oze

Transformacja energetyczna Polski w centrum uwagi – 41. Konferencja EuroPOWER & OZE POWER

Aktualności, , , , , Możliwość komentowania Transformacja energetyczna Polski w centrum uwagi – 41. Konferencja EuroPOWER & OZE POWER została wyłączona

W dniach 3-4 kwietnia 2025 roku w warszawskim The Westin Warsaw Hotel odbędzie się 41. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER. To jedno z najważniejszych wydarzeń branży energetycznej, które gromadzi liderów rynku, przedstawicieli administracji publicznej oraz ekspertów, aby omówić kluczowe wyzwania stojące przed polskim sektorem energetycznym.

Konferencja rozpocznie się dyskusją ekspertów i przedstawicieli rządu na temat wizji transformacji energetycznej w Polsce. Eksperci omówią rolę gazu w transformacji, przyszłość LNG oraz inwestycje w biogaz i wodór. Następnie przeanalizują wpływ OZE na stabilność systemu energetycznego. Popołudniu tematy skupią się na energetyce jądrowej, technologii SMR oraz finansowaniu transformacji, w tym partnerstwach publiczno-prywatnych i regulacjach inwestycyjnych.

Drugi dzień konferencji otworzy temat modernizacji sieci elektroenergetycznych, w tym wdrażanie inteligentnych sieci, roli AI w bilansowaniu popytu i podaży oraz cyberbezpieczeństwie. Prelegenci omówią suwerenność technologiczną Polski, rozwój krajowego sektora produkcyjnego oraz wsparcie dla firm z branży OZE i elektromobilności. Na zakończenie odbędzie się debata o przyszłości energetyki wiatrowej, uwzględniająca rozwój farm offshore, nowe regulacje i innowacje technologiczne.

41. edycja Konferencji Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER to kluczowe forum wymiany wiedzy i doświadczeń, które ma realny wpływ na kształtowanie strategii rozwoju polskiego sektora energetycznego. Wnioski z debat i paneli, tak samo jak w poprzednich latach, mogą wpłynąć na przyszłe regulacje, kierunki inwestycji oraz strategie wdrażania innowacyjnych rozwiązań, które zapewnią Polsce bezpieczeństwo energetyczne i konkurencyjność gospodarczą w nadchodzących dekadach.

Więcej informacji oraz szczegółowa agenda wydarzenia dostępne są na stronie: www.konferencjaeuropower.pl.

Wśród prelegentów pojawią się m.in.:

  • dr inż. Paweł Gajda, Dyrektor Departamentu Energii Jądrowej, Ministerstwo Przemysłu
  • Maciej Mróz, Prezes Zarządu PTPiREE; Wiceprezes Zarządu ds. Operatora w Tauron Dystrybucja
  • Beata Kurdelska, Prezes Zarządu, PGNiG OD
  • Sławomir Staszak, Prezes Zarządu, Energa
  • dr inż.Paweł Urbańczyk, Prezes, Urząd Dozoru Technicznego

Zapraszamy do rejestracji i uczestnictwa w wydarzeniu!

Kongres jest realizowany w ramach działalności MMC Polska organizującej prestiżowe kongresy, konferencje, warsztaty i szkolenia biznesowe dedykowane kadrze menadżerskiej oraz zarządom firm. Więcej na www.mmcpolska.pl.

Autor: MMC Polska

POWERPOL 2025 Ogólnopolski Kongres Energetyczno-Ciepłowniczy

Aktualności, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, OZE, , , , Możliwość komentowania POWERPOL 2025 Ogólnopolski Kongres Energetyczno-Ciepłowniczy została wyłączona

Data: 24-25 lutego 2025r.
Miejsce: Hotel Sofitel Warsaw Victoria, Warszawa
Temat Przewodni: „Rok 2025: Aktualna polityka energetyczna Państwa wobec wyzwań transformacyjnych i legislacyjnych w Europie”
Organizator: Europejskie Centrum Biznesu


Rok 2025 będzie dla polskich wytwórców i dostawców energii czasem intensywnych wyzwań związanych zarówno z bezpieczeństwem surowcowym, otoczeniem legislacyjnym, zaostrzeniem europejskiej polityki klimatycznej, zapewnieniem bezpieczeństwa operacyjnego spółek strategicznych, oraz przygotowaniem sektora do dużych inwestycji w OZE, offshore, energię jądrową, biometan i wodór.


Program najbliższej edycji Kongresu tradycyjnie obejmie zagadnienia, które staną się okazją do wymiany opinii i doświadczeń pomiędzy przedstawicielami: Rządu, największych w kraju przedsiębiorstw energetycznych i ciepłowniczych, najważniejszych organizacji branżowych, środowisk akademickich i przedstawicieli biznesu.


W gronie ekspertów pragniemy omówić kwestie wpływu otoczenia geopolitycznego na polski sektor elektroenergetyczny oraz zakres działań zaradczych pozwalających na stopniowe odchodzenie od węgla w jednostkach wytwórczych. Podczas tegorocznej edycji wprowadzamy ponownie panel prezentacyjny podczas którego będziemy przedstawiać najciekawsze innowacyjne rozwiązania dla branży elektroenergetycznej.


Szczegółowe informacje na temat Kongresu będą sukcesywnie przedstawiane na stronie www.powerpol.pl.


Zachęcamy do śledzenia naszych social media na bieżąco:
FB: https://www.facebook.com/EuropejskieCentrumBiznesu/
X (Twitter): https://x.com/ECBPL
LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/krzysztof-kara%C5%9B-b5079218

Autor: Europejskie Centrum Biznesu

40. edycja Konferencji Energetycznej EuroPOWER & OZE POWER

Aktualności, Energetyka, energia elektryczna, , , Możliwość komentowania 40. edycja Konferencji Energetycznej EuroPOWER & OZE POWER została wyłączona

40. edycja Konferencji Energetycznej EuroPOWER & OZE POWER odbędzie się 7 i 8 listopada 2024 roku w The Westin Warsaw Hotel. Eksperci i liderzy sektora energetycznego zajmą się zarówno aktualnymi, jak i przyszłościowymi wyzwaniami tego sektora w Polsce.

Jubileuszową edycję kongresu rozpocznie wystąpienie Przewodniczącego Rady Programowej, Leszka Juchniewicza, oraz przedstawicieli rządu, którzy przedstawią kluczowe kwestie polityki energetycznej.

Blok inauguracyjny skupi się na transformacji energetycznej, szczególnie elektroenergetyce, i wyzwaniach związanych z przejściem na odnawialne źródła energii (OZE), regulacjach prawnych oraz bezpieczeństwie energetycznym. Eksperci omówią obecny miks energetyczny, cele klimatyczne Polski i wpływ polityki unijnej. Kolejna część debaty poświęcona będzie sektorowi gazowemu i paliwowemu, omawiając stabilność dostaw, rozwój infrastruktury LNG, cyfryzację oraz nowe technologie.

Następnie eksperci omówią kwestie dotyczące cyberbezpieczeństwa w sektorze energetyki, koncentrując się na zagrożeniach cybernetycznych i współpracy między sektorem publicznym i prywatnym. Blok OZE obejmie tematy związane z magazynowaniem energii, wyzwaniami w rozwoju fotowoltaiki i farm wiatrowych oraz biogazu i biometanu, omawiając regulacje i przyszłe scenariusze rozwoju. Uczestnicy przyjrzą się kosztom transformacji energetycznej dla przemysłu, inwestycjom w efektywność energetyczną i integracji ESG w strategii biznesowej.

Drugi dzień rozpocznie blok dotyczący energetyki jądrowej, analizujący harmonogram inwestycji, bezpieczeństwo, zarządzanie ryzykiem i koszty, a także współpracę technologii jądrowych z OZE. Kolejna dyskusja dotyczyć będzie roli danych w sektorze energetycznym, wykorzystania analizy danych, sztucznej inteligencji i wyzwań związanych z ich integracją. Następnie eksperci omówią wyzwania i strategie rozwoju sieci dystrybucyjnych, potrzebę modernizacji infrastruktury oraz współpracę w finansowaniu projektów.

Wydarzenie zamkną tematy poświęcone polityce finansowej – jej wpływowi na transformację energetyczną, omawiając źródła finansowania, modele inwestycyjne i integrację OZE w ciepłownictwie, oraz kwestie dekarbonizacji, poprawy efektywności energetycznej i zastosowania nowych technologii w ciepłownictwie.

Wśród prelegentów pojawią się m.in.:

  • Leszek Juchniewicz Prezes, Polskie Elektrownie Jądrowe; Przewodniczący Rady Programowej EuroPOWER & OZE POWER
  • Dariusz Standerski, Sekretarz Stanu, Ministerstwo Cyfryzacji
  • Rafał Gawin, Prezes Urząd, Regulacji Energetyki
  • Dorota Zawadzka-Stępniak, Prezes NFOŚiGW
  • Mariusz Jurczyk, Prezes Zarządu TAURON Dystrybucja Pomiary
  • Marcin Laskowski Wiceprezes ds. Regulacji PGE Polska Grupa Energetyczna
  • Paweł Bielski, Wiceprezes Zarządu, Grupa Azoty S.A.

Kongres jest realizowany w ramach działalności MMC Polska organizującej prestiżowe kongresy, konferencje, warsztaty i szkolenia biznesowe dedykowane kadrze menedżerskiej oraz zarządom firm. Więcej na www.mmcpolska.pl.

Autor: MMC Polska

Efektywność energetyczna w działaniach JST

Aktualności, Atom, Budownictwo, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Gaz, Klimat, Orzecznictwo, OZE, Samorządy, Środowisko, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Efektywność energetyczna w działaniach JST została wyłączona

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1047) (Ustawa, UEE) stanowi podstawowy akt prawny określający, jakie działania należy podejmować, aby zwiększyć oszczędność wykorzystywanej energii. Powinności w tym zakresie dotyczą zarówno sektora prywatnego, jak i publicznego. O ich wyzwaniach w zakresie efektywności energetycznej budynków pisaliśmy w artykule „Zmiany w charakterystyce energetycznej budynków – decyzja Parlamentu Europejskiego zapadła”.

Dzisiaj chcielibyśmy się jednak skupić na jednym z ciekawszych aspektów racjonalnego wykorzystania energii, mianowicie na obowiązkach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Te, jako „władza najbliższa obywatelom”, odgrywają szczególną rolę, jeżeli chodzi o przekazywanie poprawnych postaw co do wykorzystania energii. W tym artykule postaramy się przybliżyć, jaką rolę odgrywają JST w sektorze energetyki oraz jakie są ich konkretne zadania i uprawnienia w kontekście efektywności energetycznej.

Pojęcia efektywności energetycznej i jednostek sektora publicznego

W pierwszej kolejności należy jednak wytłumaczyć czym jest efektywność energetyczna oraz wskazać dlaczego JST są objęte zakresem Ustawy.

Zgodnie z art. 2 pkt 3 UEE efektywność energetyczna to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, albo w wyniku wykonanej usługi niezbędnej do uzyskania tego efektu. Efektem użytkownym, jak wynika z art. 2 pkt 3 UEE, jest natomiast efekt uzyskany w wyniku dostarczenia energii do danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w szczególności wykonanie pracy mechanicznej, zapewnienie komfortu cieplnego lub oświetlenie.

Przepisy Ustawy są adresowane do różnych podmiotów. Kluczowy z perspektywy dzisiejszych rozważań jest przepis art. 6 ust. 1 UEE, który nakazuje jednostkom sektora publicznego realizować swoje zadania, stosując co najmniej jeden ze środków poprawy efektywności energetycznej. W art. 2 pkt 8 UEE zawierającym definicję terminu „jednostka sektora publicznego” zawarto odwołanie do art. 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 i 1720 )(PZP), a konkretniej podmiotów w nim wskazanych.

Podstawową kategorią jednostek sektora publicznego są jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 i 1273), do których zalicza się m.in. organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały czy też JST oraz ich związki.

Zadania JST w energetyce

Mimo że o kierunkach rozwoju energetyki decydują przede wszystkim organy władzy centralnej, JST mają do odegrania swoją rolę w kontekście zapewnienia obywatelom dostępu do podstawowych nośników energii. Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm.) wskazuje wprost, że do zadań własnych gmin należą m.in. sprawy zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. W stosunku do pozostałych JST brak podobnych przepisów.

Powyższe zadania gmin zostały uszczegółowione w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.) (PE). W przepisie tym określono, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliw gazowe należy m.in. planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy czy planowanie oświetlenia niektórych miejsc znajdujących się na terenie gminy (w stosunku do innych obowiązkiem gminy jest finansowanie takiego oświetlenia).

Warto przytoczyć stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie, który stwierdził, że nałożenie określonego zadania jako obowiązkowego powoduje, że na gminie ciąży obowiązek ich wykonania, od którego nie może ona odstąpić czy go w jakikolwiek sposób obowiązku tego ograniczyć. Przykładem, na który powołał się Sąd, był przepis art. 18 ust. 1 pkt 1 PE, zgodnie z którym na gminie spoczywa m.in. obowiązek planowania i organizacji zaopatrzenia w m.in. energię elektryczną, na jej obszarze. Norma ta nie jest po stronie gminy źródłem obowiązku dostarczania mieszkańcom energii tym, niemniej jest ona zobowiązana, na podstawie tego przepisu do planowania i organizowania zaopatrzenia wspólnoty w taką energię (wyrok Sądy Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 września 2016 r., sygn. akt I ACa 1195/15).

Planowanie energetyczne w gminach

Na czym polega planowanie energetyczne w gminach? Można powiedzieć, że działania w tym zakresie są dwuetapowe.

Zgodnie z przepisami art. 19 PE obowiązkowo w każdej gminie rada gminy przyjmuje założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (Założenia). Projekt Założeń, przygotowywany przez organ wykonawczy gminy – wójta, burmistrza, prezydenta miasta – na okres 15 lat i aktualizowany co najmniej raz na 3 lata, określa:

  • ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,
  • przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych,
  • możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii (OZE), energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,
  • możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu art. 6 ust 2 UEE,
  • zakres współpracy z innymi gminami.

Założenia są z jednej strony aktem diagnostycznym, który pozwala zapoznać się z aktualnym sytuacją energetyczną w gminie oraz działaniami tej JST na rzecz poprawienia tej sytuacji, a z drugiej stanowią swego rodzaju rozwiązanie awaryjne. Otóż Założenia są podstawę do przyjęcia przez radę gminy planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (Plan), czyli aktu, który ma wytyczyć działania gminy, gdy plany przedsiębiorstw energetycznych nie sprostają wymogom Założeń. Szczegółowo kwestie przyjęcia Planu określają przepisy art. 20 PE.

Podobnie jak w przypadku Założeń, projekt Planu opracowuje organ wykonawczy gminy. Projekt ten powinien zawierać:

  • propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, wraz z uzasadnieniem ekonomicznym,
  • propozycje w zakresie wykorzystania OZE i wysokosprawnej kogeneracji,
  • propozycje stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu art. 6 ust. 2 UEE,
  • harmonogram realizacji zadań,
  • przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsięwzięć oraz źródło ich finansowania,
  • ocenę potencjału wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji oraz efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych lub chłodniczych na obszarze gminy.

W celu realizacji Planu gmina może zawierać umowy z przedsiębiorstwami energetycznymi. W przypadku gdy nie jest możliwa realizacja Planu na podstawie umów, rada gminy – dla zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – może wskazać w drodze uchwały tę część Planu, z którą prowadzone na obszarze gminy działania muszą być zgodne.

Powinności JST na gruncie Ustawy

Ustawodawca jednoznacznie przesądził, że gminy mają szczególne obowiązki w zakresie efektywności energetycznej. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 4 PE do ich zadań własnych w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy także planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy.

Jednak nie tylko gminy mają obowiązki dotyczące zwiększenia oszczędności energii. Ogólny obowiązek na wszystkie JST nakładają przepisy art. 6 ust. 1 i 2 UEE. Zgodnie z pierwszym z nich, JST realizują swoje zadania, stosując środki poprawy efektywności energetycznej. Te ostatnie konkretyzuje drugi ze wspomnianych przepisów. Należą do nich:

Informowanie społeczeństwa o wykorzystanych środkach jest ważnym elementem obowiązków JST, jak wynika bowiem z art. 6 ust. 3 UEE muszą one informować o nich na swoich stronach internetowych lub w inny sposób, jeśli taki jest przyjęty.

Umowa o poprawę efektywności energetycznej

Jednostkom sektora publicznego, w tym JST dano możliwość realizowania i finansowania przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej na podstawie umowy o poprawę efektywności energetycznej (ang. Energy Performance Contract) (Umowa EPC) (art. 7 ust. 1 UEE). Umowa EPC ma na celu uzyskanie najwyższego efektu energetycznego przez beneficjenta (np. JST), przy jednoczesnym atrakcyjnym systemie wynagradzania dostawcy usług służących poprawie efektywności energetycznej (J. Sakławski, Z. Szewczuk, Komentarz do art. 7. [w:] M. Porzeżyńska, J. Sakławski (red.), Ustawa o efektywności energetycznej. Komentarz, Warszawa 2021, Legalis/el.).

Podstawowe elementy treści Umowy EPC wskazuje art. 7 ust. 2 UEE. Zgodnie z nim konieczne jest określenie w niej możliwych do uzyskania oszczędności energii w wyniku realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej z zastosowaniem środka poprawy efektywności energetycznej oraz sposobu ustalania wynagrodzenia, którego wysokość jest uzależniona od oszczędności energii uzyskanej w wyniku realizacji przedsięwzięć, o których mowa wyżej.

Umowa EPC może być podstawą do realizacji w JST przedsięwzięć wymienionych w art. 19 ust. 1 UEE, tj.:

  • izolacji instalacji przemysłowych;
  • przebudowy lub remontu budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi;
  • modernizacji lub wymiany:
    • oświetlenia,
    • urządzeń lub instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, energetycznych, telekomunikacyjnych lub informatycznych,
    • lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła;
  • odzyskiwania energii, w tym odzyskiwania energii w procesach przemysłowych;
  • ograniczenia strat:
    • związanych z poborem energii biernej,
    • sieciowych związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, gazu ziemnego lub paliw ciekłych,
    • w sieciach ciepłowniczych,
    • związanych z magazynowaniem i przeładunkiem paliw ciekłych;
  • stosowania, do ogrzewania lub chłodzenia obiektów, energii wytwarzanej w instalacjach OZE, ciepła użytkowego w wysokosprawnej kogeneracji lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.

Jednakże szczegółowy wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektowności energetycznej stworzony został przez Ministra Klimatu i Środowiska i opublikowany w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” (art. 19 ust. 2 UEEE).

Dopuszczalność realizacji w drodze EPC wskazanych wyżej przedsięwzięć jest istotna także z tego powodu, że tylko tego rodzaju działania mogą zostać wsparte w drodze systemu świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów) zgodnie z art. 20 UEE.

W kontekście EPC warto wspomnieć jeszcze o dwóch kwestiach.

Po pierwsze, zgodnie za art. 7 ust. 3 UEE, zobowiązania wynikające z EPC nie wpływają na poziom państwowego długu publicznego oraz deficyt sektora finansów publicznych, w przypadku gdy dostawca usług związanych ze zużyciem energii ponosi większość ryzyka budowy i ryzyka uzyskania gwarantowanego poziomu średniorocznych oszczędności energii z uwzględnieniem wpływu na wymienione ryzyka czynników, takich jak gwarancje i finansowanie przez dostawcę usług związanych ze zużyciem energii oraz alokacja aktywów po zakończeniu trwania umowy.

Po drugie, w myśl art. 7 ust. 6 UEE, w sprawach nieregulowanych w Ustawie, do EPC, finansowanych w całości lub w części przez dostawcę usług związanych ze zużyciem energii, w tym trybu wyboru tego dostawcy, stosuje się przepisy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1637), z wyłączeniem przepisów art. 3a, art. 3b ust. 2, art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 17-18a tej ustawy.

Więcej o Umowach EPC dla JST można dowiedzieć się na oficjalnej stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Co przyniesie przyszłość?

Warto wskazać, że obowiązki JST w zakresie efektywności energetycznej będą się dalej mnożyć. Zgodnie z art. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (wersja przekształcona) (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 231, str. 1) (EED) państwa członkowskie mają zapewnić, aby całkowite zużycie energii końcowej wszystkich instytucji publicznych – rozumianych jako m.in. władze regionalne lub lokalne – zmniejszało się o co najmniej 1,9 % rocznie w porównaniu z rokiem 2021. Obowiązek ten do dnia 31 grudnia 2026 r. nie obejmie zużycia energii przez instytucje publiczne w lokalnych jednostkach administracyjnych liczących mniej niż 50 000 mieszkańców, a do dnia 31 grudnia 2029 r. liczących mniej niż 5 000 mieszkańców.

Ponadto art. 6 EED przesądza o wzorcowej roli budynków instytucji publicznych, co oznacza, że o najmniej 3% całkowitej powierzchni ogrzewanych lub chłodzonych budynków, które są własnością instytucji publicznych, będą poddawane co roku renowacji w celu przekształcenia ich co najmniej w budynki o niemal zerowym zużyciu energii lub w budynki zeroemisyjne.

Już niedługo można spodziewać się pojawienia się projektu ustawy, który będzie miał na celu dostawanie Ustawy do EED. Zdecydowana większość przepisów tej ostatniej będzie musiała zostać implementowana do krajowego porządku prawnego do 11 października 2025 r.

Autorzy: r.pr. Kamil Iwicki, Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Cel redukcyjny na 2040 r.

Aktualności, Atom, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , , , Możliwość komentowania Cel redukcyjny na 2040 r. została wyłączona

10 września 2024 r. Komisja Europejska (KE, Komisja) na portalu Wyraź swoją opinię (ang. Have your say) opublikowała zapowiedź prac nad zmianą Europejskiego prawa o klimacie. Projekt ten aktualnie jest w przygotowaniu oraz odnosi się do zapowiadanej rewizji rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie). Zgodnie z zapowiedzią, w projekcie ma zostać zaprezentowana propozycja celu redukcji gazów cieplarnianych netto na rok 2040 r. w stosunku do roku bazowego 1990.

Cel redukcyjny 90 %?

Wstępna propozycja  celu klimatycznego na 2040 r. została zaprezentowana w komunikacie Komisji Europejskiej z 6 lutego 2024 r. „Zabezpieczenie naszej przyszłości. Cel klimatyczny na 2040 r. i droga ku neutralności klimatycznej do 2050 r. jako fundamenty zrównoważonego, sprawiedliwego i dostatniego społeczeństwa”. Z komunikatu jednoznacznie wynika, że dążeniem Komisji jest ustanowienie celu redukcji gazów cieplarnianych netto o 90 % w porównaniu z poziomami z 1990 r. do 2040 r. W stanowisku odkreślono, że jest to wyłącznie propozycja, która „toruje drogę do politycznej debaty” i nie jest wiążąca.

Brak związania powyższą propozycją podkreśla Minister Klimatu i Środowiska. Jak przedstawiono w jednym z komunikatów ministerstwa, stanowisko KE jest otwarciem debaty publicznej, a nie wiążącym dokumentem prawnym. Jego publikacja nie oznacza konieczności realizacji propozycji w nim zawartych.

W odpowiedzi na komunikat Komisji Europejskiej, Polska będzie podnosić potrzeby wzmocnienia polskiej i europejskiej gospodarki oraz walki z ubóstwem energetycznym. Rząd kierować się będzie wyważonym interesem społecznym, z uwzględnieniem naszego puntu wyjścia i rozłożenia kosztów adekwatnie do możliwości Polski względem pozostałych państw członkowskich UE. Oficjalne stanowisko Polski co do propozycji celu na 2040 r. zostanie wypracowane w toku analiz i konsultacji.

Kontekst polskiej prezydencji

Ważnym wątkiem jest to, że rozpatrzenie wspomnianego projektu przypadnie na okres polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej (UE) (styczeń – czerwiec 2025). Rolą polskich polityków będzie pogodzenie różnych stanowisk państw członkowskich co do tak wygórowanej propozycji celu redukcyjnego. Polska prezydencja będzie nie tylko musiała wynegocjować stanowisko Rady UE, ale także dbać o interes narodowy, jakim jest dostosowanie celu klimatycznego do tempa polskiej transformacji energetycznej, przy uwzględnieniu interesów osób zagrożonych skutkami zmian, oraz do naszych możliwości (istniejącej infrastruktury, zawartych kontraktów na dostawy energii, planów rozwoju infrastrukturalnego).

Nie będzie to łatwo, gdyż początek 2025 r. to także moment, w którym KE zacznie realizować program strategiczny na lata 2024-2029 przyjęty przez Radę Europejską 27 czerwca 2024 r. Ustalenia tego programu stanowią ogólne wytyczne, którymi kierować się będzie Komisja przedstawiając własne priorytety polityczne, a także które muszą uwzględniać kolejne prezydencje w Radzie UE. W kontekście energii i klimatu znajdziemy tu chociażby postulat dalszego pogłębiania wewnętrznego rynku energii oraz kontynuacji zielonej i cyfrowej transformacji. Ważnym dla polskiej prezydencji punktem programu strategicznego na lata 2024-2029 jest zapowiedź dalszego realizowania idei sprawiedliwej transformacji klimatycznej, przy uwzględnieniu konkurencyjności unijnego przemysłu w ujęciu globalnym, ale także zwiększania niezależności energetycznej. Wśród planów na zbliżające się 5 lat można znaleźć także cel przyspieszenia transformacji energetycznej, co ma umożliwić zbudowanie prawdziwej unii energetycznej, przy zapewnieniu wystarczających ilości czystej i przystępnej cenowo energii.

Polska, jako państwo kierujące prezydencją Rady UE w pierwszej połowie 2025 r., będzie musiała działać w ramach tych założeń politycznych. Do pewnego stopnia zamierzenia Rady Europejskiej przedstawione w tym programie w obszarze energii i klimatu pokrywają się z kierunkowymi wytycznymi dla tematyki prac Rady UE podczas sprawowania polskiej prezydencji oraz priorytetami w zakresie sprawowania polskiej prezydencji, przyjętymi w drodze uchwał przez Rade Ministrów odpowiednio we wrześniu i listopadzie 2023 r., co jest niewątpliwie dużą szansą polskiego rządu.

Cel na 2040 r. a obowiązki wynikające z Porozumienia paryskiego

Przypomnijmy, że państwa członkowskie i UE postanowiły podjąć działania aby do 2050 r. jako pierwsza na świecie gospodarka i pierwsze na świecie społeczeństwo UE stało się neutralne klimatycznie. Początkowo, przed końcem 2020 r. UE przedstawiła długofalową strategię redukcji emisji i zaktualizowane plany klimatyczne (tzw. ustalone na poziomie krajowym wkłady). Zobowiązała się w nich, że do 2030 r. ograniczy unijne emisje o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r., czy też zatrzyma wzrost średniej globalnej temperatury na poziomie dużo poniżej 2°C względem poziomu z czasów przedprzemysłowych i starać się, by było to nie więcej niż 1,5°C.

Pomóc ma w tym Porozumienie paryskie (Porozumienie). Umowa ta weszła w życie 4 listopada 2016 r., gdy spełniony został warunek jego ratyfikacji przez co najmniej 55 państw odpowiedzialnych za co najmniej 55% globalnych emisji gazów cieplarnianych. Warto wspomnieć, że Porozumienie ratyfikowały wszystkie państwa UE. Tworząc niektóre akty prawne, instytucje unijne wprost referowały się do zapisów Porozumienia w przedmiocie globalnego przeglądu, zobowiązując Komisję do podjęcia rewizji tych aktów w określonym momencie. Jednym z tych aktów jest wcześniej wspomniane Europejskie prawo o klimacie.

Ze wspomnianego komunikatu Komisji wynika, że uzgodniony cel klimatyczny na 2040 r. będzie stanowił podstawę nowego, ustalonego na poziome krajowym wkładu UE na 2035 r. w ramach Porozumienia. Chodzi o określenie, co UE zamierza realizować na 2035 r., aby przyczynić się do realizacji założeń Porozumienia. Z komunikatu KE wynika, że wkład UE na 2035 r. ma zostać przekazany UNFCCC, czyli Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, do 2025 r., przed COP30. Co ważne – unijny wkład jest komunikowany UNFCCC przez Radę UE. Jeżeli zadania w zakresie wpracowania celu klimatycznego na 2040 r. przypadną na polską prezydencję, wówczas także wypracowanie wspólnego stanowiska co do wkładu ustalonego na poziomie krajowym dla UE także będzie zadaniem polskiej prezydencji.

Autorzy: Aleksandra Walczak, r.pr. Adam Wawrzynowicz, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Rola magazynów energii w stabilizacji sieci elektroenergetycznej: wyzwania i perspektywy dla rynku energii odnawialnej w Polsce.

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , , Możliwość komentowania Rola magazynów energii w stabilizacji sieci elektroenergetycznej: wyzwania i perspektywy dla rynku energii odnawialnej w Polsce. została wyłączona

Dynamiczny rozwój technologii OZE staje się fundamentem nowoczesnej gospodarki energetycznej. Jednak, mimo postępów, Polska nadal stoi przed wieloma wyzwaniami, które utrudniają pełne wykorzystanie potencjału energii odnawialnej. Jednym z nich jest zarządzanie zmiennością produkcji prądu z rozproszonych źródeł i zapewnienie stabilności systemu elektroenergetycznego.

O problemach na rynku energii odnawialnej oraz strategiach, które mogą wspierać dalszy rozwój OZE w Polsce będą debatować eksperci podczas 40. Konferencji Energetycznej EuroPower & OZE Power, która odbędzie się w dniach 7-8 listopada b.r. w The Westin Warsaw Hotel w Warszawie. Szczegółowa agenda wydarzenia oraz zapisy: https://konferencjaeuropower.pl/europower/program/

Zapraszamy!

Rola magazynów energii w stabilizacji sieci elektroenergetycznej.

Fluktuacyjny charakter produkcji energii ze źródeł odnawialnych, zwłaszcza fotowoltaicznych, stanowi jedno z największych wyzwań w procesie transformacji energetycznej. Luka mocy, czyli różnica między zapotrzebowaniem na energię elektryczną a jej dostępnością w danym momencie, jest zjawiskiem szczególnie nasilonym w przypadku energii słonecznej. Magazyny energii, choć nie są panaceum na wszystkie problemy związane z integracją OZE do sieci, stanowią niezbędne narzędzie do stabilizacji systemu elektroenergetycznego. Gromadzenie energii wytworzonej w godzinach szczytu produkcji, a następnie wykorzystanie jej w okresach deficytu nie tylko zwiększa elastyczności sieci, ale także stabilizuje ją i redukuje ryzyko wystąpienia przerw w dostawach prądu. Ponadto, właściwe wykorzystanie magazynów energii może znacznie ograniczyć konieczność inwestowania w jednostki wytwórcze działające tylko w okresach szczytowego zapotrzebowania. Z perspektywy stabilności systemu, do szybkiego reagowania na nagłe zmiany w popycie najlepiej nadają się technologie magazynowania energii w czasie rzeczywistym, takie jak cewki nadprzewodzące i superkondensatory. Technologie te są jednak nadal w fazie rozwoju i mają swoje specyficzne zastosowania i ograniczenia w porównaniu do bardziej powszechnych rozwiązań takich jak baterie litowo-jonowe.

Magazyny energii nie są jednak w stanie w pełni wyeliminować luki mocy, zwłaszcza podczas długotrwałych okresów bez słońca. Ich pojemność jest wciąż ograniczona, co oznacza, że są skuteczne jedynie w krótkoterminowym bilansowaniu mocy i nie stanowią wystarczającego zabezpieczenia na wypadek przedłużających się okresów o niskiej produkcji prądu z OZE. Kolejnym wyzwaniem są wysokie koszty zarówno inwestycyjne, jak i eksploatacyjne magazynów energii, co może stanowić barierę szczególnie dla mniejszych podmiotów i gospodarstw domowych. Co więcej, technologia ta nie rozwiązuje problemu niedopasowania produkcji energii do zapotrzebowania na nią w skali godzinowej i minutowej. 

Dlatego, aby osiągnąć pełną stabilność sieci elektroenergetycznej, konieczne jest połączenie magazynów energii z innymi rozwiązaniami, takimi jak elastyczne zarządzanie popytem (Demand Side Response), rozwój inteligentnych sieci (smart grids) oraz integracja z konwencjonalnymi źródłami energii, które mogą zapewnić szybki i stabilny dopływ mocy w krytycznych momentach.

Nadprodukcja energii z OZE wyzwaniem dla polskiej sieci przesyłowej.

Wraz ze wzrostem udziału energii pochodzącej z OZE w sieci coraz częściej zachodzi zjawisko tzw. „backflow”, czyli przepływu zwrotnego prądu w kierunku sieci przesyłowej, co może destabilizować system elektroenergetyczny i prowadzić do lokalnych wyłączeń lub obniżenia jakości dostarczanej energii. Dlatego niezbędne jest wdrożenie rozwiązań, które zabezpieczą sieć przed przeciążeniami oraz umożliwią maksymalne wykorzystanie energii z OZE.  Magazyny energii, jak już wspomniano, są jednym z narzędzi, które mogą pomóc w zarządzaniu nadprodukcją prądu ze słońca. Jednakże, aby w pełni wykorzystać potencjał fotowoltaiki należy podjąć także działania na poziomie infrastruktury.  Obecnie, polska sieć przesyłowa i dystrybucyjna nie jest przystosowana do obsługi dużych ilości energii wytwarzanej w sposób rozproszony. Konieczna jest zatem jej szybka modernizacja, która powinna uwzględniać budowę nowych linii przesyłowych, zwiększenie przepustowości istniejących linii, wdrożenie inteligentnych systemów zarządzania siecią oraz integrację z magazynami energii. Bez odpowiednich inwestycji w infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną wyzwania związane z nadprodukcją energii słonecznej mogą stanowić poważną przeszkodę w dalszym rozwoju sektora fotowoltaicznego w Polsce.

Z definicji magazyny energii  stabilizują i wypłaszają profile  energii  eksportowanej do sieci  ich budowa leży w interesie  zarówno inwestorów, poszczególnych OSD jak i PSE.   Najlepszym rozwiązaniem jest tu  dokonywanie uzgodnień co do  maksymalnej mocy wprowadzanej do sieci w danym punkcie  bez znaczenia czy energia pochodzi z  źródła wytwórczego czy magazynu energii tzw „ black box” od punktu  przyłączeniowego. Konieczność przeprowadzania  dodatkowego procesu uzgodnień do już raz zdefiniowanych  przez OSD możliwości sieciowych   niepotrzebnie wydłuża i podnosi koszty   inwestycji   a przy tym  nie zmienia niczego w  limicie mocy możliwej do wprowadzenia do systemu elektroenergetycznego o ile inwestor nie wnioskuje o jego zwiększenie.

Najlepszą praktyką jest tu  praca w oparciu uzgadniany parametr mocy wprowadzanej do sieci Netto  co  czyniłoby proces  transparentnym i efektywnym czasowo           

Ireneusz Kulka, EDP Comercial, CS Poland

Jak nowelizacje przepisów ułatwiają rozwój OZE i magazynów energii.
Dynamiczny rozwój technologii OZE i magazynowania energii, wspierany przez unijne regulacje, stawia przed Polską konieczność aktualizacji istniejącego prawa. Najnowsze zmiany w przepisach dotyczą głównie ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, a ich celem jest ułatwienie inwestycji w OZE oraz integracji magazynów energii z krajowym systemem elektroenergetycznym.

Jedną z ważnych zmian jest wprowadzenie rejestru magazynów energii, który pozwala na zbieranie danych dotyczących mocy zainstalowanych magazynów, ich lokalizacji oraz integracji z siecią.  Ma to ułatwić m.in. zarządzanie siecią oraz planowanie inwestycji w infrastrukturę przesyłową i dystrybucyjną. Kolejną istotną zmianą z punktu widzenia rozwoju OZE w Polsce jest nowelizacja przepisów prawa budowlanego, która dopuszcza instalację urządzeń OZE o mocy do 150 kW bez konieczności uzyskania pozwolenia na budowę czy zgłoszenia.  W rezultacie, inwestorzy mogą instalować magazyny energii bez obowiązku wliczania ich do ogólnej mocy instalacji, co stanowi istotne ułatwienie dla projektów prosumenckich. Ważnym krokiem w kierunku ustabilizowania sieci elektroenergetycznej oraz wspierania integracji odnawialnych źródeł energii jest wyłączenie magazynowania energii elektrycznej z obowiązku sporządzania taryf przez regulatora. Dzięki temu operatorzy magazynów energii mogą kupować prąd w okresach niskich cen i oddawać go do sieci w okresach wysokiego zapotrzebowania. Pozwala to na bardziej elastyczne i efektywne działanie magazynów na rynku. 

Wymienione zmiany w przepisach są jednymi z ważniejszych wśród wielu innych nowelizacji prawa energetycznego. I chociaż są to zmiany w dobrym kierunku, to wciąż pozostaje problem braku odpowiednich mocy przyłączeniowych w sieci dystrybucyjnej. Dopóki te techniczne ograniczenia nie zostaną rozwiązane, rozwój rynku magazynów energii w Polsce może być wolniejszy niż zakładano, mimo korzystnych zmian w prawie.

Rola wirtualnych elektrowni oraz magazynów energii w mechanizmach DSR.

Wirtualne elektrownie (VPP) pełnią kluczową rolę w mechanizmach Demand Side Response (DSR), działając jako pośrednik między wytwórcami a odbiorcami energii. Dzięki zaawansowanemu zarządzaniu rozproszonymi źródłami energii oraz integracji magazynów energii, VPP znacząco wpływają na bilansowanie systemu elektroenergetycznego. Poprzez inteligentne zarządzanie zużyciem energii, VPP może wygładzać krzywą zapotrzebowania, „ścinając szczyty” w godzinach największego zapotrzebowania i „wypełniając doliny” w okresach mniejszego zużycia. Magazyny energii są tu nieocenione, ponieważ umożliwiają gromadzenie nadwyżek energii w czasie, gdy produkcja przewyższa zapotrzebowanie oraz dostarczanie jej w momentach szczytowych. To z kolei redukuje potrzebę utrzymywania kosztownej rezerwy opartej na węglu i gazie, która tradycyjnie służyła do stabilizacji sieci w czasie szczytów. W efekcie, zmniejsza się zapotrzebowanie na paliwa kopalne, co sprzyja dekarbonizacji sektora energetycznego.

Jednak, aby w pełni wykorzystać potencjał VPP, niezbędne jest wprowadzenie odpowiednich rozwiązań prawnych i technicznych, które będą wspierały rozwój wirtualnych elektrowni oraz systemów magazynowania energii. Przykłady udanych wdrożeń tych technologii w ramach smart grid na świecie pokazują, że integracja VPP i magazynów energii może znacząco poprawić stabilność i efektywność operacyjną systemu elektroenergetycznego.

Koniec z zasadą 10H? Zapowiedź nowelizacji

Aktualności, Budownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, OZE, Samorządy, , , , , Możliwość komentowania Koniec z zasadą 10H? Zapowiedź nowelizacji została wyłączona

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów zapowiedziano prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (UD89) (Projekt nowelizacji), który wprowadzić ma szereg istotnych zmian mających na celu usprawnienie procesu inwestycyjnego, zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w krajowym zużyciu energii oraz zapewnienie stabilności i bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego w Polsce. W szczególności jako cel Projektu nowelizacji wskazuje się na potrzebę stworzenia jeszcze skuteczniejszych warunków dla rozwoju lądowej energetyki wiatrowej(LEW). W związku z tym najważniejsze zmiany mają dotknąć ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (Dz. U. z 2024 r. poz. 317) (Specustawa wiatrakowa).

Trudne początki zasady 10H

Dla przypomnienia należy przywołać szerszy kontekst dyskusji na temat elektroenergetyki wiatrowej oraz wprowadzanych w tym zakresie na przestrzeni lat zmian w założeniach zbliżających różne strony sporu do wypracowania kompromisu. Szerzej na ten temat pisaliśmy w artykule „Lokalizacja farm wiatrowych – stan obecny i perspektywy zmian”.

Celem wylistowania najważniejszych zagadnień z ostatnich lat, zwrócić należy uwagę już na konflikty wokół samego uchwalenia Specustawy wiatrakowej – wówczas wzbudziła ona niemałe kontrowersje, bowiem według jej przeciwników, blokowała ona możliwość swobodnego prowadzenia inwestycji w turbiny wiatrowe. Artykuł 4 Specustawy wiatrakowej wprowadził bowiem kontrowersyjną dla wielu tzw. zasadę 10H, zgodnie z którą nowe elektrownie wiatrowe mogły powstawać w odległości nie mniejszej niż dziesięciokrotność wysokości turbiny wiatrowej od budynków mieszkalnych lub budynków z funkcją mieszkalną, w którą wchodzi także funkcja mieszkalna. Zasada 10H regulowała też odległość, w jakiej mogłyby powstawać budynki mieszkalne od już istniejących elektrowni wiatrowych. Wprowadzona zasada dotyczyła również odległości od form ochrony przyrody czy leśnych kompleksów promocyjnych.

Jak wspominaliśmy, przepisy Specustawy wiatrakowej wpłynęły na znaczne spowolnienie przyrostu mocy zainstalowanych w elektrowniach wiatrowych, co odnotował Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE) w badanych okresach. W  praktyce, zasada 10H drastycznie zmniejszyła liczbę potencjalnych lokalizacji, gdzie mogłyby powstać nowe farmy wiatrowe (wskazuje się, że może być to nawet ponad 99% terenów kraju wyłączonych w tamtym czasie spod możliwości prowadzenia nowych inwestycji w elektrownie wiatrowe), co spowodowało znaczne zahamowanie rozwoju tego sektora w Polsce na kilka lat.

Zeszłoroczne kontrowersje

Częściowe odejście od krytykowanej zasady 10H podjęto dopiero w 2023 r., kiedy to wprowadzono zmiany w polityce energetycznej Polski, szczególnie w obliczu rosnących zobowiązań w związku z członkostwem w Unii Europejskiej, dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz potrzeby zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii w krajowym miksie energetycznym. W związku z tym, zdecydowano się na nowelizację Specustawy wiatrakowej, której celem było ułatwienie realizacji projektów związanych z energią wiatrową i częściowe odstępstwo od stosowania generalnej zasady 10H przez umożliwienie stosowania odległości minimalnej wynoszącej 700 m, jednak wyłącznie w sytuacji gdy plan miejscowy gminy przewidywał taką możliwość. Dla pozostałych inwestycji obowiązującą pozostawała zasada 10H. W 2023 r. wprowadzono również obowiązek przeprowadzenia konsultacji społecznych, których przedmiotem miała być dyskusja z lokalnymi społecznościami na temat możliwości usadowienia na określonych terenach elektrowni wiatrowych w odległości nie mniejszej niż 700 m od budynków mieszkalnych (pierwotnie miało to być 500 m, lecz w toku prac sejmowych zostało to zmodyfikowane).

Dyskusje nad zmianą Specustawy wiatrakowej powróciły z końcem 2023 r., kiedy to złożono poselski projekt ustawy o zmianie ustaw w celu wsparcia odbiorców energii elektrycznej, paliw gazowych i ciepła oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy nr 72, 72-A). W odniesieniu jedynie do turbin wiatrowych zaproponowano w nim m.in. uzależnienie odległości lokalizacji nowych turbin wiatrowych nie od odległości określanej w metrach czy krotności wysokości turbiny, a od maksymalnego emitowanego hałasu elektrowni wiatrowej. Projekt przewidywał również zmniejszenie odległości z zasady 10H oraz 500 m (dla rezerwatów przyrody) do nie mniej niż 300 m.

Najbardziej kontrowersyjną zmianą była natomiast projektowana modyfikacja przepisu art. 6 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 344 z późn. zm.), która polegać miała na dodaniu inwestycji wiatrowych do katalogu celów publicznych. W ocenie krytykujących posunięcie to mogłoby prowadzić do wywłaszczeń nieruchomości na rzecz Skarbu Państwa albo jednostek samorządu terytorialnego pod inwestycje w elektrownie wiatrowe. Projektowane zmiany w zakresie elektrowni wiatrowych i związane z nimi kontrowersje ostatecznie przepadły, a rząd zapowiedział pracę nad nowym projektem.

Czy najnowsze zmiany uwolnią branżę wiatrakową?

W zapowiedzi Projektu nowelizacji wskazano, że obecne przepisy nie spełniają oczekiwań dotyczących efektywnego wspierania rozwoju LEW, co wymaga kompleksowych zmian. Minister Klimatu i Środowiska (MKiŚ) wskazuje nadto, że dotychczasowe regulacje, zawarte w Specustawie wiatrakowej były niewystarczające dla dynamicznego rozwoju LEW. W związku z tym, aby sprostać prognozowanemu wzrostowi udziału OZE w elektroenergetyce do 50% w 2030 r., konieczne są zmiany legislacyjne, które wpłyną w znaczącym stopniu na rozwój tego sektora.

Projekt nowelizacji ustawy obejmuje szeroki zakres zmian, w tym m.in.:

  • modyfikacja zasad lokalizowania elektrowni wiatrowych poprzez całkowite zniesienie generalnej zasady 10H czy zmiana zasad lokalizowania od parków narodowych oraz od rezerwatów i obszarów Natura 2000 polegająca na ustaleniu minimalnej odległości wyrażonej w metrach;
  • nowa wzajemna i minimalna odległość między instalacjami LEW, a zabudową mieszkaniową ustalona na poziomie 500 m;
  • uregulowanie możliwości zlokalizowania elektrowni wiatrowej na podstawie szczególnego rodzaju miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, jakim jest zintegrowany plan inwestycyjny;
  • usprawnienie regulacyjne funkcjonowania mechanizmu udostępnienia co najmniej 10% mocy elektrowni wiatrowej zainteresowanym mieszkańcom korzystających z wytwarzanej energii w formule prosumenta wirtualnego lub kooperatyw energetycznych.

Zgodnie z opublikowanymi założeniami zakaz budowy turbin wiatrowych w odległości mniejszej niż 10-krotność wysokości turbiny ma zostać zniesiony na rzecz zasady 500 m jako nowa odległość między turbinami a zabudową mieszkalną.

Zmiany w innych ustawach

Przedstawione w Projekcie nowelizacji zmiany dotykają nie tylko Specustawy wiatrakowej. MKiŚ przewiduje także stosowne modyfikacje w ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm.) (Ustawa OZE). Chodzi chociażby o umożliwienie operatorowi rozliczeń energii odnawialnej weryfikacji danych producentów energii z biogazu rolniczego.

Ponadto w zapowiedzi Projektu nowelizacji wskazano, że przepisy dotyczące biogazu wymagają dostosowania do realiów, bowiem w obecnym kształcie nie uwzględniają chociażby specyfiki funkcjonowania sektora biogazu oraz jego transportu. Zmiany mają również polegać na wprowadzeniu definicji gazociągu bezpośredniego biogazu oraz nałożenia obowiązku prowadzenia wykazu tych gazociągów przez Prezesa URE.

Wreszcie trzeba odnotować, że Projekt nowelizacji ma wprowadzić wsparcia dla produkcji biometanu w instalacjach OZE o mocy powyżej 1 MW. Chodzi o aukcyjny system wsparcia, za funkcjonowanie którego odpowiedzialny będzie Prezes URE. Wsparcie będzie dostępne dla wytwórców biometanu w instalacjach OZE, którzy wprowadzają to paliwo gazowe do sieci gazowej, a okres wsparcia wyniesie maksymalnie 20 lat.

***

Planowany termin przyjęcia Projektu nowelizacji przez Radę Ministrów to III kwartał 2024 r. W toku prac rządowych i parlamentarnych spodziewać się można dyskusji nad ostateczną treścią nowych przepisów Specustawy wiatrakowej oraz innych rozwiązań. Niezależnie od ostatecznego wyniku prac koncepcyjnych w zakresie LEW, na pochwałę zasługuje podjęcie przez Ministra Klimatu i Środowiska zagadnienia systemu wsparcia dla instalacji OZE wytwarzających biometan o mocy większej niż 1 MW. Zaproponowane rozwiązanie nie jest wolne od wad, jednak daje nadzieję na rozwiązanie pewnych praktycznych problemów.

Autor: Kacper Tobiś, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Rola sieci dystrybucyjnych i przesyłowych we wspieraniu produkcji oraz dystrybucji energii z OZE

Aktualności, Energetyka, OZE, , , , Możliwość komentowania Rola sieci dystrybucyjnych i przesyłowych we wspieraniu produkcji oraz dystrybucji energii z OZE została wyłączona

W dniach 18-19 kwietnia 2024 r. w The Westin Warsaw Hotel odbędzie się 39. EuroPOWER & 9.OZE POWER – konferencja, na której eksperci omówią zmiany na rynku energetycznym w kontekście zrównoważonego rozwoju, energetycznej rewolucji cyfrowej oraz energetyki jądrowej. Agenda kongresu oraz zapisy:  https://konferencjaeuropower.pl/lp/lpm/

W niniejszym artykule przedstawiamy kilka ważnych zagadnień, które staną się przedmiotem dyskusji prelegentów podczas kwietniowego wydarzenia, na które już dziś serdecznie Państwa zapraszamy!

  • Aby zapewnić efektywność i zrównoważony rozwój w sektorze energetycznym, niezbędne jest wdrożenie strategii opartej na modernizacji infrastruktury sieciowej, rozwijaniu smart grids oraz wspieraniu systemów magazynowania energii. Istotne jest również stworzenie korzystnego środowiska regulacyjnego, które poprzez uproszczenie procedur przyłączeniowych i wprowadzenie zachęt ekonomicznych, będzie wspierać inwestycje w zieloną energię i technologie wspierające zrównoważony rozwój energetyczny.
  • Kompleksowa modernizacja infrastruktury sieciowej jest kluczowa dla transformacji polskiego sektora energetycznego w kierunku większej efektywności i integracji OZE. Rozwój strategicznych inwestycji przyłączeniowych oraz inteligentnych sieci umożliwi nie tylko monitorowanie i kontrolę przepływów energii w czasie rzeczywistym, ale także większą przepustowość sieci oraz jej niezawodność.
  • Na drodze do integracji OZE z siecią elektroenergetyczną stoi szereg wyzwań technicznych i regulacyjnych. Te pierwsze związane są przede wszystkim ze zmiennym charakterem produkcji energii ze źródeł takich jak wiatr i słońce, co stwarza trudności w utrzymaniu stabilności i niezawodności dostaw energii. Z kolei wyzwania regulacyjne dotyczą w dużej mierze konieczności stworzenia sprzyjających ram prawnych wspierających rozwój i integrację OZE z istniejącą siecią energetyczną.

Strategia dla osiągnięcia efektywności i zrównoważonego rozwoju w sektorze energetycznym

Aby sprostać wyzwaniom transformacji sieci dystrybucyjnych i zapewnić efektywność oraz zrównoważony rozwój w sektorze energetycznym, konieczne jest przyjęcie wielowymiarowej strategii. Na pierwszym planie musi znaleźć się intensyfikacja inwestycji w modernizację infrastruktury sieciowej, aby umożliwić integrację rosnącej liczby źródeł odnawialnych oraz zarządzanie zwiększonymi i bardziej zmiennymi przepływami energii. Kluczowym elementem jest rozwój i implementacja inteligentnych sieci (smart grids), które umożliwią efektywne monitorowanie, analizę i zarządzanie przepływem energii w czasie rzeczywistym. Należy także wspierać rozwój systemów magazynowania energii, które pełnią kluczową rolę w balansowaniu produkcji i konsumpcji energii, zwłaszcza w kontekście nieregularnej produkcji z OZE.

Z punktu widzenia regulacyjnego, konieczne jest stworzenie środowiska zachęcającego do rozwoju i inwestycji w zieloną energię oraz infrastrukturę towarzyszącą. Dlatego ważne jest uproszczenie procedur przyłączeniowych dla nowych instalacji OZE, a także wprowadzenie motywujących mechanizmów taryfowych dla energii odnawialnej oraz ulg podatkowych dla inwestycji w technologie wspierające zrównoważony rozwój energetyczny. Należy podkreślić, że zmiany prawne powinny wspierać sprawiedliwą transformację sieci dystrybucyjnych, z naciskiem na maksymalizację wykorzystania istniejących zasobów sieciowych. W tym kontekście, operatorzy systemów dystrybucyjnych (OSD) powinni uzyskać możliwość bardziej elastycznego podejścia do ustalania warunków przyłączenia do sieci, z możliwością dostosowania parametrów jakościowych dostarczania energii elektrycznej w sposób akceptowalny dla przyłączanych podmiotów. Z kolei, rozwiązania takie jak linia bezpośrednia, cable pooling, instalacje hybrydowe z udziałem magazynów energii, ułatwienia w przyłączaniu magazynów energii do sieci czy możliwość przekroczenia mocy zainstalowanej instalacji OZE ponad moc przyłączeniową mogą znacząco zwiększyć zdolności przesyłowe sieci dystrybucyjnych.

Modernizacja infrastruktury energetycznej w Polsce

Transformacja polskiego sektora energetycznego wymaga kompleksowej modernizacji obecnej infrastruktury sieciowej. W tym kontekście kluczowe są przekształcenie tradycyjnych, pasywnych sieci w aktywne, dwukierunkowe systemy transmisji energii elektrycznej, a także zoptymalizowanie ich pracy poprzez inwestycje w cyfryzację i automatyzację, w tym rozwój usług smart grid oraz realizację strategicznych inwestycji przyłączeniowych. Rozwój inteligentnych sieci obejmuje m.in. wdrożenie inteligentnych liczników energii, zaawansowanych systemów zarządzania dystrybucją (ADMS), systemów zarządzania energią (EMS) oraz platform do zarządzania danymi z urządzeń (DERMS) dla zasobów rozproszonych. W rezultacie możliwe stanie się nie tylko monitorowanie i kontrolowanie przepływów energii w czasie rzeczywistym, ale także predykcja produkcji i zapotrzebowania, co umożliwi lepszą alokację zasobów i minimalizację strat w sieci. Z kolei rozwój inwestycji przyłączeniowych umożliwi obsługę coraz większej liczby odbiorców, a także nowe, duże projekty OZE, takie jak farmy wiatrowe czy fotowoltaiczne. Inwestycje w nowe linie przesyłowe, stacje transformatorowe, systemy magazynowania energii oraz infrastrukturę niezbędną do integracji systemów prosumenckich nie tylko zwiększą przepustowość sieci, ale także zapewnią jej większą niezawodność i odporność na awarie.

Integracja OZE z siecią energetyczną – wyzwania techniczne i regulacyjne

Integracja odnawialnych źródeł energii w sieci energetycznej stawia szereg wyzwań technicznych i regulacyjnych, które wymagają kompleksowego podejścia oraz innowacyjnych rozwiązań. Na poziomie technicznym, głównym wyzwaniem jest niestabilność i zmienny charakter produkcji zielonej energii, przede wszystkim słonecznej i wiatrowej, co wymaga od operatorów systemów dystrybucyjnych zastosowania zaawansowanych technologii prognozowania i zarządzania siecią. Dodatkowo, integracja rosnącej liczby rozproszonych źródeł wytwarzania energii wymaga rozbudowy i modernizacji istniejącej infrastruktury sieciowej, aby umożliwić dwukierunkowy przepływ energii i efektywne jej dystrybuowanie od punktów generacji do odbiorców. Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie odpowiedniej przepustowości sieci, umożliwiającej przyjęcie większych ilości energii z OZE, co może wymagać znacznych inwestycji w rozbudowę linii przesyłowych i stacji transformatorowych. Wreszcie, rozwój OZE stawia przed Polską wyzwanie integracji nowych technologii magazynowania energii, które mogą łagodzić problem nieregularnej produkcji. Co więcej, cyfryzacja i automatyzacja sieci energetycznej wymagają stałego podnoszenia standardów cyberbezpieczeństwa, aby chronić infrastrukturę cyfrową przed potencjalnymi zagrożeniami. W rezultacie, w nadchodzących latach konieczne są nie tylko duże inwestycje w nowe technologie i infrastrukturę sieciową, ale także rozwijanie nowych kompetencji i modeli biznesowych, które będą wspierać integrację OZE oraz zapewnią stabilność i bezpieczeństwo dostaw energii w nowej rzeczywistości energetycznej. Na poziomie regulacyjnym, kluczowe dla ułatwienia integracji odnawialnych źródeł energii w Polsce są przemyślane zmiany prawne, które będą wspierały cały proces od inicjacji do finalizacji wdrożeń energetycznych opartych na zielonych technologiach. Na pierwszy plan wysuwa się konieczność stworzenia stabilnych i przewidywalnych ram prawnych, które zachęcą do inwestycji w OZE oraz umożliwią ich efektywną integrację z istniejącym systemem energetycznym. Regulacje te muszą obejmować klarowne zasady przyłączania nowych instalacji OZE do sieci, transparentne mechanizmy rozliczeniowe dla energii produkowanej przez prosumentów, oraz odpowiednie mechanizmy wsparcia finansowego, takie jak dotacje, ulgi podatkowe czy systemy taryfowe. Kolejnym wyzwaniem jest zapewnienie równego dostępu do sieci dla wszystkich producentów energii, co wymaga od regulatorów zrównoważenia interesów dużych producentów energii oraz mniejszych podmiotów i indywidualnych prosumentów. Ponadto, regulacje muszą uwzględniać potrzebę modernizacji i rozbudowy infrastruktury sieciowej, aby mogła ona efektywnie obsługiwać zwiększone przepływy energii z OZE, co wiąże się z koniecznością znalezienia odpowiedniego modelu finansowania tych inwestycji. Wyzwaniem jest również dostosowanie przepisów dotyczących bezpieczeństwa i stabilności systemu energetycznego do nowej rzeczywistości, w której znaczący udział mają źródła o zmiennym charakterze produkcji. Odpowiednie regulacje muszą promować nie tylko rozwój OZE, ale również zapewnić wysoki poziom niezawodności dostaw energii i bezpieczeństwa systemu energetycznego. Sprostanie tym wyzwaniom regulacyjnym będzie miało kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów związanych z zieloną transformacją i budowy zrównoważonego systemu energetycznego w Polsce.

Gwarancje pochodzenia dla biometanu? Teraz już tak

Aktualności, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Samorządy, , , , , Możliwość komentowania Gwarancje pochodzenia dla biometanu? Teraz już tak została wyłączona

31 sierpnia 2023 r. w Dzienniku Ustaw opublikowana została ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2023 poz. 1762, Nowelizacja). Nowelizacja w znacznym stopniu wpłynęła na treść ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1436 z późn. zm., Ustawa OZE), gdyż jednym z jej głównych celów było implementowanie do polskiego porządku prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz. U. UE. L. z 2018 r. Nr 328, str. 82 z późn. zm., RED II).

Znaczna część przepisów Nowelizacji weszła w życie i obowiązuje już od 1 października 2023 r. Z uwagi jednak na swoją obszerność przepisy wchodziły w życie partiami, a konkretne wyjątki wraz z datą przedstawione zostały w art. 50 Nowelizacji. Do szczególnie interesujących zmian doszło wraz z początkiem 2024 r., kiedy to przemodelowano dotychczasowy system gwarancji pochodzenia.

Gwarancje pochodzenia – zmiany podstawowe

Zgodnie z art. 120 ust. 1 Ustawy OZE przed Nowelizacją gwarancja pochodzenia była dokumentem poświadczającym odbiorcy końcowemu wartości środowiskowe wynikające z unikniętej emisji gazów cieplarnianych oraz że określona w tym dokumencie ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii (OZE) w instalacjach OZE. Po wejściu w życie Nowelizacji za wiele w tym przedmiocie się nie zmieniło, jednak, co ważne, zmieniły się nośniki energii, dla których gwarancje pochodzenia mogą zostać wydane.

Otóż w RED II zobowiązano państwa członkowskie do wprowadzenia systemów wydawania dokumentów potwierdzających odnawialność różnych postaci energii (energii elektrycznej, gazów oraz ciepła). Do 2024 r. Ustawa OZE zawierała przepisy, które upoważniały jedynie do uzyskania gwarancji pochodzenia dla energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych (OZE). Od tego roku gwarancje pochodzenia mogą uzyskać także producenci biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego, biogazu oraz biogazu rolniczego

Jak wskazuje art. 120 ust. 3 Ustawy OZE gwarancje pochodzenia są zbywalne, mimo iż nie wynikają z nich prawa majątkowe. Odróżnia je to od świadectw pochodzenia i wskazać należy, że mają one jedynie informacyjny charakter. Wydanie i zbycie gwarancji pochodzenia następuje rozdzielnie od korzystania z mechanizmów i instrumentów wspierających wytwarzanie energii oraz nie stanowi pomocy publicznej. Zbycie takich gwarancji następuje także niezależnie od obrotu prawami majątkowymi wynikającymi ze świadectw pochodzenia.

Tryb uzyskania gwarancji pochodzenia

Gwarancje pochodzenia wydaje się w postaci elektronicznej na pisemny wniosek producenta energii elektrycznej, biometanu, ciepła albo chłodu, wodoru odnawialnego, biogazu lub biogazu rolniczego, wytworzonych z odnawialnych źródeł energii, z wyłączeniem mikroinstalacji. Zasadą jest, zgodnie z przepisami art. 121 Ustawy OZE, że wniosek taki kieruje się do przedsiębiorstwa zarządzającego infrastrukturą służącą do transportu danego nośnika energii. Przykładowo w przypadku biometanu taki wniosek składa się do operatora systemu dystrybucyjnego lub przesyłowego gazowego, na obszarze którego przyłączono instalację OZE i do którego sieci wprowadzono biometan. Jeżeli jednak transport ma następować w inny sposób niż przez sieci gazowe, wniosek należy złożyć do jednostki posiadającej akredytację Polskiego Centrum Akredytacji w zakresie potwierdzania danych oraz informacji zawartych we wniosku.

Identyczna sytuacja jak wyżej ma miejsce przy wniosku w zakresie wodoru odnawialnego. Gdy chodzi o uzyskanie gwarancji pochodzenia dla ciepła albo chłodu, wniosek należy złożyć do przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłem lub dystrybucją, do którego przyłączono instalację OZE, chyba że wytwórcą jest samo przedsiębiorstwo – w takim przypadku wniosek kieruje się do wspomnianej jednostki akredytowanej. Gdy zaś chodzi o wydawanie gwarancji pochodzenia dla energii elektrycznej, sytuacja nie ulega zmianie w stosunku do poprzednich rozwiązań.

Termin na złożenie wniosku w każdym z przypadków wynosi 30 dni od zakończenia wytwarzania ilości, której wniosek dotyczy. Wymogi formalne wniosku przedstawione zostały w art. 121 ust. 3 Ustawy OZE. Istotną kwestią jest okres, w którym energia została wyprodukowana – nie może być on dłuższy niż 6 miesięcy. W tym miejscu warto powtórzyć za Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE), że w Nowelizacji nie przewidziano okresu przejściowego, dlatego wnioski o wydanie gwarancji pochodzenia złożone do właściwego operatora systemu elektroenergetycznego przed wejściem w życie nowych regulacji, tj. do 31 grudnia 2023 r., mogą obejmować okres dłuższy niż 6 miesięcy. Natomiast wnioski, które wpłyną do operatora po 31 grudnia 2023 r. mogą wskazywać maksymalnie sześciomiesięczny okres wytworzenia.

Wydawanie, odmawianie wydawania i umarzanie gwarancji pochodzenia

Podmioty, do których został złożony wniosek o wydanie gwarancji pochodzenia, po sprawdzeniu go, przekazują komplet dokumentów do Prezesa URE, który w terminie 30 dni od dnia przekazania wydaje gwarancję pochodzenia. Jeśli jednak złożony wniosek zawiera błędy lub posiada braki, Prezes URE wzywa wnioskodawcę do uzupełnienia lub ich usunięcia pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania. Co ciekawe, art. 121 ust. 4 Ustawy OZE określa, że do wydawania dokumentu, jakim jest gwarancja pochodzenia, zastosowanie znajdą przepisy o wydawaniu zaświadczeń z działu VII ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 775 z późn. zm.).

Prezes URE może odmówić wydania lub uznania gwarancji pochodzenia, o czym mówi art. 125 Ustawy OZE. Odmowa wydania następuje, jeśli wniosek o wydanie gwarancji zostanie złożony po terminie, natomiast odmowa uznania gwarancji zachodzi, gdy powstają wątpliwości co do autentyczności lub wiarygodności gwarancji. Czynność ta następuje w drodze wydanego postanowienia, na które przysługuje zażalenie w terminie 7 dni od doręczenia.

Zgodnie z art. 124 ust. 3 Ustawy OZE Prezes URE przekazuje informacje o wydanych oraz uznanych gwarancjach pochodzenia do Towarowej Giełdy Energii, która, jak określa art. 124 ust. 1 Ustawy OZE, prowadzi rejestr gwarancji pochodzenia. Dotychczasowe przepisy dotyczące rejestru gwarancji pochodzenia nie uległy istotnym zmianom.

Gwarancja traci ważność po umorzeniu i uzyskaniu potwierdzenia takiego umorzenia w celu poinformowania odbiorcy końcowego o pochodzeniu energii, dla której wydano gwarancję pochodzenia. Posiadacz gwarancji pochodzenia dokonuje umorzenia poprzez złożenie w rejestrze gwarancji pochodzenia dyspozycji umorzenia. Umorzenie potwierdza się temu podmiotowi w terminie 10 dni roboczych od dnia wpłynięcia wniosku. Okres ważności gwarancji pochodzenia ustalono na 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania danej jednostki energii w OZE. Zostaje ona umorzona w terminie 18 miesięcy po dacie wyprodukowania jednostki energii. Jeśli nie dojdzie do umorzenia przed upływem tego okresu, wygasa.

Uznanie gwarancji pochodzenia wydanej w innym państwie

Nowelizacja wprowadza także zmiany w zakresie przepisów art. 123 Ustawy OZE dotyczących uznania gwarancji pochodzenia wydanej w innym państwie. Niezmieniony pozostaje przepis art. 123 ust. 1 Ustawy OZE, który określa, że Prezes URE, na pisemny wniosek podmiotu, uznaje gwarancję pochodzenia wydaną w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub państwie członkowskim Wspólnoty Energetycznej. Odmowa uznania może nastąpić wyłącznie w przypadku, gdy wystąpią uzasadnione wątpliwości co do autentyczności lub wiarygodności gwarancji (art. 123 ust. 2 Ustawy OZE), zaś o przyczynach odmowy Prezes URE powiadamia Komisję Europejską (art. 123 ust. 3 Ustawy OZE). Przepis art. 123 ust. 4 Ustawy OZE przesądza, że gwarancja pochodzenia jest ważna przez okres 12 miesięcy od dnia zakończenia wytwarzania energii elektrycznej, na którą została wydana.

Nowelizacja dodaje do art. 123 Ustawy OZE przepisy ust. 5-8. Art. 123 ust. 5 Ustawy OZE określa, że bez uznania gwarancji pochodzenia, wydanej w innym państwie, nie ma możliwości wpisania gwarancji pochodzenia do rejestru. Istotniejsze są jednak dalsze przepisy, które pozwalają Prezesowi URE przystąpić do stowarzyszenia Association of Issuing Bodies zrzeszającego organy wydające gwarancje pochodzenia. Działanie to umożliwi synchronizację polskiego rejestru z tym prowadzonym przez stowarzyszenie, a tym samym możliwość międzynarodowego obrotu polskimi gwarancjami pochodzenia.

***

Opisane wyżej zmiany są bardzo istotne, gdyż sprawiają, że wykorzystanie odnawialnych gazów czy ciepła albo chłodu z OZE będzie wizerunkowo równoznaczne wykorzystywaniu odnawialnej energii elektrycznej. System gwarancji pochodzenia w obecnym kształcie jest dostępny dla wszystkich przedsiębiorstw, które zużywają energię pod różnymi postaciami oraz są zainteresowane wykazaniem, że w swojej działalności starają się uwzględniać cele związane ze zmianami klimatycznymi.

Ponadto wskazane zmiany mogą przyczynić się do jeszcze większej opłacalności obrotu gwarancjami pochodzenia. Chodzi o możliwość włączenia Prezesa URE w struktury Association of Issuing Bodies. Pozwoli to na większe otwarcie naszego rynku gwarancji pochodzenia na rynki europejskie, co może pozwolić m.in. zwiększyć wolumen obrotu gwarancjami pochodzenia czy podwyższyć ich ceny.

Autorka: Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

GREEN GAS POLAND 2023

Aktualności, , , , , Możliwość komentowania GREEN GAS POLAND 2023 została wyłączona

Green Gas Poland to jedyna konferencja branżowa organizowana przez pracodawców branży biogazowo-biometanowej. Green Gas Poland 2023 przyniosło duży sukces merytoryczny poprzez podjęcie tematyki w dużej mierze niepowtarzalnej i nie spotykanej na innych konferencjach w tym zakresie. Zagadnienia branżowych centrów umiejętności, międzynarodowych projektów Erasmus+ czy zapobiegania ekoterroryzmowi były świetnymi wyróżnikami tegorocznej konferencji Unii Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI).

Green Gas Poland 2023 rozpoczęło się trzema prezentacjami legislacyjnymi, w których renomowani prawnicy przedstawiali poszczególne aspekty ustaw i rozporządzeń: Maciej Szambelańczyk mówił o nowelizacji Prawa energetycznego i ustawy o OZE, Michał Tarka o przepisach biometanowych uchwalonych i postulowanych, a Marcin Rokosz o specustawie o niektórych biogazowniach rolniczych.

Dopełnieniem prezentacji była debata liderów organizacji branżowych będąca V Forum Biogazu i Biometanu. W jego ramach Dariusz Bojsza (Inicjatywa dla Środowiska Energii i Ekomobilności), Mariusz Gołacki (Polskie Stowarzyszenie Producentów Biogazu Rolniczego), Przemysław Krawczyk (grupa robocza ds. biogazu i biometanu w Radzie OZE Konfederacji Lewiatan), Marcin Laskowski (Polska Izba Gospodarcza Energetyki Odnawialnej i Rozproszonej) i Artur Zawisza (UPEBBI) rozpatrywali wydarzenia branżowe roku mijającego i zgłaszali postulaty na rok nadchodzący. Dominowały nastroje krytyczne wobec polityki biogazowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska, a na ich uzasadnienie przytaczany był wzrost mocy instalacji biogazowych w latach 2007-15 z 45 MW do 212 MW, zaś w latach 2015-22 z 212 MW tylko do 276 MW. Wynika z tego, że dobrej zmiany w biogazownictwie nie było, a w istocie nastąpił zastój inwestycyjny powodowany błędną polityką regulacyjną. 

Uwagę uczestników przyciągnęły nowe inicjatywy w środowisku biogazowo-biometanowym. Szczególnie cenne jest powstające branżowe centrum umiejętności (BCU) w dziedzinie bioenergetyki, które kształcić będzie kadry zawodowe dla branży. BCU finansowane jest w kwocie circa 12 milionów złotych przez Fundację Rozwoju Systemu Edukacji, a budowane jest w Centrum Kształcenia Rolniczego w Jabłoniu na Lubelszczyźnie. Partnerami merytorycznymi są UPEBBI (partner obowiązkowy) i Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie (partner dodatkowy). Kształt przyszłej edukacji uczniów, nauczycieli i innych osób dorosłych przedstawiała prof. Alina Kowalczyk-Juśko jako czołowy w kraju ekspert biogazowy i lider zespołu przygotowującego ścieżki edukacyjne w zakresie bioenergetyki.

Międzynarodowy projekt „Kształcenie kadr dla europejskiego sektora biogazu” to wspólna inicjatywa UPEBBI oraz Česká bioplynová asociace (Czechy) i Latvijas Biogāzes asociācija (Łotwa). W ramach programu Erasmus+ trzy organizacje branżowe opracują europejskie standardy w kształceniu pracowników biogazowni i kurs zawodowy podnoszący kwalifikacje do podjęcia pracy w branży biogazowej oraz przeprowadzą pilotażowe wdrożenie kursu do działalności partnerów oraz instytucji stowarzyszonych – szkół zawodowych oraz przedsiębiorstw biogazowych.

Dużym osiągnięciem UPEBBI jest powołanie po raz pierwszy w ponad 10-letniej historii Rady Konsultacyjnej składającej się z kilkunastu profesorów i doktorów pracujących naukowo w szkołach wyższych i instytutach badawczych, a specjalizujących się w zagadnieniach biogazowych i im towarzyszącym. Podczas Green Gas Poland 2023 głos zabrali z referatami naukowymi prof. Krzysztof Biernat, prof. Grzegorz Wałowski, prof. Wirginia Tomczak i dr inż. Sławomir Żak.

Bardzo różnorodny był blok finansowy koncentrujący się na trzech różnych źródłach finansowania inwestycji biogazowych. Beata Matecka (prezes Grupy Kapitałowej „Business Consulting Group”) wraz ze swym zespołem referowała dofinansowania ze środków unijnych i krajowych w postaci grantów i pożyczek, dr inż. Zsuzsanna Iwanicka (główny inżynier ekolog BOŚ) definiowała bankowalność projektów ubiegających się o kredyty, a Piotr Gębala (prezes GPW Ventures) dokonał pierwszej publicznej prezentacji funduszu inwestycyjnego powołanego wspólnie przez Giełdę Papierów Wartościowych i Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa, co jest absolutnym novum na rynku inwestycyjnym wokół obszarów wiejskich.

Głos zabrali prezesi trzech spółek nagrodzonych dorocznymi nagrodami branżowymi. Dostawcą Roku 2023 została Biogas System SA, a statuetkę odebrał prezes Marcin Białek. Jak argumentował prezes UPEBBI Artur Zawisza, „tegoroczny biogazowy dostawca roku dynamicznie wchodzi na rynek biogazowy, wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie inżynierskie, konstrukcyjne i wykonawcze”.  PGNiG BioEvolution sp. z o.o. z Grupy Kapitałowej Orlen otrzymała nagrodę Biogazownie Roku 2023 (ex aequo z Polską Grupą Biogazową SA), a statuetkę odebrał prezes Leszek Mańk. Jak mówił prezes UPEBBI Artur Zawisza, tym razem nie nagradzano pojedynczej biogazowni, ale spółkę prowadzącą sieć biogazowni, a jednocześnie realizującą potężny program inwestycyjny w ramach Strategii Grupy Orlen. Polska Grupa Biogazowa SA otrzymała nagrodę Biogazownie Roku 2023 (ex aequo z PGNiG BioEvolution sp. z o.o.), a statuetkę odebrał prezes PGB Serwis Tomasz Włodarczyk. Jak mówił prezes UPEBBI Artur Zawisza, tym razem nie nagradzano pojedynczej biogazowni, ale spółkę prowadzącą największą w kraju sieć biogazowni składającą się z 18 instalacji.   

Bardzo inspirujące było wystąpienie Anety Więckiej z Narodowego Centrum Badań i Rozwoju kierującej przedsięwzięciem „Elektrociepłownia w lokalnym systemie energetycznym”, w ramach którego biogazownia położona w pobliżu Sokołowa Podlaskiego  ma zapewniać circa 40% zapotrzebowania na ciepło tego miasta powiatowego. Głosy towarzyszące padły ze strony Jakuba i Macieja Ufnalów jako prezesa i wiceprezesa spółki koordynującej prace konsorcjum pięciu firm budujących instalację biogazową. Równolegle i w nawiązaniu do tego przykładu UPEBBI podpisała list intencyjny ze spółką społecznej inicjatywy mieszkaniowej z województwa łódzkiego SIM KZN Reymontowski dotyczący prac nad realizacją analogicznych projektów grzewczych, w których energia cieplna z biogazowni ogrzewa budynki mieszkalne.

Wiele nowych wątków wniosły wystąpienia Franciszka Nowaka jako prezesa Polskiego Towarzystwa Rolniczego i inwestora biogazowego mówiącego o inwestycjach na terenach rolnictwa wielkoobszarowego, Mirosława Kreczmana jako brokera ubezpieczeniowego od lat specjalizującego się w branży biogazowej i Mieszko Mroza z firmy będącej dealerem aut KIA odnoszącego się do przyszłości aut elektrycznych w kontekście energii pozyskiwanej z biogazu.

Duża uwagę słuchaczy przykuło wystąpienie dra Grzegorza Chociana z ekoterroryzmem jako tematem wywoławczym. Mówca jako prezes Fundacji Konstruktywnej Ekologii Ecoprobono przeanalizował tematykę zagrożeń inwestycji ze względów środowiskowych, a jako prezes spółki Ekoton przedstawił profesjonalną ofertę dla rynku biogazowo-biometanowego w postaci wykonania analizy tzw. hipoteki środowiskowej na specjalne zamówienie inwestora.  

Podczas branżowej roboczej kolacji wręczono główną doroczną nagrodę, czyli tytuł Ambasadora Biogazu. Na ten tytuł bez wątpienia zasłużył pełnomocnik rządu ds. transformacji energetycznej obszarów wiejskich w osobie wiceministra rolnictwa i rozwoju wsi Janusza Kowalskiego. Ambasador Biogazu 2023 w szczególności zasłużył się przygotowaną w jego ministerialnym zespole tzw. specustawą o biogazowniach rolniczych, a przyjętą jednogłośnie w Sejmie i Senacie. Specustawa została przygotowana we współpracy z branżą reprezentowaną przez Porozumienie dla Biogazu i Biometanu oraz uwzględniała wiele z branżowych rekomendacji. Odbierający nagrodę Janusz Kowalski podziękował branży za kilkunastomiesięczną współpracę, wspieranie jego wysiłków na każdym etapie procesu legislacyjnego i wyrażone wobec niego podziękowanie za dynamikę działań. Zapowiedział także kontynuację swego zaangażowania w tematykę biogazowa i biometanową w przyszłej kadencji parlamentu poprzez powołanie zespołu parlamentarnego zainteresowanego bioenergetyką.

Po raz pierwszy UPEBBI przyznała nagrodę Portalu Biogazowego Roku, którą został wyróżniony portal ozeon.com.pl będący emanacją wysokojakościowego kwartalnika „OZEON”. Nagrodę dla Portalu Biogazowego 2023 odebrał jego redaktor naczelny Krzysztof Stawnicki i powiedział do zebranych: „wśród czytelników czasopisma mamy ponad 2000 odbiorców instytucjonalnych poznanych osobiście. Dodatkowo poprzez serwis internetowy docieramy do 50 000 odbiorców zainteresowanych ekologią. „OZEON” jest także patronem IX Międzynarodowego Kongresu Eko Forum, a w dniach 15 – 17 czerwca 2023 roku do Supraśla w województwie podlaskim przyjadą przedstawiciele rządu, biznesu, samorządów, ośrodków analitycznych i kół eksperckich”.