europejski zielony ład

Nowelizacja Prawa energetycznego – część II: nowe zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Nowelizacja Prawa energetycznego – część II: nowe zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki została wyłączona

Dziś zapraszamy na kolejną z części publikacji na temat ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Nowelizacja), tym razem w zakresie zmian dotyczących zadań Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE). Nawet pomimo ujęcia tych zagadnień w osobnym artykule, liczba zmian pozostaje duża, co wymusza skupienie się wyłącznie na najistotniejszych modyfikacjach.

Rozszerzenie zakresu działań Prezesa URE

Nowelizacja w znacznej części poświęcona jest zmianom w zakresie działalności Prezesa URE. Zmiany te wpływają na treść art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.) (Prawo energetyczne). Pierwszą ze zmian jest rozszerzenie zakresu działań organu regulacyjnego o opracowywanie i zamieszczanie w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki (Biuletyn URE) wytycznych co do kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych we wskazanym terminie (art. 23 ust. 2 pkt 3a). Ponadto powstaje nowy obowiązek w postaci kontrolowania wykonania realizacji planu rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego lub operatora systemu (art. 23 ust 2 pkt 3b).

Dalej, w art. 23 ust. 2 Prawa energetycznego dodaje się całkowicie nowe punkty 11f – 11h, w ramach których przewidziano m.in. następujące zadania: wykonywanie decyzji Komisji Europejskiej i Agencji, opracowywanie wytycznych i zaleceń dla operatorów systemów dystrybucyjnych w zakresie usług elastyczności, a także ocenę rynku tych usług.

Po wejściu w życie Nowelizacji Prezes URE rozpocznie również działania pod kątem monitorowania np. poziomu i skuteczności otwarcia rynku i konkurencji na poziomie hurtowym i detalicznym czy kształtowania się taryf i opłat za świadczenie usług dystrybucyjnych (art. 23 ust 2 pkt 18b). Wreszcie zgodnie z nowym w art. 23 ust. 8 co najmniej raz w roku zamieszczone zostaną w Biuletynie URE zalecenia stworzone przez Prezesa URE, dotyczące zapewnienia zgodności cen sprzedaży energii elektrycznej z wymogami konkurencyjnego rynku energii. Zalecenie to przekazuje się Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdy uzna się to za konieczne.

Warto wspomnieć także o nowym wymogu składania przez Prezesa URE sprawozdań ze swojej działalności do Komisji Europejskiej i Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER). Termin na ich złożenie został ustalony na 31 lipca każdego roku.

Regionalne centrum koordynacyjne

Nowelizacja dodaje do Prawa energetycznego art. 23x, który wskazuje Prezesa URE jako organ właściwy do spraw związanych z nową instytucją, tj. regionalnym centrum koordynacyjnym.

Zgodnie z dodaną w art. 3 Prawa energetycznego (pkt 76) definicją regionalne centrum koordynacyjne to centrum, o którym mowa w art. 35 Rozporządzenia 2019/943, działające niezależnie od indywidualnych interesów krajowych oraz interesów operatorów systemów przesyłowych, wykonujące takie zadania, jak: skoordynowane wyznaczanie zdolności przesyłowych zgodnie z metodami opracowanymi na podstawie wytycznych w sprawie alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi czy tworzenie wspólnych modeli sieci zgodnie z metodami i procedurami opracowanymi na podstawie wytycznych w sprawie pracy systemu przesyłowego (pełen pakiet zadań ujęto w art. 37 wspomnianego rozporządzenia).

Zadania Prezesa URE w powyższym zakresie to monitorowanie, m.in. działania koordynacji systemu, czy zatwierdzanie kosztów związanych z działalnością centrum. Prezes URE jako organ właściwy ponadto ma, we współpracy z organami regulacyjnymi z danego regionu pracy systemu, zatwierdzać wnioski o utworzenie regionalnego centrum koordynacyjnego (art. 23x ust. 1)

„Piaskownica regulacyjna”

Nowelizacja przewiduje wprowadzenie do Prawa energetycznego całkowicie nowego artykułu 24d, który wdroży instytucję tzw. „Piaskownicy regulacyjnej”. Rozwiązanie to ma polegać na zezwoleniu na realizację danego projektu w ramach odstępstw od stosowania określonych przepisów prawa. Sposobem na uzyskanie tego pozwolenia jest złożenie do Prezesa URE odpowiedniego wniosku przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną oraz przedsiębiorcę lub wspólnika spółki cywilnej. Aby odstępstwa były możliwe, projekt musi mieć na celu wdrożenie innowacyjnych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu, rozwiązań technologicznych lub teleinformatycznych, które wpłyną na korzyść transformacji energetycznej czy inteligentnych sieci i infrastruktur. Prezes URE może przyznać odstępstwo na maksymalnie 3 lata, z jednokrotną możliwością przedłużenia na kolejne 3 lata w zależności od zaawansowania prac oraz etapu projektu.

Zgodnie z ust. 3 nowego art. 24d udzielenie odstępstw możliwe jest jedynie w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:

  • projekt przyczyni się do osiągnięcia celów polityki energetycznej państwa tj. zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska, w tym klimatu;
  • wnioskodawca uprawdopodobni oczekiwane korzyści wynikające z realizacji projektu dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, użytkowników tych systemów albo inne korzyści środowiskowe, gospodarcze lub społeczne;
  • wnioskodawca wykaże istniejące bariery regulacyjne, utrudniające realizację projektu bez uzyskania odstępstwa.

Ustawodawca wskazuje, że Prezes URE będzie miał także możliwość żądania od podmiotu wnioskującego o przyznanie odstępstwa przedłożenia niezależnej ekspertyzy potwierdzającej spełnienie tych kryteriów. Warto wspomnieć, że ekspertyzy te sporządzać mogą jedynie podmioty wskazane przez Prezesa URE i sporządzane są na koszt podmiotu wnioskującego o przyznanie odstępstwa. Jednocześnie Prezesowi URE przysługuje możliwość kontrolowania działań podmiotów, które działają w ramach udzielonych odstępstw. Kontrola ma na celu sprawdzanie czy sposób realizacji projektu jest zgodny z warunkami wydanymi w decyzji Prezesa URE. Jeśli wynik kontroli wskazuje na naruszenia, a pomimo wezwania podmiot naruszeń nie usunie, Prezes URE może cofnąć decyzję o udzielonym odstępstwie.

Przedstawienie postępów z realizacji projektów jak również wnioski wynikające z zakończonych projektów oraz oceny wpływu udzielonych odstępstw na realizację celów przeprowadzonych projektów mają być zawarte przez Prezesa URE w sprawozdaniach z jego działalności.

Wydawanie koncesji a rękojmia prawidłowego wykonywania działalności

Po wejściu w życie przepisów zawartych w Nowelizacji Prezes URE zyska uprawnienie do odmówienia udzielenia lub cofnięcia koncesji, jeśli wnioskodawca nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności. Zmiany w zakresie koncesji przewidziane są w art. 33 ust. 3d, art. 34 ust. 4a i 4b oraz art. 35a Prawa energetycznego.

Nadto Prezes URE otrzymuje także możliwość sprawdzenia faktów podanych przez wnioskodawcę we wniosku o udzielenie koncesji lub jej zmianę przed wydaniem decyzji w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz czy daje rękojmię prawidłowego wykonywania działalności (art. 35a).

W zakresie zmiany lub cofnięcia koncesji w art. 41 w ust. 4 Prawa energetycznego dodano pkt 7, na podstawie którego Prezes URE powinien poczynić powyższe kroki w przypadku stwierdzenia, że wnioskodawca nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją. Ponadto Prezes URE jest wyposażony w kompetencję do podejmowania opisanych czynności z urzędu. W szczególności może samodzielnie dostosować warunki koncesji do obowiązującego stanu prawnego.

Warto wspomnieć także o rozszerzeniu uprawnień Prezesa URE w sprawie nakazania dalszego prowadzenia działalności po wygaśnięciu koncesji przedsiębiorstwa w upadłości. Aktualnie nakaz ten dotyczy wyłącznie działających przedsiębiorstw energetycznych, natomiast znowelizowany art. 40 Prawa energetycznego dodaje do grupy zobowiązanych przedsiębiorstwa w upadłości oraz nabywców tych przedsiębiorstw, jeżeli zostały one zbyte.

Zmiana w zakresie regulacji dot. linii bezpośrednich

O zmianach w zakresie regulacji linii bezpośrednich pisaliśmy w jednym z naszych poprzednich artykułów. Nowelizacja uległa jednak zmianom w toku procesu legislacyjnego, co uzasadnia ponowne przedstawienie wprowadzanych zmian.

Słowniczek ustawowy poszerzył się o definicję pojęcia linii bezpośrednich (art. 3 pkt 11f). Następnie dodano całkowicie nowy art. 7aa, wskazujący w ust. 1 obowiązki podmiotu posiadającego tytuł prawny do linii bezpośrednich. Jedną z istotniejszych zmian jest wprowadzenie wykazu linii bezpośrednich prowadzonego i publikowanego przez Prezesa URE.

Dla inwestorów ważną informacją jest, że zmianie ulegnie forma uzyskania zgody na wybudowanie linii bezpośrednich. W art. 7aa ust. 10 przewidziano, że podmiot chcący wybudować taką linię lub podmiot posiadający tytuł prawny do linii musi przedłożyć do Prezesa URE zgłoszenie o chęci wybudowania lub dalszego korzystania z linii bezpośredniej. Aktualnie Prezes URE powinien wyrazić zgodę w formie decyzji, natomiast po wejściu w życiu Nowelizacji zgoda ta nie będzie potrzebna, gdyż wystarczy sam fakt zgłoszenia i wpis do wykazu. Dopiero odmowa wpisu do wykazu przybierze postać decyzji administracyjnej.

Trzeba też wspomnieć o tzw. opłacie solidarnościowej. Przepis art. 7aa ust. 4 odnosi się do wydzielonego odbiorcy (tj. odbiorcy przyłączonego do linii bezpośredniej) podłączonego jednocześnie do krajowej sieci dystrybucyjnej oraz do przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się obrotem energią elektryczną, do którego energia elektryczna jest dostarczana z jednostki wytwórczej linią bezpośrednią, których zobowiązuje się do wnoszenia do przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej opłaty odpowiadającej udziałowi tego podmiotu w kosztach stałych za przesyłanie lub dystrybucję energii elektrycznej, w części niepokrytej innymi składnikami taryfy zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią, oraz opłatę na pokrycie kosztów utrzymywania systemowych standardów jakości i niezawodności bieżących dostaw energii elektrycznej, zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią.

Autorzy: Aleksandra Walczak, Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

„Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł” – artykuł radcy prawnego Adama Wawrzynowicza w internetowym wydaniu portalu „Rzeczpospolita”

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, Środowisko, , , , , , Możliwość komentowania „Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł” – artykuł radcy prawnego Adama Wawrzynowicza w internetowym wydaniu portalu „Rzeczpospolita” została wyłączona

W parlamencie trwają prace nad bardzo ważną nowelizacją Prawa energetycznego, dotyczącą m.in. zmian w funkcjonowaniu tzw. linii bezpośrednich. Niektóre z senackich poprawek do ustawy nowelizującej Prawo energetyczne są bardzo potrzebne. Zmiana definicji linii bezpośredniej, pozwalająca na wykorzystanie tej instytucji nie tylko przez wydzielonego odbiorcę, ale również przez inne spółki z jednej grupy kapitałowej pozwoliłaby na pełniejszą implementację Dyrektywy rynkowej i przybliżyłaby Polskę do realizacji jednego z kamieni milowych KPO. W dzisiejszym internetowym wydaniu „Rzeczypospolitej” ukazał się artykuł redaktora naczelnego Portalu Energia, Adama Wawrzynowicza pt. „Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł”, opisujący planowane zmiany.

Głosowanie w Sejmie nad poprawkami senackimi zaplanowane jest na 28 lipca.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem: https://www.rp.pl/opinie-prawne/art38866931-adam-wawrzynowicz-prawo-energetyczne-zmiany-wyczekiwane-przez-przemysl

„Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym”

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Gaz, Klimat, Środowisko, , , , , , , , Możliwość komentowania „Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym” została wyłączona

W czerwcu w „Przeglądzie gazowniczym” (nr 2, 78) ukazał się artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego, w którym dokonano przeglądu ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce.

W publikacji odniesiono się zarówno do europejskiej jak i polskiej polityki klimatycznej, a także tworzonego na ich podstawie prawa. Autorzy zwrócili uwagę przede wszystkim na pakiet Fit for 55 oraz pakiet dekarbonizacji rynków wodoru i gazu. Wspomniano również o inicjatywie REPowerEU. Wśród polskich dokumentów wyróżniono m.in. na Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku oraz Polską Strategię Wodorową do 2030 roku oraz ich wpływ na treść polskich ustaw i rozporządzeń. Nie zapomniano również o aktach prawnych w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony odbiorców końcowych, które wywarły istotny wpływ na sytuację gospodarczą Unii Europejskiej.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem:

link: https://energia.edu.pl/wp-content/uploads/2023/07/PG_Przeglad_wazniejszych_inicjatyw_legislacyjnych.pdf

Czekają nas zmiany w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego

Aktualności, Budownictwo, Gaz, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Czekają nas zmiany w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego została wyłączona

15 czerwca 2023 r. w wykazie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego. Bazując na lekturze uzasadnienia opracowania rzeczonego projektu, można wskazać dwa podstawowe cele wprowadzanych zmian:

  1. dostosowanie przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1158 z późn. zm.) do przepisów ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 1093) (Rozporządzenie systemowe), która przewiduje, że infrastruktura niespełniająca wymogów pozwalających uznać ją odpowiednio za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych jest udostępniana przez właściciela operatorowi systemu dystrybucyjnego gazowego w ciągu 36 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy;
  2. „uelastycznienie” procesu przyłączania instalacji wytwarzających biometan do sieci dystrybucyjnej gazowej.

Zmiany dostosowujące

W części związanej z włączeniem do sieci dystrybucyjnej infrastruktury, eksploatowanej dotychczas jako pozasystemowa, istotnym dla proponowanych zmian jest to, że objęta projektowaną regulacją infrastruktura stanowi gazociągi dostarczające gaz ziemny do odbiorców bezpośrednio z kopalni. Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw właściciel infrastruktury niespełniającej wymogów pozwalających uznać ją odpowiednio za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych udostępnia ją operatorowi systemu dystrybucyjnego, co wiąże się z koniecznością włączenia tych gazociągów do funkcjonującej sieci. Jednocześnie jednak konieczne jest uwzględnienie charakterystyki technicznej tej infrastruktury, zależnej od źródeł jej zasilania gazem ziemnym. Projektowane zmiany w § 16, § 38 oraz w nowym punkcie 1.5 załącznika do Rozporządzenia systemowego czynią zadość tej specyfice i uwzględniają możliwość wystąpienia braku możliwości zapewnienia m.in.:

  • ciągłości dostaw w przypadku infrastruktury podłączonej do kopalni ropy naftowej, w których gaz ziemny jest produktem ubocznym wydobycia i jego podaż nie może zostać zapewniona (z uwagi na związanie planem ruchu zakładu górniczego),
  • określonej jakości gazu ziemnego wydobywanego w kopalni.

W projektowanym punkcie 1.5 załącznika do Rozporządzenia systemowego określono, że wszelkie wymagania techniczne dotyczące urządzeń, instalacji lub sieci bezpośrednio przyłączanych do sieci dystrybucyjnej stanowiącej infrastrukturę, o której mowa w art. 28 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw lub do zamkniętego systemu dystrybucyjnego, o którym mowa w art. 9da ustawy – Prawo energetyczne określa przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci.

Z kolei modyfikacja w § 16 Rozporządzenia systemowego wprowadza warunki świadczenia usług dystrybucyjnych z wykorzystaniem gazociągów lub sieci gazociągów, które zostały włączone do sieci dystrybucyjnej na podstawie art. 28 ust. 1ustawy z dnia 20 maja 2021 r. i są zasilane wyłącznie z kopalni, której charakterystyka pracy nie gwarantuje ciągłości dostaw, a przyłączenie do alternatywnego źródła zasilania zapewniającego ciągłość dostaw nie jest technicznie lub ekonomicznie uzasadnione. Świadczenie usług dystrybucyjnych w takich warunkach będzie odbywać się na zasadach przerywanych, z zapewnieniem parametrów jakościowych określonych w nowym § 38 ust. 5a Rozporządzenia systemowego.

Projektowany § 38 ust. 5a Rozporządzenia systemowego, odwołując się do zmienionego § 16 ust. 2, umożliwia przedsiębiorcy energetycznemu dostarczanie paliw gazowych o innych parametrach jakościowych niż te standardowe, określone w § 38 ust. 1 Rozporządzenia systemowego. Dodatkowo możliwość dostaw takich paliw została uwarunkowana po pierwsze tym, iż nie spowoduje to zakłóceń pracy w systemie gazowym, po drugie odbiorca nie skorzysta z uprawnienia do wypowiedzenia umowy kompleksowej, którą otrzyma od operatora systemu dystrybucyjnego w chwili przejęcia przez niego operatorstwa nad infrastrukturą gazową przykopalnianą. Wypowiedzenie tej umowy jest równoznaczne z brakiem akceptacji warunków świadczenia usług dostarczania paliwa gazowego, w tym jakości tego paliwa, do odbiorcy.

Celem projektowanych zmian jest ograniczenie możliwości wyłączenia ogólnych standardów, którym podlegają sieci dystrybucyjne, jedynie do sieci gazowych spełniających łącznie następujące warunki:

  • sieci, które zostaną przekwalifikowane na mocy art. 28 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw – oznacza to wyłącznie sieci już istniejące (brak możliwości powstawania nowych sieci tego typu w przyszłości), oraz
  • nie istnieją techniczne bądź ekonomicznie uzasadnione możliwości doprowadzenia tej infrastruktury do zgodności z parametrami przewidzianymi rozporządzeniem systemowym.

Biometan w sieci

Zmiany w zakresie przyłączania biometanowni do systemu gazowego obejmują zmianę w § 40 Rozporządzenia systemowego, która stanowi uzupełnienie ostatniej z nowelizacji Rozporządzenia systemowego, w której dostosowano przepis § 38 ust. 1 Rozporządzenia systemowego poprzez uzupełnienie go o minimalne wymagania jakościowe w zakresie substancji, które mogą powstawać w procesie produkcji biometanu. Pamiętać trzeba, że biometan może być transportowany za pośrednictwem gazowych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz mieszany z gazem ziemnym pod warunkiem, że zostaną zachowane odpowiednie parametry jakościowe zapewniające bezpieczną eksploatację infrastruktury gazowej oraz przyłączonych do niej odbiorców.

W Rozdziale 8 Rozporządzenia systemowego, który reguluje kwestię parametrów jakościowych paliw gazowych przesyłanych sieciami przesyłowymi i dystrybucyjnymi gazowymi, planuje się dodać w § 40 ust. 3a, który ma regulować możliwość wyboru przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych, w przypadku wprowadzania biometanu do sieci w określonym obszarze rozliczeniowym, przyjęcia takiej metodologii określania ciepła spalania paliw gazowych dla takiego obszaru, aby wyznaczona średnia wartość ciepła spalania paliw gazowych dla danej doby nie różniła się więcej niż o ±4% od wartości ciepła spalania paliw gazowych określonej w którymkolwiek punkcie tego obszaru.

Wprowadzenie tej zmiany ma na celu zapewnienie odpowiedniego wsparcia regulacyjnego dla procesu zatłaczania i dostarczania biometanu do odbiorców. Istotne jest tu wyjaśnienie, że wartość ciepła spalania biometanu jest przeciętnie niższa od tego uzyskiwanego przez gaz ziemny wysokometanowy grupy E, jednakże w wyniku koniecznych procesów oczyszczania uzyskuje poziom w granicach 38 MJ/m3 . W celu umożliwienia wprowadzenia do sieci biometanu o minimalnej wartości ciepła spalania na poziomie 38 MJ/m3 i wprowadzenia tego paliwa do sieci w ramach obszaru rozliczeniowego ciepła spalania, na którym średnia wartość ciepła spalania, co do zasady, jest wyższa i może osiągać nawet 43,2 MJ/m3, w projekcie podniesiono zakres różnic między uzyskiwanymi średni w ciągu doby wartościami średniego ciepła spalania z ± 3% do ± 4%. Zakres ten został dostosowany do rzeczywiście osiąganych maksymalnych średnich parametrów ciepła spalania odnotowywany w sieci dystrybucyjnej we wszystkich obszarach rozliczeniowych ciepła spalania. Istotne jest również to, że projektowany, poszerzony zakres zmienności będzie obowiązywał tylko w tych obszarach, gdzie będzie przyłączone źródło dostarczające biometan do sieci. Proponowane podejście wydaje się być optymalne z punktu widzenia obecnego poziomu rozwoju sektora biometanu w Polsce, który ma charakter lokalny. Takie rozwiązanie jest również przejawem elastycznego podejścia administracji do spełnienia wymogów jakościowych określonych prawem i w założeniu ma wspierać producentów biometanu oraz zapewnić dynamiczny rozwój tego segmentu rynku.

***

Modyfikacje przepisów zaproponowane w projekcie wpłyną korzystnie na działalność mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, przewidywane zmiany usprawnią proces przyłączenia biometanu do sieci, a to stworzy korzystniejsze warunki dla powstawania biometanowni w Polsce.

Zwracamy uwagę, że zaproponowane zmiany znajdują się wciąż na etapie projektowania, z związku z czym istnieje możliwość, iż poszczególne przepisy ulec mogą zmianie.

Autorzy: Marcel Krzanowski, Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Eko technologie – zrównoważone miasto dzisiaj i dla przyszłych pokoleń

Aktualności, energia elektryczna, Klimat, Środowisko, , , Możliwość komentowania Eko technologie – zrównoważone miasto dzisiaj i dla przyszłych pokoleń została wyłączona

Śmietniki na kartę, panele fotowoltaiczne, zielony wodór, wykorzystanie bio odpadów – to tylko kilka z elementów transformacji świata odpowiedzialnego za kondycję planety. Zdając sobie sprawę z degradacji zasobów naturalnych i ekosystemów, do jakiej prowadzi konsumpcjonizm, zmuszeni jesteśmy do dyskusji i podejmowania realnych działań w celu minimalizowania strat dla środowiska.

Technologie bywają rozpatrywane w kontekście degradacji planety. Coraz częściej jednak w szerokich gremiach dyskutuje się na temat technologii, które nie prowadzą do deficytu zasobów naturalnych, a wręcz przeciwnie – dbają o ich utrzymanie i maksymalne wykorzystanie. Jedną z okazji do takich dyskusji jest największy w Polsce kongres poświęcony funkcjonowaniu i rozwojowi inteligentnych miast – Smart City Forum. To tam gromadzą się decydenci szczebla krajowego, administracji samorządowej oraz eksperci z zakresu energetyki, budownictwa, transportu, bezpieczeństwa czy zarządzania danymi, którzy dyskutują na temat transformacji niezbędnej do rozwoju kraju.

Technologie jako pomoc w walce o środowisko

W skali globalnej dokonuje się ogromna transformacja dotycząca rozwoju państw, miast, funkcjonowania ludzi i ich współpracy z technologią. Jednak to, co na co dzień ułatwia nam życie, często ma zgubne działanie dla planety. To determinuje naukowców i przedsiębiorców do wprowadzania takich rozwiązań, jak te poniżej.

 Akumulatory tradycyjne a baterie z soli morskiej

Jednym z produktów znacznie obciążających zasoby naturalne są akumulatory. Najczęściej w ich składzie znajduje się lit, kobalt lub grafit, których wydobycie nie tylko prowadzi do degradacji gleb, ale nawet do niszczenia całych ekosystemów. Jednak akumulatory czy baterie są niezbędne do magazynowania wyprodukowanej energii. To z kolei wymusza wykorzystanie niszczących planetę baterii i akumulatorów, nawet w celu przechodzenia na energię odnawialną. Z tego problemu zrodził się pomysł baterii przyjaznej środowisku. Jej skład oparty jest na siarce sodowej, która jako rodzaj soli uzyskanej z wody morskiej, pozwala na przechowanie energii, a jednocześnie jest to produkt przyjazny środowisku. Co więcej, jest kilkukrotnie bardziej efektywna niż bateria litowa, przez co może być podstawą akumulatorów magazynujących energię rozbudowanych sieci. Zmierzając w kierunku dekarbonizacji, sód przetwarzany z wody morskiej ma ogromny potencjał do zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego na szeroką skalę.

IoT

To idea nazywana Internetem rzeczy, a polegająca na wymianie danych dzięki tworzeniu obiektów – rzeczy – podłączonych do sieci. W praktyce zastosowanie tego systemu można zaobserwować np. w inteligentnym domu, gdzie urządzenia AGD mogą wykonywać zdalnie polecenia właścicieli. IoT stosuje się również w przemyśle np. do ulepszania technologii fotowoltaicznej. Idea ta, z racji umiejętności rozwijania uczenia maszynowego, ma potencjał w badaniach nad energią odnawialną. Większe i dokładniejsze operowanie danymi pozwoli na wyciąganie lepszych i trafniejszych wniosków.

Mikrosieci energetyczne i niezależność energetyczna

Zmiany klimatu, jak również konflikt zbrojny w Ukrainie, przyniosły wielu krajom obawy o blackout. Nawet wysoko rozwinięte państwa postanowiły zająć się tym problemem w celu zapewnienia niezależności energetycznej. Taką samowystarczalność gwarantują mikrosieci energetyczne, które w ramach zdecentralizowanych sieci, przenoszą ciężar i odpowiedzialność wytwarzania energii na lokalną skalę. W związku z tym montujemy coraz więcej paneli słonecznych, wytwarzamy więcej „własnej” energii i przechowujemy je w domowych magazynach lub w ramach tzw. „społecznych elektrowni” udostępniamy je sąsiadom z dzielnicy.

Zielona energia

Pod tym hasłem kryją się ekologiczne rozwiązania w zakresie przechowania nadwyżek energii tworzonej z odnawialnych źródeł. Przede wszystkim mowa tu o zielonym wodorze używanym jako paliwo do samochodów, samolotów czy statków. Uważa się go za kluczowy element transformacji energetycznej na świecie.

Digital twin

Z poszukiwaniem nowych technologii nierozerwalnie wiąże się digital twin czyli system cyfrowego bliźniaka. Jego walory są szczególnie mocno zauważalne w przemyśle, gdzie przy jego pomocy możliwe jest opracowanie nowych instalacji i szukanie specjalistycznych i precyzyjnych danych.

Zmiana podejścia z konsumpcyjnego do zamkniętego jest konieczna

Rozwój gospodarczy doprowadził do industrializacji i konsumpcjonizmu. Globalizacja produkcji i powszechny dostęp do wielu produktów przez lata potęgowały konsumpcjonistyczne podejście do życia. Ten model gospodarki nie jest jednak w stanie poradzić sobie ze zmniejszającymi się zasobami i nadmiarem odpadów. Dlatego konieczna jest zmiana podejścia i eko-konsumpcja czyli konsumpcja zrównoważona. By uniknąć katastrofy ekologicznej, należy zwrócić uwagę na cyrkularną gospodarkę i realizację celów społeczno-ekonomicznych przy uwzględnieniu minimalnie negatywnego lub wręcz pozytywnego wpływu na środowisko. Zrównoważona konsumpcja to nie tylko minimalizowanie marnotrawstwa, ale także realny wpływ przedsiębiorców i kreowanie zachowań klientów np. przez zmianę opakowań plastikowych na papierowe. Równie istotne są tu także takie zagadnienia jak np. ekonomia najmu.

Long life – czy śmieci mają wartość?

Wśród odpadów produkowanych na całym świecie około 50% trafia na wysypiska, 20% do spalarni, a jedynie 30% poddawane jest recyklingowi. Problem polega na trudności w przekształcaniu odpadów komunalnych w produkty o wartości wyższej niż bioenergia. A mogłaby to być poważna alternatywa dla paliw kopalnych. Odpowiednia obróbka strumieni odpadów, procesy fermentacji i oczyszczania mogłyby prowadzić do przekształcania frakcji surowców w użyteczne związki. Wytwarzanie produktów wysokiej jakości jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne, by pomóc Europie stać się gospodarką o obiegu zamkniętym.

Gospodarka Obiegu Zamkniętego – czym jest?

Tymczasem obecnie funkcjonujemy w modelu: „kup tani produkt, szybko go zużyj i wyrzuć”. W samej Unii Europejskiej co roku produkuje się około 2,5-3 mld ton odpadów. Kurczące się surowce, materiały i energia sprawiają, że zaczynamy myśleć inaczej. GOZ powinna zakładać wykorzystywanie produktów maksymalnie długo przy jednoczesnym minimalizowaniu odpadów, jak również ponowne wykorzystywanie surowców powstałych z odpadów. Chodzi więc o model: „surowce, produkcja, konsumpcja, recykling, surowce, produkcja…”. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów i ogranicza odpady do minimum, a przez to wpływa na lepszą kondycję ekosystemów i środowiska. Co więcej, redukuje się w ten sposób emisję gazów cieplarnianych i zmniejsza zależność od surowców. Z przedsiębiorczego punktu widzenia GOZ może zwiększać konkurencyjność, pobudzać rozwój innowacji i wzrost gospodarczy.

Jakie korzyści płyną z segregacji bio odpadów?

Duże znaczenie ma także proces segregowania i przetwarzania bioodpadów na związki, z których następnie produkować można biopaliwa, bioplastiki, a nawet mydło czy olej omega-3. Bio odpady to około 34% wszystkich odpadów, które często gromadzone są z odpadami resztkowymi i niepotrzebnie trafiają na wysypisko. Odpowiednia segregacja bio odpadów minimalizuje problemy środowiskowe w postaci wytwarzania metanu, a wytwarza biogaz, z którego wytwarza się energię cieplną i elektryczną. Kompostowanie i fermentacja odpadów może też prowadzić do wytworzenia nawozów niezbędnych w rolnictwie.

Projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło

Aktualności, Ciepłownictwo, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło została wyłączona

Z początkiem sierpnia Minister Klimatu i Środowiska przekazał do konsultacji publicznych projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło. Rozwiązania mają wspomóc ciepłownictwo sektorowe w przezwyciężeniu trudności na drodze ku neutralności klimatycznej.

WYZWANIA TRANSFORMACYJNE

W uzasadnieniu projektu wskazano, że propozycja zmian jest skutkiem wyzwań stojących przed ciepłownictwem systemowym, do których w szczególności należą:

  1. wzrastające koszty związane z polityką klimatyczną Polski oraz Unii Europejskiej, które wpływają zarówno na bieżącą działalność przedsiębiorstw ciepłowniczych, jak i na konieczność bardzo wysokich nakładów inwestycyjnych oraz
  2. zmniejszające się zapotrzebowanie na ciepło spowodowane ociepleniem klimatu, postępem technologicznym oraz wymogami zwiększania efektywności energetycznej, w tym dotyczącymi termomodernizacji budynków.

Zmiana rozporządzenia związana jest także z realizacją Polityki energetycznej Polski do 2040 r.. która zakłada zwiększenie wykorzystania ciepła systemowego. Przypomnijmy, że rozwój ciepłownictwa systemowego stanowi projekt strategiczny PEP2040. Jego realizacja ma następować przez poprawę efektywności ciepłownictwa, przede wszystkim budowę i przekształcenie istniejących systemów w efektywne energetycznie systemy ciepłownicze. Oznacza to w szczególności zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz pobudzenie lokalnego potencjału gospodarczego. W 2030 r. co najmniej 85% spośród systemów ciepłowniczych lub chłodniczych, w których moc zamówiona przekracza 5MW ma spełniać kryteria efektywnego energetycznie systemu ciepłowniczego. Wdrożenie tej wizji wiąże się z koniecznością opracowania całkowicie nowego modelu rynku ciepła, przy jednoczesnym uwzględnieniu akceptowalności cen przez odbiorców oraz umożliwieniu pokrycia kosztów uzasadnionych wraz ze zwrotem z zainwestowanego kapitału przedsiębiorstwom energetycznym.

NISKA RENTOWNOŚĆ W OBLICZU POTRZEBNYCH INWESTYCJI

Wskazany plan, choć potrzebny, stanowi spore wyzwanie. W uzasadnieniu projektu przywołano obliczenia przedstawione w raporcie „Energetyka cieplna w liczbach” przygotowanym przez Prezesa URE na 2019 r., z którego wynika, że sytuacja finansowa ciepłownictwa systemowego systematycznie się pogarsza. Rentowność ogółem przedsiębiorstw wytwarzających ciepło bez kogeneracji i przedsiębiorstw wytwarzających ciepło w kogeneracji w 2019 r. osiągnęła ujemną wartość (-) 2,92, co stanowi spadek w stosunku do poprzedniego roku o 4,8 punktu procentowego. Jak wskazano w raporcie, istotny wpływ na tę okoliczność miało obniżenie wskaźnika rentowności w przedsiębiorstwach posiadających źródła ciepła, w których ciepło wytwarzane jest w kogeneracji z energią elektryczną. W tej grupie przedsiębiorstw wskaźnik rentowności obniżył się o 8,3 punktu procentowego w stosunku do 2018 r. przy spadku rentowności ogółem o 4,8 punktu procentowego. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy szukać w tzw. uproszczonym modelu taryfowym dla kogeneracji, który z opóźnieniem przenosi na ceny ciepła zmiany następujące na rynku, w tym przypadku był to przede wszystkim szybki wzrost w latach 2018-2019 kosztów uprawnień do emisji.

Niepewna kondycja finansowa ciepłownictwa systemowego może utrudnić realizację wspomnianych inwestycji. W tym zakresie niewystarczające mogą okazać się nawet wsparcie pieniężne z Unii Europejskiej przekazane na cele modernizacji ciepłownictwa. Finansowanie projektów inwestycyjnych wymaga zarówno środków własnych, pochodzących ze zwiększenia kapitałów własnych przedsiębiorstw ciepłowniczych, jak i środków zewnętrznych w postaci dotacji i finansowania dłużnego. Bez zwiększenia środków własnych nie będzie możliwości pozyskania finansowania zewnętrznego. Zmiana rozporządzenia ma na celu zwiększenie zdolności pozyskiwania kapitału obcego przez przedsiębiorstwa sektora ciepłowniczego.

W uzasadnieniu do projektu wskazano, że „rozporządzenia ma na celu szybkie ustabilizowanie sytuacji finansowej przedsiębiorstw sektora ciepłowniczego w obszarze wytwarzania i przesyłania oraz dystrybucji ciepła, poprzez zmianę odpowiednich regulacji”. Modyfikacje mają poprawić płynność finansową w sektora oraz sprawić, że przedsiębiorstwa uzyskają większą zdolność kredytową, co będzie stanowiło solidną bazę kapitałową do dokonywania oczekiwanych inwestycji.

PROPONOWANE ZMIANY

Projekt zakłada kilka istotnych zmian. W pierwszej kolejności projektodawcy proponują dokonanie zmiany we wzorach określonych w rozporządzeniu, co ma przełożyć się na zwiększenie dynamiki wskaźnika wzrostu przychodów ze sprzedaży ciepła wytwarzanego w jednostkach kogeneracji, dla których stosuje się uproszczoną metodę kalkulacji cen. Zmiana ma polegać na zwiększeniu o 1 punkt procentowy możliwego wzrostu planowanych przychodów w taryfach uproszczonych dla ciepła wytworzonego w jednostkach kogeneracji. Jak wynika z Oceny Skutków Regulacji załączonej do projektu, przyjęcie zaproponowanych zmian pozwoli na zrównanie ceny ciepła określonej w taryfie z ceną benchmarkową po kilkunastu latach oraz ograniczenie negatywnych konsekwencji istotnego wzrostu cen uprawnień do emisji CO2, które nie będą jeszcze odzwierciedlone w cenach referencyjnych stanowiących podstawę kształtowana cen ciepła ze źródeł kogeneracyjnych.

Projekt ma zagwarantować minimalny wzrost (zmianę) planowanych przychodów w taryfach przedsiębiorstw energetycznych prowadzących działalność gospodarczą przesyłania i dystrybucji ciepła oraz tych prowadzących działalność gospodarczą wytwarzania ciepła, które stosują uproszczonego sposobu kształtowania taryf dla ciepła. Dalej, projektowane rozporządzenie ma wprowadzić rozwiązanie, zgodnie z którym przy kalkulacji zwrotu z kapitału zaangażowanego w działalność dostawy ciepła uwzględniana będzie zwiększona stopa zwrotu o 1 punkt procentowy za każdą redukcję emisji o 25%, która wynika z przeprowadzonych inwestycji w nowe lub znacząco zmodernizowane jednostki wytwórcze w źródłach ciepła, sieciach ciepłowniczych lub w infrastrukturę po stronie odbiorców końcowych.

Wreszcie planowana jest zmiana polegająca na powiązaniu możliwości stosowania przepisów gwarantujących w taryfach dla ciepła limit planowanych przychodów i ich zwiększenie w taryfach uproszczonych po dniu 31 grudnia 2025 r. wyłącznie dla przedsiębiorstw energetycznych funkcjonujących w systemie ciepłowniczym, dla którego spełnione są łącznie dwa warunki:

  1. system ciepłowniczy jest efektywny energetycznie w rozumieniu ustawy – Prawo energetyczne oraz
  2. wskaźnik nakładu nieodnawialnej energii pierwotnej dla danej sieci ciepłowniczej wchodzącej w skład rozpatrywanego systemu ciepłowniczego określony zgodnie z metodyką zawartą w przepisach wydanych na podstawie ustawy o efektywności energetycznej jest niższy od 0,65.

Autor: Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu

Aktualności, Gaz, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu została wyłączona

Jednym z narzędzi mających służyć realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu jest projekt zmian legislacyjnych określany jako Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu (PDRWG), zakładający  rewizję dwóch kluczowych dla sektora gazowniczego aktów, tj. dyrektywy PE i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dalej „dyrektywa gazowa”) oraz rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej „rozporządzenie gazowe”).

Jako główne cele Pakietu Komisja Europejska wskazała:

  • zapewnienie warunków do powstawania infrastruktury wodorowej;
  • zapewnienie funkcjonowania konkurencyjnych rynków wodoru;
  • ułatwienie lokalnej i zdecentralizowanej produkcji gazów odnawialnych i niskowęglowych;
  • wzmocnienie praw konsumentów; oraz
  • zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa dostaw.

Stanowisko Rady Europejskich Regulatorów Energetyki

Istotny głos w debacie nad PDRWG stanowi opinia Rady Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER), przedstawiona, w ramach trwających do 18 czerwca 2021 r. konsultacji publicznych projektu.

W pierwszej kolejności, w opinii wskazano na kilka kwestii, które zdaniem CEER powinny być uznane za fundamentalne przy projektowaniu i zarządzaniu sektorem gazowym. Wśród szczególnie istotnych Rada wymienia m.in.:

  • przyjęcie stopniowego i elastycznego podejścia regulacyjnego do zmian zachodzących w sektorze wodorowym;
  • przyjęcie elastycznego i wspierającego rozwój sektora wodorowego ustawodawstwa;
  • kontynuację działań mających na celu poprawę funkcjonowania rynku gazu;
  • gwarancję praw konsumenckich bez względu na nośnik energii;
  • zwiększenie nadzoru krajowych organów regulacyjnych oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nad planowaniem zintegrowanej infrastruktury.

Odpowiadając na podstawowe pytanie Komisji Europejskiej, dotyczące rewizji dyrektywy gazowej oraz rozporządzenia gazowego CEER podkreśla, iż proces przejścia na nowy model energetyczny nie powinien zagrażać przystępności cenowej dla odbiorców taryf przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego. Wskazano także, na potrzebę unikania subsydiowania skrośnego między użytkownikami sieci gazu ziemnego a innymi sektorami. Ponadto, odnosząc się do tzw. „zbędnych” zasobów gazu, ich zastosowanie do transportowania wodoru, w przypadku zidentyfikowania zapotrzebowania na infrastrukturę wodorową określono jako korzystne, zarówno dla odbiorców końcowych gazu, jak i wodoru.

W opinii poruszono także kwestię planowania zintegrowanej infrastruktury. Zdaniem CEER, zgodnie z postulowanym stopniowym i elastycznym podejściem regulacyjnym do rynku wodoru, harmonizacja tego sektora na poziomie unijnym, nie powinna wymagać opracowania oddzielnych Krajowych Planów Rozwoju, jednakże w przypadkach, w których jest to zasadne rozwój sektora wodorowego powinien być uwzględniony w Krajowych Planach Rozwoju dla gazu i energii elektrycznej. Mimo to, Rada wskazuje, iż istnieją wyraźne korzyści kompleksowego przeglądu infrastruktury projektów wodorowych, w szczególności, w kontekście projektów opracowywanych przez podmioty nieregulowane. Z kolei, w zakresie prawnych regulacji związanych z  odrębną infrastruktura i rynkiem wodoru Rada Europejskich Regulatorów Energetyki zaleca dostosowanie przyjmowanych rozwiązań do stopnia rozwoju sektora, uwzględniając poziom zapotrzebowania na transport wodoru, przy czym CEER zwraca uwagę na ryzyko związane z powstaniem naturalnego monopolu.

Kolejnym istotnym zagadnieniem poruszonym w stanowisku jest kwestia mieszania wodoru i innych odnawialnych, bądź niskoemisyjnych gazów w sieciach gazowych. CEER wskazuje na spodziewane korzyści, związane z tą metodą, lecz także na potencjalne zagrożenia wynikające z braku wiedzy na temat jej długofalowych konsekwencji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych.

W ostatniej części stanowiska, CEER odnosi się do problemu uregulowania zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem, podnosząc, iż jest ono kluczowa dla funkcjonowania systemu dostaw UE, w konsekwencji uznając za potrzebne wprowadzenie unijnych kompleksowych ram legislacyjnych mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w sektorze energetycznym.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Europejskie prawo o klimacie

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Europejskie prawo o klimacie została wyłączona

28 listopada 2018 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat „Czysta planeta dla wszystkich”. Przedstawiona w dokumencie wizja opisuje konieczność osiągnięcia przez Unię Europejską dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki. Za najważniejszy cel strategii obrano osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. dzięki sprawiedliwej społecznie i racjonalnej kosztowo transformacji. Cel ten stanowi podstawę dążeń Europejskiego Zielonego Ładu. Już 12 grudnia 2019 r. Rada Europejska w swoich konkluzjach nie tylko przyjęła cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej w Unii do 2050 r., ale i potwierdziła, że konieczne jest stworzenie ram, które umożliwią jego realizację.

Przez wzgląd na powyższe Komisja Europejska 4 marca 2020 r. złożyła wniosek ustawodawczy w sprawie pierwszego Europejskiego prawa o klimacie. Głównym zadaniem projektu miało być uwzględnienie celu Europejskiego Zielonego Ładu w prawie unijnym. Oznacza to, że realizacja celu będzie przebiegała teraz zgodnie z określonymi ramami prawnymi. Cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej został bezpośrednio wyrażony w art. 2 ust. 1 rozporządzenia, według którego emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w całej Unii należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r., zmniejszając w tym terminie emisje do poziomu zerowego netto. Następnie Unia ma dążyć do osiągnięcia ujemnych emisji.

Europejskie prawo o klimacie stanowi gwarant tego, że wszystkie polityki Unii Europejskiej, sektory gospodarki i grupy społeczne będą dążyć do realizacji celu Europejskiego Zielonego Ładu, ale też tego, że przejście na neutralność klimatyczną będzie nieodwracalne. Dzięki prawnemu uregulowaniu tych kwestii zapewnia się też przewidywalność wszystkim podmiotom gospodarczym – inwestorom, przedsiębiorcom, pracownikom i konsumentom, którzy będą brali udział w redukcji emisji i inwestowaniu w zielone technologie. Zaangażowanie Unii Europejskiej na rzecz przejścia na neutralność klimatyczną ma być tym samym pewne i godne zaufania. Obowiązek realizacji celu osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. ma zgodnie z rozporządzeniem spoczywać na właściwych instytucjach unijnych i państwach członkowskich. Niezbędne środki będą zatem podejmowane zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, z uwzględnieniem znaczenia wspierania sprawiedliwości i solidarności między państwami członkowskimi, jak i opłacalności. Dla ułatwienia realizacji obowiązków przez państwa członkowskie, Europejskie prawo o klimacie zostało uchwalone w formie rozporządzenia, aby zapewnić bezpośrednie stosowanie przepisów. W celu zagwarantowania spójności nowych regulacji z unijnym systemem prawnym, Komisja Europejska jest obowiązana do dokonania przeglądu przepisów unijnych pod kątem ich zgodności z celami określonymi w rozporządzeniu.

Z pierwotnej wersji wniosku ustawodawczego wynikało, że do września 2020 r. Komisja przedstawi plan zwiększenia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. w odpowiedzialny sposób do co najmniej 50%, a potencjalnie do 55 % w stosunku do poziomu z 1990 r. oraz w razie potrzeby zaproponuje odpowiednią zmianę wniosku. Jako że zgodnie z planem w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., opublikowanym 17 września 2020 r. w komunikacie Komisji „Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r.”, podniesienie unijnego celu redukcji emisji do 2030 r. do co najmniej 55% jest wykonalne i korzystne, wniosek ustawodawczy w sprawie musiał ulec zmianie. W rozporządzeniu wskazano zatem, że aby osiągnąć cel neutralności klimatycznej, należy zmniejszyć do 2030 r. emisję gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Komisja wskazuje, że reakcja europejska na pandemię COVID-19 stanowi możliwość przyspieszenia przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu i przyszłość opartą na zrównoważonym rozwoju, przy jednoczesnym łagodzeniu poważnych skutków kryzysu. Rozporządzenie zobowiązuje też Komisję do wniesienia wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany Europejskiego prawa o klimacie z uwzględnieniem unijnego celu klimatycznego na rok 2040.

Akt uwzględnia również negatywne skutki zmian klimatu, które już oddziałują na Europę albo będą miały na nią wpływ w przyszłości. Z tego względu kładzie się nacisk na intensyfikację działań na poziomie unijnym i krajowym w związku ze zwiększeniem zdolności adaptacyjnych, wzmocnieniem odporności i zmniejszeniem wrażliwości na zmiany klimatu. Za działania te odpowiadać będą instytucje unijne oraz państwa członkowskie. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do opracowania i wdrożenia planów i strategii przystosowawczych w celu zwiększenia odporności i zmniejszenia podatności na oddziaływanie zmiany klimatu.

Komisja podkreśla, że najważniejsze dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej jest zapewnienie regularnej sprawozdawczości. Z tego względu w rozporządzeniu zaproponowano system monitorowania postępów i podejmowania niezbędnych środków. System ten będzie oparty na informacjach, które Unia Europejska pozyskuje w oparciu o istniejące już procedury. Oprócz tego istotne będą najnowsze dowody naukowe dotyczące zmiany klimatu i jej skutków, uzyskane np. w drodze naziemnych obserwacji opartych na teledetekcji, takich jak informacje przekazywane w ramach programu Copernicus. W zakresie wiedzy naukowej organem doradczym Unii Europejskiej będzie Europejski Naukowy Komitet Doradczy ds. Zmian Klimatu. Komisja do września 2023 r., a następnie co pięć lat, oceni:

  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie na drodze do realizacji celu neutralności klimatycznej,
  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność środków unijnych z celem neutralności klimatycznej,
  • spójność środków unijnych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność zidentyfikowanych środków krajowych, na podstawie zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, długoterminowych strategii krajowych i dwuletnich sprawozdań z postępów przedłożonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999, odpowiednich do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej,
  • spójność odpowiednich środków krajowych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu.

Jeśli środki podjęte przez państwo członkowskie będą niespójne z celem neutralności klimatycznej lub z zapewnieniem ciągłych postępów w zwiększaniu zdolności do adaptacji, wzmacnianiu odporności i zmniejszaniu podatności – Komisja będzie miała prawo do wydania zalecenia temu państwu.

Procedura legislacyjna w sprawie wniosku Komisji została zakończona, a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) wchodzi w życie 29 lipca 2021 r.

Autorka: Julia Fischer, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Fit for 55, czyli propozycje wdrożenia nowych celów redukcyjnych UE

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Fit for 55, czyli propozycje wdrożenia nowych celów redukcyjnych UE została wyłączona

Fit for 55

Komisja Europejska przyjęła komunikat Fit for 55, mający na celu dostosowanie polityki unijnej do  obniżenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent do 2030 r., w stosunku do poziomu z 1990 r. Fit for 55 stanowi konsekwencje przyjęcia w 2019 r. Europejskiego Zielonego Ładu oraz zaakceptowanego rok później przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, wspomnianego zwiększonego celu redukcji emisji o 55% do 2030 r.  

Wśród przyjętych założeń przewidziano, m.in.:

  • reformę systemu handlu emisjami EU ETS;
  • propozycję mechanizmu dostosowania śladu węglowego na granicy (CBAM);
  • rewizję dyrektywy o wykorzystaniu infrastruktury paliw alternatywnych;
  • zmiany w dyrektywie o odnawialnych źródłach energii;
  • rewizję regulacji o podziale obciążeń (ESR);
  • rewizję dyrektywy o opodatkowaniu energetyki;
  • rozwiązania na rzecz walki z emisjami metanu;
  • rewizję regulacji dot. standardów emisji CO2 w samochodach pasażerskich i lekkich pojazdach komercyjnych.

Infrastruktura paliw alternatywnych

Jednym z filarów pakietu Fit for 55 jest projekt rozporządzenia w sprawie wdrażania infrastruktury paliw alternatywnych oraz uchylającego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE.

Zmiany regulacji w zakresie infrastruktury paliw alternatywnych stanowią wyraz dążeń Unii Europejskiej do zredukowania emisji CO2. Powyższemu celowi służyć ma m.in. dostosowanie infrastruktury do rosnącego użycia paliw odnawialnych i niskoemisyjnych.

Komisja Europejska zawarła w projekcie, zobowiązanie dla każdego państwa członkowskiego do przygotowania i przesłania do 1 stycznia 2024 r. Komisji projektu krajowych ram polityki rozwoju rynku w zakresie paliw alternatywnych w sektorze transportu oraz rozmieszczenie odpowiedniej infrastruktury. Krajowe ramy polityki mają zawierać m.in. ocenę obecnego stanu i możliwości przyszłego rozwoju

Projekt rozporządzenia w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych ma ponadto wpływać korzystnie na powstawanie infrastruktury tankowania wodoru. W projekcie przewidziano przepisy mające na celu zapewnienie minimalnej ilość ogólnodostępnych punktów tankowania wodoru dedykowanych do pojazdów ciężarowych i pojazdów lekkich w sieci bazowej i kompleksowej TEN-T. Zgodnie z założeniami projektu, co 150 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T oraz w każdym węźle miejskim dostępna ma być jedna stacja paliw.

System ETS

Kolejny istotny element przewidziany w pakiecie to projekt zmiany dyrektywy 2003/87/WE ustanawiającej system handlu uprawnieniami emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej oraz decyzji (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami emisji gazów cieplarnianych.

Jako cele zmiany dyrektywy 2003/87/WE oraz decyzji 2015/1814 Komisja Europejska wskazała przede wszystkim:  

  • wzmocnienie systemu EU ETS w jego obecnym zakresie w celu zapewnienia odpowiednich wkładów w ogólny cel wynoszący co najmniej – 55 % emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z 1990 r.;
  • zapewnienie ciągłej, skutecznej ochrony sektorów narażonych na znaczne ryzyko wycieku emisji przy jednoczesnym zachęcaniu do stosowania technologii niskoemisyjnych;
  • dokonanie przeglądu wykorzystania przychodów ze sprzedaży aukcyjnej oraz wielkości i funkcjonowania finansowania niskoemisyjnych mechanizmów;
  • przegląd systemu monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji CO2 z transportu morskiego w    celu uwzględnienia jego włączenia w EU ETS.

W komunikacie Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczącym pakietu Fit for 55 za korzystne dla Polski, uznano w m.in. poniższe rozwiązania dot. systemu ETS:

  • zachowanie elementów redystrybucyjnych w ETS w postaci puli solidarnościowej oraz zwiększenie Funduszu Modernizacyjnego;
  • zachowanie darmowych uprawnień w systemie ETS;
  • zachowanie kryteriów dla podziału zobowiązań państw członkowskich w zakresie sektorów nie objętych system handlu emisjami.

Zaproponowany unijny system handlu emisjami odnosi się także do produkcji wodoru. Ma on objąć w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji produkcję wodoru za pomocą elektrolizerów

Wodór

Jako jeden z istotnych czynników mających umożliwić ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. Komisja Europejska wskazała wykorzystanie innowacyjnych nośników energii m.in. wodoru pochodzącego w szczególności z energii odnawialnej. Zgodnie z założeniami przedstawionymi w pakiecie, wodór może być stosowany jako paliwo, nośnik energii lub surowiec.
W konsekwencji, jego zastosowanie może zmniejszyć emisje w sektorach, w których ich ograniczenie jest szczególnie problematyczne tj. w przemyśle oraz w transporcie.

Wśród celów szczegółowych w powyższym zakresie Komisja Europejska wskazała powstanie 40 GW odnawialnych elektrolizerów wodoru do 2030 r.  oraz produkcję 10 milionów ton odnawialnego wodoru.

Pakiet Fit for 55 jest określany mianem największej w historii Unii Europejskiej reformy klimatyczno-energetycznej. Zdaniem Komisji Europejskiej ma on przypieczętować pozycję UE jako światowego lidera w podejmowaniu działań na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu. Publikacja pakietu z pewnością otworzy dyskusję nad ostatecznym sposobem realizacji celu redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent do 2030 r. w stosunku do poziomu z 1990 r.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Forum Ciepła i Gazu – 22-24 czerwca 2021 r.

Aktualności, Ciepłownictwo, , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Forum Ciepła i Gazu – 22-24 czerwca 2021 r. została wyłączona

Adam Wawrzynowicz, wspólnik zarządzający W&W przedstawi referat na Forum Ciepła i Gazu zorganizowanym przez Izbę Gospodarczą Ciepłownictwo Polskie. Głównym partnerem wydarzenia jest PGNiG S.A.

Konferencja poświęcona jest omówieniu wyzwań, jakie stoją przed sektorem ciepłowniczym z związku z „zieloną transformacją” oraz możliwości, jakie można wiązać w tym zakresie z paliwami gazowymi, w szczególności gazem ziemnym.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się z szczegółami wydarzenia na stronie: https://www.forumcieplaigazu.pl/