nowelizacja PE

Nowelizacja Prawa Energetycznego – część III: cofnięcie koncesji, zakaz zawierania umów sprzedaży paliw gazowych i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa, zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji oraz zamknięte systemy dystrybucyjne

Aktualności, Energetyka, , , , , , , Możliwość komentowania Nowelizacja Prawa Energetycznego – część III: cofnięcie koncesji, zakaz zawierania umów sprzedaży paliw gazowych i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa, zatwierdzanie instrukcji ruchu i eksploatacji oraz zamknięte systemy dystrybucyjne została wyłączona

W ostatnim odcinku dotyczącym nowelizacji Prawa Energetycznego [zmian w Prawie Energetycznym dotyczyły artykuły: Nowelizacja Prawa Energetycznego – część I oraz Nowelizacja Prawa Energetycznego – część II], pragniemy opisać zmiany mające wzmocnić pozycję konsumenta na rynku energetycznym w Polsce i podwyższyć poziom ochrony konkurencji. Przepisy te mają na celu zwalczanie powszechnych obecnie praktyk naruszających interesy konsumentów i aktywizację  odbiorcy końcowego na rynku energii.

Nowy akt prawny został ogłoszony 18 czerwca 2021 r. w Dzienniku Ustaw. Zmiany obecnie oczekują na wejście w życie, które, poza przewidzianymi w ustawie wyjątkami, nastąpi już 3 lipca tego roku.  

COFNIĘCIE KONCESJI

W zakresie ochrony konkurencji i konsumentów, ustawodawca zdecydował się przede wszystkim na rozszerzenie katalogu przypadków, w których Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE) może cofnąć koncesję wydaną przedsiębiorcy energetycznemu. Jedną z przesłanek cofnięcia koncesji ma być wydanie przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (Prezesa UOKiK) prawomocnej decyzji o uznaniu praktyki przedsiębiorstwa energetycznego za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów. Dotychczas najsurowszą sankcją za naruszanie zbiorowych interesów konsumentów przez przedsiębiorstwa energetyczne było nałożenie przez Prezesa UOKiK kary pieniężnej w wysokości 10% obrotu osiągniętego  przez przedsiębiorstwo w roku obrotowym poprzedzającym rok nałożenia kary. Rozwiązanie to nie było jak na razie sposobem na pełne zabezpieczenie interesów konsumenta, ponieważ przedsiębiorca po zaskarżeniu decyzji do sądu mógł nadal dopuszczać się naruszeń. Jako że Prezes UOKiK nakładał na przedsiębiorstwa energetyczne kary pieniężne w sprawach o naruszanie zbiorowych interesów konsumentów, dodanie nowej przesłanki cofnięcia koncesji dla przedsiębiorców energetycznych może mieć bardzo duży wpływ na ochronę konkurencji w tym zakresie. To znaczne rozszerzenie kompetencji Prezesa URE nie nakłada jednak na niego obowiązku cofnięcia koncesji w tych okolicznościach – zgodnie z art. 41 ust. 4 Prawa Energetycznego cofnięcie koncesji jest wtedy fakultatywne.

Warto zaznaczyć, że obowiązek przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie obrotu gazem i energią elektryczną przestrzegania chronionych prawem interesów odbiorców wynika z wprowadzonego przez Prezesa URE warunku koncesyjnego. Obejmuje on w szczególności udzielanie pełnych, rzetelnych i wyczerpujących informacji konsumentowi, a zamieszczany jest we wszystkich nowo udzielanych koncesjach dotyczących obrotu paliwami gazowymi i energią elektryczną.

ZAKAZ ZAWIERANIA UMÓW SPRZEDAŻY PALIW GAZOWYCH I ENERGII ELEKTRYCZNEJ POZA LOKALEM PRZEDSIĘBIORSTWA

Kolejną zmianą Prawa Energetycznego, mającą na celu wyeliminowanie lub zmniejszenie występowania nieuczciwych praktyk na rynku energetycznym, jest regulacja adresowana do sprzedawców paliw gazowych i energii elektrycznej. Nowy przepis stanowi reakcję na liczne nieprawidłowości, a nawet przestępstwa, których dopuszczają się sprzedawcy. W związku z tym zaproponowano zakaz zawierania umowy sprzedaży paliw gazowych i energii elektrycznej lub umowy kompleksowej dotyczącej dostarczania tych paliw czy energii z odbiorcą końcowym w gospodarstwie domowym poza lokalem przedsiębiorstwa, czyli sprzedaży przez kanał „door to door”. Zmiana ta była wzorowana na rozwiązaniach innych Państw Unii Europejskiej, które w odpowiedzi na nieuczciwe praktyki rynkowe stosowane przez sprzedawców, również wyeliminowały lub znacznie ograniczyły sprzedaż „door to door”.

Nowa regulacja w zakresie pojęcia „umowy zawartej poza lokalem przedsiębiorstwa” odsyła do definicji ustawowej zawartej w ustawie z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta. Oznacza to, że na gruncie Prawa Energetycznego taka umowa będzie rozumiana bardzo szeroko. Przepis odnosi się nie tylko do umów zawartych fizycznie poza lokalem przedsiębiorcy, ale też do umów zawartych w lokalu danego przedsiębiorcy lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość bezpośrednio po tym, jak nawiązano indywidualny i osobisty kontakt z konsumentem w miejscu, które nie jest lokalem przedsiębiorstwa danego przedsiębiorcy oraz do umów zawartych podczas wycieczki zorganizowanej przez przedsiębiorcę, której celem lub skutkiem jest promocja oraz zawieranie umów z konsumentami. Konsekwencją zawarcia w ten sposób umowy będzie jej nieważność. Ustawodawca podkreśla jednak, że nadal możliwe będzie zawarcie takiej umowy na odległość (np. telefonicznie) czy w punkcie sprzedawcy umiejscowionym np. w galerii handlowej. Celem zmiany ma być nie tylko ochrona konsumentów, ale też mobilizacja do podejmowania przez nich aktywnych działań na rynku paliw gazowych i energii elektrycznej. Dodanie odpowiedniej podstawy prawnej pozwala Prezesowi URE na wyciąganie konsekwencji za nieuczciwe zachowania sprzedawców – dotychczas organ ten nie był w żaden sposób upoważniony do właściwej interwencji.

Co należy zaznaczyć, pierwotna wersja projektu nowelizacji Prawa Energetycznego zakładała przekazanie Prezesowi URE jeszcze szerszych kompetencji – zakaz miał dotyczyć również zmiany umowy z odbiorcą końcowym w gospodarstwie domowym poza lokalem przedsiębiorstwa. Z tego rozwiązania zrezygnowano, jednak tylko ze względów finansowych.

Oprócz wprowadzenia zakazu sprzedaży „door to door”, w ramach nowelizacji podjęto również inne środki mające na celu przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom sprzedawców paliw gazowych i energii elektrycznej. Dotychczasowy obowiązek zapewnienia publicznego dostępu do zbioru praw konsumenta został skonkretyzowany – teraz sprzedawca jest zobowiązany do zamieszczenia zbioru praw konsumenta na swojej stronie internetowej wraz z informacją o aktualnym stanie prawnym. Poza tym według nowych przepisów sprzedawca ma aktualizować zbiór w oparciu o aktualny stan prawny.

ZATWIERDZANIE PRZEZ PREZESA URE INSTRUKCJI RUCHU I EKSPLOATACJI

Następna związana z ochroną konkurencji na rynku energii zmiana Prawa Energetycznego ma służyć przede wszystkim przełamaniu monopolu grup energetycznych na sprzedaż energii elektrycznej odbiorcom końcowym. Regulacja ta stanowi odpowiedź na legislację unijną, która kładzie coraz większy nacisk na prawo odbiorcy do wyboru sprzedawcy z poszanowaniem zasady ochrony interesów odbiorców końcowych oraz równoprawnego traktowania stron umowy. Do rozwoju konkurencji na rynku mają się przyczynić nowe przepisy dotyczące instrukcji ruchu i eksploatacji sieci lub instalacji. Jak na razie Prezes URE był upoważniony do zatwierdzania instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przemysłowej i sieci dystrybucyjnej. Z wejściem w życie nowelizacji Prawa Energetycznego zatwierdzane będą też nowo wprowadzone instrukcje – ruchu i eksploatacji instalacji magazynowej oraz instalacji skroplonego gazu. W nowych przepisach określa się kryteria zatwierdzenia instrukcji ruchu i eksploatacji przez Prezesa URE. Wynika z nich, że instrukcje muszą:

  • Spełniać wymagania określone w ustawie,
  • Równoważyć interesy użytkowników systemu,
  • Nie stanowić zagrożenia dla rozwoju konkurencji na rynku energii elektrycznej lub gazu ziemnego.

W ten sposób regulator będzie wyposażony w kompetencje zapobiegające hamowaniu rozwoju konkurencji na rynku energii. Jeśli instrukcje nie będą spełniały wymienionych wyżej wymagań, Prezes URE może wezwać operatora systemu przesyłowego, operatora systemu dystrybucyjnego, operatora systemu magazynowania lub operatora systemu skraplania gazu ziemnego do zmiany sporządzonej przez nich instrukcji w wyznaczonym terminie. W przypadku zaniechania zmiany instrukcji przez operatora, Prezes URE będzie mógł sam zmienić instrukcję w drodze decyzji, w zakresie określonym w wezwaniu.

ZAMKNIĘTE SYSTEMY DYSTRYBUCYJNE

Wprowadzenie do polskiego prawa energetycznego nowej instytucji – zamkniętych systemów dystrybucyjnych (ZSD) – ma służyć operatorom systemów dystrybucyjnych (OSD) i przedsiębiorstwom, których głównym przedmiotem działalności nie jest działalność energetyczna, a które są zmuszone uzyskać statut OSD. Skala ich działalności energetycznej jest mała, niewspółmierna do obowiązków administracyjnych nakładanych na OSD. Ustawodawca uznał, że Prawo Energetyczne wadliwie nie rozróżniało spółek zajmujących się dystrybucją energii elektrycznej ze względu zakres ich działalności. W uzasadnieniu nowelizacji przedstawia się dwa najbardziej reprezentatywne przykłady ZSD. Jednym z nich jest duży zakład przemysłowy, który ze względu na przeszłe uwarunkowania dostarczał energię elektryczną swoim oddziałom czy działom produkcyjnym i jednocześnie wszystkim innym podmiotom lub jednostkom zlokalizowanym na terenie przedsiębiorstwa. Zakłady te ulegały z czasem licznym przekształceniom na różnych poziomach, jednak konfiguracja i funkcjonowanie układu elektroenergetycznego nie zmieniło się. Kolejny przedstawiony w uzasadnieniu model ZSD obejmuje m.in. specjalne sfery ekonomiczne, kompleksy i centra handlowe (wielkopowierzchniowe), centra biurowe czy wydzielone osiedla mieszkaniowe. Podmioty prowadzące takie ośrodki, dostarczając energię elektryczną odbiorcom końcowym, również są obowiązane uzyskać status przedsiębiorstw energetycznych.

Ze statusem OSD łączy się wiele obowiązków, takich jak np. uzyskanie koncesji, zatwierdzanie taryfy czy przedkładanie różnego rodzaju sprawozdań. Te obciążenia mają na celu głównie zapewnienie ochrony użytkownikom sieci dystrybucyjnej, zachowanie jej w należytym stanie technicznym oraz jej rozbudowę. Podczas gdy u wymienionych wyżej podmiotów odbiorcy końcowi nie są zazwyczaj gospodarstwami domowymi, tak szeroka ochrona nie jest uzasadniona. Należy też wziąć uwagę to, że na realizację obowiązków OSD należy przeznaczyć znaczne środki finansowe, zasoby administracyjne i ludzkie. Dotychczasowe rozwiązanie nie było też korzystne finansowo dla państwa, ponieważ ilość spraw administracyjnych prowadzonych przez Prezesa URE w związku z OSD była nieproporcjonalna do przyznawanego na ten cel budżetu.

Jako rozwiązanie tych trudności ustawodawca postanowił wprowadzić zamknięte systemy dystrybucyjne. Zgodnie z nowymi przepisami, o ustanowienie ZSD może się ubiegać OSD, którego system dystrybucyjny jest umiejscowiony na ograniczonym geograficznie obszarze zakładu przemysłowego, obiektu handlowego lub miejsca świadczenia usług wspólnych, do którego sieci przyłączonych jest nie więcej niż 100 odbiorców paliw gazowych lub energii elektrycznej w gospodarstwach domowych. Aby stać się ZSD, system musi też spełnić warunki określne w przepisach. Ustawodawca wykluczył możliwość przyznania statusu ZSD spółdzielniom mieszkaniowym i deweloperom. Prezes URE wydaje decyzję przyznającą statut ZSD tylko na wniosek, po sprawdzeniu, czy obiekt spełnia przesłanki wskazane w przepisach. Co istotne, do złożenia wniosku w trybie nowych przepisów, uprawniony jest tylko OSD. Przed ubieganiem się o statut ZSD, podmiot musi zatem w pierwszej kolejności:

  • Uzyskać koncesję na dystrybucję energii elektrycznej,
  • Złożyć wniosek o przyznanie statusu OSD,
  • Przedłożyć Prezesowi URE pierwszą taryfę do zatwierdzenia.

Operator, po uzyskaniu pozytywnej decyzji Prezesa URE, jest ex lege zwolniony z obowiązku przedkładania do zatwierdzania taryf i sporządzania planu rozwoju operatora systemu. Jednak zwolnienie z obowiązku przedkładania taryf ma charakter ograniczony – obowiązuje warunkowo, przy spełnieniu dodatkowych wymogów określonych w nowych przepisach. Operator ZSD będzie nadal musiał prowadzić politykę księgowo-finansową zgodnie z art. 44 Prawa Energetycznego.

Omawiana zmiana ma być korzystna nie tylko dla OSD, ale i dla odbiorców końcowych. Dotychczas część podmiotów w celu uniknięcia uzyskania statutu OSD udostępniała odbiorcom media na zasadzie refaktury i obciążała ich kosztami dostarczania mediów. Z tego względu pododbiorcy nie mogą realizować swoich podstawowych praw konsumenta, w szczególności prawa do zmiany sprzedawcy energii elektrycznej. Oprócz tego odbiorcy ponoszą znacznie wyższe koszty niż te, które będą ich obciążać przy funkcjonowaniu w ramach danego obiektu ZSD. Z tego względu wprowadzenie nowej instytucji ma przyczynić się do rozwoju konkurencji na rynku energii elektrycznej.

Autorka: Julia Fischer, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Zaktualizowany projekt nowelizacji PE

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, , , Możliwość komentowania Zaktualizowany projekt nowelizacji PE została wyłączona

Celem opublikowanego w styczniu projektu nowelizacji Prawa energetycznego jest przyczynienie się do dalszego rozwoju rynku energii elektrycznej i gazu ziemnego oraz skutecznego wykonywania uprawnień przez regulatora. Projekt ustawy z 2018 roku uległ aktualizacji w styczniu 2020 i uwzględnia postulaty zgłoszone w trakcie uzgodnień międzyresortowych.

Obszerna nowelizacja odnosi się do kilkunastu obszarów problemowych.

1. Umożliwia się wykonanie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/1222 z dnia 24 lipca 2015 r. ustanawiającego wytyczne dotyczące alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi, w tym ogólne zasady głosowania w sprawie decyzji dotyczących wniosków przygotowywanych przez wyznaczonych operatorów rynku energii elektrycznej.

Projekt ustawy wprowadza przepisy niezbędne do prawidłowego i skutecznego stosowania przepisów w/w rozporządzenia („CACM”), które nakłada na regulatora obowiązek zapewnienia przestrzegania przez nominowanego operatora rynku energii („NEMO”) przepisów CACM oraz oceny spełniania przez NEMO kryteriów wyznaczenia na nominowanego operatora rynku energii określonych w art. 6 CACM.

W Projekcie zaproponowano wprowadzenie m. in. przepisu definiującego NEMO, nadano regulatorowi kompetencje do ustalania zasad podziału uprawnień do głosowania przez NEMO i podział tych uprawnień w rozumieniu art. 9 ust. 2 akapit 4 CACM oraz przyznano mu prawo do żądania od NEMO przedstawienia informacji lub dokumentów dotyczących wykonywanej działalności nominowanego operatora rynku energii elektrycznej.

2.   Stwarza się podstawę prawną dla rekuperacji energii elektrycznej zwróconej do sieci trakcyjnej w następstwie hamowania pojazdów oraz odbioru energii elektrycznej przez punkt ładowania z pojazdu elektrycznego.

Zaproponowane w Projekcie rozwiązania obejmą swoim zakresem podmiotowym pojazdy kolejowe (w tym metro), tramwaje i trolejbusy. Rozliczanie dostarczanej energii elektrycznej, w przypadku jej zwrotu do sieci trakcyjnej przyłączonej do sieci dystrybucyjnej OSD elektroenergetycznego, albo sieci dystrybucyjnej OSD elektroenergetycznego w następstwie hamowania pojazdu kolejowego, tramwaju oraz trolejbusa będzie następowało na podstawie różnicy ilości energii elektrycznej pobranej i zwróconej przez danego odbiorcę, ustalanej w oparciu o rzeczywiste wskazania urządzeń pomiarowo-rozliczeniowych.

3.  Wprowadza się obowiązek opracowywania przez operatora systemu magazynowania (OSM) oraz operatora systemu skraplania gazu ziemnego (OSGZ) instrukcji ruchu i eksploatacji instalacji magazynowej („Instrukcja”).

Celem wprowadzenia powyższego obowiązku jest zwiększenie nadzoru nad warunkami świadczenia usług magazynowania, skraplania i regazyfikacji oraz zwiększenia przejrzystości zasad funkcjonowania OSM i OSGZ.

OSM i OSGZ zobowiązany będzie do skonsultowania Instrukcji z użytkownikami systemu i przedłożenia jej do zatwierdzenia przez Prezesa URE na wzór funkcjonującego obowiązku sporządzenia IRiESD i IRiESP. W Projekcie przewidziano wykaz informacji, które powinny zostać zawarte w treści instrukcji.

OSGZ i OSM po raz pierwszy opracują odpowiednio projekt instrukcji ruchu i eksploatacji instalacji skroplonego gazu ziemnego lub projekt instrukcji ruchu i eksploatacji instalacji magazynowej i poinformują użytkowników systemu o publicznym dostępie do projektu instrukcji oraz o możliwości zgłaszania uwag, w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

4.   Nabór na Prezesa URE będzie przeprowadzał zespół powołany przez Ministra wł. ds. energii, a Prezes URE będzie wykonywał swoje zadania przy pomocy dwóch Wiceprezesów URE, którzy będą wykonywać swoje zadania określone ściśle w ustawie, statucie URE oraz regulaminie organizacyjnym.

5.  Prezes URE będzie organem właściwym do uznawania kwalifikacji osób wykonujących prace przy urządzeniach, instalacjach i sieciach energetycznych nabytych w państwach członkowskich UE, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwach członkowskich EFTA, a wszystkie świadectwa będą tracić ważność po upływie 5 lat od dnia ich wpisu w rejestrze świadectw kwalifikacyjnych – przepisy te mają znaleźć zastosowania zarówno do dużego jak i małego przedsiębiorcy.

6.  Prezes URE będzie mógł z urzędu lub na wniosek strony zobowiązać strony umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych lub energii elektrycznej zawartej pomiędzy sprzedawcą a operatorem systemu dystrybucyjnego lub operatorem systemu przesyłowego do jej zmiany, w celu umożliwienia sprzedawcy sprzedaży paliw gazowych lub energii elektrycznej lub świadczenia usługi kompleksowej odbiorcom przyłączonym do sieci tego operatora, w przypadkach uzasadnionych koniecznością zapewnienia ochrony interesów odbiorców końcowych, równoważenia interesów stron tej umowy lub przeciwdziałania praktykom ograniczającym konkurencję, w tym umożliwienia korzystania przez odbiorców końcowych z uprawnienia zmiany umowy.

Zatwierdzenie instrukcji będzie możliwe tylko wówczas, gdy spełni ona ustawowe wymagania przy jednoczesnym zapewnieniu równoważenia interesów użytkowników systemu i zachowaniu bezpieczeństwa rozwoju konkurencji na rynku energii elektrycznej i rynku gazu ziemnego. W innym wypadku, Prezes URE będzie uprawniony do wezwania OSP i OSD do zmiany instrukcji w oznaczonym zakresie. Co istotne, w przypadku niewykonania ww. zobowiązania przez operatora, uprawnienie do zmiany instrukcji zostanie scedowane na Prezesa URE.

7.  Prezes URE będzie mógł cofnąć koncesję w przypadku wydania przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wobec przedsiębiorstwa energetycznego decyzji o uznaniu praktyki za naruszającą zbiorowe interesy konsumentów w rozumieniu art. 24 ustawy z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

8.  Wprowadza się podstawy prawne dla funkcjonowania zamkniętych systemów dystrybucyjnych (ZSD).

Impulsem do podjęcia analiz w zakresie zasadności wprowadzenia instytucji ZSD do przepisów PE były sygnały zarówno po stronie OSD jak i przedsiębiorstw, których głównym przedmiotem działalności nie jest działalność energetyczna, natomiast warunki, w jakich funkcjonują niejako wymuszają uzyskanie przez nich statusu OSD.

Projekt określa, czym jest ZSD oraz reguluje jego status prawny. Wniosek o uznanie systemu dystrybucyjnego za ZSD składany przez OSD, ma dotyczyć systemu dystrybucyjnego zlokalizowanego na ograniczonym obszarze geograficznym, w tym w szczególności na obszarze zakładu przemysłowego oraz w jego najbliższym otoczeniu, na obszarze obiektu handlowego lub miejsca świadczenia usług wspólnych. Zgodnie z propozycją, za ZSD Prezes URE może uznać m. in.: zakłady przemysłowe, centra handlowe i centra usług wspólnych, jeżeli spełniają przesłanki wskazane w przepisach. Nowelizacja wyklucza natomiast możliwość przyznania statusu ZSD spółdzielniom mieszkaniowym i deweloperom.

9.   Wprowadza się kompleksowe rozwiązania dla funkcjonowania i rozwoju magazynów energii elektrycznej w Krajowym Systemie Elektroenergetycznym (KSE).

W Projekcie proponuje się wprowadzenie do przepisów PE jednolitych definicji, które będą wykorzystane we wszystkich innych aktach prawnych, m. in. definicji magazynowania energii elektrycznej oraz definicji magazynu energii elektrycznej (w przedstawionej propozycji magazynowanie energii elektrycznej jest procesem, w którym energia pobrana z sieci jest ponownie wprowadzania do sieci w okresie późniejszym).

W projekcie ustawy proponuje się, analogicznie jak ma to miejsce w sektorze gazu, objęcie magazynowania energii elektrycznej osobną koncesją, alternatywną wobec koncesji na wytwarzanie (określenie progu mocowego – magazyny energii elektrycznej o mocy większej niż 10 MW). Podobnie, obowiązkiem koncesyjnym objęta ma być działalność polegająca na skraplaniu gazu ziemnego.

Konieczne stało się również m. in. wprowadzenie przepisu rozszerzającego delegację do IRiESP i IRiESD w celu określenia wymagań technicznych określających funkcjonowanie odrębnie instalacji zarządzania popytem i magazynów energii elektrycznej. Projekt jednocześnie określa warunki na jakich magazyn energii elektrycznej może być uwzględniony w planie rozwoju jako substytut rozbudowy sieci i wyłącza magazynowanie energią elektryczną z obowiązku sporządzania taryf.

Wśród istotnych propozycji, dodatkowo postulowano przyjęcie w rozliczeniach za usługę przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej reguły salda, czyli przyjęcie jako podstawy do rozliczeń stawki sieciowej wyłącznie różnicy pomiędzy ilością energii elektrycznej pobranej przez magazyn energii elektrycznej i energii ponownie wprowadzonej do sieci z tego magazynu, co określa się jako stratę w procesie magazynowania energii elektrycznej. Podobny mechanizm ma mieć zastosowanie w przypadku składnika stałego opłaty sieciowej, obliczanego na jednostkę mocy umownej.

W Projekcie wprowadzono rozwiązanie, które przewiduje, że dla energii pobranej przez magazyn energii elektrycznej na potrzeby magazynowania oraz na potrzeby własne magazynu, nie będzie obowiązku przedstawiania do umorzenia świadectw pochodzenia z OZE jak również zwolnienie z obowiązku opłaty OZE.

10.  Dokonuje się zmian w zakresie przepisów regulujących politykę energetyczną państwa w sposób pozwalający na elastyczne kształtowanie formuły dokumentu.

11.  Doprecyzowuje się przepisy dotyczące stosowania taryfy dotychczasowej przez przedsiębiorstwo energetyczne oraz zmienia się miejsce publikacji taryf dla ciepła z dziennika wojewódzkiego na Biuletyn URE.

12.  Wprowadza się środki mające na celu przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom niektórych sprzedawców wprowadzając zakaz zawierania umów sprzedaży paliw gazowych i energii elektrycznej poza lokalem przedsiębiorstwa.

13.  Umożliwia się prowadzenie postępowań w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów (ADR – alternative dispute resolution) osobom zajmującym się obsługą Koordynatora ds. negocjacji.

14.  Szczegółowo uregulowano kwestię zabezpieczenia majątkowego w celu zaspokojenia roszczeń osób trzecich, mogących powstać wskutek niewłaściwego prowadzenia działalności objętej koncesją.

Zaproponowano dodanie do obowiązującego art. 38 PE dodatkowych przepisów, mających na celu uregulowanie zasad dotyczących ustanawianych przez Prezesa URE zabezpieczeń majątkowych, które będą dotyczyć wszystkich rodzajów działalności koncesjonowanej oraz wprowadzenie minimalnego progu takiego zabezpieczenia i określenie przesłanek, umożliwiających Prezesowi URE zwolnienie koncesjonariusza z utrzymywania tego zabezpieczenia.

15.  Doprecyzowano definicję uczestnika rynku (włączając jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej) oraz przepisy karne w zakresie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1227/2011 z dnia 25 października 2011 r. w sprawie integralności i przejrzystości hurtowego rynku energii (Dz.U.UE.L.2011.326.1) (REMIT).

16.  Sprzedawca paliw gazowych lub energii elektrycznej został zobowiązany do zapewnienia publicznego dostępu do aktualnego stanu prawnego związanego z prawami konsumenta energii.

17.  Wprowadza się przepis, zgodnie z którym znak towarowy OSD będącego częścią przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo nie będzie mógł wprowadzać w błąd co do odrębnej tożsamości sprzedawcy będącego częścią tego samego przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo.

18.  Wprowadza się zmiany w Ustawie z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych („Ustawa o elektromobilności”) w zakresie programu budowy stacji gazu ziemnego oraz przedsięwzięć w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci niezbędnych do przyłączenia tych stacji oraz obowiązku zapewnienia przez jednostki samorządu terytorialnego, aby odpowiednia liczba pojazdów napędzanych gazem ziemnym bądź energią elektryczną była wykorzystywana do realizacji zadań publicznych.

Propozycje zmian obejmują m. in. art. 39 Ustawy o Elektromobilności. Do treści przepisu dodano katalog zwolnień z zakazu wjazdu na teren stref czystego transportu pojazdów innych niż elektrycznych, napędzanych wodorem i gazem ziemnym. Zwolnienia dotyczą m. in. pojazdów policyjnych, używanych we flocie obsługującej Kancelarię Prezesa Rady Ministrów, zarządów dróg i realizujących zadania na rzecz zarządców dróg, Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej, specjalistycznych środków transportu sanitarnego, wykorzystywanych przez zespoły ratownictwa medycznego oraz zespoły transportu sanitarnego.

Zaproponowano ponadto wprowadzenie dodatkowego wyłączenia, który umożliwi wjazd pojazdów Pogotowia Energetycznego na teren strefy czystego transportu w celu usunięcia skutków ewentualnych awarii i powstałych w związku z nimi zagrożeń.

Jednocześnie Nowelizacja przewiduje m. in. zmianę terminu obowiązku wykonywania zadań publicznych przez jednostki samorządu terytorialnego, których liczba mieszkańców przekracza 50 000, lub zlecania wykonywania tych zadań podmiotom zewnętrznym, przy użyciu pojazdów elektrycznych lub pojazdów napędzanych gazem ziemnym na 1 stycznia 2021 r.

19.  Wprowadza się systemowe rozwiązania w zakresie systemu inteligentnego opomiarowania polegające na obowiązku instalacji do dnia 31 grudnia 2028 r. liczników zdalnego odczytu skomunikowanych z systemem zdalnego odczytu w punktach pomiarowych stanowiących co najmniej 80 % łącznej liczby punktów pomiarowych u odbiorców końcowych przyłączonych do sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV należących do tego operatora, zgodnie z harmonogramem określonym w ustawie oraz na powołaniu Operatora Informacji Rynku Energii którego rolą będzie utworzenie i rozwój centralnego systemu informacji rynku energii. Przewiduje się, że licznik zdalnego odczytu będzie umożliwiał pomiary jakości dostarczanej energii elektrycznej, co umożliwi docelowo wprowadzenie automatycznego naliczania bonifikat za przerwy w jej dostarczaniu oraz inne naruszenia parametrów jakościowych energii elektrycznej.

20.  Wzmacnia się kompetencje nadzorcze Prezesa URE nad rynkiem paliw ciekłych w celu zapobiegania sygnalizowanym przez ten organ nieprawidłowościom. Prezes URE będzie uprawniony m. in. do merytorycznej oceny wniosku o wpis do rejestrów podmiotów przywożących, do wykreślenia z urzędu podmiotu z rejestru w przypadku ignorowania obowiązku składania sprawozdań. Jednocześnie wprowadzono podstawę prawną do odmowy udzielenia jak i cofnięcia koncesji w zakresie paliw ciekłych przez Prezesa URE wnioskodawcy, który nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania tej działalności. Powyższe uprawnienie pozwoli nie dopuścić do działalności koncesjonowanej w zakresie paliw ciekłych podmiotów, co do których istnieją uzasadnione okoliczności, że nie będą prawidłowo wykonywać działalności gospodarczej objętej koncesją.

Co istotne, celem ograniczenia negatywnych skutków towarzyszących niekiedy praktyce sprzedaży udziałów lub akcji przedsiębiorstw koncesjonowanym, dodano art. 37a PE, który wprowadza dodatkowe obowiązki informacyjne w przypadku zmian w strukturze kapitału spółek prowadzących działalność w zakresie wytwarzania paliw ciekłych oraz obrotu paliwami ciekłymi z zagranicą. Wprowadzono również możliwość cofnięcia przez Prezesa URE koncesji na wytwarzanie paliw ciekłych lub koncesji na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą w przypadku, gdy przedsiębiorstwo energetyczne, pomimo wezwania przez Prezesa URE, nie realizuje Narodowego Celu Wskaźnikowego.

Nowelizacja wprowadza również regulacje, zgodnie z którą koncesja na obrót paliwami ciekłymi z zagranicą wygasa, jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne, w zakresie udzielonej koncesji, nie dokona obrotu paliwami z zagranicą przez kolejne następujące po sobie 12 miesięcy. Zmiana ta ma na celu ograniczenie nieprawidłowości na rynku paliw ciekłych, które są niekiedy związane z tzw. martwymi koncesjami.

21. Projekt ponadto usuwa zidentyfikowane luki w prawie oraz doprecyzowuje przepisy wywołujące rozbieżności interpretacyjne.

W związku z powyższym,zaproponowano rozszerzenie definicji przedsiębiorstwa energetycznego o działalność w zakresie przeładunku paliw ciekłych, oraz zmianę definicji sieci gazociągów kopalnianych, rozszerzając ją o gazociągi zbudowanych i eksploatowanych w ramach przedsięwzięcia polegającego na wydobywaniu ropy naftowej lub gazu ziemnego ze złóż.

autor: Joanna Nowak, Kamil Iwicki, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.

Nowelizacja Prawa energetycznego ujednolici przepisy dotyczące infrastruktury gazowej w kraju

Aktualności, Energetyka, Gaz, , , Możliwość komentowania Nowelizacja Prawa energetycznego ujednolici przepisy dotyczące infrastruktury gazowej w kraju została wyłączona

Trwają konsultacje publiczne nad projektem nowelizacji ustawy z dnia  10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (PE). Nowelizacja ta ma na celu doprowadzenie do ujednolicenia reżimu prawnego w odniesieniu do wszystkich gazociągów przesyłowych – zarówno tych, które łączą RP z systemem gazowym państw unijnych i członkowskich EFTA jak i państw niebędących stroną żadnej z tych umów.

Projekt wprowadza zapisy dyrektywy gazowej, która stanowiła odpowiedź na budowę gazociągu Nord Stream 2 i przewiduje, że gazociągi przebiegające przez terytorium całej UE, łączące państwa członkowskie z państwami trzecimi, podlegać będą wspólnym regułom wewnętrznego rynku gazu.

Ujednolicenie przepisów odnoszących się do infrastruktury gazowej docelowo ma nastąpić przez zaproponowane następujące zmiany w treści przepisów PE:

  • rozszerzenie definicji „gazociągu międzysystemowego”, przez który będzie należało rozumieć „gazociąg przesyłowy przebiegający przez granicę Rzeczypospolitej Polskiej mający na celu połączenie systemu przesyłowego z siecią gazową innego państwa.”.
  • dookreślenie warunków udzielenia przedsiębiorstwu zwolnienia z obowiązków świadczenia usług, o których mowa w art. 4i.

W projekcie dokonano zmiany brzmienia jednej z przesłanek zwolnienia przedsiębiorstwa z obowiązku świadczenia usług, o których mowa w art. 4i PE. Uszczegółowiono brzmienie ust. 2 zawierającego katalog warunków, które muszą zostać spełnione łącznie, aby możliwe było zwolnienie ze świadczenia usług danego przedsiębiorstwa w zakresie pkt 5, poprzez jego uzupełnienie o przesłankę braku szkodliwego wpływu na bezpieczeństwo dostaw gazu w Unii Europejskiej.

Dodatkowo, projekt przewiduje przy wydawaniu decyzji o zwolnieniu z art. 4i konsultacje Prezesa URE z organami do spraw regulacji gospodarki paliwami i energią państw członkowskich Unii Europejskiej i EFTA, na których rynki infrastruktura, której dotyczy wniosek może wywierać wpływ oraz w przypadku gdy zwolnienie dotyczy gazociągu międzysystemowego z państwem trzecim – odpowiednimi organami do spraw regulacji gospodarki paliwami i energią tego państwa.

  • rozszerzenie kompetencji krajowego organu regulacyjnego – Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (dalej: Prezes URE) w zakresie współpracy z odpowiednimi organami państw członkowskich UE i państw trzecich w odniesieniu do gazociągów międzysystemowych z państwami trzecimi.
  • wprowadzenie swobody zawierania porozumień technicznych w kwestiach dotyczących eksploatacji gazociągów międzysystemowych z państwami trzecimi.

Nowelizacja obejmuje również swoim zakresem art. 9g PE. Zgodnie z założeniami, do przepisu ma zostać dodany nowy zapis, zgodnie z którym operatorzy systemu przesyłowego oraz operatorzy systemu połączonego gazowego są zobowiązani do przekazywania Prezesowi URE informacji o zawarciu umowy dotyczącej eksploatacji gazociągu międzysystemowego łączącego system przesyłowy z siecią gazową państwa niebędącego państwem członkowskim Unii Europejskiej lub państwem członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA).

  • włączenie Komisji Europejskiej w proces negocjacji umów międzyrządowych dotyczących funkcjonowania gazociągów przesyłowych z państwami trzecimi.

Projektowane przepisy nakładają na ministra właściwego do spraw energii obowiązek powiadomienia Komisji Europejskiej o zamiarze prowadzenia negocjacji umowy międzynarodowej w sprawie eksploatacji gazociągów międzysystemowych z państwem trzecim oraz przekazywania innych właściwych informacji w toku negocjacji i po ich zakończeniu.

***

Konsultacje publiczne trwają do 18 grudnia br.

autorzy: Joanna Nowak, Kamil Iwicki, Wawrzynowicz i Wspólnicy Sp. k.