transformacja energetyczna

Prace sejmowe nad specustawą dotyczącą biogazowni rolniczych

Aktualności, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Samorządy, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Prace sejmowe nad specustawą dotyczącą biogazowni rolniczych została wyłączona

8 maja 2023 r. do Sejmu wpłynął zatwierdzony klika dni wcześniej przez Radę Ministrów rządowy projekt ustawy o ułatwieniach w przygotowaniu i realizacji inwestycji w zakresie biogazowni rolniczych, a także ich funkcjonowania (druk sejmowy numer 3196) (projekt). Jak można wyczytać z jego uzasadnienia, opracowywane przepisy mają stanowić odpowiedź „na pilną potrzebę zwiększania liczby stabilnych, sterowalnych i odpornych na zmienne uwarunkowania meteorologiczne i czynniki zewnętrzne instalacji odnawialnych źródeł energii w polskim miksie energetycznym”. Proponowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmiany są mają przede wszystkim przyspieszyć procedury w zakresie lokalizacji i budowy biogazowni rolniczych, a także ułatwić wprowadzanie do obrotu pofermentu jako nawozu. Poniżej przedstawione zostaną pomysły mające zmodyfikować proces inwestycyjno-budowlany.

Zmiany definicyjne

Projektodawca zamierza wprowadzić zmianę prawnego pojęcia biogazu rolniczego. Treść przepisu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródła energii (ustawa OZE) ma ulec modyfikacji w taki sposób, że przez biogaz rolniczy będzie należało rozumieć gaz otrzymywane w procesie fermentacji metanowej:

  1. produktów rolnych oraz produktów ubocznych rolnictwa, w tym odchodów zwierzęcych,
  2. produktów z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego i produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z tego przetwórstwa, w tym z przetwórstwa i produkcji żywności, pochodzących z zakładów przemysłowych, a także z zakładów oczyszczalni ścieków z przetwórstwa rolno-spożywczego, w których jest prowadzony rozdział ścieków przemysłowych od pozostałych rodzajów osadów i ścieków,
  3. produktów spożywczych przeterminowanych lub nieprzydatnych do spożycia,
  4. tłuszczów i mieszanin olejów z separacji olej/woda zawierających wyłącznie oleje jadalne i tłuszcze,
  5. biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne,
  6. odchodów zwierzęcych pozyskanych z działalności innej niż rolnicza.

Biogazem rolniczym nie będzie biogaz pozyskiwany z odpadów komunalnych, ze składowisk odpadów, a także z substratów pochodzących z oczyszczalni ścieków innych niż wymienione powyżej.

W powiązaniu z tązmianą planuje się wprowadzenie prawnego pojęcia biogazowni rolniczej. Zgodnie z art. 2 pkt 2 projektu za taką ma być uznawana instalacja odnawialnego źródła energii w rozumieniu art. 2 pkt 13 ustawy OZE służąca do wytwarzania biogazu rolniczego, energii elektrycznej z biogazu rolniczego, ciepła z biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego. Warto podkreślić, że odniesienie do wytwarzania biometanu koresponduje z zapisami procedowanego równolegle rządowego projektu ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy numer 3279), który ma wprowadzić przepisy regulujące wytwarzanie tego gazu jako produktu uzyskiwanego z biogazu rolniczego.

Zakres zastosowania specustawy

Zakres przyszłego zastosowania projektu jest szczegółowo określony i można w nim wyróżnić aspekt podmiotowy i przedmiotowy. Gdy chodzi o ten pierwszy, w art. 3 projektu zawarto zamknięty katalog podmiotów, które będą mogły skorzystać z opracowywanych przepisów. Należą do nich m.in.:

  1. osoby fizyczne, jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną, lub osoby prawne, które w ramach działalności rolniczej prowadzą gospodarstwo rolne lub dział specjalnej produkcji rolnej,
  2. osoby fizyczne, o których mowa wyżej, wpisane do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, których przedmiot wykonywanej działalności gospodarczej obejmuje wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła, biogazu rolniczego lub biometanu z biogazu rolniczego,
  3. spółdzielnie energetyczne, spółdzielnie albo spółdzielnie rolników czy
  4. koordynatorzy klastrów energii.

Zasadniczo adresatami rozwiązań przewidzianych w projekcie mają być podmioty związane z branżą rolniczą i rolno-spożywczą. Proponowane regulacje nie wykluczają jednak tworzenia spółek celowych, przy czym będzie to możliwe jedynie, gdy wskazane w projekcie podmioty związane z branżą będą posiadały w nich udziały lub akcje.

Projekt ma stanowić podstawę rozwoju biogazowni przy gospodarstwach rolnych oraz zakładach przetwórstwa rolno-spożywczego. Z tego powodu powyższy aspekt podmiotowy zastosowania przepisów projektu został zawężony o aspekt przedmiotowy. Otóż, zgodnie z art. 4 ust. 1 projektu, opracowywane rozwiązania mają dotyczyć biogazowni rolniczych, które:

  1. zlokalizowane zostaną na nieruchomości, do której tytuł posiada podmiot uprawniony prowadzący gospodarstwo rolne lub działalność określoną w art. 3 pkt 4 lub 5 projektu, z których będzie pochodzić co najmniej część substratów wykorzystywanych w tej biogazowni rolniczej;
  2. w przypadku gdy przedmiotem działalności w tej biogazowni będzie wytwarzanie:
    1. energii elektrycznej – łączna moc zainstalowana elektryczna jest nie większa niż 3,5 MW,
    1. ciepła – łączna moc osiągalna cieplna w skojarzeniu jest nie większa niż 10,5 MW,
    1. biogazu rolniczego – roczna wydajność produkcji biogazu rolniczego nie przekracza 14 mln m3,
    1. biometanu – roczna wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego nie przekracza 8,4 mln m3;
  3. do wytwarzania biogazu rolniczego, energii elektrycznej ,ciepła lub biometanu z biogazu rolniczego wykorzystuje się wyłącznie substraty, których lista ma zostać określona w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw rolnictwa w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu.

Odmienne zasady rozmieszczania biogazowni rolniczych

Inwestycje objęte projektem będą mogły zostać zlokalizowane na szczególnych zasadach. Projektodawca wychodzi z inicjatywą kilku ułatwień w zakresie rozmieszczenia tego typu inwestycji, włącznie z wprowadzeniem nowego sposobu określenia miejsca położenia przedsięwzięcia.

W przypadkach gdy na danym obszarze uchwalono miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, przewiduje się możliwość szerszego odczytania zawartego w nim przeznaczenia terenu. W art. 6 projektu zaproponowano, aby w przypadkach, gdy z planu wynika przeznaczenie terenu dopuszczające lokalizację zabudowy związanej z rolnictwem, produkcją lub magazynowaniem, możliwe było także lokalizowanie biogazowni rolniczych, chyba że:

  1. ustalenia planu zakazują lokalizacji takich biogazowni,
  2. powierzchnia gruntów rolnych planowanych do przeznaczenia pod biogazownie jest większa niż 1 ha,
  3. zmiana przeznaczenia gruntów rolnych wymaga zgody marszałka województwa.

Z kolei w sytuacjach, gdy na danym obszarze nie uchwalono planu miejscowego, inwestor będzie mógł zrealizować swoje zamierzenie w oparciu o decyzję o warunkach zabudowy. Jednak dla inwestycji w zakresie „małej” biogazowni rolniczej (o mocy zainstalowanej elektrycznej do 1 MW lub wytwarzającej ekwiwalentną ilość ciepła, biogazu lub biometanu), w art. 13 projektu przewidziano ułatwienia polegająca na m.in. określeniu, że decyzja powinna zostać wydana w terminie 65 dni od dnia złożenia wniosku, zaś uchybienie temu terminowi wiązać się będzie z nałożeniem kary pieniężnej na organ administracji.

Z powyższych ułatwień w zakresie planów i decyzji nie będą mogły skorzystać biogazownie rolnicze, których:

  1. łączna moc zainstalowana elektryczna jest większa niż 1 MW – w przypadku gdy przedmiotem działalności będzie wytwarzanie energii elektrycznej;
  2. łączna moc osiągalna cieplna w skojarzeniu jest większa niż 3 MW -w przypadku gdy przedmiotem działalności będzie wytwarzanie ciepła;
  3. roczna wydajność produkcji biogazu rolniczego przekracza 4 mln m3 – w przypadku gdy przedmiotem działalności będzie wytwarzanie biogazu rolniczego;
  4. roczna wydajność produkcji biometanu z biogazu rolniczego przekracza 2,4 mln m3 – w przypadku gdy przedmiotem działalności będzie wytwarzanie biometanu.

Ich lokalizacja powinna nastąpić zgodnie z ogólnymi zasadami wynikającymi z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jednak projektodawca oferuje ograniczoną w czasie (do 31 grudnia 2025 r.) alternatywę polegającą na wprowadzeniu całkowicie nowej procedury rozmieszczenia inwestycji. Projektowany art. 19 ust. 4 dopuszcza lokalizację biogazowni rolniczej niezależnie od istnienia lub ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, pod warunkiem że taka inwestycja nie będzie sprzeczna ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz uchwałą o utworzeniu parku kulturowego, a rada gminy podejmie uchwałę o ustaleniu lokalizacji biogazowni rolniczej.

Pozostałe zmiany w procesie inwestycyjno-budowlanym dla biogazowni rolniczych

Zmiany mają dotknąć także procedury regulującej wydawanie pozwoleń na budowę. Planuje się, aby właściwy organ był zobowiązany do wydania decyzji w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku w tej sprawie, a w przypadku jego naruszenia organ wyższego stopnia będzie wymierzał karę na zasadach określonych w art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Projekt obejmuje także zmiany przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne w zakresie wydania warunków przyłączenia biogazowni rolniczej do sieci. Zgodnie z przedstawionymi propozycjami przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się dystrybucją energii elektrycznej będzie obowiązane wydać warunki przyłączenia dla podmiotu uprawnionego w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku o przyłączenie do sieci. Dotyczyć to ma biogazowni rolniczych o mocy zainstalowanej elektrycznej nieprzekraczającej 2 MW.

***

Zmiany zaproponowane w projekcie mogą dla wielu inwestorów stanowić zachętę do zaangażowania kapitału w biogazownie rolnicze. Usprawnienie procedur na etapie lokalizowania tego typu inwestycji (co z natury rzeczy jest sprawą kontrowersyjną społecznie) oraz ich budowy może przełożyć się na większą przewidywalność całego procesu.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Eko technologie – zrównoważone miasto dzisiaj i dla przyszłych pokoleń

Aktualności, energia elektryczna, Klimat, Środowisko, , , Możliwość komentowania Eko technologie – zrównoważone miasto dzisiaj i dla przyszłych pokoleń została wyłączona

Śmietniki na kartę, panele fotowoltaiczne, zielony wodór, wykorzystanie bio odpadów – to tylko kilka z elementów transformacji świata odpowiedzialnego za kondycję planety. Zdając sobie sprawę z degradacji zasobów naturalnych i ekosystemów, do jakiej prowadzi konsumpcjonizm, zmuszeni jesteśmy do dyskusji i podejmowania realnych działań w celu minimalizowania strat dla środowiska.

Technologie bywają rozpatrywane w kontekście degradacji planety. Coraz częściej jednak w szerokich gremiach dyskutuje się na temat technologii, które nie prowadzą do deficytu zasobów naturalnych, a wręcz przeciwnie – dbają o ich utrzymanie i maksymalne wykorzystanie. Jedną z okazji do takich dyskusji jest największy w Polsce kongres poświęcony funkcjonowaniu i rozwojowi inteligentnych miast – Smart City Forum. To tam gromadzą się decydenci szczebla krajowego, administracji samorządowej oraz eksperci z zakresu energetyki, budownictwa, transportu, bezpieczeństwa czy zarządzania danymi, którzy dyskutują na temat transformacji niezbędnej do rozwoju kraju.

Technologie jako pomoc w walce o środowisko

W skali globalnej dokonuje się ogromna transformacja dotycząca rozwoju państw, miast, funkcjonowania ludzi i ich współpracy z technologią. Jednak to, co na co dzień ułatwia nam życie, często ma zgubne działanie dla planety. To determinuje naukowców i przedsiębiorców do wprowadzania takich rozwiązań, jak te poniżej.

 Akumulatory tradycyjne a baterie z soli morskiej

Jednym z produktów znacznie obciążających zasoby naturalne są akumulatory. Najczęściej w ich składzie znajduje się lit, kobalt lub grafit, których wydobycie nie tylko prowadzi do degradacji gleb, ale nawet do niszczenia całych ekosystemów. Jednak akumulatory czy baterie są niezbędne do magazynowania wyprodukowanej energii. To z kolei wymusza wykorzystanie niszczących planetę baterii i akumulatorów, nawet w celu przechodzenia na energię odnawialną. Z tego problemu zrodził się pomysł baterii przyjaznej środowisku. Jej skład oparty jest na siarce sodowej, która jako rodzaj soli uzyskanej z wody morskiej, pozwala na przechowanie energii, a jednocześnie jest to produkt przyjazny środowisku. Co więcej, jest kilkukrotnie bardziej efektywna niż bateria litowa, przez co może być podstawą akumulatorów magazynujących energię rozbudowanych sieci. Zmierzając w kierunku dekarbonizacji, sód przetwarzany z wody morskiej ma ogromny potencjał do zagwarantowania bezpieczeństwa energetycznego na szeroką skalę.

IoT

To idea nazywana Internetem rzeczy, a polegająca na wymianie danych dzięki tworzeniu obiektów – rzeczy – podłączonych do sieci. W praktyce zastosowanie tego systemu można zaobserwować np. w inteligentnym domu, gdzie urządzenia AGD mogą wykonywać zdalnie polecenia właścicieli. IoT stosuje się również w przemyśle np. do ulepszania technologii fotowoltaicznej. Idea ta, z racji umiejętności rozwijania uczenia maszynowego, ma potencjał w badaniach nad energią odnawialną. Większe i dokładniejsze operowanie danymi pozwoli na wyciąganie lepszych i trafniejszych wniosków.

Mikrosieci energetyczne i niezależność energetyczna

Zmiany klimatu, jak również konflikt zbrojny w Ukrainie, przyniosły wielu krajom obawy o blackout. Nawet wysoko rozwinięte państwa postanowiły zająć się tym problemem w celu zapewnienia niezależności energetycznej. Taką samowystarczalność gwarantują mikrosieci energetyczne, które w ramach zdecentralizowanych sieci, przenoszą ciężar i odpowiedzialność wytwarzania energii na lokalną skalę. W związku z tym montujemy coraz więcej paneli słonecznych, wytwarzamy więcej „własnej” energii i przechowujemy je w domowych magazynach lub w ramach tzw. „społecznych elektrowni” udostępniamy je sąsiadom z dzielnicy.

Zielona energia

Pod tym hasłem kryją się ekologiczne rozwiązania w zakresie przechowania nadwyżek energii tworzonej z odnawialnych źródeł. Przede wszystkim mowa tu o zielonym wodorze używanym jako paliwo do samochodów, samolotów czy statków. Uważa się go za kluczowy element transformacji energetycznej na świecie.

Digital twin

Z poszukiwaniem nowych technologii nierozerwalnie wiąże się digital twin czyli system cyfrowego bliźniaka. Jego walory są szczególnie mocno zauważalne w przemyśle, gdzie przy jego pomocy możliwe jest opracowanie nowych instalacji i szukanie specjalistycznych i precyzyjnych danych.

Zmiana podejścia z konsumpcyjnego do zamkniętego jest konieczna

Rozwój gospodarczy doprowadził do industrializacji i konsumpcjonizmu. Globalizacja produkcji i powszechny dostęp do wielu produktów przez lata potęgowały konsumpcjonistyczne podejście do życia. Ten model gospodarki nie jest jednak w stanie poradzić sobie ze zmniejszającymi się zasobami i nadmiarem odpadów. Dlatego konieczna jest zmiana podejścia i eko-konsumpcja czyli konsumpcja zrównoważona. By uniknąć katastrofy ekologicznej, należy zwrócić uwagę na cyrkularną gospodarkę i realizację celów społeczno-ekonomicznych przy uwzględnieniu minimalnie negatywnego lub wręcz pozytywnego wpływu na środowisko. Zrównoważona konsumpcja to nie tylko minimalizowanie marnotrawstwa, ale także realny wpływ przedsiębiorców i kreowanie zachowań klientów np. przez zmianę opakowań plastikowych na papierowe. Równie istotne są tu także takie zagadnienia jak np. ekonomia najmu.

Long life – czy śmieci mają wartość?

Wśród odpadów produkowanych na całym świecie około 50% trafia na wysypiska, 20% do spalarni, a jedynie 30% poddawane jest recyklingowi. Problem polega na trudności w przekształcaniu odpadów komunalnych w produkty o wartości wyższej niż bioenergia. A mogłaby to być poważna alternatywa dla paliw kopalnych. Odpowiednia obróbka strumieni odpadów, procesy fermentacji i oczyszczania mogłyby prowadzić do przekształcania frakcji surowców w użyteczne związki. Wytwarzanie produktów wysokiej jakości jest nie tylko możliwe, ale wręcz konieczne, by pomóc Europie stać się gospodarką o obiegu zamkniętym.

Gospodarka Obiegu Zamkniętego – czym jest?

Tymczasem obecnie funkcjonujemy w modelu: „kup tani produkt, szybko go zużyj i wyrzuć”. W samej Unii Europejskiej co roku produkuje się około 2,5-3 mld ton odpadów. Kurczące się surowce, materiały i energia sprawiają, że zaczynamy myśleć inaczej. GOZ powinna zakładać wykorzystywanie produktów maksymalnie długo przy jednoczesnym minimalizowaniu odpadów, jak również ponowne wykorzystywanie surowców powstałych z odpadów. Chodzi więc o model: „surowce, produkcja, konsumpcja, recykling, surowce, produkcja…”. W ten sposób wydłuża się cykl życia produktów i ogranicza odpady do minimum, a przez to wpływa na lepszą kondycję ekosystemów i środowiska. Co więcej, redukuje się w ten sposób emisję gazów cieplarnianych i zmniejsza zależność od surowców. Z przedsiębiorczego punktu widzenia GOZ może zwiększać konkurencyjność, pobudzać rozwój innowacji i wzrost gospodarczy.

Jakie korzyści płyną z segregacji bio odpadów?

Duże znaczenie ma także proces segregowania i przetwarzania bioodpadów na związki, z których następnie produkować można biopaliwa, bioplastiki, a nawet mydło czy olej omega-3. Bio odpady to około 34% wszystkich odpadów, które często gromadzone są z odpadami resztkowymi i niepotrzebnie trafiają na wysypisko. Odpowiednia segregacja bio odpadów minimalizuje problemy środowiskowe w postaci wytwarzania metanu, a wytwarza biogaz, z którego wytwarza się energię cieplną i elektryczną. Kompostowanie i fermentacja odpadów może też prowadzić do wytworzenia nawozów niezbędnych w rolnictwie.

XVI Smart City Forum (31 maja – 1 czerwca 2023r.) – Wrocław

Aktualności, Energetyka, Środowisko, , , , Możliwość komentowania XVI Smart City Forum (31 maja – 1 czerwca 2023r.) – Wrocław została wyłączona

Zmiany klimatu następują dosłownie na naszych oczach, co martwi i rodzi różne pytania, które potrzebują mądrych, a jednocześnie szybkich odpowiedzi. Jedne z ważniejszych odnoszą się do kwestii gospodarki wodnej. Temu tematowi właśnie poświęcimy poniższy artykuł, zachęcając do zapoznania się z interesującym projektem Smart City Forum.

– Woda w mieście – jak nią mądrze gospodarować? Z tego akapitu dowiemy się o tym, jakie wyzwania czekają na włodarzy polskich miast w związku ze zmieniającym się klimatem.

– Smart City Forum – co to za konferencja? Poznamy lepiej konferencje goszczącą najważniejsze osoby odpowiedzialne za zarządzania gospodarką wodną w polskich miastach.

– Ważne pytania – jeszcze ważniejsze odpowiedzi. Żeby uzyskać wartościowe i pomocne odpowiedzi, należy wiedzieć, jakie zadać pytania. Takie właśnie przygotowaliśmy!

– Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście? Dowiedzmy się, co można zrobić, żeby poprawić gospodarkę wodną w polskich miastach.

Woda w mieście – jak nią mądrze gospodarować?

Nie ma wątpliwości co do tego, że trzeba stale reagować na zmieniającą się rzeczywistość, szukając rozwiązań ułatwiających życie. Muszą o tym pamiętać włodarze miast zmagający się z dużymi problemami w zakresie gospodarki wodnej. Niezbędne są tu nowoczesne technologie, które przyczyniają się do oszczędności wody. A ma to szczególne znaczenie wobec zmian klimatycznych. Widzimy, jak pogoda jest zmienna i nieobliczalna, a występujące zjawiska coraz bardziej skrajnie. Jak susze to długotrwałe, jak ulewy to intensywne potrafiące zalać miasto. A jak pokazują wyniki badań – przyszłość jawi się pod tym względem jeszcze bardziej niespokojnie, co oznacza, że ekstremalne zjawiska, które obserwujemy obecnie, będą jeszcze bardziej nasilone i częstsze. Trzeba jednocześnie pamiętać, że wzrost zagrożenia powodziowego wynika zarówno ze zmian klimatu, jak i czynników antropogenicznych oraz niewłaściwej gospodarki przestrzennej, między innymi przez to, że władze realizują inwestycje na terenach zagrożenia powodziowego.

Władze ośrodków miejskich muszą stale trzymać rękę na pulsie, żeby ograniczyć takie ryzyko. Pomagają w tym nowoczesne technologie do wykrywania usterek i wycieków wody, co zwiększa bezpieczeństwo, na przykład poprzez odcięcie dopływu wody przy zalaniach. Wspierają one też w inny sposób, analizując i monitorując czystość wód w rzekach. Jakość wody w polskich miastach bywa różna, lecz w większości przypadków nie jest zadowalająca, tym bardziej warto korzystać ze sprawdzonych rozwiązań technologicznych, które pomagają z tymi zagadnieniami. Muszą jednocześnie z równą mocą mądrzej planować różne inwestycje, biorąc pod uwagę obecne i przyszłe wyzwania.

Trzeba pamiętać, że zmiany klimatu wpływają w sposób znaczący na dostępność zasobów wody, ale i jej jakość. Nieprzypadkowo coraz częściej podejmowane są inicjatywy, których głównym celem jest zminimalizowanie niebezpiecznych następstw związanych ze zmianami klimatu.

Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście?

W dzisiejszych czasach nieodzownym elementem wspierania miasta stają się nowoczesne narzędzia teleinformatyczne. Takie wsparcie wykorzystywane jest także w systemie gospodarowania wodą w mieście. Stały monitoring online jakości wody w rzece, z której pobieramy surowiec do uzdatniania, pozwala nam już na bardzo wczesnym etapie wykrywać zagrożenia dotyczące jakości wody. Z kolei system SmartFlow dostarcza informacje na temat zużycia wody w mieści, wskazując wszystkie anomalie występujące na sieci wodociągowej. Dzięki temu jesteśmy w stanie bardzo szybko wykrywać podziemne, a więc ukryte awarie wodociągowe i w ten sposób ograniczamy straty wody. Trudno sobie wyobrazić dzisiaj funkcjonowanie miasta, w tym gospodarowanie wodą w mieście, bez tych inteligentnych systemów wspierający ludzką pracę. Zwłaszcza, że żyjemy w czasach, gdy zmiany klimatyczne są intensywne i wszyscy dostrzegamy niedobory wody na świecie. Dodatkowo, dzięki nowoczesnym narzędziom jesteśmy w stanie efektywniej gospodarować wodą, co generuje oszczędności. W dobie kryzysu gospodarczego ma to ogromne znaczenie.  – mówi Witold Ziomek, Prezes Zarządu, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu.

Smart City Forum – co to za konferencja?

Te pytania są specjalnie ważkie dla pracowników spółek technologicznych dostarczających rozwiązania dla miast w zakresie zarządzania gospodarką wodną. Są równie istotne dla samorządów. Pracując w jednym z tych miejsc, powinieneś bliżej zainteresować się konferencją Smart City Forum, przygotowaną specjalnie z myślą o osobach zajmujących się zawodowo szukaniem optymalnych rozwiązań w zakresie funkcjonowania i rozwoju inteligentnych miast. Smart City Forum to największy w naszym kraju kongres poświęcony tej obszernej tematyce, stanowiącą odpowiedź na transformacje, jaka stale dokonuje się w skali globalnej. Jest dynamiczna, dlatego też trzeba ją lepiej zrozumieć, by wykorzystać dla polepszenia funkcjonowania swoich małych ojczyzn – miast oraz regionów. 

Obecni na tym wydarzeniu decydenci różnych szczebli – krajowego, administracyjnego i samorządowego, zastanawiają się razem z ekspertami z wielu branż (transport, budownictwo, bezpieczeństwo, energetyka, zarządzaniami danymi) nad ulepszeniem funkcjonowania miast i regionów w różnych obszarach. To sprawia, że Smart City Forum urasta do rangi jednej z najważniejszych w Polsce inicjatyw poświęconych inteligentnym miastom. Co więcej, każdorazowo podczas wydarzenia prezentowane są dobre przykłady innowacyjnych rozwiązań z największych na świecie ośrodków miejskich, jak Barcelona, Londyn, Toronto, Singapur itp. 

Ważne pytania – jeszcze ważniejsze odpowiedzi

Podczas kongresu poruszane są wszystkie zagadnienia związane z rozwiązaniami smart. Do najważniejszych zaliczamy nowoczesne budownictwo (tworzenie inteligentnych budynków – nie tylko estetycznych, ale i ułatwiających życie czy oszczędzających energię), inteligentne oświetlenie (zwłaszcza projekty zdalnego zarządzania oświetleniem, by dopasować je do pory dnia czy roku), monitoring zanieczyszczenia powietrza (jak go skutecznie zmniejszyć) i oczywiście temat tego artykułu – inteligentne zarządzanie wodami w mieście. 

Wśród podstawowych zadań osób odpowiedzialnych za sprawnie działanie układu wodociągowo-kanalizacyjnego, jest odpowiedzenie sobie na pytanie: jak przeprowadzać efektywny i ciągły monitoring, aby – mówiąc kolokwialnie: mieć wodę pod kontrolą? Kolejne pytanie dotyczy analizy parametrów dostarczanej wody i ścieków oraz pracy obiektów sieci. A mianowicie, jak poprawić jakość wody w mieście? Jak sprawić, aby wielkie rzeki przepływające przez polskie miasta były mniej zanieczyszczone? Jak sprawić, żeby nie były niebezpieczne? Trzeba tu więc podjąć czynności mające ograniczyć ryzyko powodzi? Na to pytanie odpowiada Dyrektywa Powodziowa, której najważniejszym celem jest zmniejszenie potencjalnego zagrożenia, jaką jest powódź, zminimalizowanie jej występowania, co ma ogromne znaczenie dla ludzkiego zdrowia, środowiska, działalności gospodarczej i dziedzictwa kulturowego.

Bardzo ważne pytania dotyczą też postępującego efektu wysychania miast, wobec tego, trzeba się zastanowić, jak zapobiec utracie wody, wykorzystując między innymi wody opadowe i roztopowe? Gospodarowanie zasobami wodnymi urasta do rangi kluczowej, dlatego też trzeba tu wziąć pod uwagę kilka obszarów, by znaleźć optymalne rozwiązania. Do najważniejszych zaliczymy zarządzanie terenem, zintegrowany plan przestrzenny, ochrona środowiska i zdolność do regeneracji. 

Jak realizować najważniejsze założenia dotyczące gospodarki wodnej w mieście?

Niezwykle ważne jest to, by zbierać jak największą ilość danych dotyczących wielu różnych obszarów – wielkości przepływów, poziomów wody i ścieków, jakości wody pitnej, pracy pompowni, zbiorników retencyjnych. Bardzo istotne jest to, aby kontrolować występujące opady nad danym terenem – ich wielkość i strukturę. Mając takie dane łatwiej wdrożyć inteligentne technologie, które dzięki temu efektywniej odegrają swoją rolę. Z jednej strony, zapobiegnięcie powodziom błyskawicznym po większych opadach, z drugiej strony zapobieżenie brakom w dostępie do wody, zwłaszcza podczas letnich suszy. A przecież nie można zapominać o monitorowaniu jakości wody, by wykryć wycieki chemiczne do rzek lub zbiorników wodnych. Pozwala to w porę zareagować. Dzięki takim działaniom można zapobiec zanieczyszczeniom rzek, takim jak w ostatnim czasie było na Odrze. Nowoczesne rozwiązania stanowią efektywne remedium, zapewniając lepsze oczyszczanie wody przy jednoczesnym wprowadzeniu systemów zwiększającym jej zasoby.

Jakie działania powinny podejmować miasta, aby przeprowadzać efektywny i ciągły monitoring gospodarki wodnej w mieście?

W niedługiej perspektywie wszyscy możemy doświadczyć efektów zmian klimatu z poważnymi brakami wody do picia włącznie. By ograniczać ryzyko niedoborów wody, już dzisiaj wszyscy powinniśmy inwestować w nowoczesne narzędzia, które wspomogą nadzór nad tym cennym surowcem.

MPWiK jest pionierem w Polsce w działaniach ograniczających straty wody.  Za naszym sukcesem stoi nie tylko dobry plan, ale też solidne wsparcie technologiczne, czyli system SmartFlow. To platforma zarządzania siecią wodociągowo-kanalizacyjną dzięki wykorzystaniu danych. Jej ogromną zaletą jest to, że zbiera informacje z wielu baz oraz urządzeń pomiarowych, a następnie analizuje je. Platforma SmartFlow wykrywa awarie wodociągowe w ich wczesnej fazie, ujawnia ukryte wycieki wody, które nie od razu pojawiają się na powierzchni, a tym samym są bardzo trudne do namierzenia. To pozwala na bardzo szybką reakcję służb wodociągowych i usunięcie zakłóceń. W efekcie, platforma umożliwia walkę ze stratami wody oraz realnie wpływa na ich obniżanie. Poza tym dzięki platformie zarządzanie siecią staje się bardziej efektywne i zwyczajnie prostsze.

Kolejnym elementem tego systemu są zdalne odczyty wodomierzy w technologii LoRaWAN, co przynosi korzyści gospodarcze i ekologiczne. Dzięki wdrożeniu systemu jesteśmy w stanie dalej zmniejszać straty wody, a także zmniejszać zużycie energii elektrycznej i emisję spalin. System wspiera nie tylko działania MPWiK, w przyszłości jego beneficjentami będą także mieszkańcy. Technologia umożliwi każdemu racjonalne gospodarowanie wodą – poinformuje klienta o ewentualnych wyciekach wody. Mieszkańcy będą mogli także na smartfonach sprawdzić ilość zużywanej wody z dokładnością do godziny, co pozwoli na oszczędzanie tego cennego zasobu. Generalnie rzecz ujmując, nowoczesne narzędzia pozwalające na stały monitoring wody w mieście i są nieodzownym elementem racjonalnego gospodarowania zasobami wodnymi. – komentuje Witold Ziomek, Prezes Zarządu, Miejskie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji we Wrocławiu.

Każdy, kto jest odpowiedzialny za inteligentne zarządzanie wodami w mieście, powinien myśleć o tych rozwiązaniach, starając się je sukcesywnie wdrażać.

Forum H2POLAND – wodorowa Europa przybywa do Poznania

Aktualności, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , Możliwość komentowania Forum H2POLAND – wodorowa Europa przybywa do Poznania została wyłączona

16 i 17 maja br. warto pojawić się w stolicy Wielkopolski – w Poznań Congress Center na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbędzie się II Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND, organizowane przez Grupę MTP.

H2POLAND to pierwsza w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej konferencja połączona z targami, w całości poświęcona technologiom wodorowym. Obok Brukseli czy Rotterdamu, poznańskie forum staje się ważnym miejscem międzynarodowej dyskusji o dążeniu do neutralności klimatycznej.

 – Musimy zwiększyć produkcję czystego wodoru, rozszerzyć jego zastosowania i stworzyć zdrowy cykl, którym popyt i podaż wzajemnie się uzupełniają obniżając ceny. W ten sposób możemy wspólnie zbudować europejską gospodarkę wodorową – mówiła podczas otwarcia ubiegłorocznej edycji forum Ursula von der Leyen, Przewodnicząca Komisji Europejskiej.

Kluczem jest współpraca

Forum jest bezpośrednio związane z zachodzącymi na arenie europejskiej zmianami prowadzącymi do upowszechnienia stosowania technologii wodorowych w wielu obszarach gospodarki – od transportu, przez ciepłownictwo i energetykę, po wykorzystanie H2 w codziennym życiu każdego z nas. Tegoroczną edycję wydarzenia otworzy wystąpienie „Rola wodoru w procesie transformacji energetycznej?”, które wygłosi Ireneusza Zyska, sekretarz stanu, pełnomocnik rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii. Kluczem do osiągnięcia zeroemisyjności jest współpraca międzysektorowa nie tylko na szczeblu międzynarodowym, ale przede wszystkim lokalnym. Właśnie takiej współpracy, łączącej różne branże wokół idei powszechnego zastosowania wodoru w wielu dziedzinach gospodarki, poświęcona będzie tegoroczna edycja Forum H2POLAND.

Wpływ unijnych regulacji na gospdarkę

 „It is bloody ambitious* – jak zrealizować cele? Rola współpracy międzysektorowej w tworzeniu gospodarki wodorowej”. Te słowa Fransa Timmermansa*, wypowiedziane podczas ubiegłorocznego EU Hydrogen Week będą punktem wyjścia sesji otwierającej forum 16 maja w Poznań Congress Center. Zaproszeni eksperci rozmawiać będą o trudnych wyzwaniach, jakie proponują w ostatnich latach unijne władze. Nadchodzące zmiany, które znajdują odzwierciedlenie w takich dokumentach jak pakiet Fit for 55 czy REpowerEU, będą miały olbrzymie znaczenie dla polskiej i europejskiej gospodarki. Czy w tej sytuacji uda się przeprowadzić powszechną dekarbonizację obejmującą przede wszystkim przedsiębiorstwa?

W programie dwudniowego Forum H2POLAND znajduje się kilkadziesiąt debat, wystąpień i prezentacji ekspertów z Polski i zagranicy. O tym, jak ważne jest to spotkanie, świadczy zainteresowanie przedstawicieli samorządów, nauki oraz biznesu. W premierowej edycji wzięło udział ponad 100 prelegentów i 1500 uczestników, w tym roku organizatorzy spodziewają się jeszcze wyższej frekwencji. H2POLAND to bowiem nie tylko konferencja, ale również branżowe targi, które gromadzą w jednym miejscu ekspertów, producentów, dystrybutorów, naukowców – przedstawicieli różnych dziedzin, których łączy zaangażowanie we wdrażanie zeroemisyjnej gospodarki opartej na wykorzystaniu wodoru. Forum jest okazją do prezentacji najnowszych rozwiązań wodorowych, wspólnego wytyczania ścieżek rozwoju, wymiany wiedzy oraz nawiązywania relacji biznesowych.

Program H2POLAND, lista panelistów oraz rejestracja: https://h2poland.com.pl/pl/

ENERGY WEEK 2023

Aktualności, Elektroenergetyka, energia elektryczna, , , Możliwość komentowania ENERGY WEEK 2023 została wyłączona

ENERGY WEEK, organizowany przez Studenckie Koło Naukowe Energetyki, to jeden z największych cyklicznych projektów w Polsce o charakterze konferencji naukowej z dziedziny szeroko rozumianej energetyki. Składa się z cyklu prelekcji, warsztatów, debat, paneli eksperckich, konkursów prowadzonych przez członków koła, partnerów wydarzenia oraz ekspertów z branży energetycznej.
Tegoroczna 9. Edycja jest poświęcona zagadnieniom polityki, gospodarki, transformacji energetycznej, dekarbonizacji energetyki konwencjonalnej oraz ma na celu przedstawienie najważniejszych wyzwań, inwestycji oraz strategii rozwoju w sektorze energetycznym. Odbędzie się w dniach 15 –
19 maja 2023r. w Szkole Głównej Handlowej.
Konferencja będzie składać się z:
Dnia promocyjnego na Auli Spadochronowej – 15 maja (poniedziałek);
3 dni merytorycznych zatytułowanych:

  1. „Transformacja i gospodarka energetyczna Polski” – 16 maja
  2. „Dekarbonizacja energetyki konwencjonalnej” – 17 maja
  3. „Kluczowe inwestycje energetyczne Polski” – 18 maja
    Dnia paneli dyskusyjnych podsumowujący konferencję – 19 maja.

Link do wydarzenia: https://www.facebook.com/events/617604573752338
Serdecznie zapraszamy do wzięcia udziału w konferencji.

CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu

Aktualności, Gaz, OZE, Środowisko, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania CEER o Pakiecie Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu została wyłączona

Jednym z narzędzi mających służyć realizacji założeń Europejskiego Zielonego Ładu jest projekt zmian legislacyjnych określany jako Pakiet Dekarbonizacji Rynków Wodoru i Gazu (PDRWG), zakładający  rewizję dwóch kluczowych dla sektora gazowniczego aktów, tj. dyrektywy PE i Rady 2009/73/WE z dnia
13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego, uchylającej dyrektywę 2003/55/WE (dalej „dyrektywa gazowa”) oraz rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego, uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (dalej „rozporządzenie gazowe”).

Jako główne cele Pakietu Komisja Europejska wskazała:

  • zapewnienie warunków do powstawania infrastruktury wodorowej;
  • zapewnienie funkcjonowania konkurencyjnych rynków wodoru;
  • ułatwienie lokalnej i zdecentralizowanej produkcji gazów odnawialnych i niskowęglowych;
  • wzmocnienie praw konsumentów; oraz
  • zapewnienie przejrzystości i bezpieczeństwa dostaw.

Stanowisko Rady Europejskich Regulatorów Energetyki

Istotny głos w debacie nad PDRWG stanowi opinia Rady Europejskich Regulatorów Energetyki (CEER), przedstawiona, w ramach trwających do 18 czerwca 2021 r. konsultacji publicznych projektu.

W pierwszej kolejności, w opinii wskazano na kilka kwestii, które zdaniem CEER powinny być uznane za fundamentalne przy projektowaniu i zarządzaniu sektorem gazowym. Wśród szczególnie istotnych Rada wymienia m.in.:

  • przyjęcie stopniowego i elastycznego podejścia regulacyjnego do zmian zachodzących w sektorze wodorowym;
  • przyjęcie elastycznego i wspierającego rozwój sektora wodorowego ustawodawstwa;
  • kontynuację działań mających na celu poprawę funkcjonowania rynku gazu;
  • gwarancję praw konsumenckich bez względu na nośnik energii;
  • zwiększenie nadzoru krajowych organów regulacyjnych oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki nad planowaniem zintegrowanej infrastruktury.

Odpowiadając na podstawowe pytanie Komisji Europejskiej, dotyczące rewizji dyrektywy gazowej oraz rozporządzenia gazowego CEER podkreśla, iż proces przejścia na nowy model energetyczny nie powinien zagrażać przystępności cenowej dla odbiorców taryf przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego. Wskazano także, na potrzebę unikania subsydiowania skrośnego między użytkownikami sieci gazu ziemnego a innymi sektorami. Ponadto, odnosząc się do tzw. „zbędnych” zasobów gazu, ich zastosowanie do transportowania wodoru, w przypadku zidentyfikowania zapotrzebowania na infrastrukturę wodorową określono jako korzystne, zarówno dla odbiorców końcowych gazu, jak i wodoru.

W opinii poruszono także kwestię planowania zintegrowanej infrastruktury. Zdaniem CEER, zgodnie z postulowanym stopniowym i elastycznym podejściem regulacyjnym do rynku wodoru, harmonizacja tego sektora na poziomie unijnym, nie powinna wymagać opracowania oddzielnych Krajowych Planów Rozwoju, jednakże w przypadkach, w których jest to zasadne rozwój sektora wodorowego powinien być uwzględniony w Krajowych Planach Rozwoju dla gazu i energii elektrycznej. Mimo to, Rada wskazuje, iż istnieją wyraźne korzyści kompleksowego przeglądu infrastruktury projektów wodorowych, w szczególności, w kontekście projektów opracowywanych przez podmioty nieregulowane. Z kolei, w zakresie prawnych regulacji związanych z  odrębną infrastruktura i rynkiem wodoru Rada Europejskich Regulatorów Energetyki zaleca dostosowanie przyjmowanych rozwiązań do stopnia rozwoju sektora, uwzględniając poziom zapotrzebowania na transport wodoru, przy czym CEER zwraca uwagę na ryzyko związane z powstaniem naturalnego monopolu.

Kolejnym istotnym zagadnieniem poruszonym w stanowisku jest kwestia mieszania wodoru i innych odnawialnych, bądź niskoemisyjnych gazów w sieciach gazowych. CEER wskazuje na spodziewane korzyści, związane z tą metodą, lecz także na potencjalne zagrożenia wynikające z braku wiedzy na temat jej długofalowych konsekwencji zarówno technicznych, jak i ekonomicznych.

W ostatniej części stanowiska, CEER odnosi się do problemu uregulowania zagadnień związanych z cyberbezpieczeństwem, podnosząc, iż jest ono kluczowa dla funkcjonowania systemu dostaw UE, w konsekwencji uznając za potrzebne wprowadzenie unijnych kompleksowych ram legislacyjnych mających przeciwdziałać cyberzagrożeniom w sektorze energetycznym.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Europejskie prawo o klimacie

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Europejskie prawo o klimacie została wyłączona

28 listopada 2018 r. Komisja Europejska opublikowała komunikat „Czysta planeta dla wszystkich”. Przedstawiona w dokumencie wizja opisuje konieczność osiągnięcia przez Unię Europejską dobrze prosperującej, nowoczesnej, konkurencyjnej i neutralnej dla klimatu gospodarki. Za najważniejszy cel strategii obrano osiągnięcie zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. dzięki sprawiedliwej społecznie i racjonalnej kosztowo transformacji. Cel ten stanowi podstawę dążeń Europejskiego Zielonego Ładu. Już 12 grudnia 2019 r. Rada Europejska w swoich konkluzjach nie tylko przyjęła cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej w Unii do 2050 r., ale i potwierdziła, że konieczne jest stworzenie ram, które umożliwią jego realizację.

Przez wzgląd na powyższe Komisja Europejska 4 marca 2020 r. złożyła wniosek ustawodawczy w sprawie pierwszego Europejskiego prawa o klimacie. Głównym zadaniem projektu miało być uwzględnienie celu Europejskiego Zielonego Ładu w prawie unijnym. Oznacza to, że realizacja celu będzie przebiegała teraz zgodnie z określonymi ramami prawnymi. Cel polegający na osiągnięciu neutralności klimatycznej został bezpośrednio wyrażony w art. 2 ust. 1 rozporządzenia, według którego emisje i pochłanianie gazów cieplarnianych w całej Unii należy zrównoważyć najpóźniej do 2050 r., zmniejszając w tym terminie emisje do poziomu zerowego netto. Następnie Unia ma dążyć do osiągnięcia ujemnych emisji.

Europejskie prawo o klimacie stanowi gwarant tego, że wszystkie polityki Unii Europejskiej, sektory gospodarki i grupy społeczne będą dążyć do realizacji celu Europejskiego Zielonego Ładu, ale też tego, że przejście na neutralność klimatyczną będzie nieodwracalne. Dzięki prawnemu uregulowaniu tych kwestii zapewnia się też przewidywalność wszystkim podmiotom gospodarczym – inwestorom, przedsiębiorcom, pracownikom i konsumentom, którzy będą brali udział w redukcji emisji i inwestowaniu w zielone technologie. Zaangażowanie Unii Europejskiej na rzecz przejścia na neutralność klimatyczną ma być tym samym pewne i godne zaufania. Obowiązek realizacji celu osiągnięcia zerowej emisji gazów cieplarnianych netto do 2050 r. ma zgodnie z rozporządzeniem spoczywać na właściwych instytucjach unijnych i państwach członkowskich. Niezbędne środki będą zatem podejmowane zarówno na poziomie unijnym, jak i krajowym, z uwzględnieniem znaczenia wspierania sprawiedliwości i solidarności między państwami członkowskimi, jak i opłacalności. Dla ułatwienia realizacji obowiązków przez państwa członkowskie, Europejskie prawo o klimacie zostało uchwalone w formie rozporządzenia, aby zapewnić bezpośrednie stosowanie przepisów. W celu zagwarantowania spójności nowych regulacji z unijnym systemem prawnym, Komisja Europejska jest obowiązana do dokonania przeglądu przepisów unijnych pod kątem ich zgodności z celami określonymi w rozporządzeniu.

Z pierwotnej wersji wniosku ustawodawczego wynikało, że do września 2020 r. Komisja przedstawi plan zwiększenia unijnego celu redukcji emisji gazów cieplarnianych na 2030 r. w odpowiedzialny sposób do co najmniej 50%, a potencjalnie do 55 % w stosunku do poziomu z 1990 r. oraz w razie potrzeby zaproponuje odpowiednią zmianę wniosku. Jako że zgodnie z planem w zakresie celów klimatycznych na 2030 r., opublikowanym 17 września 2020 r. w komunikacie Komisji „Ambitniejszy cel klimatyczny Europy do 2030 r.”, podniesienie unijnego celu redukcji emisji do 2030 r. do co najmniej 55% jest wykonalne i korzystne, wniosek ustawodawczy w sprawie musiał ulec zmianie. W rozporządzeniu wskazano zatem, że aby osiągnąć cel neutralności klimatycznej, należy zmniejszyć do 2030 r. emisję gazów cieplarnianych netto o co najmniej 55% w porównaniu z poziomami z 1990 r. Komisja wskazuje, że reakcja europejska na pandemię COVID-19 stanowi możliwość przyspieszenia przejścia na gospodarkę neutralną dla klimatu i przyszłość opartą na zrównoważonym rozwoju, przy jednoczesnym łagodzeniu poważnych skutków kryzysu. Rozporządzenie zobowiązuje też Komisję do wniesienia wniosku ustawodawczego w sprawie zmiany Europejskiego prawa o klimacie z uwzględnieniem unijnego celu klimatycznego na rok 2040.

Akt uwzględnia również negatywne skutki zmian klimatu, które już oddziałują na Europę albo będą miały na nią wpływ w przyszłości. Z tego względu kładzie się nacisk na intensyfikację działań na poziomie unijnym i krajowym w związku ze zwiększeniem zdolności adaptacyjnych, wzmocnieniem odporności i zmniejszeniem wrażliwości na zmiany klimatu. Za działania te odpowiadać będą instytucje unijne oraz państwa członkowskie. Państwa członkowskie będą również zobowiązane do opracowania i wdrożenia planów i strategii przystosowawczych w celu zwiększenia odporności i zmniejszenia podatności na oddziaływanie zmiany klimatu.

Komisja podkreśla, że najważniejsze dla osiągnięcia celu neutralności klimatycznej jest zapewnienie regularnej sprawozdawczości. Z tego względu w rozporządzeniu zaproponowano system monitorowania postępów i podejmowania niezbędnych środków. System ten będzie oparty na informacjach, które Unia Europejska pozyskuje w oparciu o istniejące już procedury. Oprócz tego istotne będą najnowsze dowody naukowe dotyczące zmiany klimatu i jej skutków, uzyskane np. w drodze naziemnych obserwacji opartych na teledetekcji, takich jak informacje przekazywane w ramach programu Copernicus. W zakresie wiedzy naukowej organem doradczym Unii Europejskiej będzie Europejski Naukowy Komitet Doradczy ds. Zmian Klimatu. Komisja do września 2023 r., a następnie co pięć lat, oceni:

  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie na drodze do realizacji celu neutralności klimatycznej,
  • zbiorowe postępy poczynione przez wszystkie państwa członkowskie w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność środków unijnych z celem neutralności klimatycznej,
  • spójność środków unijnych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu,
  • spójność zidentyfikowanych środków krajowych, na podstawie zintegrowanych krajowych planów w zakresie energii i klimatu, długoterminowych strategii krajowych i dwuletnich sprawozdań z postępów przedłożonych zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2018/1999, odpowiednich do osiągnięcia celu neutralności klimatycznej,
  • spójność odpowiednich środków krajowych z zapewnianiem postępów w zakresie przystosowania się do zmiany klimatu.

Jeśli środki podjęte przez państwo członkowskie będą niespójne z celem neutralności klimatycznej lub z zapewnieniem ciągłych postępów w zwiększaniu zdolności do adaptacji, wzmacnianiu odporności i zmniejszaniu podatności – Komisja będzie miała prawo do wydania zalecenia temu państwu.

Procedura legislacyjna w sprawie wniosku Komisji została zakończona, a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1119 z dnia 30 czerwca 2021 r. w sprawie ustanowienia ram na potrzeby osiągnięcia neutralności klimatycznej i zmiany rozporządzeń (WE) nr 401/2009 i (UE) 2018/1999 (Europejskie prawo o klimacie) wchodzi w życie 29 lipca 2021 r.

Autorka: Julia Fischer, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Rząd przyjął „Politykę energetyczną Polski do 2040 r.”

Aktualności, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, , , , , , , Możliwość komentowania Rząd przyjął „Politykę energetyczną Polski do 2040 r.” została wyłączona

Polski plan na transformację energetyczną stał się faktem. Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia „Polityki energetycznej Polski do 2040 r.” – pierwszego od 12 lat dokumentu strategicznego odnoszącego się do sektora energetycznego. Jest to 1 z 9 strategii zintegrowanych przewidzianych w „Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju”.

Dokument zawiera opis stanu i uwarunkowań sektora energetycznego. Następnie wskazano 3 filary PEP2040, na których oparto 8 celów szczegółowych wraz z działaniami niezbędnymi do ich realizacji oraz projekty strategiczne. Zaprezentowano ujęcie terytorialne i wskazano źródła finansowania zamierzeń określonych w dokumencie.

Pierwszym z filarów jest sprawiedliwa transformacja. PEP2040 zakłada udzielenie wsparcia społecznościom najbardziej dotkniętym przemianami w sektorze energetycznym. Chodzi głównie o ludność zamieszkującą rejony węglowe. Niezbędne jest takie przeprowadzenie przekształceń, aby osoby dotychczas pracujące np. w sektorze górnictwa mogły znaleźć zatrudnienie w nowopowstających gałęziach przemysłu tj. odnawialnych źródłach energii lub energetyce jądrowej. Jednocześnie formułowany jest postulat walki z ubóstwem energetycznym.

Drugi filar to stworzenie zeroemisyjnego systemu energetycznego. Jest to kierunek długoterminowy, który ma realizować unijną dyspozycję osiągnięcia neutralności klimatycznej. Twórcy dokumentu zakładają, że wdrażanie tej wytycznej nastąpi poprzez rozwój wspomnianych energetyki jądrowej oraz odnawialnych źródeł energii. Istotna jest także intensyfikacja energetyki rozproszonej i obywatelskiej.

Ostatni, trzeci filar dotyczy dobrej jakości powietrza. Celem procesu przekształcenia sektora energetycznego jest walka z obecnością pyłów zawieszonych. Oprócz wskazanych wcześniej działań, realizacji tego zadania sprzyjać mają m. in. elektryfikacja transportu oraz promowanie domów pasywnych i zeroemisyjnych.

Ogólne postulaty zawarte w ramach 3 filarów są konkretyzowane w drodze wspomnianych celów szczegółowych oraz projektów strategicznych. Niektóre spośród ich założeń zasługują na szczególną uwagę.

Ambitnym celem jest wdrożenie założeń programu polskiej energetyki jądrowej. W 2033 r. ma zostać uruchomiony pierwszy blok elektrowni jądrowej o mocy ok. 1-1,6 GW, z kolei kolejne mają powstawać co 2-3 lata. Program zakłada budowę łącznie 6 bloków jądrowych. Planowany jest także rozwój odnawialnych źródeł energii. Cel ten wiązany jest przede wszystkim z rozbudową morskich farm wiatrowych, których moc zainstalowana ma osiągnąć ok. 5,9 GW w 2030 r. i 11 GW w 2040 r. Ponadto nastąpi istotny wzrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice do ok. 5-7 GW w 2030 r. i ok. 10-16 GW w 2040 r.

Jednocześnie w PEP2040 podkreślona została rola gazu ziemnego jako paliwa „pomostowego” w transformacji energetycznej. Z tego względu strategia zakłada rozbudowę dedykowanej mu infrastruktury oraz dywersyfikację dostaw. Dodatkowo dokument wskazuje konkretny cel jakim jest osiągnięcie zdolności transportu sieciami gazowymi mieszaniny zawierającej ok. 10% gazów zdekarbonizowanych do 2030 r.

Można wskazać także inne, równie interesujące założenia. Twórcy dokumentu planują do 2030 r. zmniejszenie zużycia energii pierwotnej o 23% w stosunku do prognoz zaprezentowanych w PRIMES2007. Cel ten ma zrealizować powszechna termomodernizacja budynków mieszkalnych oraz zapewnienie efektywnego i ekologicznego dostępu do ciepła. Działania te mają mieć także wpływ na redukcję problemu ubóstwa energetycznego o 30% tj. do poziomu maksymalnie 6% gospodarstw domowych w 2030 r. Z kolei do 2040 r. bieżące potrzeby cieplne wszystkich gospodarstw domowych mają być pokrywane przez ciepło systemowe oraz zero- lub niskoemisyjne źródła indywidualne.

Zmiany mają być widoczne nie tylko w domach, ale także na ulicach. Do 2030 r. w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców ma funkcjonować zeroemisyjna komunikacja publiczna. Planowany jest dalszy rozwój elektromobilności oraz wykorzystywania paliw alternatywnych. Tu szczególną rolę może odegrać zwłaszcza wodór.

PEP2040 stanowi polski wkład w realizację postanowień „Porozumienia paryskiego”, „Ramowej konwencji Organizacji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu” (COP21) oraz ogólnej polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej. Jak wskazano w streszczeniu dokumentu, strategia przeprowadzenia transformacji energetycznej ma zainicjować zmiany w całej gospodarce, jednak przy uwzględnieniu obecnych uwarunkowań, a co za tym idzie dokonywaniu zmian w sposób sprawiedliwy i solidarny.

Obecnie dostępne jest jedynie streszczenie PEP2040. Jego pełna treść zostanie opublikowana wraz z uchwałą Rady Ministrów w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej „Monitor Polski”.

Autorzy: Marcel Krzanowski, r.pr. Adam Wawrzynowicz

I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Europejskiego Prawa Klimatycznego

Aktualności, Energetyka, , , , , , , Możliwość komentowania I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Europejskiego Prawa Klimatycznego została wyłączona

1 grudnia odbyła się I Ogólnopolska Konferencja Naukowa Europejskiego Prawa Klimatycznego, organizowana przez Europejskie Stowarzyszenie Studentów Prawa ELSA Poznań. Podczas panelu pierwszego Adam Wawrzynowicz, wspólnik zarządzający W&W, uczestniczył w wydarzeniu jako prelegent, przedstawiając rolę gazu ziemnego jako paliwa transformacyjnego w polskiej drodze do gospodarki niskoemisyjnej.

Na panelu pierwszym, dotyczącym wpływu działań Unii Europejskiej na sektor energetyki, poruszany był przede wszystkim temat transformacji energetycznej. Z kolei na kolejnych dwóch panelach debatowano o gospodarce o obiegu zamkniętym i elektromobilności. W roli prelegentów wystąpili m.in. dr hab. Tomasz Długosz oraz prof. dr hab. Marek Górski. W wydarzeniu uczestniczyło 151 osób, przedstawiciele 9 uczelni i 2 kancelarii.

Dziękujemy organizatorom!

Zmiana definicji małej instalacji OZE jako czynnik mający wesprzeć rozwój inwestycji w odnawialne źródła energii

Aktualności, Energetyka, OZE, , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Zmiana definicji małej instalacji OZE jako czynnik mający wesprzeć rozwój inwestycji w odnawialne źródła energii została wyłączona

Trwają prace nad projektem nowelizacji [1] ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii. Zaproponowane zmiany stanowią próbę odpowiedzi na oczekiwania branży oraz zobowiązania wynikające z prawa unijnego.

Jedna z najistotniejszych kwestii dotyczy nowego brzmienia definicji małej instalacji OZE [2] . Zmiana dotyczy podniesienia górnego progu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej z 0,5 MW do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu z 0,9 MW do 3 MW instalacji, co bezpośrednio wpływa na ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla istotnej części podmiotów rynku. Nowelizacja potwierdza również dotychczasową praktykę dotyczącą sposobu określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE.

Zaproponowane zmiany odnoszą się ponadto do wydłużenia terminów określonych w Ustawie z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii („Ustawa OZE”). Zgodnie z założeniami, do dnia 30 czerwca 2045 roku ma zostać wydłużony maksymalny okres:

  1. obowiązywania mechanizmu rozliczeń „opustu” w ramach systemu prosumenckiego;
  2. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej przez mikroinstalacje OZE działające poza systemem prosumenckim;
  3. obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemów FIT oraz FIP;
  4. obowiązku zakupu energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego (Postulat przedłużenia systemu aukcyjnego jest argumentowany ciągłością korzystania ze sprawdzonego i znanego interesariuszom rozwiązania).

Jak wynika z załącznika do Dyrektywy 2009/28/WE w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych („Dyrektywa OZE”), określającego krajowe cele ogólne w zakresie udziału energii z OZE w końcowym zużyciu energii brutto w  2020 r., Polska została zobowiązana do osiągnięcia w miksie energetycznym krajowego celu na poziomie 15 %. Zdaniem ekspertów realizacja powyższego planu nie jest możliwa, nawet po uwzględnieniu inwestycji zrealizowanych w ramach systemu aukcyjnego w latach 2018 – 2020.[1] Co prawda sama Dyrektywa OZE nie nakłada sankcji za niezrealizowanie jej założeń, jednak niespełnienie wyznaczonego celu może rodzić dla kraju negatywne skutki finansowe, w tym wynikające z konieczności dokonania transferu statystycznego , którego koszt został oszacowany przez Najwyższą Izbę Kontroli w granicach 8 mld zł.[2]

Celem zminimalizowania potencjalnych negatywnych skutków niewypełnienia unijnych założeń przez Polskę oraz w odpowiedzi na apel podmiotów działających w branży energetycznej, zaproponowano zmianę treści ustawy OZE. Zgodnie z prezentowanymi propozycjami podmiotów z branży energetycznej, pilna potrzeba reform dotyczy przede wszystkim obniżenia progu koncesyjnego dla małych instalacji OZE poprzez rezygnację z obowiązku uzyskania koncesji przez wszystkie OZE o mocy do 1 a nawet 50 MW. Zgodnie ze stanowiskiem prezentowanym w branży, wymóg koncesji w przypadku urządzeń o mocy większej niż 0,5 MW nie odpowiada definicji działalności koncesjonowanej. Zdaniem ekspertów, zważywszy na istotę takowej działalności jako mającej szczególne znaczenie dla bezpieczeństwa państwa lub obywateli albo ważny interes publiczny, obowiązek koncesyjny obejmujący wytwarzanie energii z instalacji o mocy w granicach 500 kW – 1 MW, wydaje się całkowicie nieuzasadniony, szczególnie uwzględniając produktywność instalacji tego rodzaju, która zazwyczaj nie przekracza 1100 MWh rocznie.[3]

Aktualny stan prawny zdaje się nie odpowiadać także ustawodawstwu unijnemu w przedmiotowym zakresie. W treści Dyrektywy 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii z odnawialnych źródeł energii („Dyrektywa RED II”) wskazano bowiem, że państwa członkowskie powinny podjąć właściwe kroki, aby zapewnić obiektywność, przejrzystość i proporcjonalność przepisów dotyczących wydawania koncesji, a charakter poszczególnych technologii OZE powinien być w pełni uwzględniony w przepisach.[4]

Zgodnie z założeniami, projektowane zmiany mają ograniczyć obowiązki koncesyjne dla przedsiębiorców, którzy wykonują działalność gospodarczą w zakresie instalacji OZE. Jedną z kluczowych zmian jest modyfikacja definicji „małej instalacji OZE” poprzez podniesienie górnego progu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej z 50 kW do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu z 0,9 MW do 3 MW instalacji, w której łączna moc zainstalowana elektryczna jest większa niż 50 kW i nie większa niż 1 MW. Zmiana ta ma bezpośrednio wpłynąć na ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla istotnej części podmiotów rynku energii, bowiem wytwarzanie energii elektrycznej z małej instalacji nie podlega obowiązkowi uzyskania koncesji.

Przyjęcie projektu ustawy może przynieść dodatni skutek również ze względu na  spodziewane usprawnienie procedur administracyjnych, co miałoby być szczególnie korzystne dla podmiotów korzystających z systemu aukcyjnego. Zyskać mógłby przede wszystkim sektor fotowoltaiczny. Zgodnie z szacunkami Instytutu Energii Odnawialnej, w związku z przeprowadzonymi dotychczas aukcjami w koszyku wiatrowo-fotowoltaicznym, ilość projektów o jednostkowej mocy do 1 MW, dla których zabezpieczono prawa do sprzedaży, oscyluje w granicach 1,7 tys., przy czym ich łączna moc wynosi około 1,66 GW.

Obecnie, aby rozpocząć sprzedaż inwestorzy muszą uzyskać koncesję, co zważywszy na ilość składanych wniosków jest problematyczne. Nieuzyskanie koncesji, a tym samym nierozpoczęcie sprzedaży energii w ciągu trzech lat wiąże się dla inwestora z konsekwencjami w postaci utraty kaucji oraz wyłączeniem możliwości udziału w systemie aukcyjnym przez kolejne trzy lata, co znacząco podwyższa ryzyko rozwoju tego sektora.[5] Tym samym, zmniejszenie biurokratyzacji poprzez ograniczenie obowiązku koncesyjnego dla przedmiotowej grupy wytwórców może okazać się swoistym „odblokowaniem”.

Liberalizacja przepisów dotyczących koncesji, jako próba odpowiedzi na potrzeby rozwijającego się rynku może okazać się realnym wsparciem dla sektora odnawialnych źródeł energii w Polsce. Zniesienie obowiązku koncesyjnego dla instalacji o łącznej mocy zainstalowanej – do 1 MW oraz mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu – do 3 MW, stanowiłoby dostosowanie do przepisów prawa unijnego oraz korzystnie wpłynęłoby na spójność prawa polskiego. Ograniczający ryzyko skutek usprawnienia administracyjnego zdaje się być cenny ze względu na spodziewaną stagnację w sektorze, szczególnie w obliczu dążeń do realizacji krajowego celu OZE. Mimo to, Polska nadal jest daleka od realizacji celów Dyrektywy RED II, a postulaty branży jedynie wybiórczo zostały wzięte pod uwagę. Nie uwzględniono m.in. postulowanego w konsultacjach do nowelizacji ustawy z 2019 roku, wsparcia dla biometanu.

[1] https://www.cire.pl/item,195211,13,0,0,0,0,0,cel-oze-na-2020-co-sie-stanie-jesli-polska-go-nie-osiagnie.html

[2] Najwyższa Izba Kontroli., Informacje o wynikach kontroli „Rozwój sektora odnawialnych źródeł energii” https://www.nik.gov.pl/plik/id,18357,vp,20955.pdf

[3]https://www.gramwzielone.pl/trendy/102797/wisniewski-6-postulatow-do-tegorocznej-nowelizacji-ustawy-o-oze-01, https://www.gramwzielone.pl/energia-sloneczna/102708/pses-wpis-do-rejestru-malych-instalacji-zamiast-koncesji-dla-farm-pv-do-1-mw, dostęp z dnia 13.08.2020 r.

[4] Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych., art. 15 pkt 1 lit. b., https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018L2001&from=EN, dostęp z dnia 17.08.2020 r.

[5] https://www.gramwzielone.pl/trendy/102803/odnawialne-zrodla-energii-do-1-mw-dostana-zwolnienie-z-koncesji, dostęp z dnia 17.08.2020 r.

autor: Daria Pajdowska, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.