Komisja Europejska

Plan REPowerEU

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Plan REPowerEU została wyłączona

Z uwagi na inwazję Rosji na Ukrainę i związany z nią unijny system sankcji na przywóz węgla i ropy naftowej z Rosji oraz wstrzymanie dostaw gazu ziemnego dostarczanego do Polski i Bułgarii, konieczne stało się dalsze zmniejszanie zależności Unii Europejskiej od rosyjskich paliw kopalnych. W tym celu Komisja Europejska dnia 18 maja 2022 r. wydała komunikat do Parlamentu Europejskiego, Rady Europejskiej, Rady Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów „Plan REPower” (dalej: „REPowerEU”). Przewidziane w ramach tego komunikatu działania mają jednocześnie dążyć do przyspieszenia transformacji energetycznej, stanowiąc uzupełnienie pakietu „Gotowi na 55”. Cele REPowerEU obejmują następujące sfery:

  • Oszczędności energii,
  • Dywersyfikację dostaw,
  • Szybkie zastąpienie paliw kopalnych dzięki przyspieszeniu transformacji Europy w kierunku czystej energii,
  • Inteligentne łączenie inwestycji i reform,
  • Wzmocnienie gotowości.

Oszczędności energii

Podjęcie działań w tym zakresie uważane jest za najszybszy i najtańszy sposób przeciwdziałania kryzysowi energetycznemu. Jest on kluczowy dla najbliższych, określonych przez Komisję jako „krytycznych”, miesięcy.

Komisja proponuje przede wszystkim zwiększenie do 13 % wiążącego celu określonego w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/27/UE z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej, zmiany dyrektyw 2009/125/WE i 2010/30/UE oraz uchylenia dyrektyw 2004/8/WE i 2006/32/WE. W związku z powyższym Komisja wezwała Parlament i Radę do umożliwienia dodatkowych oszczędności energii i zwiększenia efektywności energetycznej budynków w ramach dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/31/UE z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków oraz procedowanego obecnie projektu rozporządzenia ustanawiającego ramy ustalania wymogów dotyczących ekoprojektu dla zrównoważonych produktów i uchylającego dyrektywę 2009/125/WE.

Natychmiastowe działania zmierzające do zwiększenia oszczędności energii mają zostać podjęte przez Państwa Członkowskie – wzywane są one do wykorzystywania takich środków wspierających, zachęcających do zakupu bardziej efektywnych urządzeń, jak np. obniżone stawki VAT na wysokoefektywne systemy grzewcze i izolację budynków. Na poziomie lokalnym znaczenie mają też programy podnoszenia świadomości i informowania oraz programy wsparcia, audyty energetyczne i plany zarządzania energią, deklarowanie celów w zakresie oszczędności oraz zapewnienie zaangażowanie mieszkańców. Warto jednak zwrócić uwagę na to, że komunikat, jako akt prawa miękkiego, nie wywołuje wiążących skutków prawnych w stosunku do Państw Członkowskich. Komisja w celu zapewnienia realizacji powyższych działań opublikuje jeszcze w 2022 r. wytyczne dotyczące aktualizacji krajowych planów w dziedzinie energii i klimatu przez Państwa Członkowskie w 2024 r.

Dywersyfikacja importu energii

Komisja zwraca uwagę na to, iż utworzona została już unijna platforma energetyczna na rzecz dobrowolnych wspólnych zakupów gazu, LNG i wodoru, która umożliwia łączenie i strukturyzację popytu. Komisja ma w planach stworzenie nowego, dobrowolnego mechanizmu wspólnych zakupów, w ramach którego możliwe będzie prowadzenie negocjacji i zawieranie umów w imieniu Państw Członkowskich w zakresie połączonego popytu na gaz i wprowadzanie go na rynek na konkurencyjnych zasadach. Regionalne grupy zadaniowe, przez które działałaby nowa platforma, określałyby potrzeby i dywersyfikację wariantów dostaw. Specjalny kanał współpracy z Państwami Członkowskimi służyłby wspólnym zakupom wodoru.

Platforma miałaby szczególne znaczenie dla Państw Członkowskich, których sektor energetyczny jest obecnie zależny od Rosji. Będzie ona wspierała stosunki z państwami Wspólnoty Energetycznej, partnerami Unii Europejskiej w jej bliskim sąsiedztwie i partnerami, którzy zobowiązali się do przestrzegania przepisów rynku wewnętrznego Unii i wspólnego bezpieczeństwa dostaw.

Zastąpienie paliw kopalnych i przyspieszenie transformacji Europy w kierunku czystej energii

Pełne odejście od rosyjskich paliw kopalnych wymaga zwiększenia stosowania energii odnawialnej w sektorze wytwarzania energii elektrycznej, przemyśle, budynkach i transporcie. Komisja przewiduje podwyższenie celu redukcji emisji gazów cieplarnianych do roku 2030 z poziomu 40% do poziomu 45%. W tym zakresie istotną rolę ma pełnić fotowoltaika – cel REPowerEU zakłada, że  do 2025 r. mają zostać zainstalowane nowe panele fotowoltaiczne o mocy ponad 320 GW, a do 2030 r. – o mocy niemal 600 GW. W związku z powyższym Komisja w dniu publikacji komunikatu wydała Unijną strategię na rzecz energii słonecznej. Komisja zobowiązała się też do przedstawienia wymogów dotyczących ekoprojektu i etykietowania energetycznego w odniesieniu do instalacji fotowoltaicznych w pierwszym kwartale 2023 r.

Kolejnym celem REPowerEU jest rozwój zdolności magazynowania energii elektrycznej – w ramach powyższego celu planuje się uznanie magazynów energii za leżące w nadrzędnym interesie publicznym i ułatwienie wydawania pozwoleń na ich wdrażanie.

W procesie wyeliminowania gazu ziemnego, węgla i ropy naftowej z gałęzi przemysłu i transportu kluczową rolę pełni odnawialny wodór. W REPowerEU określono zatem cel na poziomie 10 mln ton wewnętrznej produkcji wodoru odnawialnego i 10 mln ton przywozu wodoru odnawialnego do 2030 r. Komisja proponuje m.in. następujące działania, które mają zmierzać do osiągnięcia tego celu:

  • podwyższenie celów cząstkowych w zakresie paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego do 75% w przemyśle i 5% w transporcie,
  • szybkie zakończenie zmian pakietu dotyczącego rynku wodoru i gazu,
  • dokonanie dopłat uzupełniających do inwestycji w ramach programu „Horyzont Europa” w odniesieniu do Wspólnego Przedsięwzięcia na rzecz Wodoru (200 mln EUR),
  • publikacja dwóch aktów delegowanych dotyczących definicji i produkcji wodoru odnawialnego,
  • wsparcie rozwoju trzech głównych korytarzy przywozu wodoru przez Morze Śródziemne, obszar Morza Północnego i z Ukrainą, gdy będzie to możliwe,
  • nakreślenie do marca 2023 r. wstępnych potrzeb w zakresie infrastruktury wodorowej, na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 347/2013 z dnia 17 kwietnia 2013 r. w sprawie wytycznych dotyczących transeuropejskiej infrastruktury energetycznej, uchylającego decyzję nr 1364/2006/WE oraz zmieniającego rozporządzenia (WE) nr 713/2009, (WE) nr 714/2009 i (WE) nr 715/2009, w procesie, w którym uczestniczyć będą Państwa Członkowskie, krajowe organy regulacyjne, ACER, ENTSO gazu, promotorzy projektów i inne zainteresowane strony,
  • uruchomienie finansowania unijnego w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, polityki spójności i Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (dalej: „RFF”).

Komisja zaznacza jednocześnie, że gaz ziemny zastępowany będzie również przez pozostałe formy wodoru wytwarzanego ze źródeł innych niż kopalne, w szczególności przez wodór uzyskany z wykorzystaniem energetyki jądrowej.

Zmniejszenie przywozu gazu ziemnego z Rosji ma zostać przeprowadzone również dzięki realizacji kolejnego celu ustanowionego w komunikacie – celu zwiększenia zrównoważonej produkcji biometanu do 35 mld m3 do 2030 r. Do realizacji powyższego celu konieczne mają okazać się m.in. następujące działania:

  • ustanowienie przemysłowego partnerstwa biogazu i biometanu w celu stymulowania łańcucha wartości gazów odnawialnych,
  • wprowadzenie dodatkowych środków zachęcających producentów biogazu do tworzenia wspólnot energetycznych,
  • stosowanie zachęt do uzdatniania biogazu w celu uzyskania biometanu,
  • propagowanie dostosowania istniejącej i wdrożenia nowej infrastruktury do transportu większej ilości biometanu przez sieć gazową Unii,
  • ułatwienie dostępu do finansowania oraz uruchomienie finansowania unijnego w ramach instrumentu „Łącząc Europę”, polityki spójności, RRF i wspólnej polityki rolnej.

REPowerEU zakłada również przyspieszenie wdrażania technologii energii wiatrowej oraz indywidualnych pomp ciepła.

Komisja zwraca również uwagę na to, że redukcja zużycia paliw kopalnych jest szczególnie trudna do osiągnięcia w sektorach przemysłu i w transporcie. W tym zakresie kluczową rolę pełnić ma elektryfikacja przemysłu, która rozwijać będzie się wraz z doskonaleniem technologii i wdrażaniem odnawialnych źródeł energii. Komisja zobowiązała się m.in. do wdrożenia specjalnego segmentu REPowerEU w ramach funduszu innowacyjnego wspierającego innowacyjną elektryfikację i zastosowanie zielonego wodoru w przemyśle.

Z kolei w transporcie paliwa kopalne zostaną zastąpione przede wszystkim elektryfikacją i wykorzystaniem wodoru wytworzonego z innych źródeł niż kopalne. W 2023 r. przyjęty ma zostać pakiet legislacyjny dotyczący zazieleniania transportu towarowego.

Komisja w dniu publikacji komunikatu udostępniła też Zalecenie w sprawie przyspieszenia procedur wydawania pozwoleń na projekty dotyczące energii odnawialnej oraz ułatwienia zawierania umów zakupu energii elektrycznej. Dokument ten ma pozwalać na przyspieszenie i uspójnienie procedur krajowych.

Inteligentne inwestycje

W REPowerEU zaznaczono, że szczególnego wsparcia będą obecnie wymagać projekty związane z infrastrukturą gazową. Bezpośrednio wskazano, że poszczególne regiony wymagają „ograniczonej rozbudowy infrastruktury gazowej” – konieczne jest zaspokojenie popytu w Europie Środkowej i Wschodniej (szczególnie korytarz transbałkański – Turcja-Bułgaria-Rumunia oraz korytarz wertykalny – połączenie międzysystemowe Grecja-Bułgaria, połączenie międzysystemowe Rumunia-Bułgaria oraz BRUA), w północnej części Niemiec oraz wzmocnienie południowego korytarza gazowego. Inwestycje te nie mogą jednak stać na przeszkodzie transformacji energetycznej w kierunku gospodarki neutralnej dla klimatu. Finansowe wsparcie mają też otrzymać projekty mające na celu zwiększenie zdolności magazynowych i zdolności poboru gazu.

Dodatkowo Państwom Członkowskim zaleca się dodanie do swoich planów odbudowy i zwiększenia odporności specjalnego rozdziału zawierającego nowe działania mające na celu realizację celów REPowerEU w zakresie dywersyfikacji dostaw energii i zmniejszenia zależności od rosyjskich paliw kopalnych. Komisja wydała wraz z komunikatem zalecenia dla Państw Członkowskich dotyczące polityki energetycznej zgodnej z celami REPowerEU. Powyższe działania powinny być połączone z odpowiednimi reformami na poziomie krajowym.

Plan REPower będzie finansowany z następujących źródeł:

  • RRF,
  • fundusze polityki spójności,
  • Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich,
  • instrument „Łącząc Europę”,
  • fundusz innowacyjny,
  • finansowanie krajowe i unijne na rzecz realizacji celów REPowerEU,
  • krajowe środki polityki budżetowej,
  • inwestycje prywatne,
  • Europejski Bank Inwestycyjny.

Wzmocnienie gotowości

Jako że istnieje prawdopodobieństwo tego, iż magazyny gazu ziemnego w najbliższym czasie nie będą wystarczająco napełnione i popyt na gaz nie zostanie zaspokojony, konieczne jest wzmocnienie gotowości na zakłócenia w dostawach. Komisja wskazuje, że w tym zakresie najważniejsze działania podejmowane mają być przez Państwa Członkowskie – mogą one wdrożyć z wyprzedzeniem komunikat o oszczędności energii w Unii Europejskiej, zaktualizować plany awaryjne, uwzględniając zalecenia zawarte w przeglądzie gotowości przeprowadzonym przez Komisję, zwrócić się do operatorów systemów przesyłowych o przyspieszenie prac technicznych, które mogą zwiększyć możliwości odwrócenia przepływu z zachodu na wschód, do następnej zimy, w tym w odniesieniu do wymogów technicznych dotyczących składu gazu czy zawrzeć zaległe dwustronne porozumienia o solidarności z krajami sąsiadującymi. Środki solidarnościowe, przewidziane już w prawie unijnym, służą w przypadku skrajnego niedoboru gazu. Komisja dodatkowo zamierza sporządzić wytyczne dotyczące kryteriów ustalania priorytetów w odniesieniu do odbiorców nieobjętych ochroną, w szczególności w przemyśle oraz zapewnić pomoc w zakresie opracowania planu redukcji zapotrzebowania w Unii Europejskiej zawierającego zapobiegawcze dobrowolne środki ograniczające, które powinny być gotowe do uruchomienia przed wystąpieniem faktycznej sytuacji kryzysowej. Plan ten zakładałby zaopatrzenie odbiorców chronionych w pierwszej kolejności.

Wnioski – wpływ REPowerEU na sektor gazownictwa

Plany przedstawione w REPowerEU mają dążyć do jeszcze szybszego zastąpienia paliw kopalnych, w tym gazu ziemnego, odnawialną energią elektryczną i wodorem ze źródeł innych niż kopalne. Tym samym rola gazu ziemnego jako paliwa przejściowego zostanie ograniczona. Jednocześnie w celu utrzymania bezpieczeństwa dostaw konieczne będzie ukierunkowanie inwestycji w infrastrukturę gazową. Krajowe zasoby gazu mogą być też wykorzystywane dłużej niż oczekiwano.

Autorka: Julia Fischer, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

***

Zapraszamy do zapoznania się z nowym tekstem opublikowanym na portalu zamówienia.org.pl: Etapy prowadzenia postępowania w trybie podstawowym z możliwością negocjacji i w trybie podstawowym z negocjacjami.

Europejski pakiet wodorowy opublikowany

Aktualności, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Europejski pakiet wodorowy opublikowany została wyłączona

Komisja Europejska opublikowała dzisiaj długo wyczekiwane projekty mające wprowadzić rozwiązania pozwalające na dekarbonizację sektora gazowniczego. Chodzi o dwa projektu aktów prawnych, które mają zastąpić obecnie obowiązujące:

  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 oraz
  • dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotycząca wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającą dyrektywę 2003/55/WE.

Podstawy rynku wodoru

Jak wynika z komunikatu Komisji, celem proponowanych zmian jest stworzenie podstaw rynku wodoru oraz odpowiedniego środowiska dla inwestycji i rozwoju dedykowanej infrastruktury, w tym w ramach handlu z państwami trzecimi. Zasady rynkowe mają zostać wdrożone w dwóch fazach, przed i po 2030 r., a w szczególności mają objąć dostęp do infrastruktury wodorowej, rozdzielnie produkcji i transportu wodoru oraz ustalanie taryf. Ponadto ma zostać utworzona Europejska Sieć Operatorów Sieci Wodorowych, której zadaniami będzie:

  • promowanie rozwijania infrastruktury wodorowej,
  • koordynacja połączeń transgranicznych,
  • tworzenie połączeń międzysystemowych i
  • wypracowanie szczególnych zasad technicznych.

Na skutek proponowanych zmian, krajowe plany rozwoju sieci będą musiały oprzeć się na wspólnym scenariuszu dla energii elektrycznej, gazu i wodoru. Co ciekawe, operatorzy systemu gazowego mają zostać zobowiązani do publikowania informacji dotyczących infrastruktury gazowej, która może zostać wyłączona z eksploatacji lub przemianowana, z kolei oddzielnie mają być sporządzane plany dotyczące sieci wodorowych.

Wytwórcy gazów odnawialnych oraz konsumenci

Nowe przepisy mają ułatwić dostęp do istniejącej sieci gazowej wytwórcom gazów odnawialnych poprzez zniesienie taryf dla połączeń transgranicznych i obniżenie taryf w punktach wtłaczania. Ponadto proponowane rozwiązania mają stworzyć system certyfikacji, tak aby dokończyć prace rozpoczęte na gruncie dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Aby uniknąć zamykania Europy jedynie na gazy kopalne oraz w celu „stworzenia miejsca” dla gazów odnawialnych, Komisja proponuje, aby długoterminowe umowy dotyczące gazu kopalnego nie były przedłużane poza rok 2049.

Kolejnym priorytetem pakietu jest wzmocnienie pozycji i ochrona konsumentów. Odzwierciedlając przepisy już obowiązujące na rynku energii elektrycznej, konsumenci będą mogli łatwiej zmieniać dostawców, korzystać ze skutecznych narzędzi do porównywania cen, uzyskiwać dokładne, uczciwe i przejrzyste informacje o rozliczeniach oraz mieć lepszy dostęp do danych i nowej inteligentnej technologii. Konsumenci powinni mieć możliwość wyboru odnawialnych i niskoemisyjnych gazów zamiast paliw kopalnych. W omawianych projektach mają zostać zawarte także rozwiązania usprawniające systemowe podejście do przeciwdziałania gwałtownym zmianom cen gazu ziemnego.

Walka z emisjami metanu

Komisja Europejska poinformowała również o planowanym wprowadzeniu nowych wymagań w zakresie emisji metanu, przy czym przewiduje się dla nich osobny projekt aktu prawnego – rozporządzenie dotyczące redukcji emisji metanu w sektorze energetycznym.

Komisja ma zobowiązać przedstawicieli sektorów ropy naftowej, gazu i węgla do mierzenia, raportowania i weryfikacji emisji metanu oraz zaproponuje ścisłe zasady wykrywania i naprawy wycieków metanu oraz ograniczania odpowietrzania i spalania. Projekt zawiera także rozwiązania stanowiące „narzędzie monitorowania”, które ma zapewnić przejrzystość emisji metanu z importu ropy naftowej, gazu i węgla do UE. W ramach inicjatywy proponuje się ustanowienie ram prawnych dla zapewnienia najwyższych możliwych standardów pomiaru, raportowania i weryfikacji (MRV) emisji metanu. Nowe przepisy mają zobowiązać firmy do mierzenia i określania ilościowego emisji metanu na poziomie aktywów u źródła oraz przeprowadzania kompleksowych badań w celu wykrycia i naprawy wycieków metanu w ich działalności. Ponadto zakazane mają zostać praktyki odpowietrzania i spalania, które uwalniają metan do atmosfery, z wyjątkiem ściśle określonych okoliczności. Państwa członkowskie będą musiały również opracować plany łagodzenia, uwzględniające łagodzenie skutków metanu oraz pomiary metanu z porzuconych kopalni i nieczynnych odwiertów.

W odniesieniu do emisji metanu z energii importowanej, Komisja proponuje podejście dwuetapowe. Po pierwsze, importerzy paliw kopalnych będą zobowiązani do przedstawienia informacji o tym, w jaki sposób ich dostawcy wykonują pomiary, zgłaszają i weryfikują swoje emisje oraz w jaki sposób ograniczają te emisje. Komisja chce ustanowić dwa narzędzia przejrzystości, które pokażą wyniki i wysiłki krajów i przedsiębiorstw energetycznych na całym świecie w zakresie ograniczania emisji metanu:

  • bazę danych przejrzystości, w której dane zgłoszone przez importerów i operatorów z UE będą udostępniane opinii publicznej; oraz
  • globalne narzędzie do monitorowania, aby pokazać gorące punkty emitujące metan w UE i poza nią, z wykorzystaniem satelitów.

Projekty w całości dostępne są poniżej:

[LINK] [LINK] [LINK]

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Stanowisko ACER w sprawie sposobów transportowania wodoru

Aktualności, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Stanowisko ACER w sprawie sposobów transportowania wodoru została wyłączona

W przyjętej 8 lipca 2020 r. unijnej strategii wodorowej Komisja Europejska wskazała na potencjalną potrzebę transportowania wodoru na duże odległości w Europie. W tym zakresie rozpatrywane są dwie główne możliwości:

  • budowa nowych rurociągów do transportowania czystego wodoru lub
  • zmiana przeznaczenia istniejących rurociągów gazu ziemnego do transportowania czystego wodoru.

W lipcu br. Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) wydała stanowisko, w którym oceniła powyższe rozwiązania, w oparciu o szereg badań w zakresie technicznych i kosztowych aspektów przekształcenia istniejącej infrastruktury gazowej, celem dostosowania jej do transportowania czystego wodoru.

Przyjęte w stanowisku wnioski

W wyniku analizowanych badań, ACER sformułował szereg konkluzji. W pierwszej kolejności Agencja wskazała, iż zmiana przeznaczenia infrastruktury gazowej, co do zasady, nie wiąże się z niemożliwymi do pokonania przeszkodami technicznymi, a ponadto jest tańsza niż budowanie od podstaw nowych sieci do transportowania wodoru. Zauważono także iż, transport czystego wodoru może odbywać się analogicznie do transportu gazu ziemnego – przy użyciu ciężarówek i statków, przy czym transport morski wodoru nie jest obecnie opłacalny.

W zakresie sieci czystego wodoru, w stanowisku powołano się na badania wskazujące na rozbieżne wizje zasięgu tych sieci. Przedstawiono propozycje zarówno wielkoskalowej, paneuropejskiej infrastruktury przesyłowej opartej głównie na zmienionych sieciach gazu ziemnego, jak i regionalnych, podobnych do klastrów systemów obsługujących podaż i popyt na wodór w bliższej odległości geograficznej. ACER przywołał również wyniki badań, w których stwierdzono, że w oparciu o założenia dotyczące zapotrzebowania na wodór w przemyśle, technologię i koszty, nie istnieją przesłanki, zgodnie z którymi utworzenie ogólnoeuropejskiej sieci wodorowej na dużą skalę byłoby uzasadnione.

Z analizowanych badań wynika również, iż wykorzystanie kawern solnych do przechowywania wodoru, jest możliwe, a dodatkowo, obiekty te są geograficznie skupione na wybranych obszarach w kilku państwach członkowskich UE.

Zmiana przeznaczenia infrastruktury gazowej

W odniesieniu do przekształcenia istniejących rurociągów gazu ziemnego do transportu czystego wodoru, ACER wskazał trzy następujące kwestie od których proces ten może być uzależniony:

  • obecność linii pętlowych (równoległych) w systemach gazociągów gazu ziemnego, tak aby przynajmniej jeden ciąg mógł być przerobiony na czysty wodór;
  • zapewnienie bezpieczeństwa dostaw gazu ziemnego do odbiorców w fazie konwersji na czysty wodór;
  • absorpcja rynku wodoru na obszarze obsługującym korytarz czystego wodoru.

Zgodnie z analizą, obecnie, nie można stwierdzić, kiedy, gdzie i czy powyższe warunki zostaną spełnione. Zmiana przeznaczenia gazociągów na transportowanie czystego wodoru, jest w znacznej mierze zależna od rozwoju rynku wodoru w danym regionie.

Problematyka podjęta w stanowisku podlegać będzie dalszym analizom, a w miarę pogłębiania wiedzy w przedmiotowym zakresie, także stosownej aktualizacji.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu

Aktualności, Gaz, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu została wyłączona

Jednym z narzędzi mających służyć realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu jest projekt zmian legislacyjnych określany jako Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu (PDRWG), zakładający  rewizję dwóch kluczowych dla sektora gazowniczego aktów, tj. dyrektywy PE i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dalej „dyrektywa gazowa”) oraz rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej „rozporządzenie gazowe”).

Jako główne cele Pakietu Komisja Europejska wskazała:

  • zapewnienie warunków do powstawania infrastruktury wodorowej;
  • zapewnienie funkcjonowania konkurencyjnych rynków wodoru;
  • ułatwienie lokalnej i zdecentralizowanej produkcji gazów odnawialnych i niskowęglowych;
  • wzmocnienie praw konsumentów; oraz
  • zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa dostaw.

Stanowisko Rady Europejskich Regulatorów Energetyki

Istotny głos w debacie nad PDRWG stanowi opinia Rady Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER), przedstawiona, w ramach trwających do 18 czerwca 2021 r. konsultacji publicznych projektu.

W pierwszej kolejności, w opinii wskazano na kilka kwestii, które zdaniem CEER powinny być uznane za fundamentalne przy projektowaniu i zarządzaniu sektorem gazowym. Wśród szczególnie istotnych Rada wymienia m.in.:

  • przyjęcie stopniowego i elastycznego podejścia regulacyjnego do zmian zachodzących w sektorze wodorowym;
  • przyjęcie elastycznego i wspierającego rozwój sektora wodorowego ustawodawstwa;
  • kontynuację działań mających na celu poprawę funkcjonowania rynku gazu;
  • gwarancję praw konsumenckich bez względu na nośnik energii;
  • zwiększenie nadzoru krajowych organów regulacyjnych oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nad planowaniem zintegrowanej infrastruktury.

Odpowiadając na podstawowe pytanie Komisji Europejskiej, dotyczące rewizji dyrektywy gazowej oraz rozporządzenia gazowego CEER podkreśla, iż proces przejścia na nowy model energetyczny nie powinien zagrażać przystępności cenowej dla odbiorców taryf przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego. Wskazano także, na potrzebę unikania subsydiowania skrośnego między użytkownikami sieci gazu ziemnego a innymi sektorami. Ponadto, odnosząc się do tzw. „zbędnych” zasobów gazu, ich zastosowanie do transportowania wodoru, w przypadku zidentyfikowania zapotrzebowania na infrastrukturę wodorową określono jako korzystne, zarówno dla odbiorców końcowych gazu, jak i wodoru.

W opinii poruszono także kwestię planowania zintegrowanej infrastruktury. Zdaniem CEER, zgodnie z postulowanym stopniowym i elastycznym podejściem regulacyjnym do rynku wodoru, harmonizacja tego sektora na poziomie unijnym, nie powinna wymagać opracowania oddzielnych Krajowych Planów Rozwoju, jednakże w przypadkach, w których jest to zasadne rozwój sektora wodorowego powinien być uwzględniony w Krajowych Planach Rozwoju dla gazu i energii elektrycznej. Mimo to, Rada wskazuje, iż istnieją wyraźne korzyści kompleksowego przeglądu infrastruktury projektów wodorowych, w szczególności, w kontekście projektów opracowywanych przez podmioty nieregulowane. Z kolei, w zakresie prawnych regulacji związanych z  odrębną infrastruktura i rynkiem wodoru Rada Europejskich Regulatorów Energetyki zaleca dostosowanie przyjmowanych rozwiązań do stopnia rozwoju sektora, uwzględniając poziom zapotrzebowania na transport wodoru, przy czym CEER zwraca uwagę na ryzyko związane z powstaniem naturalnego monopolu.

Kolejnym istotnym zagadnieniem poruszonym w stanowisku jest kwestia mieszania wodoru i innych odnawialnych, bądź niskoemisyjnych gazów w sieciach gazowych. CEER wskazuje na spodziewane korzyści, związane z tą metodą, lecz także na potencjalne zagrożenia wynikające z braku wiedzy na temat jej długofalowych konsekwencji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych.

W ostatniej części stanowiska, CEER odnosi się do problemu uregulowania zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem, podnosząc, iż jest ono kluczowa dla funkcjonowania systemu dostaw UE, w konsekwencji uznając za potrzebne wprowadzenie unijnych kompleksowych ram legislacyjnych mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w sektorze energetycznym.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw została wyłączona

Na posiedzeniu, 8 lipca 2021 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Jej celem jest dokonanie zmian w przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2021 r. poz. 133, 694 i 1093), przede wszystkim w zakresie Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR) oraz objęcia Systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw wodoru wykorzystywanego do napędu pojazdów.

Zmiany wskazane powyżej, a także dodanie do zmienianej ustawy nowych regulacji, ma stanowić pełniejsze wdrożenie prawa unijnego, w szczególności:

  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniającej dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009 str. 88, z późn. zm.),
  • dyrektywy Rady (UE) 2015/652 z dnia 20 kwietnia 2015 r. ustanawiającej metody obliczania i wymogi w zakresie sprawozdawczości zgodnie z dyrektywą 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącą się do jakości benzyny i olejów napędowych (Dz. Urz. UE L 107 z 25.04.2015, str. 26, z późn. zm.),
  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz. Urz. UE L 307 z 28.10.2014, str. 1, z późn. zm.).

Narodowy Cel Redukcyjny

Zgodnie z uzasadnieniem ustawy ma ona stanowić odpowiedź na postulaty podmiotów zobowiązanych do realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego, kierowane do ministra właściwego ds. energii, zgodnie z którymi realizacja NCR w 2020 r. na wymaganym poziomie nie jest możliwa. Chodzi chociażby o zniesienie obowiązku wspólnej sprawozdawczości z realizacji NCR, wydłużenie terminu na składanie sprawozdań rocznych z realizacji NCR, doprecyzowanie przepisów dotyczących kar dla podmiotów wspólnie realizujących NCR.

W obowiązującym stanie prawnym NCR to minimalna wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, gazu skroplonego (LPG), sprężonego gazu ziemnego (CNG), skroplonego gazu ziemnego (LNG) lub oleju do silników statków żeglugi śródlądowej stosowanych w transporcie oraz energii elektrycznej stosowanej w pojazdach samochodowych, w przeliczeniu na jednostkę energii. Przepisy ustawy dodają do powyższej definicji minimalną wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia wodoru stosowanego w transporcie w przeliczeniu na jednostkę energii.

Nowelizacja wprowadza zmianę dotychczasowego sposobu określania wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej. Obecnie ma on wartość stałą. Nowela zakłada dodanie do zmienianej ustawy przepisu zobowiązującego ministra właściwego do spraw klimatu do określenia do 31 grudnia każdego roku wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej na następny rok kalendarzowy, uwzględniając dane zgromadzone przez Krajowy ośrodek bilansowania i zarządzania emisjami w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji, jak również inne dostępne dane naukowe.

Istotną zmianą w omawianym zakresie jest także wprowadzenie możliwości realizacji NCR przy wykorzystaniu instrumentu w postaci opłaty zastępczej.

Wodór

Jednym z kluczowych elementów ustawy jest rozszerzenie dotychczasowej definicji paliwa o wodór, co w konsekwencji spowoduje, iż wszelkie zawarte w ustawie przepisy odnoszące się do paliw będą obejmować swym zakresem również wodór.

W nowelizacji zdefiniowano także pojęcie wodoru. Zgodnie z definicją wodór należy rozumieć jako wodór przeznaczony do napędu pojazdu wykorzystującego energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych.

Ustawodawca określił również obowiązki przedsiębiorcy wytwarzającego to paliwo, zobowiązując go m.in. do badania jakości wodoru w trakcie procesu jego wytwarzania, w sposób przepływowy (tj. bez potrzeby pobierania próbki wodoru i zatrzymywania procesu jego produkcji), co najmniej raz dziennie oraz dodatkowo co najmniej raz w miesiącu w akredytowanym laboratorium, przy czym laboratorium akredytowane nie musi spełniać wymogu niezależności od przedsiębiorcy.

Kolejny obowiązek przedsiębiorcy wytwarzającego wodór stanowić będzie posiadanie dokumentacji z obu ww. badań, na podstawie której przedsiębiorca wytwarzający wodór będzie zobowiązany do wystawienia certyfikatu jakości paliwa.

Nowelizacje przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Z wyjątkiem przepisów w niej wskazanych ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Europejskie prawo o klimacie

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Europejskie prawo o klimacie została wyłączona

28 listopada 2018 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat „Czysta planeta dla wszystkich”. Przedstawiona w dokumencie wizja opisuje konieczność osiągnięcia przez Unię Europejską dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki. Za najważniejszy cel strategii obrano osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. dzięki sprawiedliwej społecznie i racjonalnej kosztowo transformacji. Cel ten stanowi podstawę dążeń Europejskiego Zielonego Ładu. Już 12 grudnia 2019 r. Rada Europejska w swoich konkluzjach nie tylko przyjęła cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej w Unii do 2050 r., ale i potwierdziła, że konieczne jest stworzenie ram, które umożliwią jego realizację.

Przez wzgląd na powyższe Komisja Europejska 4 marca 2020 r. złożyła wniosek ustawodawczy w sprawie pierwszego Europejskiego prawa o klimacie. Głównym zadaniem projektu miało być uwzględnienie celu Europejskiego Zielonego Ładu w prawie unijnym. Oznacza to, że realizacja celu będzie przebiegała teraz zgodnie z określonymi ramami prawnymi. Cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej został bezpośrednio wyrażony w art. 2 ust. 1 rozporządzenia, według którego emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w całej Unii należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r., zmniejszając w tym terminie emisje do poziomu zerowego netto. Następnie Unia ma dążyć do osiągnięcia ujemnych emisji.

Europejskie prawo o klimacie stanowi gwarant tego, że wszystkie polityki Unii Europejskiej, sektory gospodarki i grupy społeczne będą dążyć do realizacji celu Europejskiego Zielonego Ładu, ale też tego, że przejście na neutralność klimatyczną będzie nieodwracalne. Dzięki prawnemu uregulowaniu tych kwestii zapewnia się też przewidywalność wszystkim podmiotom gospodarczym – inwestorom, przedsiębiorcom, pracownikom i konsumentom, którzy będą brali udział w redukcji emisji i inwestowaniu w zielone technologie. Zaangażowanie Unii Europejskiej na rzecz przejścia na neutralność klimatyczną ma być tym samym pewne i godne zaufania. Obowiązek realizacji celu osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. ma zgodnie z rozporządzeniem spoczywać na właściwych instytucjach unijnych i państwach członkowskich. Niezbędne środki będą zatem podejmowane zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, z uwzględnieniem znaczenia wspierania sprawiedliwości i solidarności między państwami członkowskimi, jak i opłacalności. Dla ułatwienia realizacji obowiązków przez państwa członkowskie, Europejskie prawo o klimacie zostało uchwalone w formie rozporządzenia, aby zapewnić bezpośrednie stosowanie przepisów. W celu zagwarantowania spójności nowych regulacji z unijnym systemem prawnym, Komisja Europejska jest obowiązana do dokonania przeglądu przepisów unijnych pod kątem ich zgodności z celami określonymi w rozporządzeniu.

Z pierwotnej wersji wniosku ustawodawczego wynikało, że do września 2020 r. Komisja przedstawi plan zwiększenia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. w odpowiedzialny sposób do co najmniej 50%, a potencjalnie do 55 % w stosunku do poziomu z 1990 r. oraz w razie potrzeby zaproponuje odpowiednią zmianę wniosku. Jako że zgodnie z planem w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., opublikowanym 17 września 2020 r. w komunikacie Komisji „Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r.”, podniesienie unijnego celu redukcji emisji do 2030 r. do co najmniej 55% jest wykonalne i korzystne, wniosek ustawodawczy w sprawie musiał ulec zmianie. W rozporządzeniu wskazano zatem, że aby osiągnąć cel neutralności klimatycznej, należy zmniejszyć do 2030 r. emisję gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Komisja wskazuje, że reakcja europejska na pandemię COVID-19 stanowi możliwość przyspieszenia przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu i przyszłość opartą na zrównoważonym rozwoju, przy jednoczesnym łagodzeniu poważnych skutków kryzysu. Rozporządzenie zobowiązuje też Komisję do wniesienia wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany Europejskiego prawa o klimacie z uwzględnieniem unijnego celu klimatycznego na rok 2040.

Akt uwzględnia również negatywne skutki zmian klimatu, które już oddziałują na Europę albo będą miały na nią wpływ w przyszłości. Z tego względu kładzie się nacisk na intensyfikację działań na poziomie unijnym i krajowym w związku ze zwiększeniem zdolności adaptacyjnych, wzmocnieniem odporności i zmniejszeniem wrażliwości na zmiany klimatu. Za działania te odpowiadać będą instytucje unijne oraz państwa członkowskie. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do opracowania i wdrożenia planów i strategii przystosowawczych w celu zwiększenia odporności i zmniejszenia podatności na oddziaływanie zmiany klimatu.

Komisja podkreśla, że najważniejsze dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej jest zapewnienie regularnej sprawozdawczości. Z tego względu w rozporządzeniu zaproponowano system monitorowania postępów i podejmowania niezbędnych środków. System ten będzie oparty na informacjach, które Unia Europejska pozyskuje w oparciu o istniejące już procedury. Oprócz tego istotne będą najnowsze dowody naukowe dotyczące zmiany klimatu i jej skutków, uzyskane np. w drodze naziemnych obserwacji opartych na teledetekcji, takich jak informacje przekazywane w ramach programu Copernicus. W zakresie wiedzy naukowej organem doradczym Unii Europejskiej będzie Europejski Naukowy Komitet Doradczy ds. Zmian Klimatu. Komisja do września 2023 r., a następnie co pięć lat, oceni:

  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie na drodze do realizacji celu neutralności klimatycznej,
  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność środków unijnych z celem neutralności klimatycznej,
  • spójność środków unijnych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność zidentyfikowanych środków krajowych, na podstawie zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, długoterminowych strategii krajowych i dwuletnich sprawozdań z postępów przedłożonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999, odpowiednich do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej,
  • spójność odpowiednich środków krajowych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu.

Jeśli środki podjęte przez państwo członkowskie będą niespójne z celem neutralności klimatycznej lub z zapewnieniem ciągłych postępów w zwiększaniu zdolności do adaptacji, wzmacnianiu odporności i zmniejszaniu podatności – Komisja będzie miała prawo do wydania zalecenia temu państwu.

Procedura legislacyjna w sprawie wniosku Komisji została zakończona, a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) wchodzi w życie 29 lipca 2021 r.

Autorka: Julia Fischer, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

TSUE oddalił odwołanie Niemiec w sprawie gazociągu OPAL

Aktualności, Gaz, Orzecznictwo, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania TSUE oddalił odwołanie Niemiec w sprawie gazociągu OPAL została wyłączona

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał 15 lipca 2021 r. wyrok w sprawie z odwołania Republiki Federalnej Niemiec przeciwko Rzeczpospolitej Polskiej dotyczący korzystania z gazociągu OPAL, stanowiącego lądowe przedłużenie gazociągu Nord Stream na terytorium Niemiec. TSUE oddalił odwołanie Niemiec od wyroku Sądu UE (Sąd) z września 2019 r., który stwierdził nieważność decyzji Komisji Europejskiej (KE) umożliwiającej większe wykorzystanie przepustowości gazociągu przez Gazprom w związku z naruszeniem zasady solidarności energetycznej.

Stan faktyczny

Zarzewiem konfliktu jest decyzja Komisji Europejskiej wydana 28 października 2016 r., w drodze której KE zwolniła gazociąg spod niektórych wymogów tzw. III Pakietu Energetycznego. Odstępstwo od konkurencyjnych zasad pozwoliło Gazpromowi na zwiększenie stopnia wykorzystania gazociągu. Co istotne, przed wydaniem decyzji KE nie zbadała wpływu rozstrzygnięcia na bezpieczeństwo innych państw członkowskich UE, w tym na bezpieczeństwo Polski.

Z tego powodu, 16 grudnia 2016 r. Rzeczpospolita Polska złożyła skargę o stwierdzenie nieważności spornej decyzji. Na poparcie skargi Rzeczpospolita Polska podniosła sześć zarzutów, z których pierwszy (i kluczowy dla sprawy) dotyczył naruszenia art. 36 ust. 1 lit. a) dyrektywy 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dyrektywa 2009/73/WE) w związku z art. 194 ust. 1 lit. b) Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), a także naruszenia zasady solidarności. W skardze wskazano, że z ogólnych zasad polityki energetycznej, określonych w Traktatach, Komisja Europejska była obowiązana do zbadania wpływu tego gazociągu na inne rynki, w tym rynek polski. Do sporu po stronie KE przyłączyła się Republika Federalna Niemiec, zaś po stronie Polski – Republika Łotewska oraz Republika Litewska.

Wyrok Sądu

Zaskarżonym wyrokiem Sąd stwierdził nieważność spornej decyzji w oparciu o zarzut pierwszy, nie orzekając, przy tym, w przedmiocie pozostałych podniesionych zarzutów. Ponadto, Sąd obciążył Komisję, nie tylko jej własnymi kosztami, lecz także kosztami poniesionymi przez Rzeczpospolitą Polską. W ramach badania zarzutu pierwszego, oddaliwszy zarzut pierwszy jako chybiony w zakresie, w jakim opierał się on na art. 36 ust. 1 lit. a wspomnianej dyrektywy, Sąd stwierdził, że sporna decyzja została wydana z naruszeniem zasady solidarności energetycznej sformułowanej w art. 194 ust. 1 TFUE. W odniesieniu do zakresu tej zasady Sąd zauważył, że obejmuje ona spoczywający na Unii i państwach członkowskich ogólny obowiązek uwzględniania interesów wszystkich potencjalnie zainteresowanych podmiotów tak, że zarówno Unia, jak i państwa członkowskie są obowiązane starać się w ramach wykonywania kompetencji przysługujących im w związku z polityką Unii w dziedzinie energetyki unikać podejmowania środków, które mogłyby naruszać te interesy w zakresie bezpieczeństwa dostaw, ich efektywności gospodarczej i politycznej, jak również dywersyfikacji źródeł zaopatrzenia. Ponadto, Sąd wskazał, iż zasada solidarności energetycznej nakazuje także akceptacje faktycznej współzależności i solidarności interesów. W orzeczeniu stwierdzono, że sporna decyzja Komisji Europejskiej została wydana z naruszeniem tej zasady, ponieważ KRE nie zbadała skutków zmiany warunków korzystania z gazociągu OPAL dla bezpieczeństwa dostaw gazu w Polsce oraz, zdaniem Sądu, nie wydawało się by KE „zbadała, jakie mogą być średnioterminowe skutki – zwłaszcza dla polityki Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie energetyki – przekierowania na trasę tranzytu Nord Stream 1/OPAL części ilości gazu ziemnego przesyłanych uprzednio gazociągami Jamał i Braterstwo, ani by wyważyła te skutki ze stwierdzonym przez nią zwiększeniem bezpieczeństwa dostaw na poziomie Unii”.

Od wyroku Sądu RFN wniosła odwołanie żądając jego uchylenia, skierowania sprawy do ponownego rozpoznania oraz zastrzeżenia, że rozstrzygnięcie o kosztach nastąpi w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie. Z kolei RP wniosła o oddalenie w całości odwołania ze względu na jego bezzasadność, zaś w zakresie zarzutu trzeciego ze względu na jego niedopuszczalność oraz o obciążenie Republiki Federalnej Niemiec kosztami postępowania.

Wyrok TSUE

W wyroku z dnia 15 lipca 2021 r. TSUE oddalił skargę Republiki Federalnej Niemiec, uznając tym samym argumentację strony polskiej. TSUE uznał, że Komisja Europejska, przy wydawaniu decyzji zwalniającej, uchybiła obowiązkom wynikającym z traktatowej zasady solidarności i nie zbadała wpływu swojej decyzji na rynki ościenne, w tym rynek polski.

W uzasadnieniu TSUE podzielił pogląd Sądu, który wskazał, ze zasada solidarności leży u podstaw całego systemu prawnego Unii i jest ściśle związana z zasadą lojalnej współpracy, ustanowioną w art. 4 ust. 3 Traktatu o Unii Europejskiej, zgodnie z którą Unia i państwa członkowskie wzajemnie się szanują i udzielają sobie wzajemnego wsparcia w wykonywaniu zadań wynikających z traktatów. W tym względzie Trybunał orzekł w szczególności, że zasada ta nie tylko zobowiązuje państwa członkowskie do podjęcia wszelkich właściwych środków w celu zapewnienia zakresu mocy obowiązującej i skuteczności prawa Unii, ale nakłada również na instytucje Unii wzajemne obowiązki lojalnej współpracy z państwami członkowskimi.

Odnosząc się do argumentacji przedstawianej przez stronę niemiecką, TSUE wskazał, że nic nie pozwala uznać, że zasada solidarności figurująca w art. 194 ust. 1 TFUE nie może jako taka wywoływać wiążącego skutku prawnego dla państw członkowskich i instytucji Unii, a wręcz przeciwnie – leży u podstaw wszystkich celów polityki Unii w dziedzinie energetyki, czyniąc z nich spójną całość. Wynika stąd w szczególności, że akty przyjmowane przez instytucje Unii, w tym przez Komisję w ramach tej polityki, należy interpretować, oraz oceniać ich legalność, w świetle zasady solidarności energetycznej. Trybunał wskazał, że wbrew twierdzeniom RFN na zasadę tę można się powołać w zakresie polityki Unii w dziedzinie energetyki w ramach ustanawiania lub funkcjonowania rynku wewnętrznego gazu ziemnego. Przy czym owa zasada nie może być utożsamiana z wymogiem zapewnienia bezpieczeństwa dostaw lub ograniczać się do tego wymogu, o którym mowa w art. 36 ust. 1 dyrektywy 2009/73/WE, stanowiącego tylko jeden z przejawów zasady solidarności energetycznej. W konkluzji TSUE stwierdził, że Sąd słusznie orzekł, iż zasada solidarności obejmuje prawa i obowiązki zarówno dla Unii, jak i dla państw członkowskich, gdyż Unia jest związana obowiązkiem solidarności wobec państw członkowskich, a państwa członkowskie są związane obowiązkiem solidarności między sobą oraz w świetle wspólnego interesu Unii i prowadzonych przez nią polityk.

Wyrok w sprawie OPAL kluczowy w sprawie Nord Stream 2

Analizowany wyrok TSUE jest ostateczny, co oznacza że OPAL będzie podlegał regulacjom ograniczającym dominującemu dostawcy możliwość korzystania z całej przepustowości gazociągu. Jednak kluczowe znaczenie ma sprecyzowanie znaczenia zasady sprawiedliwości energetycznej. Polska od wielu lat zabiega o uwzględnianie zasady solidarności w polityce energetycznej, gwarantującej bezpieczeństwo energetyczne wszystkim państwom członkowskim i promując równe szanse rozwoju dla wszystkich rynków Wspólnoty. Powyższe stanowi wsparcie dla argumentacji przedstawianej przez stronę polską w sprawie reżimu prawnego, jakiemu powinien podlegać gazociąg Nord Stream 2. Obecnie toczy się postępowanie w sprawie wniosku konsorcjum Nord Stream 2 AG o derogację spod wymogów prawa UE przed Wyższym Sądem Krajowym w Düsseldorfie.

Wyrok Trybunały Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 lipca 2021 r., sygn. sygnatura sprawy: C-848/19 P

Z całością uzasadnienia orzeczenia można zapoznać się pod poniższym linkiem.

Autor: Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Fit for 55, czyli propozycje wdrożenia nowych celów redukcyjnych UE

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Fit for 55, czyli propozycje wdrożenia nowych celów redukcyjnych UE została wyłączona

Fit for 55

Komisja Europejska przyjęła komunikat Fit for 55, mający na celu dostosowanie polityki unijnej do  obniżenia emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent do 2030 r., w stosunku do poziomu z 1990 r. Fit for 55 stanowi konsekwencje przyjęcia w 2019 r. Europejskiego Zielonego Ładu oraz zaakceptowanego rok później przez wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej, wspomnianego zwiększonego celu redukcji emisji o 55% do 2030 r.  

Wśród przyjętych założeń przewidziano, m.in.:

  • reformę systemu handlu emisjami EU ETS;
  • propozycję mechanizmu dostosowania śladu węglowego na granicy (CBAM);
  • rewizję dyrektywy o wykorzystaniu infrastruktury paliw alternatywnych;
  • zmiany w dyrektywie o odnawialnych źródłach energii;
  • rewizję regulacji o podziale obciążeń (ESR);
  • rewizję dyrektywy o opodatkowaniu energetyki;
  • rozwiązania na rzecz walki z emisjami metanu;
  • rewizję regulacji dot. standardów emisji CO2 w samochodach pasażerskich i lekkich pojazdach komercyjnych.

Infrastruktura paliw alternatywnych

Jednym z filarów pakietu Fit for 55 jest projekt rozporządzenia w sprawie wdrażania infrastruktury paliw alternatywnych oraz uchylającego Dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE.

Zmiany regulacji w zakresie infrastruktury paliw alternatywnych stanowią wyraz dążeń Unii Europejskiej do zredukowania emisji CO2. Powyższemu celowi służyć ma m.in. dostosowanie infrastruktury do rosnącego użycia paliw odnawialnych i niskoemisyjnych.

Komisja Europejska zawarła w projekcie, zobowiązanie dla każdego państwa członkowskiego do przygotowania i przesłania do 1 stycznia 2024 r. Komisji projektu krajowych ram polityki rozwoju rynku w zakresie paliw alternatywnych w sektorze transportu oraz rozmieszczenie odpowiedniej infrastruktury. Krajowe ramy polityki mają zawierać m.in. ocenę obecnego stanu i możliwości przyszłego rozwoju

Projekt rozporządzenia w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych ma ponadto wpływać korzystnie na powstawanie infrastruktury tankowania wodoru. W projekcie przewidziano przepisy mające na celu zapewnienie minimalnej ilość ogólnodostępnych punktów tankowania wodoru dedykowanych do pojazdów ciężarowych i pojazdów lekkich w sieci bazowej i kompleksowej TEN-T. Zgodnie z założeniami projektu, co 150 km wzdłuż sieci bazowej TEN-T oraz w każdym węźle miejskim dostępna ma być jedna stacja paliw.

System ETS

Kolejny istotny element przewidziany w pakiecie to projekt zmiany dyrektywy 2003/87/WE ustanawiającej system handlu uprawnieniami emisji gazów cieplarnianych w Unii Europejskiej oraz decyzji (UE) 2015/1814 w sprawie ustanowienia i funkcjonowania rezerwy stabilności rynkowej dla unijnego systemu handlu uprawnieniami emisji gazów cieplarnianych.

Jako cele zmiany dyrektywy 2003/87/WE oraz decyzji 2015/1814 Komisja Europejska wskazała przede wszystkim:  

  • wzmocnienie systemu EU ETS w jego obecnym zakresie w celu zapewnienia odpowiednich wkładów w ogólny cel wynoszący co najmniej – 55 % emisji gazów cieplarnianych w porównaniu z 1990 r.;
  • zapewnienie ciągłej, skutecznej ochrony sektorów narażonych na znaczne ryzyko wycieku emisji przy jednoczesnym zachęcaniu do stosowania technologii niskoemisyjnych;
  • dokonanie przeglądu wykorzystania przychodów ze sprzedaży aukcyjnej oraz wielkości i funkcjonowania finansowania niskoemisyjnych mechanizmów;
  • przegląd systemu monitorowania, raportowania i weryfikacji emisji CO2 z transportu morskiego w    celu uwzględnienia jego włączenia w EU ETS.

W komunikacie Ministerstwa Klimatu i Środowiska dotyczącym pakietu Fit for 55 za korzystne dla Polski, uznano w m.in. poniższe rozwiązania dot. systemu ETS:

  • zachowanie elementów redystrybucyjnych w ETS w postaci puli solidarnościowej oraz zwiększenie Funduszu Modernizacyjnego;
  • zachowanie darmowych uprawnień w systemie ETS;
  • zachowanie kryteriów dla podziału zobowiązań państw członkowskich w zakresie sektorów nie objętych system handlu emisjami.

Zaproponowany unijny system handlu emisjami odnosi się także do produkcji wodoru. Ma on objąć w ramach unijnego systemu handlu uprawnieniami do emisji produkcję wodoru za pomocą elektrolizerów

Wodór

Jako jeden z istotnych czynników mających umożliwić ograniczenie emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% do 2030 r. Komisja Europejska wskazała wykorzystanie innowacyjnych nośników energii m.in. wodoru pochodzącego w szczególności z energii odnawialnej. Zgodnie z założeniami przedstawionymi w pakiecie, wodór może być stosowany jako paliwo, nośnik energii lub surowiec.
W konsekwencji, jego zastosowanie może zmniejszyć emisje w sektorach, w których ich ograniczenie jest szczególnie problematyczne tj. w przemyśle oraz w transporcie.

Wśród celów szczegółowych w powyższym zakresie Komisja Europejska wskazała powstanie 40 GW odnawialnych elektrolizerów wodoru do 2030 r.  oraz produkcję 10 milionów ton odnawialnego wodoru.

Pakiet Fit for 55 jest określany mianem największej w historii Unii Europejskiej reformy klimatyczno-energetycznej. Zdaniem Komisji Europejskiej ma on przypieczętować pozycję UE jako światowego lidera w podejmowaniu działań na rzecz przeciwdziałania zmianie klimatu. Publikacja pakietu z pewnością otworzy dyskusję nad ostatecznym sposobem realizacji celu redukcji emisji gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55 procent do 2030 r. w stosunku do poziomu z 1990 r.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowa Strategia Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu

Aktualności, Klimat, Orzecznictwo, , , , Możliwość komentowania Nowa Strategia Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu została wyłączona

Dnia 24 lutego 2021 r. Komisja Europejska przyjęła nową Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu [COM(2021) 82 final], w której nakreślono, jak przygotować się na nieuniknione skutki tej zmiany. Obecnie w wyniku coraz częstszych ekstremalnych zdarzeń pogodowych związanych z klimatem dochodzi do coraz większych strat gospodarczych. W Unii Europejskiej straty te już teraz szacuje się na średnio ponad 12 mld euro rocznie. Projekcje ekonomiczne pokazują z kolei, że w wyniku globalnego ocieplenia o 3°C w stosunku do poziomu sprzed epoki przemysłowej gospodarka Unii Europejskiej ponosiłaby straty w wysokości co najmniej 170 mld euro rocznie.

W związku z tym Komisja Europejska zapowiedziała nową, ambitniejszą Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu w komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu, w następstwie przeprowadzonej w 2018 r. oceny strategii z 2013 r. i otwartych konsultacji publicznych, trwających od maja do sierpnia 2020 r. Wniosek dotyczący Europejskiego prawa o klimacie stanowi podstawę do zwiększenia ambicji i spójności polityki w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu. Zobowiązuje on Unię Europejską i państwa członkowskie do czynienia stałych postępów na rzecz zwiększenia zdolności adaptacyjnych, wzmocnienia odporności i zmniejszenia podatności na zmianę klimatu. Przez Strategię Unii Europejskiej w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu dąży się do urzeczywistnienia wizji w pełni odpornej na zmiany klimatu Unii Europejskiej w 2050 r. W dokumencie podkreśla się, że przystosowywanie się do zmiany klimatu nie powinno być traktowane jako koszt, ale jako inwestycja.

Inteligentniejsze działania adaptacyjne

Komisja Europejska wychodzi z założenia, iż nasza wiedza na temat zmian klimatycznych jest nadal niepełna. Z tego względu Unia Europejska potrzebuje więcej danych dotyczących klimatu, pozwalających oszacować przyszłe straty ekonomiczne, zrozumieć konsekwencje zdrowotne zmian i dobrać odpowiednie środki adaptacyjne. Dzięki temu proces decyzyjny każdego gospodarstwa domowego, przedsiębiorstwa, banku czy miasta będzie mógł uwzględniać zmianę klimatu. Dialog między zarządzającymi a naukowcami ma być zapewniony m.in. przez Europejską Konferencję dot. Adaptacji do Zmian Klimatu. Poza tym Komisja Europejska stoi na stanowisku, iż kluczowe znaczenie dla osiągnięcia celów adaptacyjnych Europejskiego Zielonego Ładu ma transformacja cyfrowa. Pozwala ona na powszechną dostępność danych zebranych w ramach takich programów, jak np. Copernicus. W strategii wskazuje się też na nowe instrumenty Unii Europejskiej – Destination Earth i Digital Twin, dzięki którym dotychczasowa wiedza dotycząca działań adaptacyjnych może być cały czas poszerzana. Komisja Europejska planuje również zaktualizować i poszerzyć informacje udostępnione przez Climate-ADAPT, europejską platformę wiedzy o adaptacji.

W tym zakresie w strategii szczególnie podkreśla się rolę danych dotyczących ryzyka i strat związanych ze zmianą klimatu. Komisja zobowiązuje się zatem do wspomagania centralnego rejestru takich danych, pochodzących z sektora prywatnego i publicznego. Oprócz tego, planuje się, upoważniając do tego Europejski Urząd Nadzoru Ubezpieczeń i Pracowniczych Programów Emerytalnych, określenie najlepszego sposobu gromadzenia danych od ubezpieczycieli.

Systemowe działania adaptacyjne

Konieczność przystosowania się do zmiany klimatu ma wywołać reakcję systemową, wpłynąć na wszystkie sektory i poziomy zarządzania. Komisja Europejska wskazuje przy tym na trzy obszary priorytetowe: włączenie przystosowania do zmiany klimatu do polityki makrofiskalnej, rozwiązania adaptacyjne oparte na zasobach przyrody (opłacalne ekonomicznie oraz dostarczające korzyści natury ekologicznej) oraz lokalne działania adaptacyjne. W dokumencie podkreśla się, że strategie adaptacji na wszystkich poziomach powinny być efektywne oraz oparte na najnowszych badaniach i odkryciach naukowych. W tym zakresie kluczowa ma być współpraca transgraniczna, uwzględniająca obszary o wspólnych zagrożeniach klimatycznych. Komisja Europejska ma przy tym uaktualnić system monitoringu i raportowania działań adaptacyjnych, korzystając ze zharmonizowanych ram standardów i wskaźników.

Elementem działań systemowych Unii Europejskiej ma być przede wszystkim zwiększenie lokalnej odporności na zmianę klimatu. Już teraz intensyfikowana jest pomoc udzielana lokalnym społecznościom w ramach struktur unijnych i funduszów inwestycyjnych, np. Wspólnej Polityki Rolnej czy Programu LIFE. Oprócz tego Komisja Europejska planuje wspierać lokalne wykorzystywanie danych oraz cyfrowych i inteligentnych rozwiązań służących adaptacji – przy użyciu istniejących już instrumentów. Bezpośrednia pomoc w opracowywaniu oraz wdrażaniu planów i strategii ma być udzielana przez Porozumienie Burmistrzów na rzecz klimatu i energii. Strategia zakłada osiąganie celów w sposób zrównoważony, dlatego Unia Europejska będzie promować strategie dywersyfikacji gospodarczej, które mają umożliwiać pracownikom przekwalifikowanie się. Wsparcie w tym zakresie ma być zapewnione m. in. przez Europejski Program na rzecz Umiejętności.

Obecnie krajowe ramy budżetowe uwzględniają zmianę klimatu i klęski żywiołowe tylko do pewnego stopnia. Zważając na to, że zjawiska te mogą negatywnie wpłynąć na wzrost gospodarczy, budżety krajowe powinny brać pod uwagę środki finansujące zapobieganie ryzyku związanemu z klimatem i łagodzenie skutków zmiany klimatu. Uwzględnienie różnych scenariuszy klimatycznych w planach budżetowych ma pozwolić państwom członkowskim na długoterminowe ożywienie gospodarcze. W obrębie tych założeń Komisja Europejska planuje m.in. opracować sposoby pomiaru potencjalnego wpływu zagrożeń klimatycznych na finanse publiczne.

W strategii podkreślone zostały środowiskowe, społeczne i gospodarcze korzyści rozwiązań adaptacyjnych opartych na zasobach przyrody – inwestycje w te rozwiązania mają być opłacalne w perspektywie długoterminowej. Z tego względu Komisja Europejska zamierza zachęcić państwa członkowskie do stosowania tych rozwiązań i pomóc w ich wdrażaniu.

Szybsze działania adaptacyjne

Obecnie 30% łącznych wydatków z wieloletnich ram finansowych i instrumentu Next Generation EU ma być przeznaczone na projekty klimatyczne, przy czym priorytetowym obszarem jest tu przystosowanie się do zmiany klimatu. Biorąc pod uwagę zapotrzebowanie na inwestycje w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu, istnieje luka inwestycyjna w budowie infrastruktury odpornej na zmianę klimatu. Komisja Europejska zwraca uwagę na to, że obecne działania nie skupiają się na rozwiązywaniu konkretnych problemów, np. przez poszerzanie terenów zielonych w celu ograniczenia skutków fal upałów. W dokumencie wskazano na implementację planowanej misji Horyzont Europa „Misja Adaptacja do zmian klimatu obejmująca społeczną transformację” jako na częściowe rozwiązanie przedstawionego wyżej problemu. W ramach misji będą testowane rozwiązania, za pomocą których można osiągnąć wizję odpornej na zmianę klimatu Unii Europejskiej.

W strategii podkreśla się, że budowa odpornej na zmianę klimatu infrastruktury jest opłacalna i pozwala zminimalizować negatywne skutki klęsk żywiołowych. Z tego względu Komisja Europejska planuje aktualizować wytyczne dotyczące przystosowania się do warunków klimatycznych dla dużych projektów infrastrukturalnych. W dokumencie poruszona też została kwestia konieczności przygotowania europejskich zasobów budowlanych do skutków zmiany klimatu.

Zwrócono również uwagę na to, że mimo coraz częściej pojawiających się ekstremalnych zdarzeń pogodowych, obecnie w Europie tylko 35% szkód gospodarczych związanych z klimatem jest ubezpieczona. Z tego względu Komisja Europejska zamierza promować ubezpieczenia na wypadek klęsk żywiołowych w państwach członkowskich. Działania te mają być wspomagane m.in. przez publikację wytycznych dla działań rządowych.

Intensyfikacja działań międzynarodowych

Wspieranie międzynarodowych działań na rzecz odporności na zmianę klimatu ma mieć zakres przekrojowy i obejmować takie obszary jak migracja, handel, rolnictwo czy bezpieczeństwo. Podstawą działań zewnętrznych będą Cele Zrównoważonego Rozwoju 2030 oraz Europejski Zielony Ład. Wsparcie oferowane krajom partnerskim obejmie nie tylko międzynarodowe finansowanie, ale np. oferowanie usług informacyjnych. Unia Europejska ma położyć szczególny nacisk na współpracę z państwami kontynentu afrykańskiego, małymi rozwijającymi się państwami wyspiarskimi (SIDS) oraz krajami najsłabiej rozwiniętymi (LDC). W toku tych działań Unia Europejska jest też otwarta na możliwość przejęcia nowych rozwiązań przez wzorowanie się na państwach partnerskich.

Autorzy: Julia Fischer, r.pr. Tomasz Brzeziński, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Wkrótce nowe przepisy dotyczące ograniczeń w poborze gazu

Aktualności, Gaz, Orzecznictwo, , , , Możliwość komentowania Wkrótce nowe przepisy dotyczące ograniczeń w poborze gazu została wyłączona

Do podpisu Prezesa Rady Ministrów został przekazany projekt rozporządzenia w sprawie sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego. Jego celem jest przede wszystkim zwiększenie efektywności mechanizmu wprowadzania tychże ograniczeń oraz dostosowanie stanu prawnego do wymagań stawianych przez Unię Europejską w zakresie bezpieczeństwa dostaw tego paliwa.

Jak zauważają projektodawcy, przepisy obecnie obowiązującego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 19 września 2007 r. w sprawie sposobu i trybu wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego (Dz. U. z 2007 r., nr 178, poz. 1252) nie pozwalają operatorom systemów gazowych (przesyłowego oraz dystrybucyjnych) na wykorzystanie ograniczeń w poborze gazu ziemnego jako skutecznego narzędzia w przypadku wystąpienia zakłóceń w dostawach tego paliwa. Zgodnie z planami wprowadzania ograniczeń sporządzonymi przez operatorów na podstawie obowiązujących przepisów, w przypadku ewentualnego wprowadzenia takich ograniczeń możliwe jest jedynie znikome ograniczenie zużycia gazu przez małą liczbę największych odbiorców. W konsekwencji ograniczenia te nie pozwalają na zapewnienie bezpiecznych dostaw surowca do mniejszych i wrażliwszych odbiorców. Ponadto konieczność wprowadzenia nowego aktu prawnego wynikała z przyjęcia przez Parlament Europejski i Radę (UE) w dniu 25 października 2017 r. rozporządzeniem nr 2017/1938 dotyczącym środków zapewniających bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego i uchylającym rozporządzenie (UE) nr 994/2010, które narzucało państwom członkowskim obowiązek wprowadzenia korekt w ich systemach prawnych.

Szczególnie istotną zmianą zdaje się być wprowadzenie polskiej definicji „odbiorcy chronionego”, notyfikowanej przez Komisję Europejską w lutym 2018 r. Tytułem uzupełnienia należy wskazać, że do tej grupy odbiorców nie mają zastosowania ograniczenia w zakresie dostaw gazu ziemnego. Z uwagi na bardzo szeroki katalog odbiorców objętych ograniczeniami, aby zapewnić czytelność i przejrzystość nowych regulacji, zdecydowano się na określenie tego katalogu od strony negatywnej, tj. przez wskazanie podmiotów, których katalog ten nie obejmuje. W efekcie odbiorcami chronionymi są:

  1. odbiorcy gazu ziemnego w gospodarstwach domowych;
  2. przedsiębiorcy, których moc umowna nie przekracza 710 kWh/h, przyłączonych do sieci dystrybucyjnej gazowej;
  3. przyłączone do sieci dystrybucyjnej lub przesyłowej gazowej:
    • podmioty zapewniające świadczenie opieki zdrowotnej,
    • jednostki organizacyjne pomocy społecznej,
    • noclegownie i ogrzewalnie,
    • jednostki organizacyjne wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej,
    • jednostki systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego oraz jednostki współpracujące z tym systemem,
    • podmioty stanowiące element systemu oświaty, w tym m.in. przedszkola i szkoły,
    • organy administracji publicznej i urzędy je obsługujące,
    • podmioty prowadzące żłobki i kluby dziecięce oraz dzienni opiekunowie,
    • przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne,
    • podmioty odpowiedzialne za gospodarowanie odpadami;
  4. odbiorcy gazu ziemnego, w zakresie, w jakim zajmują się wytwarzaniem lub zaopatrywaniem w ciepło wszystkich powyższych odbiorców chronionych.

Zagwarantowanie odbiorcom chronionym dostaw gazu ziemnego w zakontraktowanych ilościach, pomimo obowiązywania ograniczeń w jego poborze, będzie zapewnione dzięki przekazywaniu przez dostawcę gazu ziemnego do odbiorców chronionych właściwemu operatorowi lub przedsiębiorstwu energetycznemu informacji na temat ilości gazu ziemnego, która jest niezbędna do realizacji dostaw do jego odbiorców chronionych.

Istotna jest także modyfikacja obecnie obowiązującego sposobu ustalania stopni zasilania, co ma wiązać się z większą efektywnością w ich wprowadzaniu w zależności od wielkości mocy umownej odbiorcy. W przypadku odbiorców o mniejszej mocy umownej (poniżej 5500 kWh/h) określone stopnie zasilania nie będą miały zastosowania. Jeśli chodzi o dziesiąty stopień zasilania, projekt przewiduje, że minimalna godzinowa i dobowa ilość gazu ziemnego, niepowodująca zagrożenia bezpieczeństwa osób ani uszkodzenia lub zniszczenia obiektów technologicznych, nie może przekraczać najwyższego z minimalnych godzinowych i dobowych poborów gazu ziemnego, jakie wyznaczone zostaną dla każdego roku w okresie 3 lat poprzedzających dzień 1 lipca roku, w którym został opracowany plan. Wyłączone zostaną jednak dni, w których godzinowa i dobowa ilość gazu ziemnego, jaką pobierał odbiorca w danym punkcie wyjścia z systemu gazowego, nie przekraczała 15% wartości określonych dla tego odbiorcy w stopniu drugim, wyznaczonej dla danego roku. Taki kształt regulacji ma wyeliminować możliwość zawyżania przez odbiorców poborów paliwa. Ponadto wprowadzone zostaną jedenasty i dwunasty stopień zasilania odpowiadające zerowej godzinowej i dobowej ilości gazu ziemnego pobieranej w danym punkcie wyjścia z systemu. Dopełnieniem tych zmian jest doprecyzowanie sposobu ogłaszania obowiązujących stopni zasilania, w szczególności przez wprowadzenie obowiązku ich podawania do wiadomości publicznej z 10-godzinnym wyprzedzeniem. Oprócz stosowanych obecnie komunikatów radiowych, informacje o obowiązujących stopniach zasilania będą zamieszczane na stronach internetowych właściwych operatorów.

Projekt przewiduje, że ilości gazu ziemnego, o których mowa będzie w nowym rozporządzeniu, wyrażone zostaną w jednostkach energii, zamiast w dotychczas stosowanych jednostkach objętości. Ma to na celu uniknięcie problemów z właściwą realizacją obowiązków związanych z mechanizmem wprowadzania ograniczeń w poborze gazu ziemnego.

Autor: Marcel Krzanowski