neutralność klimatyczna

Nowelizacja Prawa energetycznego – część IV: Centralny System Informacji Rynku Energii oraz zmiany w modelu sprzedaży rezerwowej

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, , , , Możliwość komentowania Nowelizacja Prawa energetycznego – część IV: Centralny System Informacji Rynku Energii oraz zmiany w modelu sprzedaży rezerwowej została wyłączona

Dziś zapraszamy na ostatnią część opracowania na temat ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Nowelizacja). Zakresem dzisiejszej publikacji objęliśmy zmiany związane z Centralnym Systemem Informacji Rynku Energii (CSIRE) oraz nowym modelem sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej.

Centralny System Informacji Rynku Energii

Ustawa z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw stworzyła ramy prawne do funkcjonowania CSIRE. Proponowane w Nowelizacji zmiany w tym zakresie mają przede wszystkim doprecyzować odpowiednie przepisy aby nie zaburzać funkcjonowania systemu.

Nowelizacja zmienia zakres art. 5 ust. 2 pkt 1  ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.) (Prawo energetyczne), poprzez wykreślenie z postanowień umów na dostarczanie paliw gazowych i energii, zawieranych na podstawie umowy sprzedaży, obowiązków wskazania mocy umownej i warunków wprowadzania jej zmian, pozostawiając obowiązek ich określenia w umowie o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji.

Nowe przepisy uchylają pkt 1 i 2 w art. 5 ust. 2a Prawa energetycznego, określające dodatkowe obowiązki w zakresie danych zawartych w umowach o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, których stroną jest użytkownik systemu niebędący podmiotem odpowiedzialnym za bilansowanie handlowe.

W instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej opracowanej przez operatora systemu przesyłowego elektroenergetycznego, w wyodrębnionej części dotyczącej CSIRE, po Nowelizacji ma znaleźć się także wskazanie zakresu oraz sposobu przekazania informacji rynku energii niezbędnych do uruchomienia i funkcjonowania centralnego systemu informacji rynku energii (art. 9g ust. 5c pkt 5a).

W art. 11z ust. 1 Prawa energetycznego dodano, jako użytkownika systemu elektroenergetycznego, podmiot odpowiedzialny za bilansowanie, który również będzie wymieniać informacje o rynku energii za pośrednictwem CSIRE.

Natomiast całkowicie nowy art. 11zh ust. 1 pkt 7 Prawa energetycznego wskazuje ministrowi do spraw energii nowe zadanie w postaci określenia w drodze rozporządzenia zakresu informacji rynku energii udostępnianych odbiorcy końcowemu za pośrednictwem CSIRE.

Sprzedaż rezerwowa paliw gazowych

W aktualnym stanie prawnym definicja sprzedaży rezerwowej zawiera w sobie jednocześnie sprzedaż paliw gazowych i energii elektrycznej. W Nowelizacji natomiast wprowadzono oddzielne definicje sprzedawcy rezerwowego i sprzedaży rezerwowej dla energii elektrycznej oraz dla paliw gazowych.

Nowa definicja sprzedaży rezerwowej paliw gazowych zawarta została w art. 3 pkt 6b Prawa energetycznego i ma ona oznaczać sprzedaż paliw gazowych odbiorcy końcowemu przyłączonemu do sieci dystrybucyjnej gazowej lub do sieci przesyłowej gazowej, dokonywana przez sprzedawcę rezerwowego paliw gazowych w przypadku zaprzestania sprzedaży paliw gazowych przez dotychczasowego sprzedawcę, realizowana na podstawie umowy sprzedaży paliw gazowych lub umowy kompleksowej.

Nowelizacja wprowadziła także nowy okres wypowiedzenia przy rozwiązaniu umowy sprzedaży rezerwowej przez odbiorcę końcowego. Termin ten będzie wynosić 7 dni – a nie 30 jak obecnie – od dnia doręczenia sprzedawcy paliw gazowych oświadczenia odbiorcy końcowego, przy czym warto dodać, że odbiorca końcowy może wskazać także późniejszy termin jej rozwiązania (art. 5aa ust. 7 pkt 3 lit b).

Nowym terminem będzie też czas na przekazanie umowy kompleksowej odbiorcy przez sprzedawcę z urzędu wskazany w art. 5ab ust. 5 Prawa energetycznego. Po Nowelizacji sprzedawca z urzędu przekaże odbiorcy końcowemu jeden egzemplarz umowy kompleksowej wraz z informacją o prawie odbiorcy końcowego do wypowiedzenia tej umowy w terminie 14 dni od dnia otrzymania od operatora systemu dystrybucyjnego gazowego lub operatora systemu przesyłowego gazowego oświadczenia o przyjęciu jego oferty.

Sprzedaż rezerwowa energii elektrycznej

Jak wspomniano wyżej, Nowelizacja wprowadziła oddzielne definicje sprzedaży rezerwowej, w związku z czym powstał nowy art. 3 pkt 6c Prawa energetycznego, w którego treści zawarto definicję dotyczącą energii elektrycznej. Jest to sprzedaż energii elektrycznej odbiorcy końcowemu przyłączonemu do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej dokonywana przez sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej w przypadku nieprzekazania do CSIRE informacji o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej dla danego punktu poboru energii. W związku z tym nowy model sprzedaży rezerwowej dla odbiorców energii elektrycznej będzie uwzględniał zautomatyzowany obieg informacji rynku energii między użytkownikami CSIRE.

Nowelizacja wprowadza także art. 5ac ust. 1 Prawa energetycznego wskazujący, że w przypadku, w którym do CSIRE nie została przekazana informacja o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej dla danego punktu poboru energii odbiorcy przyłączonego do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej, operator informacji rynku energii niezwłocznie musi poinformować o tym sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej. Ma to na celu usprawnienie procesu uruchamiania sprzedaży rezerwowej. Ust. 4 ww. artykułu stanowi, że czas trwania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej jest nieokreślony.

W Nowelizacji zaproponowano także art. 5ac ust. 6 Prawa energetycznego jako katalog, który określa kiedy nie mają zastosowania przepisy o sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej:

  • odbiorca pobiera energię elektryczną z wykorzystaniem przedpłatowej formy rozliczeń;
  • nastąpiło wstrzymanie dostaw energii elektrycznej z przyczyn, o których mowa w art. 6a ust. 3 oraz art. 6b ust. 1 i 2 Prawa energetycznego;
  • nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, a odbiorca nie zawarł nowej umowy o świadczenie tych usług;
  • nastąpiło wygaśnięcie lub rozwiązanie umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej, a odbiorca nie zawarł nowej umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowej po ich wygaśnięciu, chyba że zmiana sprzedawcy rezerwowego energii elektrycznej nastąpiła w wyniku zmiany sprzedawcy zobowiązanego wyznaczonego w trakcie obowiązywania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej;
  • na dzień poprzedzający zawarcie umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej lub umowy kompleksowej zawierającej postanowienia umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej, odbiorca końcowy objęty już był sprzedażą rezerwową energii elektrycznej;
  • dla danego punktu poboru energii, na dzień poprzedzający weryfikację informacji w CSIRE o zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej, nie była realizowana umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa kompleksowa.

Cena energii elektrycznej sprzedawanej w ramach sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej wynosić będzie, zgodnie z art. 5ac ust 8 Prawa energetycznego, nie więcej niż trzykrotność średniej ceny energii elektrycznej ogłoszonej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki za poprzedni kwartał w roku kalendarzowym.

Nowelizacja nałożyła także na sprzedawcę rezerwowego energii elektrycznej szereg obowiązków
o charakterze informacyjnym w celu zapewnienia prawidłowego przepływu informacji. Sprzedawca rezerwowy energii elektrycznej będzie miał 5 dni na poinformowanie odbiorcy końcowego o zawarciu umowy, warunkach sprzedaży, prawie do wypowiedzenia umowy czy prawach i obowiązkach tego odbiorcy (art. 5ad ust. 1). Sprzedawca rezerwowy energii musi także do każdego rozliczenia dołączać informacje o prawie wyboru nowego sprzedawcy (art. 5ad ust. 2).

Przypadki ustania sprzedaży rezerwowej przewidziane zostały w nowo utworzonym art. 5ae ust. 1 Prawa energetycznego. Są to przypadki m. in. rozpoczęcia realizacji sprzedaży energii elektrycznej na podstawie umowy z nowym sprzedawcą dla danego punktu poboru energii oraz wygaśnięcia lub rozwiązania umowy sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej dla danego punktu poboru energii.

Należy dodać, że przepisy w zakresie sprzedaży rezerwowej energii elektrycznej będą miały zastosowanie nie tylko wobec odbiorcy końcowego, ale również do przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, a także do wytwórcy, który jest zaopatrywany w energię elektryczną na podstawie umowy sprzedaży albo umowy kompleksowej na co wskazuje art. 5ag Prawa energetycznego.

Autorka: Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowelizacja Prawa energetycznego – część II: nowe zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Nowelizacja Prawa energetycznego – część II: nowe zadania Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki została wyłączona

Dziś zapraszamy na kolejną z części publikacji na temat ustawy z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Nowelizacja), tym razem w zakresie zmian dotyczących zadań Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE). Nawet pomimo ujęcia tych zagadnień w osobnym artykule, liczba zmian pozostaje duża, co wymusza skupienie się wyłącznie na najistotniejszych modyfikacjach.

Rozszerzenie zakresu działań Prezesa URE

Nowelizacja w znacznej części poświęcona jest zmianom w zakresie działalności Prezesa URE. Zmiany te wpływają na treść art. 23 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1385 z późn. zm.) (Prawo energetyczne). Pierwszą ze zmian jest rozszerzenie zakresu działań organu regulacyjnego o opracowywanie i zamieszczanie w Biuletynie Urzędu Regulacji Energetyki (Biuletyn URE) wytycznych co do kierunku rozwoju sieci i realizacji inwestycji priorytetowych we wskazanym terminie (art. 23 ust. 2 pkt 3a). Ponadto powstaje nowy obowiązek w postaci kontrolowania wykonania realizacji planu rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego lub operatora systemu (art. 23 ust 2 pkt 3b).

Dalej, w art. 23 ust. 2 Prawa energetycznego dodaje się całkowicie nowe punkty 11f – 11h, w ramach których przewidziano m.in. następujące zadania: wykonywanie decyzji Komisji Europejskiej i Agencji, opracowywanie wytycznych i zaleceń dla operatorów systemów dystrybucyjnych w zakresie usług elastyczności, a także ocenę rynku tych usług.

Po wejściu w życie Nowelizacji Prezes URE rozpocznie również działania pod kątem monitorowania np. poziomu i skuteczności otwarcia rynku i konkurencji na poziomie hurtowym i detalicznym czy kształtowania się taryf i opłat za świadczenie usług dystrybucyjnych (art. 23 ust 2 pkt 18b). Wreszcie zgodnie z nowym w art. 23 ust. 8 co najmniej raz w roku zamieszczone zostaną w Biuletynie URE zalecenia stworzone przez Prezesa URE, dotyczące zapewnienia zgodności cen sprzedaży energii elektrycznej z wymogami konkurencyjnego rynku energii. Zalecenie to przekazuje się Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, gdy uzna się to za konieczne.

Warto wspomnieć także o nowym wymogu składania przez Prezesa URE sprawozdań ze swojej działalności do Komisji Europejskiej i Agencja ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER). Termin na ich złożenie został ustalony na 31 lipca każdego roku.

Regionalne centrum koordynacyjne

Nowelizacja dodaje do Prawa energetycznego art. 23x, który wskazuje Prezesa URE jako organ właściwy do spraw związanych z nową instytucją, tj. regionalnym centrum koordynacyjnym.

Zgodnie z dodaną w art. 3 Prawa energetycznego (pkt 76) definicją regionalne centrum koordynacyjne to centrum, o którym mowa w art. 35 Rozporządzenia 2019/943, działające niezależnie od indywidualnych interesów krajowych oraz interesów operatorów systemów przesyłowych, wykonujące takie zadania, jak: skoordynowane wyznaczanie zdolności przesyłowych zgodnie z metodami opracowanymi na podstawie wytycznych w sprawie alokacji zdolności przesyłowych i zarządzania ograniczeniami przesyłowymi czy tworzenie wspólnych modeli sieci zgodnie z metodami i procedurami opracowanymi na podstawie wytycznych w sprawie pracy systemu przesyłowego (pełen pakiet zadań ujęto w art. 37 wspomnianego rozporządzenia).

Zadania Prezesa URE w powyższym zakresie to monitorowanie, m.in. działania koordynacji systemu, czy zatwierdzanie kosztów związanych z działalnością centrum. Prezes URE jako organ właściwy ponadto ma, we współpracy z organami regulacyjnymi z danego regionu pracy systemu, zatwierdzać wnioski o utworzenie regionalnego centrum koordynacyjnego (art. 23x ust. 1)

„Piaskownica regulacyjna”

Nowelizacja przewiduje wprowadzenie do Prawa energetycznego całkowicie nowego artykułu 24d, który wdroży instytucję tzw. „Piaskownicy regulacyjnej”. Rozwiązanie to ma polegać na zezwoleniu na realizację danego projektu w ramach odstępstw od stosowania określonych przepisów prawa. Sposobem na uzyskanie tego pozwolenia jest złożenie do Prezesa URE odpowiedniego wniosku przez osobę prawną, jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną oraz przedsiębiorcę lub wspólnika spółki cywilnej. Aby odstępstwa były możliwe, projekt musi mieć na celu wdrożenie innowacyjnych technologii, usług, produktów, modeli współpracy użytkowników systemu, rozwiązań technologicznych lub teleinformatycznych, które wpłyną na korzyść transformacji energetycznej czy inteligentnych sieci i infrastruktur. Prezes URE może przyznać odstępstwo na maksymalnie 3 lata, z jednokrotną możliwością przedłużenia na kolejne 3 lata w zależności od zaawansowania prac oraz etapu projektu.

Zgodnie z ust. 3 nowego art. 24d udzielenie odstępstw możliwe jest jedynie w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:

  • projekt przyczyni się do osiągnięcia celów polityki energetycznej państwa tj. zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności energetycznej, a także ochrony środowiska, w tym klimatu;
  • wnioskodawca uprawdopodobni oczekiwane korzyści wynikające z realizacji projektu dla funkcjonowania systemu elektroenergetycznego, użytkowników tych systemów albo inne korzyści środowiskowe, gospodarcze lub społeczne;
  • wnioskodawca wykaże istniejące bariery regulacyjne, utrudniające realizację projektu bez uzyskania odstępstwa.

Ustawodawca wskazuje, że Prezes URE będzie miał także możliwość żądania od podmiotu wnioskującego o przyznanie odstępstwa przedłożenia niezależnej ekspertyzy potwierdzającej spełnienie tych kryteriów. Warto wspomnieć, że ekspertyzy te sporządzać mogą jedynie podmioty wskazane przez Prezesa URE i sporządzane są na koszt podmiotu wnioskującego o przyznanie odstępstwa. Jednocześnie Prezesowi URE przysługuje możliwość kontrolowania działań podmiotów, które działają w ramach udzielonych odstępstw. Kontrola ma na celu sprawdzanie czy sposób realizacji projektu jest zgodny z warunkami wydanymi w decyzji Prezesa URE. Jeśli wynik kontroli wskazuje na naruszenia, a pomimo wezwania podmiot naruszeń nie usunie, Prezes URE może cofnąć decyzję o udzielonym odstępstwie.

Przedstawienie postępów z realizacji projektów jak również wnioski wynikające z zakończonych projektów oraz oceny wpływu udzielonych odstępstw na realizację celów przeprowadzonych projektów mają być zawarte przez Prezesa URE w sprawozdaniach z jego działalności.

Wydawanie koncesji a rękojmia prawidłowego wykonywania działalności

Po wejściu w życie przepisów zawartych w Nowelizacji Prezes URE zyska uprawnienie do odmówienia udzielenia lub cofnięcia koncesji, jeśli wnioskodawca nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności. Zmiany w zakresie koncesji przewidziane są w art. 33 ust. 3d, art. 34 ust. 4a i 4b oraz art. 35a Prawa energetycznego.

Nadto Prezes URE otrzymuje także możliwość sprawdzenia faktów podanych przez wnioskodawcę we wniosku o udzielenie koncesji lub jej zmianę przed wydaniem decyzji w celu stwierdzenia, czy przedsiębiorca spełnia warunki wykonywania działalności gospodarczej objętej koncesją oraz czy daje rękojmię prawidłowego wykonywania działalności (art. 35a).

W zakresie zmiany lub cofnięcia koncesji w art. 41 w ust. 4 Prawa energetycznego dodano pkt 7, na podstawie którego Prezes URE powinien poczynić powyższe kroki w przypadku stwierdzenia, że wnioskodawca nie daje rękojmi prawidłowego wykonywania działalności objętej koncesją. Ponadto Prezes URE jest wyposażony w kompetencję do podejmowania opisanych czynności z urzędu. W szczególności może samodzielnie dostosować warunki koncesji do obowiązującego stanu prawnego.

Warto wspomnieć także o rozszerzeniu uprawnień Prezesa URE w sprawie nakazania dalszego prowadzenia działalności po wygaśnięciu koncesji przedsiębiorstwa w upadłości. Aktualnie nakaz ten dotyczy wyłącznie działających przedsiębiorstw energetycznych, natomiast znowelizowany art. 40 Prawa energetycznego dodaje do grupy zobowiązanych przedsiębiorstwa w upadłości oraz nabywców tych przedsiębiorstw, jeżeli zostały one zbyte.

Zmiana w zakresie regulacji dot. linii bezpośrednich

O zmianach w zakresie regulacji linii bezpośrednich pisaliśmy w jednym z naszych poprzednich artykułów. Nowelizacja uległa jednak zmianom w toku procesu legislacyjnego, co uzasadnia ponowne przedstawienie wprowadzanych zmian.

Słowniczek ustawowy poszerzył się o definicję pojęcia linii bezpośrednich (art. 3 pkt 11f). Następnie dodano całkowicie nowy art. 7aa, wskazujący w ust. 1 obowiązki podmiotu posiadającego tytuł prawny do linii bezpośrednich. Jedną z istotniejszych zmian jest wprowadzenie wykazu linii bezpośrednich prowadzonego i publikowanego przez Prezesa URE.

Dla inwestorów ważną informacją jest, że zmianie ulegnie forma uzyskania zgody na wybudowanie linii bezpośrednich. W art. 7aa ust. 10 przewidziano, że podmiot chcący wybudować taką linię lub podmiot posiadający tytuł prawny do linii musi przedłożyć do Prezesa URE zgłoszenie o chęci wybudowania lub dalszego korzystania z linii bezpośredniej. Aktualnie Prezes URE powinien wyrazić zgodę w formie decyzji, natomiast po wejściu w życiu Nowelizacji zgoda ta nie będzie potrzebna, gdyż wystarczy sam fakt zgłoszenia i wpis do wykazu. Dopiero odmowa wpisu do wykazu przybierze postać decyzji administracyjnej.

Trzeba też wspomnieć o tzw. opłacie solidarnościowej. Przepis art. 7aa ust. 4 odnosi się do wydzielonego odbiorcy (tj. odbiorcy przyłączonego do linii bezpośredniej) podłączonego jednocześnie do krajowej sieci dystrybucyjnej oraz do przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się obrotem energią elektryczną, do którego energia elektryczna jest dostarczana z jednostki wytwórczej linią bezpośrednią, których zobowiązuje się do wnoszenia do przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej opłaty odpowiadającej udziałowi tego podmiotu w kosztach stałych za przesyłanie lub dystrybucję energii elektrycznej, w części niepokrytej innymi składnikami taryfy zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią, oraz opłatę na pokrycie kosztów utrzymywania systemowych standardów jakości i niezawodności bieżących dostaw energii elektrycznej, zależną od ilości energii dostarczanej tą linią bezpośrednią.

Autorzy: Aleksandra Walczak, Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

„Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł” – artykuł radcy prawnego Adama Wawrzynowicza w internetowym wydaniu portalu „Rzeczpospolita”

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, Środowisko, , , , , , Możliwość komentowania „Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł” – artykuł radcy prawnego Adama Wawrzynowicza w internetowym wydaniu portalu „Rzeczpospolita” została wyłączona

W parlamencie trwają prace nad bardzo ważną nowelizacją Prawa energetycznego, dotyczącą m.in. zmian w funkcjonowaniu tzw. linii bezpośrednich. Niektóre z senackich poprawek do ustawy nowelizującej Prawo energetyczne są bardzo potrzebne. Zmiana definicji linii bezpośredniej, pozwalająca na wykorzystanie tej instytucji nie tylko przez wydzielonego odbiorcę, ale również przez inne spółki z jednej grupy kapitałowej pozwoliłaby na pełniejszą implementację Dyrektywy rynkowej i przybliżyłaby Polskę do realizacji jednego z kamieni milowych KPO. W dzisiejszym internetowym wydaniu „Rzeczypospolitej” ukazał się artykuł redaktora naczelnego Portalu Energia, Adama Wawrzynowicza pt. „Prawo energetyczne – zmiany wyczekiwane przez przemysł”, opisujący planowane zmiany.

Głosowanie w Sejmie nad poprawkami senackimi zaplanowane jest na 28 lipca.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem: https://www.rp.pl/opinie-prawne/art38866931-adam-wawrzynowicz-prawo-energetyczne-zmiany-wyczekiwane-przez-przemysl

„Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym”

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Gaz, Klimat, Środowisko, , , , , , , , Możliwość komentowania „Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym” została wyłączona

W czerwcu w „Przeglądzie gazowniczym” (nr 2, 78) ukazał się artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego, w którym dokonano przeglądu ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce.

W publikacji odniesiono się zarówno do europejskiej jak i polskiej polityki klimatycznej, a także tworzonego na ich podstawie prawa. Autorzy zwrócili uwagę przede wszystkim na pakiet Fit for 55 oraz pakiet dekarbonizacji rynków wodoru i gazu. Wspomniano również o inicjatywie REPowerEU. Wśród polskich dokumentów wyróżniono m.in. na Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku oraz Polską Strategię Wodorową do 2030 roku oraz ich wpływ na treść polskich ustaw i rozporządzeń. Nie zapomniano również o aktach prawnych w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony odbiorców końcowych, które wywarły istotny wpływ na sytuację gospodarczą Unii Europejskiej.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem:

link: https://energia.edu.pl/wp-content/uploads/2023/07/PG_Przeglad_wazniejszych_inicjatyw_legislacyjnych.pdf

Czekają nas zmiany w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego

Aktualności, Budownictwo, Gaz, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Czekają nas zmiany w rozporządzeniu w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego została wyłączona

15 czerwca 2023 r. w wykazie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt rozporządzenia Ministra Klimatu i Środowiska zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego. Bazując na lekturze uzasadnienia opracowania rzeczonego projektu, można wskazać dwa podstawowe cele wprowadzanych zmian:

  1. dostosowanie przepisów rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 2 lipca 2010 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu gazowego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1158 z późn. zm.) do przepisów ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2021 r., poz. 1093) (Rozporządzenie systemowe), która przewiduje, że infrastruktura niespełniająca wymogów pozwalających uznać ją odpowiednio za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych jest udostępniana przez właściciela operatorowi systemu dystrybucyjnego gazowego w ciągu 36 miesięcy od dnia wejścia w życie tej ustawy;
  2. „uelastycznienie” procesu przyłączania instalacji wytwarzających biometan do sieci dystrybucyjnej gazowej.

Zmiany dostosowujące

W części związanej z włączeniem do sieci dystrybucyjnej infrastruktury, eksploatowanej dotychczas jako pozasystemowa, istotnym dla proponowanych zmian jest to, że objęta projektowaną regulacją infrastruktura stanowi gazociągi dostarczające gaz ziemny do odbiorców bezpośrednio z kopalni. Zgodnie z art. 28 ust. 2 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw właściciel infrastruktury niespełniającej wymogów pozwalających uznać ją odpowiednio za gazociąg bezpośredni lub sieć gazociągów kopalnianych udostępnia ją operatorowi systemu dystrybucyjnego, co wiąże się z koniecznością włączenia tych gazociągów do funkcjonującej sieci. Jednocześnie jednak konieczne jest uwzględnienie charakterystyki technicznej tej infrastruktury, zależnej od źródeł jej zasilania gazem ziemnym. Projektowane zmiany w § 16, § 38 oraz w nowym punkcie 1.5 załącznika do Rozporządzenia systemowego czynią zadość tej specyfice i uwzględniają możliwość wystąpienia braku możliwości zapewnienia m.in.:

  • ciągłości dostaw w przypadku infrastruktury podłączonej do kopalni ropy naftowej, w których gaz ziemny jest produktem ubocznym wydobycia i jego podaż nie może zostać zapewniona (z uwagi na związanie planem ruchu zakładu górniczego),
  • określonej jakości gazu ziemnego wydobywanego w kopalni.

W projektowanym punkcie 1.5 załącznika do Rozporządzenia systemowego określono, że wszelkie wymagania techniczne dotyczące urządzeń, instalacji lub sieci bezpośrednio przyłączanych do sieci dystrybucyjnej stanowiącej infrastrukturę, o której mowa w art. 28 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw lub do zamkniętego systemu dystrybucyjnego, o którym mowa w art. 9da ustawy – Prawo energetyczne określa przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych w Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci.

Z kolei modyfikacja w § 16 Rozporządzenia systemowego wprowadza warunki świadczenia usług dystrybucyjnych z wykorzystaniem gazociągów lub sieci gazociągów, które zostały włączone do sieci dystrybucyjnej na podstawie art. 28 ust. 1ustawy z dnia 20 maja 2021 r. i są zasilane wyłącznie z kopalni, której charakterystyka pracy nie gwarantuje ciągłości dostaw, a przyłączenie do alternatywnego źródła zasilania zapewniającego ciągłość dostaw nie jest technicznie lub ekonomicznie uzasadnione. Świadczenie usług dystrybucyjnych w takich warunkach będzie odbywać się na zasadach przerywanych, z zapewnieniem parametrów jakościowych określonych w nowym § 38 ust. 5a Rozporządzenia systemowego.

Projektowany § 38 ust. 5a Rozporządzenia systemowego, odwołując się do zmienionego § 16 ust. 2, umożliwia przedsiębiorcy energetycznemu dostarczanie paliw gazowych o innych parametrach jakościowych niż te standardowe, określone w § 38 ust. 1 Rozporządzenia systemowego. Dodatkowo możliwość dostaw takich paliw została uwarunkowana po pierwsze tym, iż nie spowoduje to zakłóceń pracy w systemie gazowym, po drugie odbiorca nie skorzysta z uprawnienia do wypowiedzenia umowy kompleksowej, którą otrzyma od operatora systemu dystrybucyjnego w chwili przejęcia przez niego operatorstwa nad infrastrukturą gazową przykopalnianą. Wypowiedzenie tej umowy jest równoznaczne z brakiem akceptacji warunków świadczenia usług dostarczania paliwa gazowego, w tym jakości tego paliwa, do odbiorcy.

Celem projektowanych zmian jest ograniczenie możliwości wyłączenia ogólnych standardów, którym podlegają sieci dystrybucyjne, jedynie do sieci gazowych spełniających łącznie następujące warunki:

  • sieci, które zostaną przekwalifikowane na mocy art. 28 ustawy z dnia 20 maja 2021 r. o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw – oznacza to wyłącznie sieci już istniejące (brak możliwości powstawania nowych sieci tego typu w przyszłości), oraz
  • nie istnieją techniczne bądź ekonomicznie uzasadnione możliwości doprowadzenia tej infrastruktury do zgodności z parametrami przewidzianymi rozporządzeniem systemowym.

Biometan w sieci

Zmiany w zakresie przyłączania biometanowni do systemu gazowego obejmują zmianę w § 40 Rozporządzenia systemowego, która stanowi uzupełnienie ostatniej z nowelizacji Rozporządzenia systemowego, w której dostosowano przepis § 38 ust. 1 Rozporządzenia systemowego poprzez uzupełnienie go o minimalne wymagania jakościowe w zakresie substancji, które mogą powstawać w procesie produkcji biometanu. Pamiętać trzeba, że biometan może być transportowany za pośrednictwem gazowych sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz mieszany z gazem ziemnym pod warunkiem, że zostaną zachowane odpowiednie parametry jakościowe zapewniające bezpieczną eksploatację infrastruktury gazowej oraz przyłączonych do niej odbiorców.

W Rozdziale 8 Rozporządzenia systemowego, który reguluje kwestię parametrów jakościowych paliw gazowych przesyłanych sieciami przesyłowymi i dystrybucyjnymi gazowymi, planuje się dodać w § 40 ust. 3a, który ma regulować możliwość wyboru przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją paliw gazowych, w przypadku wprowadzania biometanu do sieci w określonym obszarze rozliczeniowym, przyjęcia takiej metodologii określania ciepła spalania paliw gazowych dla takiego obszaru, aby wyznaczona średnia wartość ciepła spalania paliw gazowych dla danej doby nie różniła się więcej niż o ±4% od wartości ciepła spalania paliw gazowych określonej w którymkolwiek punkcie tego obszaru.

Wprowadzenie tej zmiany ma na celu zapewnienie odpowiedniego wsparcia regulacyjnego dla procesu zatłaczania i dostarczania biometanu do odbiorców. Istotne jest tu wyjaśnienie, że wartość ciepła spalania biometanu jest przeciętnie niższa od tego uzyskiwanego przez gaz ziemny wysokometanowy grupy E, jednakże w wyniku koniecznych procesów oczyszczania uzyskuje poziom w granicach 38 MJ/m3 . W celu umożliwienia wprowadzenia do sieci biometanu o minimalnej wartości ciepła spalania na poziomie 38 MJ/m3 i wprowadzenia tego paliwa do sieci w ramach obszaru rozliczeniowego ciepła spalania, na którym średnia wartość ciepła spalania, co do zasady, jest wyższa i może osiągać nawet 43,2 MJ/m3, w projekcie podniesiono zakres różnic między uzyskiwanymi średni w ciągu doby wartościami średniego ciepła spalania z ± 3% do ± 4%. Zakres ten został dostosowany do rzeczywiście osiąganych maksymalnych średnich parametrów ciepła spalania odnotowywany w sieci dystrybucyjnej we wszystkich obszarach rozliczeniowych ciepła spalania. Istotne jest również to, że projektowany, poszerzony zakres zmienności będzie obowiązywał tylko w tych obszarach, gdzie będzie przyłączone źródło dostarczające biometan do sieci. Proponowane podejście wydaje się być optymalne z punktu widzenia obecnego poziomu rozwoju sektora biometanu w Polsce, który ma charakter lokalny. Takie rozwiązanie jest również przejawem elastycznego podejścia administracji do spełnienia wymogów jakościowych określonych prawem i w założeniu ma wspierać producentów biometanu oraz zapewnić dynamiczny rozwój tego segmentu rynku.

***

Modyfikacje przepisów zaproponowane w projekcie wpłyną korzystnie na działalność mikro, małych oraz średnich przedsiębiorców. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, przewidywane zmiany usprawnią proces przyłączenia biometanu do sieci, a to stworzy korzystniejsze warunki dla powstawania biometanowni w Polsce.

Zwracamy uwagę, że zaproponowane zmiany znajdują się wciąż na etapie projektowania, z związku z czym istnieje możliwość, iż poszczególne przepisy ulec mogą zmianie.

Autorzy: Marcel Krzanowski, Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Wyższa stawka opłaty kogeneracyjnej w 2022 roku

Aktualności, Ciepłownictwo, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Wyższa stawka opłaty kogeneracyjnej w 2022 roku została wyłączona

Czwarty kwartał to okres, w którym Prezes Urzędu Regulacji Energetyki zatwierdza taryfy za energię elektryczną za kolejny rok. Finalnie na rachunek za prąd składają się nie tylko koszty przedstawione przez sprzedawców oraz dystrybutorów, ale także inne opłaty ustalane przez regulatora czy ministra właściwego do spraw energii (obecnie Ministra Klimatu i Środowiska). Jedną z takich opłat jest opłata kogeneracyjna. Z początkiem drugiego tygodnia listopada w wykazie Rządowego Centrum Legislacji został przedstawiony projekt rozporządzenia określającego stawkę opłaty kogeneracyjnej na 2022 rok. Z jego treści wynika, że wysokość opłaty ma wzrosnąć w stosunku do roku poprzedniego.

Opłata kogeneracyjna – co to jest?

Opłata kogeneracyjna to opłata związana z zapewnieniem dostępności energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji w krajowym systemie elektroenergetycznym, wyrażana w zł/MWh. Kogeneracja, czyli wytwarzanie energii elektrycznej oraz ciepła w jednym procesie technologicznym (tzw. skojarzeniu), jest postrzegana jako jeden ze środków bezpiecznego przekształcenia gospodarki na bardziej przyjazną środowisku. W procesie kogeneracji elektrociepłownie wykorzystują mniej paliwa niż miałoby to miejsce przy osobnym wytwarzaniu ciepła w ciepłowni i energii elektrycznej w elektrowni. Przekłada się to na zmniejszenie emisji dwutlenku węgla i innych szkodliwych związków chemicznych oraz większą efektywność energetyczną.

Zasady obliczania opłaty kogeneracyjnej zostały określone w rozdziale 7 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Opłata kogeneracyjna stanowi iloczyn stawki opłaty kogeneracyjnej oraz sumy ilości energii elektrycznej pobranej z sieci i zużytej przez odbiorców końcowych przyłączonych:

  1. bezpośrednio do sieci danego płatnika opłaty kogeneracyjnej;
  2. do sieci przedsiębiorstwa energetycznego wykonującego działalność gospodarczą w zakresie przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej, niebędącego płatnikiem opłaty kogeneracyjnej, przyłączonego do sieci płatnika opłaty kogeneracyjnej;
  3. do sieci przedsiębiorstwa energetycznego wytwarzającego energię elektryczną przyłączonego do sieci płatnika opłaty kogeneracyjnej bezpośrednio lub poprzez sieć przedsiębiorstwa energetycznego świadczącego na ich rzecz usługę przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej.

Zasady kalkulowania stawki opłaty kogeneracyjnej oblicza się według wzoru określonego w art. 64 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji.

Premia kogeneracyjna, premia gwarantowana i premie indywidualne

W ustawie można wyczytać, że opłatę kogeneracyjną przeznacza się wyłącznie na wypłatę premii kogeneracyjnej, premii gwarantowanej, premii gwarantowanej indywidualnej i premii kogeneracyjnej indywidualnej oraz na pokrycie kosztów działalności operatora rozliczeń związanych bezpośrednio z obsługą systemu wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji. Przychody uzyskane z tytułu opłaty kogeneracyjnej są zatem wykorzystane na dalszy rozwój skojarzonej produkcji energii elektrycznej i ciepła.

Obowiązujące od 2019 roku rozwiązania uzależniają udział jednostek wytwórczych w systemach wsparcia od kryterium wprowadzania co najmniej 70% ciepła użytkowego do publicznej sieci ciepłowniczej. Wówczas pomoc może dotyczyć całej wytworzonej, wprowadzonej do sieci i sprzedanej przez wytwórcę energii elektrycznej. Jeśli ten współczynnik jest niższy, wsparcie dotyczy jedynie proporcjonalnego udziału tej energii. Ponadto w ustawie określono limit emisyjności dla jednostek kogeneracji. Niezależnie od wielkości jednostki, o wsparcie będą mogły ubiegać się tylko te, których jednostkowy wskaźnik emisji dwutlenku węgla nie przekracza 450 kg na 1 MWh wytworzonej energii. W praktyce rozwiązanie to eliminuje z systemu wsparcia jednostki opalane węglem.

Jednostki uprawnione do ubiegania się o wsparcie zostały podzielone na 3 podstawowe grupy:

  • instalacje o mocy zainstalowanej elektrycznej poniżej 1 MW,
  • instalacje o mocy zainstalowanej elektrycznej nie mniejszej niż 1 MW, ale mniejszej niż 50 MW oraz
  • instalacje o mocy zainstalowanej elektrycznej co najmniej 50 MW.

W powyższych przedziałach dodatkowo wydzielono także instalacje nowe, zmodernizowane, znacznie zmodernizowane i istniejące. Wytwórcy mogą skorzystać z czterech systemów wsparcia, w ramach których wypłacane są wspomniane premie.

Jednostki nowe i znacznie zmodernizowane o mocy nie mniejszej niż 1 MW, ale mniejszej niż 50 MW mogą otrzymać wsparcie w drodze aukcji premii kogeneracyjnej. System ten polega na zgłaszaniu przez inwestorów ofert określających wysokość premii, jakie przedsiębiorstwo chce otrzymać do każdej MWh energii. Wysokość oferty nie może przekroczyć wartości referencyjnej określonej we właściwym rozporządzeniu. Aukcję wygrywają uczestnicy, którzy zaoferowali najniższą wysokość premii kogeneracyjnej (dopłaty do sprzedawanej energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji) i których oferty łącznie nie przekroczyły 100% wartości lub ilości energii elektrycznej określonej w ogłoszeniu o aukcji oraz 80% ilości energii elektrycznej objętej wszystkimi złożonymi ofertami.

O wsparcie w formie premii gwarantowanej mogą ubiegać się wszystkie jednostki o mocy mniejszej niż 1 MW oraz nowe i znacznie zmodernizowane instalacje o mocy nie mniejszej niż 1 MW, ale mniejszej niż 50 MW. Premia ta stanowi stałą dopłatę do ceny energii elektrycznej. Wytwórcy zainteresowani tą formą wsparcia mogą składać wnioski do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o dopuszczenie do systemu. Wysokość premii określa w rozporządzeniach minister właściwy do spraw energii. Organ regulacyjny przeprowadza ocenę formalną wniosków, natomiast wypłaty premii dokonuje operator rozliczeń.

Instalacje o mocy co najmniej 50 MW mogą otrzymać wsparcie w formie premii indywidualnych, tj. premii gwarantowanej indywidualnej lub premii kogeneracyjnej indywidualnej. Określane są na podstawie faktycznych parametrów i sytuacji rynkowej danej jednostki. Osobne tryby udzielania wsparcia przewidziano dla instalacji istniejących lub zmodernizowanych oraz nowych lub znacząco zmodernizowanych. W przypadku jednostek istniejących lub zmodernizowanych, wytwórcy samodzielnie mogą występować do Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki o dopuszczenie do systemu premii gwarantowanych. W tym przypadku jej wysokość jest jednostkowo ustalana przez regulatora w drodze decyzji. Z kolei jednostki nowe i znacząco zmodernizowane będą musiały wziąć udział w naborze organizowanym przez organ regulacyjny, którego przedmiotem jest wsparcie w postaci premii kogeneracyjnej.

Maksymalny okres wsparcia dla energii z wysokosprawnej kogeneracji dla wspomnianych jednostek wynosi 15 lat.

Wysokość stawki opłaty kogeneracyjnej na 2022 rok oraz wejście w życie rozporządzenia

Stawka opłaty kogeneracyjnej nie jest stała – przykładowo w 2020 roku wyniosła ona 1,39 zł/MWh, podczas gdy rok później została zredukowana do zera. W projekcie rozporządzenia określono wysokość stawki opłaty kogeneracyjnej na rok 2022 na poziomie 4,06 zł/MWh.

Stawka została obliczona przy uwzględnieniu różnych kosztów m.in. planowanego kosztu systemu wsparcia jednostek kogeneracji, wynikającego z prognozowanej wysokości środków przeznaczonych na wypłatę premii kogeneracyjnej, premii gwarantowanej, premii gwarantowanej indywidualnej oraz premii kogeneracyjnej indywidualnej w roku 2022 czy planowanych kosztów działalności operatora rozliczeń w roku 2022 związane bezpośrednio z obsługą systemu wsparcia wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji. Wysokość stawki opłaty kogeneracyjnej uwzględnia ulgę w opłacie kogeneracyjnej dla odbiorców przemysłowych, wyznaczoną zgodnie z przepisami art. 62 ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji.

Twórcy projektu obliczyli, że stawka opłaty kogeneracyjnej na wskazanym poziomie ma stanowić średnie obciążenie w wysokości ok. 10,15 zł na rok dla gospodarstwa domowego.

W dniu 8 listopada 2021 roku projekt rozporządzenia został opublikowany i przekazany do uzgodnień, konsultacji publicznych oraz opiniowania. Okres nadsyłania uwag ma trwać do 15 listopada 2021 roku. Co najważniejsze, projekt jest obowiązkowo opiniowany przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki – wymóg ten wynika wprost z przepisu art. 64 ust. 4 ustawy z dnia 14 grudnia 2018 r. o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, zawierającego upoważnienie ustawowe dla ministra do wydania rozporządzenia.

Przewiduje się, że rozporządzeni ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2022 roku.

Ciepłownictwo jest sektorem zmagającymi się z różnymi problemami. O propozycjach ich przezwyciężania mogą Państwo przeczytać w naszych wcześniejszych artykułach:

Projekt Strategii dla ciepłownictwa do 2030 r. z perspektywą do 2040 r.

Projekt zmieniający rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu

Aktualności, Gaz, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu została wyłączona

Jednym z narzędzi mających służyć realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu jest projekt zmian legislacyjnych określany jako Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu (PDRWG), zakładający  rewizję dwóch kluczowych dla sektora gazowniczego aktów, tj. dyrektywy PE i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dalej „dyrektywa gazowa”) oraz rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej „rozporządzenie gazowe”).

Jako główne cele Pakietu Komisja Europejska wskazała:

  • zapewnienie warunków do powstawania infrastruktury wodorowej;
  • zapewnienie funkcjonowania konkurencyjnych rynków wodoru;
  • ułatwienie lokalnej i zdecentralizowanej produkcji gazów odnawialnych i niskowęglowych;
  • wzmocnienie praw konsumentów; oraz
  • zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa dostaw.

Stanowisko Rady Europejskich Regulatorów Energetyki

Istotny głos w debacie nad PDRWG stanowi opinia Rady Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER), przedstawiona, w ramach trwających do 18 czerwca 2021 r. konsultacji publicznych projektu.

W pierwszej kolejności, w opinii wskazano na kilka kwestii, które zdaniem CEER powinny być uznane za fundamentalne przy projektowaniu i zarządzaniu sektorem gazowym. Wśród szczególnie istotnych Rada wymienia m.in.:

  • przyjęcie stopniowego i elastycznego podejścia regulacyjnego do zmian zachodzących w sektorze wodorowym;
  • przyjęcie elastycznego i wspierającego rozwój sektora wodorowego ustawodawstwa;
  • kontynuację działań mających na celu poprawę funkcjonowania rynku gazu;
  • gwarancję praw konsumenckich bez względu na nośnik energii;
  • zwiększenie nadzoru krajowych organów regulacyjnych oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nad planowaniem zintegrowanej infrastruktury.

Odpowiadając na podstawowe pytanie Komisji Europejskiej, dotyczące rewizji dyrektywy gazowej oraz rozporządzenia gazowego CEER podkreśla, iż proces przejścia na nowy model energetyczny nie powinien zagrażać przystępności cenowej dla odbiorców taryf przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego. Wskazano także, na potrzebę unikania subsydiowania skrośnego między użytkownikami sieci gazu ziemnego a innymi sektorami. Ponadto, odnosząc się do tzw. „zbędnych” zasobów gazu, ich zastosowanie do transportowania wodoru, w przypadku zidentyfikowania zapotrzebowania na infrastrukturę wodorową określono jako korzystne, zarówno dla odbiorców końcowych gazu, jak i wodoru.

W opinii poruszono także kwestię planowania zintegrowanej infrastruktury. Zdaniem CEER, zgodnie z postulowanym stopniowym i elastycznym podejściem regulacyjnym do rynku wodoru, harmonizacja tego sektora na poziomie unijnym, nie powinna wymagać opracowania oddzielnych Krajowych Planów Rozwoju, jednakże w przypadkach, w których jest to zasadne rozwój sektora wodorowego powinien być uwzględniony w Krajowych Planach Rozwoju dla gazu i energii elektrycznej. Mimo to, Rada wskazuje, iż istnieją wyraźne korzyści kompleksowego przeglądu infrastruktury projektów wodorowych, w szczególności, w kontekście projektów opracowywanych przez podmioty nieregulowane. Z kolei, w zakresie prawnych regulacji związanych z  odrębną infrastruktura i rynkiem wodoru Rada Europejskich Regulatorów Energetyki zaleca dostosowanie przyjmowanych rozwiązań do stopnia rozwoju sektora, uwzględniając poziom zapotrzebowania na transport wodoru, przy czym CEER zwraca uwagę na ryzyko związane z powstaniem naturalnego monopolu.

Kolejnym istotnym zagadnieniem poruszonym w stanowisku jest kwestia mieszania wodoru i innych odnawialnych, bądź niskoemisyjnych gazów w sieciach gazowych. CEER wskazuje na spodziewane korzyści, związane z tą metodą, lecz także na potencjalne zagrożenia wynikające z braku wiedzy na temat jej długofalowych konsekwencji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych.

W ostatniej części stanowiska, CEER odnosi się do problemu uregulowania zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem, podnosząc, iż jest ono kluczowa dla funkcjonowania systemu dostaw UE, w konsekwencji uznając za potrzebne wprowadzenie unijnych kompleksowych ram legislacyjnych mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w sektorze energetycznym.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Europejskie prawo o klimacie

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Europejskie prawo o klimacie została wyłączona

28 listopada 2018 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat „Czysta planeta dla wszystkich”. Przedstawiona w dokumencie wizja opisuje konieczność osiągnięcia przez Unię Europejską dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki. Za najważniejszy cel strategii obrano osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. dzięki sprawiedliwej społecznie i racjonalnej kosztowo transformacji. Cel ten stanowi podstawę dążeń Europejskiego Zielonego Ładu. Już 12 grudnia 2019 r. Rada Europejska w swoich konkluzjach nie tylko przyjęła cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej w Unii do 2050 r., ale i potwierdziła, że konieczne jest stworzenie ram, które umożliwią jego realizację.

Przez wzgląd na powyższe Komisja Europejska 4 marca 2020 r. złożyła wniosek ustawodawczy w sprawie pierwszego Europejskiego prawa o klimacie. Głównym zadaniem projektu miało być uwzględnienie celu Europejskiego Zielonego Ładu w prawie unijnym. Oznacza to, że realizacja celu będzie przebiegała teraz zgodnie z określonymi ramami prawnymi. Cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej został bezpośrednio wyrażony w art. 2 ust. 1 rozporządzenia, według którego emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w całej Unii należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r., zmniejszając w tym terminie emisje do poziomu zerowego netto. Następnie Unia ma dążyć do osiągnięcia ujemnych emisji.

Europejskie prawo o klimacie stanowi gwarant tego, że wszystkie polityki Unii Europejskiej, sektory gospodarki i grupy społeczne będą dążyć do realizacji celu Europejskiego Zielonego Ładu, ale też tego, że przejście na neutralność klimatyczną będzie nieodwracalne. Dzięki prawnemu uregulowaniu tych kwestii zapewnia się też przewidywalność wszystkim podmiotom gospodarczym – inwestorom, przedsiębiorcom, pracownikom i konsumentom, którzy będą brali udział w redukcji emisji i inwestowaniu w zielone technologie. Zaangażowanie Unii Europejskiej na rzecz przejścia na neutralność klimatyczną ma być tym samym pewne i godne zaufania. Obowiązek realizacji celu osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. ma zgodnie z rozporządzeniem spoczywać na właściwych instytucjach unijnych i państwach członkowskich. Niezbędne środki będą zatem podejmowane zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, z uwzględnieniem znaczenia wspierania sprawiedliwości i solidarności między państwami członkowskimi, jak i opłacalności. Dla ułatwienia realizacji obowiązków przez państwa członkowskie, Europejskie prawo o klimacie zostało uchwalone w formie rozporządzenia, aby zapewnić bezpośrednie stosowanie przepisów. W celu zagwarantowania spójności nowych regulacji z unijnym systemem prawnym, Komisja Europejska jest obowiązana do dokonania przeglądu przepisów unijnych pod kątem ich zgodności z celami określonymi w rozporządzeniu.

Z pierwotnej wersji wniosku ustawodawczego wynikało, że do września 2020 r. Komisja przedstawi plan zwiększenia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. w odpowiedzialny sposób do co najmniej 50%, a potencjalnie do 55 % w stosunku do poziomu z 1990 r. oraz w razie potrzeby zaproponuje odpowiednią zmianę wniosku. Jako że zgodnie z planem w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., opublikowanym 17 września 2020 r. w komunikacie Komisji „Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r.”, podniesienie unijnego celu redukcji emisji do 2030 r. do co najmniej 55% jest wykonalne i korzystne, wniosek ustawodawczy w sprawie musiał ulec zmianie. W rozporządzeniu wskazano zatem, że aby osiągnąć cel neutralności klimatycznej, należy zmniejszyć do 2030 r. emisję gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Komisja wskazuje, że reakcja europejska na pandemię COVID-19 stanowi możliwość przyspieszenia przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu i przyszłość opartą na zrównoważonym rozwoju, przy jednoczesnym łagodzeniu poważnych skutków kryzysu. Rozporządzenie zobowiązuje też Komisję do wniesienia wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany Europejskiego prawa o klimacie z uwzględnieniem unijnego celu klimatycznego na rok 2040.

Akt uwzględnia również negatywne skutki zmian klimatu, które już oddziałują na Europę albo będą miały na nią wpływ w przyszłości. Z tego względu kładzie się nacisk na intensyfikację działań na poziomie unijnym i krajowym w związku ze zwiększeniem zdolności adaptacyjnych, wzmocnieniem odporności i zmniejszeniem wrażliwości na zmiany klimatu. Za działania te odpowiadać będą instytucje unijne oraz państwa członkowskie. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do opracowania i wdrożenia planów i strategii przystosowawczych w celu zwiększenia odporności i zmniejszenia podatności na oddziaływanie zmiany klimatu.

Komisja podkreśla, że najważniejsze dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej jest zapewnienie regularnej sprawozdawczości. Z tego względu w rozporządzeniu zaproponowano system monitorowania postępów i podejmowania niezbędnych środków. System ten będzie oparty na informacjach, które Unia Europejska pozyskuje w oparciu o istniejące już procedury. Oprócz tego istotne będą najnowsze dowody naukowe dotyczące zmiany klimatu i jej skutków, uzyskane np. w drodze naziemnych obserwacji opartych na teledetekcji, takich jak informacje przekazywane w ramach programu Copernicus. W zakresie wiedzy naukowej organem doradczym Unii Europejskiej będzie Europejski Naukowy Komitet Doradczy ds. Zmian Klimatu. Komisja do września 2023 r., a następnie co pięć lat, oceni:

  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie na drodze do realizacji celu neutralności klimatycznej,
  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność środków unijnych z celem neutralności klimatycznej,
  • spójność środków unijnych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność zidentyfikowanych środków krajowych, na podstawie zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, długoterminowych strategii krajowych i dwuletnich sprawozdań z postępów przedłożonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999, odpowiednich do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej,
  • spójność odpowiednich środków krajowych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu.

Jeśli środki podjęte przez państwo członkowskie będą niespójne z celem neutralności klimatycznej lub z zapewnieniem ciągłych postępów w zwiększaniu zdolności do adaptacji, wzmacnianiu odporności i zmniejszaniu podatności – Komisja będzie miała prawo do wydania zalecenia temu państwu.

Procedura legislacyjna w sprawie wniosku Komisji została zakończona, a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) wchodzi w życie 29 lipca 2021 r.

Autorka: Julia Fischer, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Komisja Europejska opublikowała strategię na rzecz ograniczenia emisji metanu

Aktualności, Energetyka, , , , , , , , , , Możliwość komentowania Komisja Europejska opublikowała strategię na rzecz ograniczenia emisji metanu została wyłączona

Opublikowana 14 października 2020 r. strategia ma przyczynić się do realizacji unijnych celów klimatycznych. Przedstawione założenia mają w istotny sposób wpłynąć na osiągnięcie celów klimatycznych na 2030 r., celu neutralności klimatycznej do 2050 r. oraz celu zerowego poziomu emisji zanieczyszczeń.

Przyjęte założenia przewidują redukcję emisji metanu – gazu cieplarnianego, mającego po dwutlenku węgla, drugi największy wpływ na zmiany klimatu, poprzez prawne oraz pozalegislacyjne oddziaływanie na sektory energetyki, rolnictwa i odpadów, odpowiadające za 95% emisji gazu w skali światowej.

W sektorze energetyki strategia zakłada m. in. propozycję wprowadzenia zobowiązania do poprawy wykrywania i naprawy wycieków w infrastrukturze gazowej oraz ustanowienia przepisów zakazujących praktyk rutynowego spalania gazu w pochodni i uwalniania do atmosfery.

W zakresie rolnictwa zaproponowano przede wszystkim wymianę praktyk w zakresie innowacyjnych technologii ograniczania emisji metanu, żywienia zwierząt oraz zarządzania hodowlą. Z kolei, odpady organiczne, pozostałości komunalne i rolnicze niezdatne do recyklingu mogłyby, zgodnie z założeniami strategii, zostać wykorzystane do produkcji biogazu, biomateriałów i biochemikaliów.

Celem redukcji emisji metanu w sektorze odpadów, w 2024 r. Komisja ma dokonać przeglądu dyrektywy w sprawie składowania odpadów oraz podjąć działania usprawniające gospodarowanie gazem wysypiskowym, ograniczenie jego wpływu na środowisko, a także wykorzystanie potencjalnych zysków energetycznych.

Ponadto, kluczowe działanie ponadsektorowe, wskazane w strategii, stanowi poprawa pomiarów i raportowania emisji metanu. Komisja postuluje utworzenie międzynarodowego obserwatorium emisji metanu współpracując z Programem Narodów Zjednoczonych ds. Ochrony Środowiska, Koalicją na rzecz Klimatu i Czystego Powietrza oraz Międzynarodową Agencją Energetyczną. Nadzorowanie miałoby przebiegać w oparciu o program satelitarny Copernicus, wykrywający źródła nieproporcjonalnie wysokich emisji w skali globalnej oraz identyfikujący największe wycieki.

autor: Daria Pajdowska, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Zmiana definicji małej instalacji OZE jako czynnik mający wesprzeć rozwój inwestycji w odnawialne źródła energii

Aktualności, Energetyka, OZE, , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Zmiana definicji małej instalacji OZE jako czynnik mający wesprzeć rozwój inwestycji w odnawialne źródła energii została wyłączona

Trwają prace nad projektem nowelizacji [1] ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii. Zaproponowane zmiany stanowią próbę odpowiedzi na oczekiwania branży oraz zobowiązania wynikające z prawa unijnego.

Jedna z najistotniejszych kwestii dotyczy nowego brzmienia definicji małej instalacji OZE [2] . Zmiana dotyczy podniesienia górnego progu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej z 0,5 MW do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu z 0,9 MW do 3 MW instalacji, co bezpośrednio wpływa na ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla istotnej części podmiotów rynku. Nowelizacja potwierdza również dotychczasową praktykę dotyczącą sposobu określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE.

Zaproponowane zmiany odnoszą się ponadto do wydłużenia terminów określonych w Ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii („Ustawa OZE”). Zgodnie z założeniami, do dnia 30 czerwca 2045 roku ma zostać wydłużony maksymalny okres:

  1. obowiązywania mechanizmu rozliczeń „opustu” w ramach systemu prosumenckiego;
  2. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej przez mikroinstalacje OZE działające poza systemem prosumenckim;
  3. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemów FIT oraz FIP;
  4. obowiązku zakupu energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego (Postulat przedłużenia systemu aukcyjnego jest argumentowany ciągłością korzystania ze sprawdzonego i znanego interesariuszom rozwiązania).

Jak wynika z załącznika do Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych („Dyrektywa OZE”), określającego krajowe cele ogólne w zakresie udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto w  2020 r., Polska została zobowiązana do osiągnięcia w miksie energetycznym krajowego celu na poziomie 15 %. Zdaniem ekspertów realizacja powyższego planu nie jest możliwa, nawet po uwzględnieniu inwestycji zrealizowanych w ramach systemu aukcyjnego w latach 2018 – 2020.[1] Co prawda sama Dyrektywa OZE nie nakłada sankcji za niezrealizowanie jej założeń, jednak niespełnienie wyznaczonego celu może rodzić dla kraju negatywne skutki finansowe, w tym wynikające z konieczności dokonania transferu statystycznego , którego koszt został oszacowany przez Najwyższą Izbę Kontroli w granicach 8 mld zł.[2]

Celem zminimalizowania potencjalnych negatywnych skutków niewypełnienia unijnych założeń przez Polskę oraz w odpowiedzi na apel podmiotów działających w branży energetycznej, zaproponowano zmianę treści ustawy OZE. Zgodnie z prezentowanymi propozycjami podmiotów z branży energetycznej, pilna potrzeba reform dotyczy przede wszystkim obniżenia progu koncesyjnego dla małych instalacji OZE poprzez rezygnację z obowiązku uzyskania koncesji przez wszystkie OZE o mocy do 1 a nawet 50 MW. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w branży, wymóg koncesji w przypadku urządzeń o mocy większej niż 0,5 MW nie odpowiada definicji działalności koncesjonowanej. Zdaniem ekspertów, zważywszy na istotę takowej działalności jako mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub obywateli albo ważny interes publiczny, obowiązek koncesyjny obejmujący wytwarzanie energii z instalacji o mocy w granicach 500 kW – 1 MW, wydaje się całkowicie nieuzasadniony, szczególnie uwzględniając produktywność instalacji tego rodzaju, która zazwyczaj nie przekracza 1100 MWh rocznie.[3]

Aktualny stan prawny zdaje się nie odpowiadać także ustawodawstwu unijnemu w przedmiotowym zakresie. W treści Dyrektywy 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii z odnawialnych źródeł energii („Dyrektywa RED II”) wskazano bowiem, że państwa członkowskie powinny podjąć właściwe kroki, aby zapewnić obiektywność, przejrzystość i proporcjonalność przepisów dotyczących wydawania koncesji, a charakter poszczególnych technologii OZE powinien być w pełni uwzględniony w przepisach.[4]

Zgodnie z założeniami, projektowane zmiany mają ograniczyć obowiązki koncesyjne dla przedsiębiorców, którzy wykonują działalność gospodarczą w zakresie instalacji OZE. Jedną z kluczowych zmian jest modyfikacja definicji „małej instalacji OZE” poprzez podniesienie górnego progu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej z 50 kW do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu z 0,9 MW do 3 MW instalacji, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest większa niż 50 kW i nie większa niż 1 MW. Zmiana ta ma bezpośrednio wpłynąć na ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla istotnej części podmiotów rynku energii, bowiem wytwarzanie energii elektrycznej z małej instalacji nie podlega obowiązkowi uzyskania koncesji.

Przyjęcie projektu ustawy może przynieść dodatni skutek również ze względu na  spodziewane usprawnienie procedur administracyjnych, co miałoby być szczególnie korzystne dla podmiotów korzystających z systemu aukcyjnego. Zyskać mógłby przede wszystkim sektor fotowoltaiczny. Zgodnie z szacunkami Instytutu Energii Odnawialnej, w związku z przeprowadzonymi dotychczas aukcjami w koszyku wiatrowo-fotowoltaicznym, ilość projektów o jednostkowej mocy do 1 MW, dla których zabezpieczono prawa do sprzedaży, oscyluje w granicach 1,7 tys., przy czym ich łączna moc wynosi około 1,66 GW.

Obecnie, aby rozpocząć sprzedaż inwestorzy muszą uzyskać koncesję, co zważywszy na ilość składanych wniosków jest problematyczne. Nieuzyskanie koncesji, a tym samym nierozpoczęcie sprzedaży energii w ciągu trzech lat wiąże się dla inwestora z konsekwencjami w postaci utraty kaucji oraz wyłączeniem możliwości udziału w systemie aukcyjnym przez kolejne trzy lata, co znacząco podwyższa ryzyko rozwoju tego sektora.[5] Tym samym, zmniejszenie biurokratyzacji poprzez ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla przedmiotowej grupy wytwórców może okazać się swoistym „odblokowaniem”.

Liberalizacja przepisów dotyczących koncesji, jako próba odpowiedzi na potrzeby rozwijającego się rynku może okazać się realnym wsparciem dla sektora odnawialnych źródeł energii w Polsce. Zniesienie obowiązku koncesyjnego dla instalacji o łącznej mocy zainstalowanej – do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu – do 3 MW, stanowiłoby dostosowanie do przepisów prawa unijnego oraz korzystnie wpłynęłoby na spójność prawa polskiego. Ograniczający ryzyko skutek usprawnienia administracyjnego zdaje się być cenny ze względu na spodziewaną stagnację w sektorze, szczególnie w obliczu dążeń do realizacji krajowego celu OZE. Mimo to, Polska nadal jest daleka od realizacji celów Dyrektywy RED II, a postulaty branży jedynie wybiórczo zostały wzięte pod uwagę. Nie uwzględniono m.in. postulowanego w konsultacjach do nowelizacji ustawy z 2019 roku, wsparcia dla biometanu.

[1] https://www.cire.pl/item,195211,13,0,0,0,0,0,cel-oze-na-2020-co-sie-stanie-jesli-polska-go-nie-osiagnie.html

[2] Najwyższa Izba Kontroli., Informacje o wynikach kontroli „Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii” https://www.nik.gov.pl/plik/id,18357,vp,20955.pdf

[3]https://www.gramwzielone.pl/trendy/102797/wisniewski-6-postulatow-do-tegorocznej-nowelizacji-ustawy-o-oze-01, https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/102708/pses-wpis-do-rejestru-malych-instalacji-zamiast-koncesji-dla-farm-pv-do-1-mw, dostęp z dnia 13.08.2020 r.

[4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych., art. 15 pkt 1 lit. b., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018L2001&from=EN, dostęp z dnia 17.08.2020 r.

[5] https://www.gramwzielone.pl/trendy/102803/odnawialne-zrodla-energii-do-1-mw-dostana-zwolnienie-z-koncesji, dostęp z dnia 17.08.2020 r.

autor: Daria Pajdowska, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.