wodór odnawialny

RED II a zielony przemysł: nowe wytyczne Komisji opublikowane

Aktualności, , , , Możliwość komentowania RED II a zielony przemysł: nowe wytyczne Komisji opublikowane została wyłączona

W dniu 27 maja 2025 r. Komisja Europejska opublikowała długo oczekiwany komunikat wyjaśniający zasady stosowania art. 22a i 22b dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 (RED II), zmienionej w ramach tzw. pakietu „Fit for 55” (na podstawie dyrektywy RED III). Artykuły te zostały wprowadzone do dyrektywy RED II w celu zwiększenia udziału energii odnawialnej w sektorze przemysłowym, ze szczególnym uwzględnieniem paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, takich jak wodór odnawialny.

Warto wspomnieć iż na naszym portalu przedstawialiśmy już założenia implementowanej do polskiego prawa dyrektywy RED II w artykule pt. „REDII implementowane! – nowelizacja ustawy o biokomponentach opublikowana”.

Nowy komunikat Komisji Europejskiej ma kluczowe znaczenie zarówno dla państw członkowskich, jak i przemysłu, ponieważ precyzuje sposób obliczania celów udziału paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego, kwestie sprawozdawczości oraz warunki stosowania elastyczności w realizacji obowiązków na poziomie krajowym.

Art. 22a RED II

Art. 22a RED II wprowadza obowiązkowy cel udziału paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w sektorze przemysłowym. Państwa członkowskie zobowiązane są do zapewnienia, że do 2030 r. co najmniej 42% wodoru zużywanego w przemyśle, zarówno do celów energetycznych, jak i nieenergetycznych, pochodzi z odnawialnych źródeł niebiologicznych, a do 2035 r. udział ten ma wzrosnąć do co najmniej 60%. Jest to kluczowy element dekarbonizacji przemysłu, wymagający znacznych inwestycji technologicznych i regulacyjnych.

Komunikat przytacza definicje „przemysłu”, która obejmuje przedsiębiorstwa z sektorów takich jak górnictwo, przetwórstwo przemysłowe, budownictwo oraz usługi informacyjne (w tym energochłonne centra danych). Szczególną rolę tu pełnią rafinerie, gdzie wodór zużywany jest przypisywany do przemysłu lub transportu w zależności od produktu końcowego. Wyłączona jest natomiast sekcja wytwarzania energii, co oznacza, że wodór używany w elektrowniach nie jest uwzględniany w celu przemysłowym.

Zakres celu i jego interpretacja mają fundamentalne znaczenie dla wdrażania na poziomie krajowym, zwłaszcza biorąc pod uwagę zróżnicowane zużycie wodoru oraz jego ograniczoną dostępność.

Mianownik celu obejmuje wartość energetyczną wodoru zużywanego wyłącznie w przemyśle, zarówno do celów związanych z energią, jak i innych niż energetyczne, i nie uwzględnia wodoru spoza tego sektora.

Wyłączony z mianownika jest jednak wodór wykorzystywany jako produkt pośredni w produkcji konwencjonalnych paliw transportowych i biopaliw, wodór wytwarzany w celu redukcji emisji spalin przemysłowych, zastępujący gaz, z którego pochodzi, oraz wodór powstający jako produkt uboczny w procesach przemysłowych.

Art. 22b RED II – możliwość obniżenia celu

Art. 22b dyrektywy RED III wprowadza możliwość obniżenia obowiązkowego udziału paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego w przemyśle o 20% na rok 2030, pod warunkiem spełnienia dwóch kluczowych wymagań.

Po pierwsze, państwo członkowskie musi być na dobrej drodze do osiągnięcia swojego krajowego wkładu w ogólny, wiążący cel unijny w zakresie energii i klimatu.

Po drugie, udział wodoru i jego pochodnych wytwarzanych z paliw kopalnych zużywanych w tym państwie nie może przekraczać 23% w 2030 r. oraz 20% w 2035 r. W przypadku spełnienia tych warunków, cel udziału paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego można obniżyć do 33,6% w 2030 r. i 48% w 2035 r.

W Komunikacie wskazano m.in., że do obliczeń udziału wodoru z paliw kopalnych wlicza się wszystkie procesy produkcji wykorzystujące źródła kopalne, w tym z zastosowaniem wychwytywania i składowania CO2. Mianownik, czyli całkowite zużycie wodoru i jego pochodnych w przemyśle, uwzględnia paliwa odnawialne, wodór niskoemisyjny oraz wodór kopalny i jego pochodne. Ważne jest, że wliczane są tylko produkty powstałe bezpośrednio z wodoru jako surowca, wyłączając substancje naturalnie zawierające wodór.

Choć art. 22b nie wymienia wyraźnie wyłączeń dotyczących wodoru będącego produktem ubocznym, ze względu na powiązanie z art. 22a przyjmuje się, że obowiązują te same zasady wyłączeń.

Cel w transporcie – art. 25 RED II

Art. 25 RED II ustanawia dodatkowy, wiążący cel, który wymaga, aby co najmniej 1% całkowitego zużycia energii w sektorze transportu stanowiły paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego. Udział ten jest liczony zgodnie z zasadami art. 27 i wliczany do łącznego celu obejmującego paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego i zaawansowane biopaliwa. Warunkiem uznania tych paliw jest redukcja emisji gazów cieplarnianych o minimum 70%.

W przypadku użycia paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego jako produktów pośrednich w produkcji konwencjonalnych paliw transportowych i biopaliw redukcja emisji uzyskana dzięki tym paliwom nie jest dodatkowo uwzględniana przy obliczaniu emisji biopaliw. Paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego stosowane jako produkty pośrednie są zaliczane do celów kraju, w którym są wykorzystywane, i traktowane jako strumień pochodzenia kopalnego przy ocenie emisji biopaliw.

Komisja Europejska w Komunikacie zaznacza, że choć dyrektywa precyzuje zasady wliczania tych paliw do celów, nie reguluje szczegółowo mechanizmów wspierających ich wykorzystanie w transporcie. W związku z tym, propozycje ułatwiające realizację celu obejmują wprowadzenie obowiązku dla podmiotów stosujących paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego jako produkty pośrednie w produkcji konwencjonalnych paliw transportowych i biopaliw, analogicznie do systemu wsparcia dla odnawialnej energii elektrycznej dostarczanej do pojazdów elektrycznych, co może znacząco zwiększyć ich udział na rynku.

Definicja końcowego zużycia energii brutto i jej znaczenie dla celów udziału OZE

Zgodnie z art. 2 pkt 4 dyrektywy RED II, „końcowe zużycie energii brutto” obejmuje energię dostarczaną do przemysłu, transportu, gospodarstw domowych, sektora usług, rolnictwa oraz innych sektorów, a także energię elektryczną i ciepło wykorzystywane przez przemysł energetyczny do produkcji energii oraz straty energii podczas przesyłu i dystrybucji.

Cel UE na 2030 rok to osiągnięcie co najmniej 42,5% udziału energii ze źródeł odnawialnych w tym końcowym zużyciu energii brutto. Do realizacji tego celu wliczane są wyłącznie odnawialne nośniki energii wykorzystywane do celów energetycznych, ale nie do celów inne niż energetyczne. Paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego stosowane w sektorze przemysłowym do celów innych niż energetyczne nie wliczają się do ogólnego celu 42,5%, lecz wspierają dedykowany cel wzrostu udziału OZE w przemyśle, obejmujący zarówno cele energetyczne, jak i nieenergetyczne.

Dodatkowo energia elektryczna ze źródeł odnawialnych zużywana do produkcji paliw pochodzenia niebiologicznego nie jest wliczana do ogólnego udziału OZE, natomiast same paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego używane do celów energetycznych zaliczane są zarówno do celu ogólnego, jak i do celów sektorowych. Energia elektryczna wytworzona z tych paliw jest również uwzględniana w statystykach udziału odnawialnych źródeł energii.

Autorzy: Dominika Frydryczak, r. pr. Tomasz Brzeziński, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.

Gwarancje pochodzenia dla biometanu? Teraz już tak

Aktualności, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Samorządy, , , , , Możliwość komentowania Gwarancje pochodzenia dla biometanu? Teraz już tak została wyłączona

31 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1762, Nowelizacja). Nowelizacja w znacznym stopniu wpłynęła na treść ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm., Ustawa OZE), gdyż jednym z jej głównych celów było implementowanie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz. U. UE. L. z 2018 r. Nr 328, str. 82 z późn. zm., RED II).

Znaczna część przepisów Nowelizacji weszła w życie i obowiązuje już od 1 października 2023 r. Z uwagi jednak na swoją obszerność przepisy wchodziły w życie partiami, a konkretne wyjątki wraz z datą przedstawione zostały w art. 50 Nowelizacji. Do szczególnie interesujących zmian doszło wraz z początkiem 2024 r., kiedy to przemodelowano dotychczasowy system gwarancji pochodzenia.

Gwarancje pochodzenia – zmiany podstawowe

Zgodnie z art. 120 ust. 1 Ustawy OZE przed Nowelizacją gwarancja pochodzenia była dokumentem poświadczającym odbiorcy końcowemu wartości środowiskowe wynikające z unikniętej emisji gazów cieplarnianych oraz że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii (OZE) w instalacjach OZE. Po wejściu w życie Nowelizacji za wiele w tym przedmiocie się nie zmieniło, jednak, co ważne, zmieniły się nośniki energii, dla których gwarancje pochodzenia mogą zostać wydane.

Otóż w RED II zobowiązano państwa członkowskie do wprowadzenia systemów wydawania dokumentów potwierdzających odnawialność różnych postaci energii (energii elektrycznej, gazów oraz ciepła). Do 2024 r. Ustawa OZE zawierała przepisy, które upoważniały jedynie do uzyskania gwarancji pochodzenia dla energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE). Od tego roku gwarancje pochodzenia mogą uzyskać także producenci biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego, biogazu oraz biogazu rolniczego

Jak wskazuje art. 120 ust. 3 Ustawy OZE gwarancje pochodzenia są zbywalne, mimo iż nie wynikają z nich prawa majątkowe. Odróżnia je to od świadectw pochodzenia i wskazać należy, że mają one jedynie informacyjny charakter. Wydanie i zbycie gwarancji pochodzenia następuje rozdzielnie od korzystania z mechanizmów i instrumentów wspierających wytwarzanie energii oraz nie stanowi pomocy publicznej. Zbycie takich gwarancji następuje także niezależnie od obrotu prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia.

Tryb uzyskania gwarancji pochodzenia

Gwarancje pochodzenia wydaje się w postaci elektronicznej na pisemny wniosek producenta energii elektrycznej, biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego, biogazu lub biogazu rolniczego, wytworzonych z odnawialnych źródeł energii, z wyłączeniem mikroinstalacji. Zasadą jest, zgodnie z przepisami art. 121 Ustawy OZE, że wniosek taki kieruje się do przedsiębiorstwa zarządzającego infrastrukturą służącą do transportu danego nośnika energii. Przykładowo w przypadku biometanu taki wniosek składa się do operatora systemu dystrybucyjnego lub przesyłowego gazowego, na obszarze którego przyłączono instalację OZE i do którego sieci wprowadzono biometan. Jeżeli jednak transport ma następować w inny sposób niż przez sieci gazowe, wniosek należy złożyć do jednostki posiadającej akredytację Polskiego Centrum Akredytacji w zakresie potwierdzania danych oraz informacji zawartych we wniosku.

Identyczna sytuacja jak wyżej ma miejsce przy wniosku w zakresie wodoru odnawialnego. Gdy chodzi o uzyskanie gwarancji pochodzenia dla ciepła albo chłodu, wniosek należy złożyć do przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłem lub dystrybucją, do którego przyłączono instalację OZE, chyba że wytwórcą jest samo przedsiębiorstwo – w takim przypadku wniosek kieruje się do wspomnianej jednostki akredytowanej. Gdy zaś chodzi o wydawanie gwarancji pochodzenia dla energii elektrycznej, sytuacja nie ulega zmianie w stosunku do poprzednich rozwiązań.

Termin na złożenie wniosku w każdym z przypadków wynosi 30 dni od zakończenia wytwarzania ilości, której wniosek dotyczy. Wymogi formalne wniosku przedstawione zostały w art. 121 ust. 3 Ustawy OZE. Istotną kwestią jest okres, w którym energia została wyprodukowana – nie może być on dłuższy niż 6 miesięcy. W tym miejscu warto powtórzyć za Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE), że w Nowelizacji nie przewidziano okresu przejściowego, dlatego wnioski o wydanie gwarancji pochodzenia złożone do właściwego operatora systemu elektroenergetycznego przed wejściem w życie nowych regulacji, tj. do 31 grudnia 2023 r., mogą obejmować okres dłuższy niż 6 miesięcy. Natomiast wnioski, które wpłyną do operatora po 31 grudnia 2023 r. mogą wskazywać maksymalnie sześciomiesięczny okres wytworzenia.

Wydawanie, odmawianie wydawania i umarzanie gwarancji pochodzenia

Podmioty, do których został złożony wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia, po sprawdzeniu go, przekazują komplet dokumentów do Prezesa URE, który w terminie 30 dni od dnia przekazania wydaje gwarancję pochodzenia. Jeśli jednak złożony wniosek zawiera błędy lub posiada braki, Prezes URE wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia lub ich usunięcia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Co ciekawe, art. 121 ust. 4 Ustawy OZE określa, że do wydawania dokumentu, jakim jest gwarancja pochodzenia, zastosowanie znajdą przepisy o wydawaniu zaświadczeń z działu VII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.).

Prezes URE może odmówić wydania lub uznania gwarancji pochodzenia, o czym mówi art. 125 Ustawy OZE. Odmowa wydania następuje, jeśli wniosek o wydanie gwarancji zostanie złożony po terminie, natomiast odmowa uznania gwarancji zachodzi, gdy powstają wątpliwości co do autentyczności lub wiarygodności gwarancji. Czynność ta następuje w drodze wydanego postanowienia, na które przysługuje zażalenie w terminie 7 dni od doręczenia.

Zgodnie z art. 124 ust. 3 Ustawy OZE Prezes URE przekazuje informacje o wydanych oraz uznanych gwarancjach pochodzenia do Towarowej Giełdy Energii, która, jak określa art. 124 ust. 1 Ustawy OZE, prowadzi rejestr gwarancji pochodzenia. Dotychczasowe przepisy dotyczące rejestru gwarancji pochodzenia nie uległy istotnym zmianom.

Gwarancja traci ważność po umorzeniu i uzyskaniu potwierdzenia takiego umorzenia w celu poinformowania odbiorcy końcowego o pochodzeniu energii, dla której wydano gwarancję pochodzenia. Posiadacz gwarancji pochodzenia dokonuje umorzenia poprzez złożenie w rejestrze gwarancji pochodzenia dyspozycji umorzenia. Umorzenie potwierdza się temu podmiotowi w terminie 10 dni roboczych od dnia wpłynięcia wniosku. Okres ważności gwarancji pochodzenia ustalono na 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania danej jednostki energii w OZE. Zostaje ona umorzona w terminie 18 miesięcy po dacie wyprodukowania jednostki energii. Jeśli nie dojdzie do umorzenia przed upływem tego okresu, wygasa.

Uznanie gwarancji pochodzenia wydanej w innym państwie

Nowelizacja wprowadza także zmiany w zakresie przepisów art. 123 Ustawy OZE dotyczących uznania gwarancji pochodzenia wydanej w innym państwie. Niezmieniony pozostaje przepis art. 123 ust. 1 Ustawy OZE, który określa, że Prezes URE, na pisemny wniosek podmiotu, uznaje gwarancję pochodzenia wydaną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub państwie członkowskim Wspólnoty Energetycznej. Odmowa uznania może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy wystąpią uzasadnione wątpliwości co do autentyczności lub wiarygodności gwarancji (art. 123 ust. 2 Ustawy OZE), zaś o przyczynach odmowy Prezes URE powiadamia Komisję Europejską (art. 123 ust. 3 Ustawy OZE). Przepis art. 123 ust. 4 Ustawy OZE przesądza, że gwarancja pochodzenia jest ważna przez okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania energii elektrycznej, na którą została wydana.

Nowelizacja dodaje do art. 123 Ustawy OZE przepisy ust. 5-8. Art. 123 ust. 5 Ustawy OZE określa, że bez uznania gwarancji pochodzenia, wydanej w innym państwie, nie ma możliwości wpisania gwarancji pochodzenia do rejestru. Istotniejsze są jednak dalsze przepisy, które pozwalają Prezesowi URE przystąpić do stowarzyszenia Association of Issuing Bodies zrzeszającego organy wydające gwarancje pochodzenia. Działanie to umożliwi synchronizację polskiego rejestru z tym prowadzonym przez stowarzyszenie, a tym samym możliwość międzynarodowego obrotu polskimi gwarancjami pochodzenia.

***

Opisane wyżej zmiany są bardzo istotne, gdyż sprawiają, że wykorzystanie odnawialnych gazów czy ciepła albo chłodu z OZE będzie wizerunkowo równoznaczne wykorzystywaniu odnawialnej energii elektrycznej. System gwarancji pochodzenia w obecnym kształcie jest dostępny dla wszystkich przedsiębiorstw, które zużywają energię pod różnymi postaciami oraz są zainteresowane wykazaniem, że w swojej działalności starają się uwzględniać cele związane ze zmianami klimatycznymi.

Ponadto wskazane zmiany mogą przyczynić się do jeszcze większej opłacalności obrotu gwarancjami pochodzenia. Chodzi o możliwość włączenia Prezesa URE w struktury Association of Issuing Bodies. Pozwoli to na większe otwarcie naszego rynku gwarancji pochodzenia na rynki europejskie, co może pozwolić m.in. zwiększyć wolumen obrotu gwarancjami pochodzenia czy podwyższyć ich ceny.

Autorka: Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Ważne rozporządzenia unijne dotyczące wodoru odnawialnego

Aktualności, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, , , , Możliwość komentowania Ważne rozporządzenia unijne dotyczące wodoru odnawialnego została wyłączona

W zeszłym miesiącu Komisja Europejska przyjęła dwa ważne rozporządzenia dotyczące wodoru odnawialnego. Mianowicie chodzi o:

Podstawą do działania Komisji były przepisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (RED II). Przyjęcie tych aktów przybliży Unię Europejską do zrealizowania celu 10 mln ton krajowej produkcji odnawialnego wodoru i 10 mln ton importowanego odnawialnego wodoru zgodnie z założeniami Komisji przedstawionymi w ramach planu REPowerEU.

Obecnie akty oczekują na reakcję ze strony Parlamentu Europejskiego i Rady.

Rozporządzenie ustanawiające unijną metodykę określającą szczegółowe zasady produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego

Zadaniem powyższego aktu jest określenie, w jakich przypadkach wodór, paliwa wodorowe lub inne nośniki energii można uznać za paliwa odnawialne pochodzenia niebiologicznego, czyli tzw. RFNBO. Zgodnie z art. 27 ust. 3 akapit 6 RED II energia elektryczna, która została pobrana z sieci, może być zaliczana w całości jako odnawialna energia elektryczna, jeśli jest ona produkowana wyłącznie ze źródeł odnawialnych. Głównym celem rozporządzenia jest zapewnienie, żeby energia elektryczna wykorzystywana do produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego pochodziła właśnie ze źródeł odnawialnych.

Aby wykazać, że produkcja paliw jest zgodna z kryteriami określonymi w art. 27 ust. 3 RED II, producent musi udowodnić, przede wszystkim, że:

  • instalacje wytwarzające odnawialną energię elektryczną rozpoczęły działanie nie wcześniej niż 36 miesięcy przed instalacją produkującą odnawialne ciekłe i gazowe paliwo transportowe pochodzenia niebiologicznego;
  • instalacje wytwarzające odnawialną energię elektryczną są podłączone linią bezpośrednią do instalacji produkującej odnawialne ciekłe i gazowe paliwo transportowe pochodzenia niebiologicznego lub produkcja odnawialnej energii elektrycznej i produkcja odnawialnego ciekłego i gazowego paliwa transportowego pochodzenia niebiologicznego odbywa się w tej samej instalacji;
  • instalacja produkująca energię elektryczną nie jest podłączona do sieci lub instalacja produkująca energię elektryczną jest podłączona do sieci, ale inteligentny system opomiarowania, który mierzy wszystkie przepływy energii elektrycznej z sieci, wykazuje, że z sieci nie pobrano energii elektrycznej w celu wyprodukowania odnawialnego ciekłego i gazowego paliwa transportowego pochodzenia niebiologicznego.

Dodatkowe reguły określone w art. 4 tego rozporządzenia dotyczą obszarów rynkowych, na których dominuje odnawialna energia elektryczna, czyli średni udział energii odnawialnej przekroczył 90% w poprzednim roku kalendarzowym. Producenci paliw na takich obszarach mogą uznać energię elektryczną z sieci za w pełni odnawialną, jeśli produkcja odnawialnego ciekłego i gazowego paliwa transportowego pochodzenia niebiologicznego nie przekracza maksymalnej liczby godzin ustalonej w stosunku do udziału odnawialnej energii elektrycznej na obszarze rynkowym. Podobnie za odnawialną energię elektryczną uznaje się energię elektryczną pobraną z sieci na obszarach rynkowych, gdzie intensywność emisji w przypadku energii elektrycznej jest niższa niż 18 gCO2eq/MJ, pod warunkiem że odnawialny charakter energii elektrycznej zostanie wykazany za pomocą umów zakupu odnawialnej energii elektrycznej oraz poprzez zastosowanie kryteriów korelacji czasowej (art. 6 rozporządzenia) i geograficznej (art. 7 rozporządzenia). Ponadto za w pełni odnawialną należy uznać energię elektryczną pobraną z sieci w okresach, w których produkcja odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego przyczynia się do włączenia produkcji odnawialnej energii elektrycznej do systemu elektroenergetycznego i ogranicza zapotrzebowanie na redysponowanie energii elektrycznej produkowanej ze źródeł odnawialnych.

W pozostałych przypadkach producenci paliwa mogą uznać energię elektryczną pobraną z sieci za w pełni odnawialną, jeżeli spełnia ona warunki dotyczące dodatkowości, a także korelacji czasowej i geograficznej.

Warunek dodatkowości uznaje się za spełniony przy wytwarzaniu ilości energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych niezbędnej do produkcji odnawialnego ciekłego i gazowego paliwa transportowego pochodzenia niebiologicznego w ramach własnych zdolności wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych. Alternatywnie producenci mogą jednak pozyskiwać odnawialną energię elektryczną w ramach umowy zakupu energii zawartej bezpośrednio lub przez pośredników z podmiotami gospodarczymi produkującymi odnawialną energię elektryczną w ilości odnawialnej energii elektrycznej co najmniej równoważnej ilości energii elektrycznej deklarowanej przez producenta paliwa jako w pełni odnawialna, jeśli energia elektryczna jest faktycznie produkowana w instalacji lub w instalacjach, w której podmioty gospodarcze, z którymi zawarto umowę, produkują odnawialną energię elektryczną.

Jak zostało to już wskazane, rozporządzenie reguluje sposoby, w jaki producenci paliw mogą udowodnić, że produkcja wodoru odnawialnego nastąpiła w okresach i w miejscach, w których odnawialna energia elektryczna jest dostępna. Muszą oni wykazać, że produkcja wodoru odnawialnego ma miejsce w tym samym miesiącu kalendarzowym co produkcja odnawialnej energii elektrycznej, elektrolizer wykorzystuje magazynowaną odnawialną energię elektryczną lub elektrolizer wykorzystuje energię elektryczną w okresach, w których ceny energii elektrycznej są tak niskie, że wytwarzanie energii elektrycznej z paliw kopalnych jest nieopłacalne i tym samym dodatkowe zapotrzebowanie na energię elektryczną prowadzi do wzrostu produkcji odnawialnej energii elektrycznej bez powodowania wzrostu wytwarzania energii elektrycznej z paliw kopalnych. Wówczas spełniony zostaje warunek „korelacji czasowej” w okresie do 31 grudnia 2029 r.

Regulacje przewidują jednak stopniowe dopasowanie produkcji do surowszych przepisów – od 1 stycznia 2030 r. dla spełnienia warunku „korelacji czasowej” trzeba będzie wykazać, że odnawialne ciekłe i gazowe paliwo transportowe pochodzenia niebiologicznego produkuje się w tym samym okresie jednej godziny, w którym wyprodukowano odnawialną energię elektryczną w ramach umowy zakupu odnawialnej energii elektrycznej, lub z odnawialnej energii elektrycznej z nowego magazynu energii znajdującego się za tym samym punktem przyłączenia do sieci co elektrolizer lub instalacja wytwarzająca odnawialną energię elektryczną, zasilonego w tym samym okresie jednej godziny, w którym wyprodukowano energię elektryczną w ramach umowy zakupu odnawialnej energii elektrycznej.

Warunek „korelacji geograficznej” służy zapewnieniu, aby nie dochodziło do ograniczeń przesyłowych w sieci energetycznej między elektrolizerem wytwarzającym wodór odnawialny a instalacją wytwarzającą odnawialną energię elektryczną. Aby warunek ten został spełniony, musi zostać wystąpić co najmniej jedna z poniższych sytuacji:

  • instalacja wytwarzająca odnawialną energię elektryczną w ramach umowy zakupu odnawialnej energii elektrycznej znajduje się lub znajdowała się w chwili rozpoczęcia działania na tym samym obszarze rynkowym co elektrolizer;
  • instalacja wytwarzająca odnawialną energię elektryczną znajduje się na wzajemnie połączonym obszarze rynkowym, w tym w innym państwie członkowskim, a ceny energii elektrycznej w odpowiednim okresie na rynku dnia następnego (warunek „korelacji czasowej) na wspomnianym wzajemnie połączonym obszarze rynkowym są równe lub wyższe w stosunku do cen na obszarze rynkowym, na którym produkuje się odnawialne ciekłe i gazowe paliwo transportowe pochodzenia niebiologicznego;
  • instalacja wytwarzająca odnawialną energię elektryczną w ramach umowy zakupu odnawialnej energii elektrycznej znajduje się na morskim obszarze rynkowym, który jest wzajemnie połączony z obszarem rynkowym, na którym znajduje się elektrolizer.

Ponadto Państwom Członkowskim przyznano uprawnienie do określenia dodatkowych kryteriów dotyczących lokalizacji elektrolizerów w obrębie obszarów rynkowych.

Rozporządzenie ustanawiające minimalny próg ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w przypadku pochodzących z recyklingu paliw węglowych oraz poprzez określenie metodyki oceny ograniczenia emisji gazów cieplarnianych

Akt ten reguluje powiązane ze sobą kwestie minimalnych progów ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w przypadku pochodzących z recyklingu paliw węglowych i metodyki oceny ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, uzyskanego dzięki odnawialnym ciekłym i gazowym paliwom transportowym pochodzenia niebiologicznego oraz pochodzącym z recyklingu paliwom węglowym. Rozporządzenie ma przyczyniać się do propagowania pochodzących z recyklingu paliw węglowych, co pozwala na obniżenie emisji gazów cieplarnianych poprzez zwiększenie wydajności stosowania kwalifikowalnych surowców w porównaniu z obecnymi zastosowaniami. Ustalono zatem, że ograniczenie emisji gazów cieplarnianych wynikające ze stosowania pochodzących z recyklingu paliw węglowych wynosi co najmniej 70%. Cel ten ma zostać osiągnięty przy pomocy takich środków jak techniki wychwytywania i składowania dwutlenku węgla.

Metodyka rozliczania emisji gazów cieplarnianych uwzględnia cały cykl życia emisji z produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego i pochodzących z recyklingu paliw węglowych (emisje upstream, emisje związane z poborem energii elektrycznej z sieci, z przetwarzania oraz związane z transportem tych paliw do konsumenta końcowego). Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych, uzyskane dzięki odnawialnym ciekłym i gazowym paliwom transportowym pochodzenia niebiologicznego oraz pochodzącym z recyklingu paliwom węglowym, ustala się zgodnie z metodyką określoną w załączniku I do tego rozporządzenia. W pierwszej kolejności należy obliczyć udział wartości energetycznej takich paliw w produkcie uzyskanym w danym procesie, dla każdego rodzaju paliwa dzieląc ilość odpowiedniej energii wejściowej dla danego rodzaju paliwa przez całkowitą ilość odpowiedniej energii wejściowej w procesie. W przypadku produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego należy określić, czy odpowiednią wejściową energię elektryczną należy uznać za w pełni odnawialną.

Jeżeli energia elektryczna wykorzystywana do produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego jest pobierana z sieci elektroenergetycznej i nie jest uznawana za w pełni odnawialną, należy stosować średnią intensywność emisji dwutlenku węgla związanej z energią elektryczną zużytą w państwie członkowskim, w którym produkowane jest paliwo, z uwagi na to, że najlepiej opisuje ona intensywność emisji gazów cieplarnianych w całym procesie. Z kolei jeżeli energia elektryczna wykorzystywana do produkcji odnawialnych ciekłych i gazowych paliw transportowych pochodzenia niebiologicznego jest uznawana za w pełni odnawialną zgodnie z zasadami określonymi w art. 27 RED II, do dostaw tej energii elektrycznej należy stosować intensywność emisji dwutlenku węgla wynoszącą zero.

Wychwytywane CO2, które zostało uwzględnione na podstawie innych przepisów unijnych, nie traktuje się jako „uniknięte” przy ustalaniu emisji z dotychczasowego zastosowania lub losu materiałów wsadowych.

***

Powyższe zmiany mogą mieć wymierny wpływ na rozpowszechnienie wykorzystania wodoru oraz paliw wodorowych w transporcie. Niemniej należy oczekiwać jeszcze innych zmian w tym obszarze. Na pierwszy plan wysuwają się przede wszystkim ważne zmiany proponowane w odniesieniu do Transeuropejskiej Sieci Transportowej (TEN-T), które mają zapewnić odpowiednią liczbę stacji tankowania wodoru gazowego i skroplonego. O tych propozycjach pisaliśmy w jednym z wcześniejszych artykułów.

Autor: r.rp. Tomasz Brzeziński, Julia Fischer, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.