ciepło

Program „Ciepło z rekompensatą” oraz dodatki dla odbiorców ciepła – kto i jak może na nich skorzystać?

Aktualności, Ciepłownictwo, Energetyka, Samorządy, , , , Możliwość komentowania Program „Ciepło z rekompensatą” oraz dodatki dla odbiorców ciepła – kto i jak może na nich skorzystać? została wyłączona

2 września 2022 r. Sejm uchwalił ustawę o szczególnych rozwiązaniach w zakresie niektórych źródeł ciepła w związku z sytuacją na rynku paliw (Ustawa). Jej głównym celem jest zapewnienie wsparcia dla gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej przez zmniejszenie opłat wynikających ze wzrostu cen paliw. Przewiduje się, że ruch te pozwoli obniżyć wysokość ponoszonych przez odbiorców opłat za dostawy ciepła na ogrzewanie i przygotowanie ciepłej wody użytkowej wynikających ze wzrostu cen paliw, w tym także tych przenoszonych w czynszach przez gospodarstwa domowe czy wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe. Ustawa nie obejmuje jednak przedsiębiorstw energetycznych wytwarzających ciepło systemowe z gazu ziemnego z uwagi na regulacje w zakresie pomocy publicznej.

W artykule przedstawiamy najważniejsze zmiany wynikające z Ustawy.

Średnia cena wytwarzania ciepła z rekompensatą – program „Ciepło z rekompensatą”

Ustawa ma ograniczyć wzrost cen ciepła i kosztów podgrzania ciepłej wody dla gospodarstw domowych i instytucji użyteczności publicznej w drodze pokrycia części kosztów ponoszonych przez odbiorców ciepła wobec przedsiębiorstw ciepłowniczych, czyli rekompensat.

Zarówno przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję i wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, jak i wytwórcy ciepła niemający obowiązku posiadania koncesji, którzy zaopatrują odbiorców w ciepło na cele mieszkaniowe lub użyteczności publicznej, będą stosować średnią cenę ciepła z rekompensatą, w której średnia cena ciepła zostaje ograniczona do średniej ceny wytwarzanego ciepła wynoszącej w kwotach netto:

  • dla źródeł ciepła zasilanych przez gaz i olej opałowy – 150,95 zł/GJ oraz
  • dla pozostałych źródeł – 103,82 zł/GJ.

Przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję i wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, które jest dostarczane do wskazanych w Ustawie odbiorców ciepła dla:

  • każdego źródła ciepła lub
  • grupy źródeł ciepła stosujących ten sam rodzaj paliwa, z których żadne nie przekracza 5 MW zainstalowanej mocy cieplnej

– ustala na podstawie taryfy dla ciepła zatwierdzonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE), cenę ciepła, cenę za zamówioną moc cieplną i cenę nośnika ciepła lub stawkę opłaty miesięcznej za zamówioną moc cieplną i stawkę opłaty za ciepło z rekompensatą wynikające ze średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą, uwzględniając planowane wielkości uwzględnione w zatwierdzonej taryfie.

Gdy przedsiębiorstwo energetyczne wykonujące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła, które jest dostarczycielem ciepła do odbiorców wskazanych w Ustawie, i dla którego nie istnieje obowiązek uzyskania koncesji, lub które jest zwolnione z obowiązku przedkładania taryf dla ciepła do zatwierdzania Prezesowi URE, dla każdego źródła lub grupy źródeł stosujących ten sam rodzaj paliwa, kalkuluje ceny lub stawki opłat zgodnie z przepisami rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło oraz ustala składniki średniej ceny wytwarzania ciepła wynikające ze średniej ceny wytwarzania ciepła z rekompensatą.

Rekompensaty mają być wypłacane miesięcznie na wniosek podmiotu uprawnionego przez:

  • Zarządcę Rozliczeń S.A. – w przypadku przedsiębiorstwa energetycznego posiadającego koncesję i wykonującego działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania ciepła;
  • wójta, burmistrza albo prezydenta miasta, właściwego ze względu na miejsce siedziby podmiotu uprawnionego – w przypadku przedsiębiorstwa energetycznego, które nie wymaga uzyskania koncesji lub zwolnione jest z obowiązku przedkładania taryf do zatwierdzania Prezesowi URE.

Rekompensaty będą wypłacane za okres od 1 października 2022 r. do 30 kwietnia 2023 r.

Dodatek dla gospodarstw domowych

Dla indywidualnych źródeł ciepła przewiduje się dodatek przysługujący gospodarstwu domowemu, w przypadku gdy głównym źródłem ciepła dla tego gospodarstwa jest:

  • kocioł na paliwo stałe,
  • kominek,
  • koza,
  • ogrzewacz powietrza,
  • trzon kuchenny,
  • piecokuchnia,
  • piec kaflowy na paliwo stałe zasilane peletem drzewnym, drewnem kawałkowym albo innym rodzajem biomasy,
  • kocioł gazowy na skroplony gaz LPG albo
  • kocioł olejowy.

Warunkiem koniecznym do uzyskania dodatku jest uzyskanie wpisu lub zgłoszenia źródła ciepła do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Zaproponowany w Ustawie dodatek dla gospodarstw domowych wynosi:

  • 3000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe zasilany peletem drzewnym lub innym rodzajem biomasy,
  • 1000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia albo piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane drewnem kawałkowym,
  • 500 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł gazowy zasilany skroplonym gazem LPG,
  • 2000 złotych – w przypadku gdy głównym źródłem ciepła jest kocioł olejowy.

Dodatek dla podmiotów wrażliwych

Ponadto ma zostać wprowadzony dodatek dla podmiotów wrażliwych ponoszących koszty zakupu węgla kamiennego, brykietu lub peletu zawierających co najmniej 85% węgla kamiennego albo peletu drzewnego albo innego rodzaju biomasy albo gazu skroplonego LPG albo oleju opałowego, wykorzystywanych na cele ogrzewania, w związku z wykonywaniem przez te podmioty ich działalności podstawowej. Dotyczyć on może jednorazowo wybranego źródła ciepła. Wysokość dodatku stanowić będzie 40% wzrostu kosztów związanych z zaopatrzeniem w ciepło.

Do podmiotów wrażliwych planuje się zaliczyć m.in.:

  • podmioty udzielające świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby udzielania tych świadczeń,
  • jednostki organizacyjne pomocy społecznej w rozumieniu ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby świadczenia pomocy społecznej,
  • noclegownie albo ogrzewalnie, o których mowa w art. 48a ust. 3 albo 4 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby podstawowej działalności,
  • jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby podstawowej działalności czy
  • podmioty systemu oświaty, o którym mowa w ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, w zakresie, w jakim zużywają ciepło na potrzeby podstawowej działalności.

Granicznym terminem na składanie wniosków o wypłatę zarówno dodatku dla gospodarstw domowych, jak i wniosku o wypłatę dodatku dla podmiotów wrażliwych będzie 30 listopada 2022 r., a organy gminy w ciągu miesiąca rozpatrzą i wypłacą przyznany dodatek.

Dodatki mają być przyznawane za pomocą informacji, bez konieczności wydawania decyzji administracyjnych przez wójtów (burmistrzów, prezydentów miast). Jako narzędzie weryfikacji spełnienia warunków uzyskania dodatku, gminy mają zapewniony dostęp do danych zawartych w Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków.

Zmiana terminu udostępnienia infrastruktury niespełniającej wymogów pozwalających uznać ją za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych

Ważną konsekwencją dla branży gazowniczej są także zmiany, jakie Ustawa wprowadza w ustawie z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1093, z późn. zm.) (Nowelizacja).

Nowelizacja zmodyfikowała definicję legalną terminu „gazociąg bezpośredni” oraz miała doprowadzić do przeniesienia przez przedsiębiorstwa energetyczne, eksploatujące infrastrukturę niespełniającą wymogów pozwalających uznać ją odpowiednio za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych, tejże infrastruktury do operatora systemu dystrybucyjnego gazowego w ciągu 24 miesięcy od jej wejścia w życie. Termin ten upływa z dniem 3 lipca 2023 r.

Skutkiem zastosowania się do powyższego, na infrastrukturze, której nie można zakwalifikować jako gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych, miał pojawić się operator systemu dystrybucyjnego. Koszty obsługi tej infrastruktury przez operatora miały być pokrywane przez odbiorców końcowych, zgodnie z ogólnymi zasadami. W związku z tym miały wygasnąć umowy, w oparciu o które odbiorcy końcowi nabywali gaz ziemny od dotychczasowych dostawców za pośrednictwem gazociągów bezpośrednich bądź systemów gazociągów kopalnianych, a nowe umowy – przewidujące oprócz ceny paliwa gazowego również ponoszenie kosztów jego dystrybucji przez odbiorców – miały zostać zawarte albo wskutek inicjatywy samych odbiorców albo automatycznie.

Powyższe oznacza, że dla części z odbiorców przyłączonych do tej infrastruktury koszty nabycia paliwa gazowego miały istotnie wzrosnąć. Wobec wysokiej inflacji oraz niepewności, jaka związana jest z wojną na terytorium Ukrainy, w drodze Ustawy wprowadzono przesunięcie o kolejne 12 miesięcy (z 24 na 36 miesięcy) terminu na przekazanie przez przedsiębiorstwo energetyczne operatorowi systemu dystrybucyjnego gazowego infrastruktury która nie spełnia warunków uznania jej za gazociągi bezpośrednie lub sieci gazociągów kopalnianych.

Ustawa zostanie teraz przekazana Marszałkowi Senatu oraz Prezydentowi Rzeczpospolitej Polskiej. Planuje się bardzo szybkie jej wejście w życie – Ustawa ma zacząć obowiązywać następnego dnia od jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

W wyniku omawianej nowelizacji mają nastąpić także inne ważne zmiany, z którymi zachęcamy się zapoznać. Więcej informacji dotyczących Ustawy znajdą państwo pod poniższymi linkami:

[LINK] [LINK]

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło

Aktualności, Ciepłownictwo, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło została wyłączona

Z początkiem sierpnia Minister Klimatu i Środowiska przekazał do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło. Rozwiązania mają wspomóc ciepłownictwo sektorowe w przezwyciężeniu trudności na drodze ku neutralności klimatycznej.

WYZWANIA TRANSFORMACYJNE

W uzasadnieniu projektu wskazano, że propozycja zmian jest skutkiem wyzwań stojących przed ciepłownictwem systemowym, do których w szczególności należą:

  1. wzrastające koszty związane z polityką klimatyczną Polski oraz Unii Europejskiej, które wpływają zarówno na bieżącą działalność przedsiębiorstw ciepłowniczych, jak i na konieczność bardzo wysokich nakładów inwestycyjnych oraz
  2. zmniejszające się zapotrzebowanie na ciepło spowodowane ociepleniem klimatu, postępem technologicznym oraz wymogami zwiększania efektywności energetycznej, w tym dotyczącymi termomodernizacji budynków.

Zmiana rozporządzenia związana jest także z realizacją Polityki energetycznej Polski do 2040 r.. która zakłada zwiększenie wykorzystania ciepła systemowego. Przypomnijmy, że rozwój ciepłownictwa systemowego stanowi projekt strategiczny PEP2040. Jego realizacja ma następować przez poprawę efektywności ciepłownictwa, przede wszystkim budowę i przekształcenie istniejących systemów w efektywne energetycznie systemy ciepłownicze. Oznacza to w szczególności zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz pobudzenie lokalnego potencjału gospodarczego. W 2030 r. co najmniej 85% spośród systemów ciepłowniczych lub chłodniczych, w których moc zamówiona przekracza 5MW ma spełniać kryteria efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego. Wdrożenie tej wizji wiąże się z koniecznością opracowania całkowicie nowego modelu rynku ciepła, przy jednoczesnym uwzględnieniu akceptowalności cen przez odbiorców oraz umożliwieniu pokrycia kosztów uzasadnionych wraz ze zwrotem z zainwestowanego kapitału przedsiębiorstwom energetycznym.

NISKA RENTOWNOŚĆ W OBLICZU POTRZEBNYCH INWESTYCJI

Wskazany plan, choć potrzebny, stanowi spore wyzwanie. W uzasadnieniu projektu przywołano obliczenia przedstawione w raporcie „Energetyka cieplna w liczbach” przygotowanym przez Prezesa URE na 2019 r., z którego wynika, że sytuacja finansowa ciepłownictwa systemowego systematycznie się pogarsza. Rentowność ogółem przedsiębiorstw wytwarzających ciepło bez kogeneracji i przedsiębiorstw wytwarzających ciepło w kogeneracji w 2019 r. osiągnęła ujemną wartość (-) 2,92, co stanowi spadek w stosunku do poprzedniego roku o 4,8 punktu procentowego. Jak wskazano w raporcie, istotny wpływ na tę okoliczność miało obniżenie wskaźnika rentowności w przedsiębiorstwach posiadających źródła ciepła, w których ciepło wytwarzane jest w kogeneracji z energią elektryczną. W tej grupie przedsiębiorstw wskaźnik rentowności obniżył się o 8,3 punktu procentowego w stosunku do 2018 r. przy spadku rentowności ogółem o 4,8 punktu procentowego. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy szukać w tzw. uproszczonym modelu taryfowym dla kogeneracji, który z opóźnieniem przenosi na ceny ciepła zmiany następujące na rynku, w tym przypadku był to przede wszystkim szybki wzrost w latach 2018-2019 kosztów uprawnień do emisji.

Niepewna kondycja finansowa ciepłownictwa systemowego może utrudnić realizację wspomnianych inwestycji. W tym zakresie niewystarczające mogą okazać się nawet wsparcie pieniężne z Unii Europejskiej przekazane na cele modernizacji ciepłownictwa. Finansowanie projektów inwestycyjnych wymaga zarówno środków własnych, pochodzących ze zwiększenia kapitałów własnych przedsiębiorstw ciepłowniczych, jak i środków zewnętrznych w postaci dotacji i finansowania dłużnego. Bez zwiększenia środków własnych nie będzie możliwości pozyskania finansowania zewnętrznego. Zmiana rozporządzenia ma na celu zwiększenie zdolności pozyskiwania kapitału obcego przez przedsiębiorstwa sektora ciepłowniczego.

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że „rozporządzenia ma na celu szybkie ustabilizowanie sytuacji finansowej przedsiębiorstw sektora ciepłowniczego w obszarze wytwarzania i przesyłania oraz dystrybucji ciepła, poprzez zmianę odpowiednich regulacji”. Modyfikacje mają poprawić płynność finansową w sektora oraz sprawić, że przedsiębiorstwa uzyskają większą zdolność kredytową, co będzie stanowiło solidną bazę kapitałową do dokonywania oczekiwanych inwestycji.

PROPONOWANE ZMIANY

Projekt zakłada kilka istotnych zmian. W pierwszej kolejności projektodawcy proponują dokonanie zmiany we wzorach określonych w rozporządzeniu, co ma przełożyć się na zwiększenie dynamiki wskaźnika wzrostu przychodów ze sprzedaży ciepła wytwarzanego w jednostkach kogeneracji, dla których stosuje się uproszczoną metodę kalkulacji cen. Zmiana ma polegać na zwiększeniu o 1 punkt procentowy możliwego wzrostu planowanych przychodów w taryfach uproszczonych dla ciepła wytworzonego w jednostkach kogeneracji. Jak wynika z Oceny Skutków Regulacji załączonej do projektu, przyjęcie zaproponowanych zmian pozwoli na zrównanie ceny ciepła określonej w taryfie z ceną benchmarkową po kilkunastu latach oraz ograniczenie negatywnych konsekwencji istotnego wzrostu cen uprawnień do emisji CO2, które nie będą jeszcze odzwierciedlone w cenach referencyjnych stanowiących podstawę kształtowana cen ciepła ze źródeł kogeneracyjnych.

Projekt ma zagwarantować minimalny wzrost (zmianę) planowanych przychodów w taryfach przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność gospodarczą przesyłania i dystrybucji ciepła oraz tych prowadzących działalność gospodarczą wytwarzania ciepła, które stosują uproszczonego sposobu kształtowania taryf dla ciepła. Dalej, projektowane rozporządzenie ma wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym przy kalkulacji zwrotu z kapitału zaangażowanego w działalność dostawy ciepła uwzględniana będzie zwiększona stopa zwrotu o 1 punkt procentowy za każdą redukcję emisji o 25%, która wynika z przeprowadzonych inwestycji w nowe lub znacząco zmodernizowane jednostki wytwórcze w źródłach ciepła, sieciach ciepłowniczych lub w infrastrukturę po stronie odbiorców końcowych.

Wreszcie planowana jest zmiana polegająca na powiązaniu możliwości stosowania przepisów gwarantujących w taryfach dla ciepła limit planowanych przychodów i ich zwiększenie w taryfach uproszczonych po dniu 31 grudnia 2025 r. wyłącznie dla przedsiębiorstw energetycznych funkcjonujących w systemie ciepłowniczym, dla którego spełnione są łącznie dwa warunki:

  1. system ciepłowniczy jest efektywny energetycznie w rozumieniu ustawy – Prawo energetyczne oraz
  2. wskaźnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla danej sieci ciepłowniczej wchodzącej w skład rozpatrywanego systemu ciepłowniczego określony zgodnie z metodyką zawartą w przepisach wydanych na podstawie ustawy o efektywności energetycznej jest niższy od 0,65.

Autor: R. pr. Kamil Iwicki, Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.