębiorców i JST, ale również do osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej z pominięciem procedury konkursowej.

Szeroki zakres zmian wprowadzono do przepisów ustawy z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw („Ustawa nowelizowana”), tzw. ustawy o cenach energii.

Kolejna już nowelizacja ustawy ws. zmian cen energii wprowadza zmiany w zakresie katalogu beneficjentów oraz w mechanizmie stabilizacji cen w II półroczu 2019. Nowelizacja przewiduje, że po przyjęciu nowych przepisów sytuacja około 98 procent odbiorców końcowych nie zmieni się w drugim półroczu 2019 roku w porównaniu do sytuacji z pierwszego półrocza. Oznacza to, że odbiorcy ci będą płacili przez cały rok 2019 obniżoną cenę z 2018 roku.

W przypadku odbiorców energii elektrycznej, którzy płacą obecnie wyższe ceny za energię elektryczną niż w 2018 roku szacuje się, że ich umowy zostaną odpowiednio dostosowane do końca lipca 2019, ze skutkiem od 1 stycznia 2019 roku. Większość z tych odbiorców, aby móc w drugiej połowie 2019 roku korzystać z obniżonych cen, musi złożyć w ciągu 28 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji oświadczenia do przedsiębiorstw energetycznych. Oświadczenie to nie będzie wymagane jedynie dla odbiorców korzystających z grupy taryfowej G, w której znajdują się gospodarstwa domowe.

Ustawa zmienia również zakres zastosowania mechanizmu obniżającego ceny energii – obowiązek stosowania obniżonych cen w okresie od 1 lipca 2019 r. obejmie następujące grupy podmiotów: odbiorcy z grupy taryfowej G, w tym gospodarstwa domowe, mikro przedsiębiorstwa oraz małe przedsiębiorstwa, szpitale, jednostki sektora finansów publicznych, w tym samorządy, państwowe jednostki organizacyjnymi nieposiadającymi osobowości prawnej (np. lasy państwowe).

Średnie i duże przedsiębiorstwa w pierwszej połowie 2019 r., zgodnie z przepisami obowiązującego od 1 stycznia 2019 r. art. 5, zostali objęci obowiązkiem oferowania przez przedsiębiorstwa obrotu cen i stawek opłat na poziomie nie wyższym, niż ceny i stawki opłat obowiązujące 30 czerwca 2019 r. Zatem, podobnie jak pozostali odbiorcy końcowi energii elektrycznej, przedsiębiorstwa te będą beneficjentami przepisów art. 5 za okres od 1 stycznia 2019 r. do 30 czerwca 2019 r. Sytuacja średnich i dużych przedsiębiorstw zmieni się od 1 lipca 2019 r., ponieważ przedsiębiorstwa obrotu nie będą miały już obowiązku oferowania cen energii elektrycznej na poziomie z 30 czerwca 2018 r. Niemniej jednak średnie i duże przedsiębiorstwa w drugim półroczu będą korzystały z obniżonej stawki na akcyzę oraz obniżonej opłaty przejściowej. Patrząc obiektywnie na sytuację na hurtowym rynku energii elektrycznej w całej Europie, istnieje duże prawdopodobieństwo, że od lipca 2019 r. przedsiębiorstwa obrotu zaoferują podwyżki cen energii elektrycznej tym odbiorcom. Dla średnich i dużych przedsiębiorstw nowelizacja ustawy wprowadza jednak możliwość ubiegania się o dopłatę do każdej zakupionej i zużytej kilowatogodziny energii elektrycznej w II połowie 2019 r. w ramach dozwolonej pomocy de minimis. Wartość tej pomocy obwarowana jest limitami, który w największej liczbie przypadków wynosi 200 tys. € (ok. 860 tys. PLN) otrzymanej pomocy w bieżącym roku podatkowym oraz w dwóch poprzedzających go latach podatkowych.

Nowelizacja nakłada również obowiązki na samych odbiorców końcowych. Odbiorcy końcowi będą zobowiązani do złożenia stosownego oświadczenia (zgodnie ze wzorem stanowiącym załącznik do Ustawy) przedsiębiorstwu energetycznemu wykonującemu działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną i jednocześnie będącemu stroną umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej z danym odbiorcą. W konsekwencji zobowiązano również odbiorców końcowych do informowania przedsiębiorstwa energetycznego o utracie lub uzyskaniu statusu odbiorcy, względem którego należy stosować stawki, o których mowa powyżej do końca 2019 roku.

Doprecyzowaniu uległy również terminy, o których mowa w art. 6 Ustawy nowelizowanej, przy zachowaniu dotychczasowej praktyki stosowania tzw. milczącej zgody przez przedsiębiorstwa energetyczne polegającej na przesyłaniu propozycji zmian umowy z wyznaczeniem terminu, po którym zmiany te wejdą w życie, jeżeli adresat nie odmówi przyjęcia proponowanych warunków. Dodano także zapis, zgodnie z którym przedsiębiorstwo obrotu pozostaje bez winy wówczas, gdy nie doszło do zmiany umowy i dostosowania cen i stawek opłat do tych, które obowiązywały w dniu 30 czerwca 2019 r. wówczas, gdy to odbiorca końcowy nie dostarczył wymaganych do zmiany umowy dokumentów.

Ponadto, zaproponowano zapis, zgodnie z którym w przypadku, gdy umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa kompleksowa zawarta pomiędzy przedsiębiorstwem energetycznym wykonującym działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną i odbiorcą końcowym przewiduje określanie obowiązującej w 2019 r. lub w części 2019 r. ceny energii elektrycznej na podstawie wyboru przez odbiorcę końcowego terminu zakupu energii elektrycznej na giełdzie towarowej, przedsiębiorstwo to dostarcza odbiorcy końcowemu propozycję wprowadzenia zmiany do umowy w zakresie ceny energii elektrycznej, w której na pozostałą część 2019 r. oferuje stałą cenę energii elektrycznej.

Zmiany obejmują również art. 7 ust. 1 Ustawy nowelizowanej poprzez zmianę brzmienia części wspólnej oraz zmianę sposobu określania kwoty różnicy ceny dla odbiorcy końcowego kupującego energię elektryczną na własne potrzeby z pominięciem przedsiębiorstw obrotu. Zdecydowano, że w tym przypadku kwota różnicy ceny zostanie obliczona na podstawie różnicy cen na hurtowym rynku energii elektrycznej, która będzie stanowiła jednostkową dopłatę do zużytej energii elektrycznej. Szczegółowy sposób obliczania kwoty różnicy cen określi rozporządzenie wydane na podstawie art. 7 ust. 2 ustawy zmienianej. Do treści art. 7 dodano również nowe zapisy wprowadzające uprawnienie do ubiegania się o dofinansowane w ramach pomocy de minimis dla średnich i dużych przedsiębiorstwo. W konsekwencji dodano również zapis określający sposób ubiegania się o pomoc de minimis na podstawie wniosków z zastrzeżeniem, że ostatnim dniem na złożenie wniosku o pomoc de minimis będzie 30 czerwca 2020 r.

Wprowadzono również dodatkowe uprawnienie do występowania do Prezesa URE o określenie indywidualnych pozostałych kosztów jednostkowych, o których mowa w art. 7 Ustawy nowelizowanej.

Istotna zmiana została również zaproponowana w treści art. 8 Ustawy nowelizowanej. Ust. 4a ww. przepisu ma stanowić podstawę uprawnienia Zarządcy Rozliczeń S.A. do wystąpienia o przedstawienie dokumentów lub informacji mających znaczenie dla oceny prawidłowości wielkości wolumenu energii elektrycznej, w stosunku do którego dane przedsiębiorstwo obrotu ubiega się o wypłatę z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny.

***

Równocześnie, w czerwcu ruszyły prace Sejmu nad drugim projektem ustawy stanowiącym propozycję zmiany terminu umarzania białych certyfikatów. Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o efektywności energetycznej (druk sejmowy nr 3549) wpłynął do Sejmu w dniu 11 czerwca 2019 r. i został skierowany do I czytania dopiero jednak w dniu podjęcia uchwały o przyjęciu omawianej powyżej Nowelizacji.

Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp.k.