Środowisko

Ogólnopolski Szczyt Energetyczny OSE GDAŃSK 2025

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , Możliwość komentowania Ogólnopolski Szczyt Energetyczny OSE GDAŃSK 2025 została wyłączona

Z przyjemnością informujemy, że portal Energia.edu.pl został partnerem 13. edycji Ogólnopolskiego Szczytu Energetycznego OSE GDAŃSK 2025! Zapraszamy do zapoznania się z informacją prasową na temat wydarzenia.


Data: 16-17 czerwca 2025, Gdańsk
Miejsce: Muzeum II Wojny Światowej
Temat przewodni: „Bezpieczeństwo energetyczne Europy – rewizja europejskiej polityki energetycznej”.
Organizator: Europejskie Centrum Biznesu


Szanowni Państwo,
w imieniu Europejskiego Centrum Biznesu mam zaszczyt i przyjemność zaprosić Państwa do udziału w XIII edycji Ogólnopolskiego Szczytu Energetycznego OSE GDAŃSK 2025, który tradycyjnie odbędzie się w Gdańsku w Muzeum II Wojny Światowej w dniach 16-17 czerwca br. Temat przewodni najbliższej edycji Szczytu brzmi:
„Bezpieczeństwo energetyczne Europy – rewizja europejskiej polityki energetycznej”.
Już po raz trzynasty pragniemy zaprosić czołowych przedstawicieli świata polityki, gospodarki, nauki i biznesu na Szczyt Energetyczny do Gdańska. Podczas najbliższej edycji wśród poruszanych zagadnień odniesiemy się do reorganizacji polityki energetycznej UE w procesie transformacji energetycznej. Tegoroczna dyskusja będzie koncentrowała się wokół zaostrzenia europejskiej polityki klimatycznej, nowych źródeł dostaw surowców dla Europy oraz kontynuacji odejścia od tradycyjnych źródeł wytwórczych na rzecz OZE. W palecie zagadnień nie zabraknie tematów związanych z inwestycjami w energetykę jądrową, produkcję zielonego wodoru oraz biogazu, dalszym rozwojem offshore, transformacji sektora ciepłowniczego i infrastruktury krytycznej. OSE Gdańsk to nie tylko możliwość wymiany doświadczeń, ale także poznania nowych trendów w przemyśle energetycznym, paliwowym i gazowym, innowacyjnych technologii wykorzystywanych w sektorze oraz rozwiązań służących zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego. Podczas Szczytu ponownie zostaną wręczone statuetki „Bursztyn Polskiej Energetyki” wyróżnienia, którą otrzymują osoby, firmy, instytucje lub samorządy za działania, które w sposób szczególny przyczyniły się w ostatnim czasie do rozwoju polskiej energetyki.


Zapraszam do udziału,


Krzysztof Karaś
Prezes Europejskiego Centrum Biznesu


Aktualne informacje: osegdansk.pl
Program: https://osegdansk.pl/programdraft/


Zachęcamy do śledzenia naszych social media na bieżąco:
FB: https://www.facebook.com/EuropejskieCentrumBiznesu/
X (Twitter): https://x.com/ECBPL

Autor: Europejskie Centrum Biznesu

 „ENERGY WEEK 2025”

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, OZE, Środowisko, , , Możliwość komentowania  „ENERGY WEEK 2025” została wyłączona

Polska wstąpiła w kluczową fazę dostosowania swojej gospodarki do wyzwania, jakim jest  transformacja energetyczna oraz klimatyczna. Branża energetyczna jest jednym z głównych  sektorów, jaki powtarza się w koncepcji Europejskiego Zielonego Ładu oraz strategiach  rozwoju państw europejskich w najbliższych dekadach. Natomiast obecna charakterystyka  polskiego sektora energetyki wymaga wielu wnikliwie skonsultowanych działań, które  pozwolą na osiągnięcie celów klimatycznych postawionych przez Unię Europejską oraz  wzmocnienie konkurencyjności polskiej gospodarki. 

Z tego powodu – jako przedstawiciele młodego pokolenia oraz studenci najlepszych uczelni w  Polsce – chcemy zainicjować debatę nad przyszłością polskiego sektora energetyki i zwrócić  uwagę społeczeństwa na istotę zmian związanych z transformacją energetyczną oraz  klimatyczną. To nasze pokolenie będzie żyło w świecie, który zostanie oparty na fundamentach tworzonych obecnie, dlatego czujemy się zobowiązani do ingerencji w ten temat i osiągnięcia własnych celów edukacyjnych, jakie wyznaczył zarząd SKNu Energetyki. 

Drogą do wypełnienia tych celów jest między innymi coroczna organizacja naszego flagowego  projektu ENERGY WEEK – konferencji naukowej poświęconej zagadnieniom energetyki,  który stwarza szansę na: 

• Poszerzanie i propagowanie wiedzy z zakresu energetyki wśród społeczeństwa,  szczególnie młodego pokolenia; 

• Promowanie odpowiedzialnych postaw u ludzi jako odbiorców energii;

• Informowanie społeczeństwa o obecnej sytuacji gospodarczej oraz prezentacja  możliwych konsekwencji zaniedbania rozwoju energetyki; 

• Przedstawianie aktualnych trendów: energetyka jest jednym z najbardziej rozwojowych  segmentów zrównoważonego rozwoju – chcemy, aby dostęp do nowinek był  ogólnodostępny.

ENERGY WEEK organizowany przez Studenckie Koło Naukowe Energetyki to jeden z  największych cyklicznych projektów w Polsce o charakterze konferencji naukowej z dziedziny  szeroko rozumianej energetyki. Składa się z cyklu prelekcji, warsztatów, debat, paneli  eksperckich oraz konkursów prowadzonych przez członków Koła, partnerów wydarzenia oraz  ekspertów z sektora energetycznego dla zainteresowanych branżą. 

W poprzednich edycjach skupiliśmy naszą uwagę na poszerzaniu wiedzy w zakresie energetyki  konwencjonalnej, gospodarki energetycznej i ostatnio na polskiej transformacji energetycznej.  Projekt składał się z prelekcji i był wzbogacany o debaty eksperckie i studenckie. Mieliśmy  przyjemność gościć prelegentów i panelistów z takich firm i instytucji jak m.in. URE,  NFOŚiGW, PSE, Veolia, PIGEOR, Axpo, Lexus, PESA, PTPiREE, Stoen, PwC, EY, PGNiG,  PGE Energia Odnawialna, Gaz-System, KGHM, Siemens, KAPE, Forum Energii, Narodowe  Centrum Badań Jądrowych, Instytut Reform oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska.Tegoroczna  11. edycja jest poświęcona zagadnieniom transformacji  energetycznej. Paneliści i prelegenci omówią m. in. kwestie energetyki jądrowej w Polsce, przyszłość zielonych paliw w zielonej transformacji oraz roli młodego pokolenia w kształtowaniu przyszłości  energetyki. onferencja została zaplanowana na dni 12 – 16 maja 2025 i odbędzie się w budynkach S i G Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Wydarzenia wchodzące w ramy projektu będą  prowadzone w trybie hybrydowym – poprzez udział stacjonarny (po wypełnieniu formularza  rejestracyjnego) oraz poprzez transmisję na żywo na stronie wydarzenia. Udział w konferencji  jest bezpłatny. 

W skład Konferencji wchodzą: 

  1. 12 maja – Dzień promocyjny na Auli Spadochronowej SGH:
    1. Standy promocyjne partnerów i wydarzenia,
    2. Atrakcje dla studentów,
    3. Ogłoszenie konkursów;
  2. 13 maja – Dzień merytoryczny – „Energetyka wokół nas„;
  3. 14 maja – Dzień merytoryczny – „Alternatywne paliwa i odnawialne źródła energii – przyszłość
    energetyki”;
  4. 15 maja – Dzień merytoryczny – „Energetyka jądrowa w Polsce i przyszłości zielonej transformacji„;
  5. 16 maja – Dzień merytoryczny – “Jak edukować, żeby coś zmienić?” z oficjalnym zakończeniem konferencji. Organizowane przez nas prelekcje i panele  dyskusyjne będą dostępne w formie streamów na Facebook’u SKN Energetyki.

W tym roku przykładamy szczególną uwagę wzmocnieniu zasięgów oraz dostosowujemy program naszego  projektu, aby dotrzeć do jak największej liczby odbiorców. Projekt rozpocznie się dniem promocyjnym na Auli Spadochronowej SGH, a następnie szykujemy 4 merytoryczne dni, pełny prelekcji i panelu eksperckich, w których wezmą udział zaproszeni przez nas goście ze świata nauki i biznesu. 

Planujemy również wydanie pokonferencyjnej publikacji, analizującej tezy omawiane podczas  wydarzenia. Publikacja z 2023 roku pt. „Wyzwania kształtujące przyszłość zrównoważonej  energetyki w Polsce” została zaprezentowana na XXXII Forum Ekonomicznym w Karpaczu, a  wersja zrecenzowana została oddana do druku w formie publikacji naukowej przez Oficynę  Wydawniczą SGH. Zeszłoroczny raport obecnie przechodzi proces recenzji.

Serdecznie zapraszamy!

Koordynatorem projektu są:

Dominika Odrzywolska – + 48 510 580 635

Mateusz Chełstowski – + 48 514 864 442

Strona projektu: http://skne.pl/1_8_energy-week.html

Wydarzenie na Facebook’u: https://fb.me/e/2sj70Of3q

Autor: SKN Energetyka SGH

41. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER: ENERGETYKA – SPOŁECZEŃSTWO – GOSPODARKA

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , , Możliwość komentowania 41. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & OZE POWER: ENERGETYKA – SPOŁECZEŃSTWO – GOSPODARKA została wyłączona

W dniach 3–4 kwietnia 2025 roku w hotelu The Westin Warsaw odbyła się 41. edycja prestiżowej konferencji EuroPOWER & OZE POWER. Program wydarzenia, jak co roku, został starannie przygotowany pod przewodnictwem dr. Leszka Juchniewicza, Przewodniczącego Rady Programowej, Piotra Rutkowskiego, Sekretarza Rady oraz Macieja Bando, Współprzewodniczącego Rady Programowej, który również otworzył Konferencję. W otwarciu wydarzenia udział wzięły kluczowe postacie rządu – Paulina Hennig-Kloska, Minister Klimatu i Środowiska, oraz Marzena Czarnecka, Minister Przemysłu. Ich wystąpienia wprowadziły uczestników w najaktualniejsze wydarzenia z sektora energetycznego oraz zarysowały kierunki polityki państwa w kontekście transformacji energetycznej i rozwoju przemysłu w duchu zrównoważonego rozwoju.

Szczególne miejsce w programie zajęła debata poświęcona strategicznej wizji polskiej transformacji energetycznej. Eksperci wskazali na kluczowe dokumenty – KPEiK oraz PEP 2040 – jako filary przyszłych inwestycji, regulacji i mechanizmów wsparcia. Podkreślano wagę integracji różnych źródeł energii, innowacyjnych rozwiązań oraz społecznej akceptacji zmian.

Znaczącym tematem konferencji była również rola gazu w transformacji sektora energetycznego i ciepłowniczego. Dyskusje koncentrowały się wokół roli LNG, rozwoju niskoemisyjnych technologii oraz inwestycji w biogaz, biometan i wodór jako paliwa przyszłości.

Panel poświęcony zielonej energii uwydatnił kluczowe znaczenie odnawialnych źródeł energii, magazynów energii oraz nowoczesnych rozwiązań infrastrukturalnych. Zwrócono uwagę na konieczność uproszczenia procesów inwestycyjnych, dostosowania regulacji oraz promocji modelu energetyki zdecentralizowanej.

Nie zabrakło również zagadnień związanych z rozwojem energetyki jądrowej w Polsce. Eksperci podjęli tematy bezpieczeństwa, finansowania projektów jądrowych oraz rozwoju SMR-ów i udziału polskich dostawców w krajowym łańcuchu wartości.

Ważnym punktem programu był blok poświęcony finansowaniu transformacji energetycznej. Dyskusje dotyczyły roli zielonych instrumentów finansowych, partnerstw publiczno-prywatnych oraz wpływu regulacji i standardów ESG na decyzje inwestycyjne i rozwój sektora.

Drugiego dnia uczestnicy skupili się na przyszłości sieci elektroenergetycznych. Rozważano znaczenie inteligentnego opomiarowania, digitalizacji i nowych modeli taryfowych jako warunków dla stabilnej, nowoczesnej infrastruktury.

Panel dotyczący cyfryzacji w energetyce podkreślił rolę danych, sztucznej inteligencji oraz cyberbezpieczeństwa w nowoczesnym zarządzaniu systemem energetycznym. Eksperci omówili również wpływ regulacji takich jak NIS2, AI Act i norm ISO na sektor.

W kontekście rozwoju energetyki wiatrowej akcentowano konieczność modernizacji infrastruktury przesyłowej, rozwoju farm offshore, ułatwień legislacyjnych oraz wdrażania innowacyjnych technologii zwiększających efektywność turbin.

Konferencję zakończył blok poświęcony suwerenności technologicznej Polski. Podkreślono znaczenie rozwijania potencjału krajowych firm produkcyjnych, wspierania local content oraz wzmacniania krajowego łańcucha dostaw jako fundamentu niezależności energetycznej i technologicznej kraju.

41. edycja EuroPOWER & OZE POWER potwierdziła, że polska energetyka znajduje się w kluczowym momencie transformacji. Współpraca sektora publicznego, prywatnego oraz świata nauki staje się warunkiem skutecznego wdrażania innowacji i osiągania ambitnych celów klimatycznych. Wydarzenie niezmiennie pozostaje miejscem debaty o przyszłości polskiego i europejskiego sektora energii.

Wśród uczestników 41. EuroPOWER & OZE POWER pojawili się m.in:

  1. Miłosz Motyka, Podsekretarz stanu, Ministerstwo Klimatu i Środowiska
  2. Wojciech Wrochna, Podsekretarz Stanu, Pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej, Ministerstwo Przemysłu
  3. Renata Mroczek Wiceprezes Urząd Regulacji Energetyki
  4. Andrzej Głowacki, Prezes, Państwowa Agencja Atomistyki
  5. Dariusz Marzec, Prezes Zarządu, PGE Polska Grupa Energetyczna 
  6. Grzegorz Lot, Prezes Zarządu,TAURON Polska Energia
  7. Grzegorz Onichimowski, Prezes Zarządu, PSE S.A.
  8. Sławomir Staszak, Prezes Zarządu, Energa S.A.
  9. Sławomir Hinc, Prezes Zarządu, GAZ-SYSTEM
  10. Grzegorz Kinelski, Prezes Zarządu, Enea
  11. Beata Kurdelska, Prezes Zarządu, PGNiG Obrót Detaliczny Grupa ORLEN
  12. Robert Grochowski, Prezes Zarządu, PGE Systemy S.A.
  13. Szymon Paweł Moś, Członek Zarządu, Polska Spółka Gazownictwa
  14. Maciej Mróz, Prezes Zarządu, PTPiREE, Wiceprezes Zarządu ds. Operatora w Tauron Dystrybucja

Pełna lista prelegentów: https://konferencjaeuropower.pl/europower/prelegenci/

Partner strategiczny: Asseco, EDP Renewables Polska, IFS, Inplus Energetyka, PKO Bank Polski

Partner: Apator, Atende, Bechtel, CGI, Enea, Energa, Enoda, GAZ-SYSTEM, Hitachi, Krajowy Rejestr Długów, NMG, OX2, PGE, PGNiG , Polska Grupa Biogazowa, TotalEnergies, Polska Spółka Gazownictwa,Polskie Sieci Elektroenergetyczne, RWE, SAP, Signify,Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych PZUW, TAURON Polska Energia, Urząd Dozoru Technicznego, VESS, Viverno, Vortex Energy, Westinghouse, HTEAM, ABAK, Profescapital

Partner merytoryczny: PWC

Partner multimediów: M-sound

Partner logistyczny: MMC Events 

Zapraszamy do zapoznania się z fotorelacją: https://konferencjaeuropower.pl/41-konferencja-energetyczna-europower-oze-power-3-4-04-2025/

Kongres jest realizowany w ramach działalności MMC Polska organizującej prestiżowe kongresy, konferencje, warsztaty i szkolenia biznesowe dedykowane kadrze menadżerskiej oraz zarządom firm. Więcej na www.mmcpolska.pl.

Autor: MMC Polska

Okiem eksperta – Maciej Bando o transformacji energetycznej w Polsce

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Okiem eksperta – Maciej Bando o transformacji energetycznej w Polsce została wyłączona

Poniższy artykuł, poruszający temat przyszłości polskiej energetyki, został przygotowany przez Macieja Bando, współprzewodniczącego Rady Programowej EuroPOWER & OZE POWER, specjalnie z myślą o uczestnikach tego kwietniowego wydarzenia. Jego celem jest przedstawienie kluczowych aspektów zmian w sektorze energetycznym oraz zachęcenie do dyskusji nad wyzwaniami, jakie stoją przed polskim rynkiem energii. Zapraszamy do lektury!

***

„Drill, Baby, Drill” – to hasło nowej administracji amerykańskiej znajduje, na szczęście, nielicznych naśladowców na polskiej scenie politycznej. Widzą oni przyszłość w „Fedruj, Chopie, Fedruj” i na tym chcą m.in. budować dobrobyt mieszkańców kraju oraz dynamiczny rozwój gospodarki. Zapominają wszak o tym, że surowce energetyczne są towarem i że od jakości oraz ceny tego towaru zależy opłacalność wydobycia. O ile ropa naftowa i gaz, czy to wydobywany bezpośrednio, czy z łupków, są towarami oferowanymi przez amerykańskie koncerny w konkurencyjnych cenach światowych, o tyle polski węgiel niestety nie. Widać to wyraźnie, obserwując notowania na giełdach.

W przypadku naszego kontynentu porównanie cen notowanych w portach ARA oraz zamieszczanych przez oddział katowicki Agencji Rozwoju Przemysłu jednoznacznie wskazuje na brak konkurencyjności polskiego węgla na globalnym rynku. Oczywiście przy takich argumentach natychmiast spotykamy się z ripostą, że nie chodzi o sprzedaż węgla za granicę, tylko o jego wykorzystanie w Polsce. Mamy przecież wciąż funkcjonujące elektrownie węglowe, w których spalany jest węgiel zarówno kamienny, jak i brunatny, więc – energetyko – kupuj od nas węgiel.

Tymczasem wytwórcy towaru, jakim jest energia elektryczna, jakoś się specjalnie nie spieszą do tych zakupów. Dla sektora wytwarzania opartego na elektrowniach cieplnych, a więc dla fabryk energii elektrycznej, ich produkcja jest coraz trudniej zbywalna z powodu ceny i oczekiwań klientów, zainteresowanych energią pochodzącą z odnawialnych lub bezemisyjnych źródeł energii.

I tu pojawia się najważniejszy aspekt wytwarzania każdego dobra, w tym tak szczególnego, jakim jest energia elektryczna – oczekiwania klientów. Przez dziesięciolecia towar ten był sprzedawany „na pniu” i nikt się specjalnie nie troszczył o marketing, o perspektywy sprzedaży, cenową elastyczność popytu itp.

Dzisiaj jesteśmy liderem wśród krajów Unii Europejskiej pod względem wielkości produkcji zarówno węgla kamiennego, jak i energii elektrycznej opartej na tym paliwie. Przez dziesięciolecia Polska nie była w stanie opracować i konsekwentnie zrealizować nowoczesnej polityki energetycznej. Warto tu zastanowić się przez chwilę, dlaczego tak się dzieje.

Jedną z przyczyn może być struktura właścicielska sektora energetycznego i odbiorców energii. Po stronie popytu występują rozproszone podmioty, w większości pozbawione znaczącego udziału państwa. W przypadku produkcji energii elektrycznej dominującym właścicielem jest Skarb Państwa, i tak samo jest w odniesieniu do wydobycia węgla.

Politycznie jest to trudna sytuacja, gdyż rządzący muszą zmierzyć się ze skoncentrowaną, silnie roszczeniową grupą społeczną. Nie jest ona skłonna do dobrowolnego osłabiania swojej pozycji, a każde ewentualne ustępstwa i zmiany istniejącej sytuacji wyceniane są znacznie powyżej ich wartości.

Dobrym przykładem mogą być kwestie funduszy płac i nagród, które w przypadku spadku sprzedaży i efektywności wydobycia powinny ulegać zmniejszeniu. Tak dzieje się w przeważającej liczbie przedsiębiorstw gospodarczych.

Tymczasem w tym łańcuchu wydobywczo-energetycznym obserwujemy sytuację odwrotną. Pamiętać trzeba, że to dziesiątki tysięcy wyborców i że jest to polityczna siła, której od lat ulegają rządzący. Natomiast rozproszeni odbiorcy energii bądź grupujący się w rozbitych, często konkurujących ze sobą organizacjach branżowych nie stanowią tak silnej „grupy uderzeniowej”. Nie mają oni dodatkowych argumentów ani wsparcia w opracowanej, przyjętej i konsekwentnie realizowanej polityce rozwoju gospodarczego kraju.

Jedne z najwyższych w Europie cen energii doprowadzają do powolnego osłabienia tempa rozwoju gospodarczego i słabnących perspektyw na zmianę tego trendu w nadchodzących latach. Trudno jest też, przy braku polityki rozwoju gospodarczego (np. dokument pt. „Strategia na rzecz odpowiedzialnego rozwoju”) oraz wynikającej z niej polityki energetycznej, znaleźć równowagę pomiędzy interesem państwa a interesem Skarbu Państwa.

Można postawić pytanie, czy nie jest dla nas za późno na dyskusje o strategicznej wizji transformacji energetycznej? Odpowiedź na to pytanie jest wręcz banalna – lepiej późno niż wcale. Ograne określenie, że energia jest paliwem dla gospodarki, nabierze w nadchodzących latach szczególnie istotnego znaczenia.

Udział wysoce emisyjnych technologii w energetyce – a wciąż jest to 60% – oraz spodziewana wzrostowa tendencja cen uprawnień do emisji wyraźnie wpływają na ceny energii w nadchodzących latach.

Aby osłabić ten trend, należy minimalizować udział technologii o najwyższych kosztach. Niby proste, ale… w najbliższych 15 latach, przy założeniu że zbudowany zostanie praktycznie drugi (pod względem mocy) system energetyczny, w określonych godzinach doby będą generowane znaczące nadwyżki energii. Tymczasem dostępne możliwości magazynowania energii, w miarę wzrostu zapotrzebowania, mogą okazać się niewystarczające.

Dynamicznie rosnąć będzie zapotrzebowanie na nowe usługi systemowe z grupy zapewniającej elastyczność, a tym samym ciągłość dostaw.

Dodatkowo, poza oczywistym problemem braku wystarczającej mocy w systemie, może pojawić się problem wystarczającej podaży energii elektrycznej w ciągłych dostawach. Konieczny rozwój przemysłu maszynowego oraz produkcji energochłonnych towarów, np. tych niezbędnych dla przemysłu zbrojeniowego, może wygenerować dodatkowy popyt na energię elektryczną i cieplną.

Warto też odnotować rozwijający się sektor związany z AI. Centra obliczeniowe są odbiorcami energii praktycznie 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, a niezbędne moce kształtują się na poziomie kilkuset megawatów.

Inwestycje w tym obszarze wiążą się ściśle z dostępnością taniej energii, i to głównie bezemisyjnej. Dodatkowo elektryfikacja ciepłownictwa oraz transportu uda się tylko wtedy, gdy podaż energii będzie wystarczająca.

To wszystko są sygnały do pilnej realizacji zmian w strategii energetycznej kraju. Zarządzanie tym procesem z poziomu kilku ministerstw nie gwarantuje sukcesu. Tak mocno akcentowane inwestycje w sieci przesyłowe, dystrybucyjne czy w połączenia transgraniczne nie zapewnią rozwiązania naszych problemów. Szczególnie te ostatnie mogą wręcz spowolnić konieczne inwestycje w wytwarzanie energii.

W czasach niepewności geopolitycznej nadrzędnym interesem kraju jest zapewnienie maksymalnego poziomu samowystarczalności w podstawowych gałęziach gospodarki, do których bezsprzecznie zalicza się energetyka. Budowa bezemisyjnych źródeł energii – w maksymalnie możliwym do realizacji rozproszonym układzie – inteligentnych sieci przesyłowych i oczywiście dystrybucyjnych to hasła obecne w dyskusji od lat. Ich realizacja przebiega w niezwykle wolnym tempie, niestety nie napawającym optymizmem na przyszłość.

Spróbujmy sobie wyobrazić, że nagle wszystko się zmieni. Powstanie jeden centralny zarządca transformacji energetycznej, procesy inwestycyjne realizowane będą bez żadnych opóźnień, nie będzie kłopotu z zasobami firm wykonawczych, ochroną środowiska, dostępnością kabli, transformatorów, aparatów elektrycznych i osprzętu – czy wtedy wszystkie postulaty odbiorców zostaną zrealizowane?

Zapewne w obszarze tak zwanego bezpieczeństwa energetycznego, a więc ciągłości dostaw – tak. Poprawi się znacząco emisyjność energetyki. Przy czym z analiz wynika, że w perspektywie 15 lat elektrownie cieplne wciąż będą niezbędne. Wzrośnie udział energii generowanej z gazu (może też w technologiach opartych na wodorze) oraz jej znaczenie w zapewnieniu elastyczności i bezpieczeństwa systemu.

Jednak czy ten podstawowy parametr, z którym każdy odbiorca się spotyka, jakim jest cena za energię i jej dostawę, ulegnie zmniejszeniu? Trudno jest dzisiaj jednoznacznie zadeklarować, że koszt rachunków ulegnie zmniejszeniu. O ile ceny za energię mogą w powolnym procesie ulegać obniżeniu, to koszty wynikające z przesyłu i dystrybucji oraz dodatkowe składowe zdecydowanie maleć nie będą.

Pozostaje mieć nadzieję, że całkowite rachunki ulegną stabilizacji.

Autor: Maciej Bando, Współprzewodniczący Rady Programowej EuroPOWER & OZE POWER

Raportowanie o zrównoważonym rozwoju – Dyrektywa CSRD implementowana

Aktualności, Klimat, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Raportowanie o zrównoważonym rozwoju – Dyrektywa CSRD implementowana została wyłączona

Raportowanie zrównoważonego rozwoju stało się faktem gdy 13 grudnia 2024 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 6 grudnia 2024 r. o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym, a także niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2024 r. poz. 1863, Nowelizacja). Nowelizacja jest implementacją do krajowego porządku prawnego Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2464 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) nr 537/2014, dyrektywy 2004/109/WE, dyrektywy 2006/43/WE oraz dyrektywy 2013/34/UE w odniesieniu do sprawozdawczości przedsiębiorstw w zakresie zrównoważonego rozwoju (Dyrektywa CSRD, ang. Corporate Sustainability Reporting Directive).

Celem Dyrektywy CSRD jest rozszerzenie zakresu obowiązków w zakresie sprawozdawczości niefinansowej dla przedsiębiorstw. Wprowadziła ona między innymi nowy rozdział pt. ,,Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju”, gdzie określono nowe wymogi na raportowanie kwestii środowiskowych, społecznych oraz związanych z ładem korporacyjnym (ESG, ang. Environmental, Social, Corporate Governance), w oparciu o standardy unijne.

Klasyfikacja przedsiębiorstw pod raportowanie

Istotną zmianą w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Ustawa) jest dostosowanie klasyfikacji przedsiębiorstw na mikro, małe, średnie i duże jednostki oraz duże grupy kapitałowe. Nowe przepisy, zawarte w zmienionym art. 3 ust. 1 pkt 1a–1e Ustawy, precyzyjnie określają kryteria wielkości przedsiębiorstw, które stanowią podstawę do ustalenia obowiązków związanych z raportowaniem, w tym sprawozdawczością zrównoważonego rozwoju.

Przedsiębiorstwo uzyskuje status jednostki mikro, jeżeli nie przekroczy dwóch z trzech poniższych kryteriów:

  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego: 2 000 000 zł,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy: 4 000 000 zł,
  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty: 10 osób.

Jednostka mała to taka, która nie przekroczy dwóch z trzech poniższych kryteriów:

  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego: 33 000 000 zł,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy: 66 000 000 zł,
  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty: 50 osób.

Status jednostki średniej przysługuje przedsiębiorstwu, które nie przekroczy dwóch z trzech następujących kryteriów:

  • suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego: 110 000 000 zł,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów za rok obrotowy: 220 000 000 zł,
  • średnioroczne zatrudnienie w przeliczeniu na pełne etaty: 250 osób.

Jednostką dużą jest przedsiębiorstwo, które przekracza co najmniej dwa z trzech kryteriów przewidzianych dla jednostek średnich, czyli:

  • suma aktywów bilansu: 110 000 000 zł,
  • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 220 000 000 zł,
  • średnioroczne zatrudnienie: 250 osób.

W przypadku dużej grupy rozumianej jako grupa kapitałowa, gdzie skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza jednostka dominująca, wypracowano niniejsze kryteria:

  • po dokonaniu wyłączeń konsolidacyjnych przekracza co najmniej dwa z trzech kryteriów:
    • suma aktywów bilansu: 110 000 000 zł,
    • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 220 000 000 zł,
    • średnioroczne zatrudnienie: 250 osób;
  • przed dokonaniem wyłączeń konsolidacyjnych przekracza co najmniej dwa z trzech kryteriów:
    • suma aktywów bilansu: 132 000 000 zł,
    • przychody netto ze sprzedaży towarów i produktów: 264 000 000 zł,
    • średnioroczne zatrudnienie: 250 osób.

Raportowanie jako obowiązek

Nowelizacja dodając do Ustawy rozdział 6c pt. „Sprawozdawczość zrównoważonego rozwoju” określiła obowiązek raportowania o wpływie działalności przedsiębiorstw na środowisko i społeczeństwo, który ma zostać wprowadzany stopniowo. Podkreślić należy iż przepisy te odnosić się będą zgodnie z art. 63q Ustawy do jednostek będących spółkami kapitałowymi i komandytowo-akcyjnymi, a także spółkami jawnymi lub komandytowymi, w których wszystkimi wspólnikami ponoszącymi nieograniczoną odpowiedzialność są spółki kapitałowe, jak również spółki komandytowo-akcyjne lub spółki z innych państw o podobnej do tych spółek formie prawnej.

Początkowo od 31 grudnia 2024 r. obowiązek raportowania obejmie największe przedsiębiorstwa, które już posiadają doświadczenie w przygotowywaniu raportów niefinansowych. Raportowanie ESG dotyczyć będzie więc dużych jednostek i jednostek dominujących dużej grupy, które spełniają ww. kryteria wielkości.

W drugim etapie od 31 grudnia 2025 r.  obowiązek raportowania będzie rozszerzał się na małe i średnie przedsiębiorstwa będące emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na jednym z rynków regulowanych Europejskiego Obszaru Gospodarczego. One również muszą spełniać wcześniej już opisywane kryteria wielkości​.

Następnie po dniu 31 grudnia 2027 r. obowiązek obejmie jednostki zależne lub oddziały, o których mowa w art. 63zd Ustawy.

Raportowanie zrównoważonego rozwoju

Zgodnie z art. 63r ust. 2 Ustawy, duże przedsiębiorstwa, grupy kapitałowe oraz małe i średnie jednostki będące emitentami papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym mają obowiązek przedstawiania:

  • zwięzłego opisu modelu biznesowego i strategii jednostki, w tym jak radąi sobie z ryzykami i szansami związanymi z zrównoważonym rozwojem, oraz plany na przejście na zrównoważoną gospodarkę, osiągnięcie neutralności klimatycznej do 2050 r. i ograniczenie globalnego ocieplenia do 1,5°C;
  • określonych celów zrównoważonego rozwoju na lata 2030 i 2050, związanych z redukcją emisji gazów cieplarnianych, a także postępów w ich realizacji;
  • opisu roli kierownika jednostki oraz członków rady nadzorczej w kwestiach zrównoważonego rozwoju;
  • opisu polityk jednostki związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju i sposobu ich wdrażania w modelu biznesowym;
  • informacji o systemach zachęt związanych z zrównoważonym rozwojem dla kierownictwa i rady nadzorczej jednostki;
  • opisu procesu należytej staranności wdrożonego przez jednostkę, obejmującego identyfikowanie ryzyk i działań zapobiegających negatywnym skutkom działalności jednostki i jej łańcucha dostaw;
  • opisu głównych ryzyk związanych z zrównoważonym rozwojem i sposobu ich zarządzania przez jednostkę.

Powyższe informacje przedsiębiorstwa powinny przedstawić w wyodrębnionej części sprawozdania z działalności jednostki. Co istotne raportowanie zrównoważonego rozwoju powinno odpowiadać unijnym standardami sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju (ESRS). Standardy te określone zostały przez Komisję Europejską w drodze rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/2772 z dnia 31 lipca 2023 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.

Ponadto warto wspomnieć, że raportowanie ESG obejmuje również ujawnienia taksonomiczne wynikające z art. 8 Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/852 z dnia 18 czerwca 2020 r. w sprawie ustanowienia ram ułatwiających zrównoważone inwestycje, zmieniające rozporządzenie (UE) 2019/2088 (Taksonomia UE). Obowiązek ten dotyczy podmiotów których działalność gospodarcza kwalifikuje się do tzw. Taksonomii UE, a więc jest uznana jako działalność gospodarcza zrównoważona środowiskowo.

We wprowadzonym art. 63s Ustawy wskazano również możliwość sporządzania przez uprawnione podmioty uproszczonej sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju, która powinna zawierać zwięzły opis modelu biznesowego i strategii jednostki, opis polityk jednostki dotyczących zrównoważonego rozwoju, opis rzeczywistych i potencjalnych negatywnych skutków działalności jednostki dla zrównoważonego rozwoju oraz działań podjętych w celu ich zidentyfikowania, monitorowania, zapobiegania, łagodzenia lub eliminowania, opis najważniejszych ryzyk związanych z zrównoważonym rozwojem oraz sposobu ich zarządzania przez jednostkę oraz kluczowe wskaźniki niezbędne do ujawnienia informacji zawartych w punktach 1–4.

Jak można dowiedzieć się z art. 63u oraz art. 63v Ustawy, podmioty zależne mogą skorzystać ze zwolnienia z obowiązku sporządzania własnych raportów ESG, pod warunkiem że informacje dotyczące ich działalności zostały uwzględnione w skonsolidowanym sprawozdaniu zrównoważonego rozwoju przygotowanym przez jednostkę dominującą.

Dla dużych grup kapitałowych szczególne regulacje dotyczące raportowania skonsolidowanego zawarto w art. 63x ustawy. Jednostki dominujące dużych grup kapitałowych są zobowiązane do przedstawienia w sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju grupy kapitałowej informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu działalności grupy na kwestie zrównoważonego rozwoju. Raport skonsolidowany musi zawierać m.in.:

  • opis modelu biznesowego i strategii grupy kapitałowej,
  • identyfikację głównych ryzyk środowiskowych, społecznych oraz zarządczych,
  • wskazanie celów oraz działań podejmowanych w celu zminimalizowania wpływu działalności na środowisko.

Standardy raportowania

Jak już powyżej wspomniano Komisja Europejska ustaliła wspólne dla wszystkich standardy ESRS. Jest to nowość z uwagi na fakt, iż poprzednie sprawozdania niefinansowe mogły być tworzone dowolnie bez jednoznacznie przyjętych wymogów.

ESRS podzielone zostały na dwie części ogólne oraz na standardy tematyczne, które tworzą pięć części związanych ze środowiskiem, cztery części społeczne oraz jeden dotyczący prowadzonej działalności gospodarczej.

W zakresie standardów środowiskowych poruszone zostały kwestie zmian klimatu, zanieczyszczeń, wody i zasobów morskich, a także bioróżnorodności i ekosystemów oraz gospodarki o obiegu zamkniętym. Wśród standardów społecznych skupiono się na własnych zasobach pracowniczych rozumianych jako osoby pozostające w stosunku pracy, jak i osoby samozatrudnione, kwestiach pracy w łańcuchu wartości, jak również dotkniętych społecznościach i konsumentach oraz użytkownikach końcowych. Kwestie ładu korporacyjnego, w tym również korupcji poruszono natomiast w standardach biznesowych.

Warto podkreślić, iż ESRS stanowią wymogi dotyczące ujawniania informacji w raportach, a nie określają wymogów dotyczących tego w jaki sposób jednostki powinny postępować. Co więcej ESRS przewiduje możliwość pominięcia pewnych informacji z uwagi na brak ich istotności z punktu danej jednostki.

Weryfikacja raportowania

Kolejną nowością w odniesieniu do raportowania niefinansowego jest wprowadzenie weryfikacji sprawozdań przez biegłego rewidenta. Nowe przepisy nakładają obowiązek przeprowadzania weryfikacji raportów ESG przez biegłych rewidentów, która ma zapewnić rzetelności i wiarygodności publikowanych danych w ramach sprawozdawczości zrównoważonego rozwoju. Wyboru firmy audytorskiej do przeprowadzenia atestacji dokonuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe jednostki, chyba że statut, umowa lub inne wiążące przepisy stanowić będą inaczej.

Kierownik jednostki zobowiązany jest do współpracy z biegłym rewidentem podczas przeprowadzania atestacji poprzez dostęp do dokumentów, udzielanie wyjaśnień niezbędnych do przeprowadzenia badania. Co więcej biegły rewident może także dzięki upoważnieniu kierownika jednostki uzyskać informacje związane z przebiegiem atestacji raportów ESG od kontrahentów. Jeśli badanie dotyczy sprawozdania jednostki dominującej powyższe uprawnienia dotyczą także jednostek zależnych, współzależnych i stowarzyszonych.

Podkreślenia wymaga iż biegły rewident w przypadku przygotowania niezgodnej ze stanem faktycznym opinii może podlegać grzywnie albo karze pozbawienia wolności do 2 lat albo obu tym karom łącznie. Jednakże karze ograniczenia wolności albo grzywnie podlegać może również ten kto nie poddał sprawozdania ESG atestacji przez biegłego rewidenta.

Autorzy: Dominika Frydryczak, Aleksandra Walczak, r. pr. Tomasz Brzeziński Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Prawo wodorowe przyjęte przez Sejm!

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , Możliwość komentowania Prawo wodorowe przyjęte przez Sejm! została wyłączona

16 października 2024 r. do Sejmu wpłynął rządowy projekt o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (druk sejmowy 743), którego głównym celem jest określenie podstawowych zasad funkcjonowania rynku wodoru. Po kilku tygodniach prac parlamentarnych 21 listopada 2024 r. zdecydowaną większością głosów Sejm przyjął długo wyczekiwaną ustawę.

O założeniach i najważniejszych zmianach ustawy pisaliśmy w osobnych artykułach:

Nowelizacja jest ważnym krokiem w kierunku uregulowania rynku wodoru w Polsce, zapewniając podstawy prawne dla funkcjonowania infrastruktury wodorowej. Chociaż przepisy nie implementują w pełni unijnych wymogów, wprowadzone zmiany zapewniają ramy umożliwiające dostosowanie się do przyszłych regulacji zawartych w pakiecie gazowo-wodorowym.

W dzisiejszym artykule chcielibyśmy podsumować najważniejsze zmiany uchwalone w zeszłym tygodniu przez Sejm.

Zmiany definicyjne

Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w definicjach legalnych, dostosowując je do wymogów współczesnej transformacji energetycznej i unijnych regulacji. Zmiany te obejmują wyodrębnienie wodoru jako paliwa, a także włączenie wodoru do katalogu paliw gazowych tak, aby umożliwić uznanie za paliwo gazowe także mieszanki metanowo-wodorowej. Wiąże się to z dopuszczeniem nie więcej niż 10% zawartości wodoru w paliwach gazowych transportowanych sieciami.

W  drodze nowelizacji dodano do ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.) (PE) także definicje terminów: sieć przesyłowa wodorowa, sieć dystrybucyjna wodorowa, sieć wodorowa ograniczona geograficznie, system wodorowy, użytkownik systemu wodorowego, przesyłanie wodoru, dystrybucja, magazynowanie wodoru, lokalne magazynowanie wodoru czy też instalacja magazynowa wodoru.

Warto zaznaczyć, że ostatecznie zdecydowano się na wyodrębnienie trzech rodzajów wodoru, tj. wodoru niskoemisyjnego, wodoru odnawialnego i wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego.

Wodór niskoemisyjny, zgodnie z art. 3 pkt 3c PE, to wodór pochodzący ze źródeł nieodnawialnych, którego produkcja wiąże się jednak z redukcją emisji gazów cieplarnianych o co najmniej 70% w porównaniu z wartością odniesienia dla paliw kopalnych. Za wodór odnawialny, jak wynika z art. 3 pkt 3d PE, ma zostać uznany „wodór wytworzony z odnawialnego źródła energii”. Natomiast definicja wodoru odnawialnego pochodzenia niebiologicznego została zawarta w art. 3 pkt 3e PE. Ustawodawca uznaje za taki wodór wytworzony z odnawialnych źródeł energii, z wykorzystaniem procesów zgodnych z przepisami rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/1184 z dnia 10 lutego 2023 r. oraz rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2023/1185 z tego samego dnia. Przepisy te określają metodykę produkcji i minimalne progi ograniczenia emisji gazów cieplarnianych, jakie musi spełniać wodór odnawialny w celu uznania go za zgodny z wymaganiami zrównoważonego rozwoju.

System wodorowy, nowi operatorzy i zasada TPA

System wodorowy to zgodnie z nowym art. 3 pkt 80 PE sieci wodorowe lub instalacje magazynowe wodoru oraz przyłączone do nich urządzenia i instalacje współpracujące z tymi sieciami lub instalacjami, zawierające wodór, dla którego wartość ułamka molowego wodoru wynosi przynajmniej 0,95 i wartość ułamka molowego innych gazów niż wodór nie przekracza 0,05.

Ustawa wprowadza rozróżnienie na nowe elementy infrastrukturalne. Za każdy z nich ma być odpowiedzialny operator danego rodzaju:

  • operator systemu przesyłowego wodorowego (art. 3 pkt 88 PE),
  • operatorzy systemów dystrybucyjnych wodorowych (art. 3 pkt 89 PE),
  • operatorzy systemu magazynowania wodoru (art. 3 pkt 90 PE).

Warto podkreślić, że na terytorium RP wyznaczony zostanie jeden operator systemu przesyłowego wodorowego lub połączonego gazowo-wodorowego (art. 9d ust. 7 PE).

Co do zasady funkcjonowanie tych operatorów ma podlegać zasadzie unbundlingu i muszą oni pozostawać niezależni od innych działalności gospodarczych, takich jak produkcja czy obrót wodorem.

Nowelizacja wprowadza zasadę Third-Party Access (TPA), zgodnie z którą operatorzy są zobowiązani do zapewnienia dostępu do infrastruktury wodorowej na równych warunkach. Obowiązek ten określono w art. 9c ust. 1e PE, gdzie wskazano, że operatorzy wodorowych systemów przesyłowych, dystrybucyjnych i magazynowych mają obowiązek świadczenia usług na zasadzie równoprawnego traktowania użytkowników systemu.

Zasady dostarczania wodoru i opłaty za przyłączenie do sieci

Dostarczanie wodoru ma odbywać się na podstawie trzech rodzajów umowy:

  • umowy sprzedaży wodoru,
  • umowy o świadczenie usług przesyłania lub dystrybucji wodoru,
  • umowy o świadczenie usług magazynowania wodoru.

W przypadku łączonego świadczenia tych usług możliwe jest zawarcie umowy kompleksowej wodorowej.

Nowelizacja określa także zasady naliczania opłat za przyłączenie do sieci wodorowej źródeł współpracujących z siecią oraz instalacji magazynowania wodoru. Według art. 7 ust. 8 pkt 1b i 3a PE opłaty te będą ustalane na podstawie rzeczywistych kosztów poniesionych przez operatorów w związku z przyłączeniem.

Zwolnienia koncesyjne, certyfikacja oraz taryfy

Nowelizacja przewiduje zwolnienia koncesyjne dla działalności związanej z przesyłem i dystrybucją wodoru (art. 32 ust. 1e PE). Zamiast tego operatorzy systemów przesyłowych i połączonych gazowo-wodorowych są zobowiązani do uzyskania certyfikatu niezależności od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (art. 9d ust. 13 i art. 9e ust. 1 PE). Procedura wyznaczania na operatora ma ulec delikatnym zmianom, które „zrekompensują” brak wymogu uzyskania koncesji. Jednak działalność w zakresie magazynowania wodoru będzie wymaga koncesji, z wyjątkiem lokalnego magazynowania w instalacjach o pojemności do 55 000 Nm³ (art. 32 ust. 1d).

Podkreślić trzeba, że przedsiębiorstwa energetyczne działające w obszarze wodoru zostaną zwolnione z obowiązku sporządzania taryf.

Autor: Dominika Frydryczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Projekt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r.

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Środowisko, , , , , , , , Możliwość komentowania Projekt Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. została wyłączona

16 września 2024 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano zapowiedź prac nad projektem Krajowego Planu w dziedzinie Energii i Klimatu do 2030 r. (numer w wykazie: IC8, aKPEiK, Krajowy Plan). Do 15 listopada 2024 r. przy użyciu udostępnionego przez Ministerstwo Klimatu i Środowiska formularza można było zgłosić swoje uwagi i komentarze w związku z  przeprowadzonymi konsultacjami publicznymi.

Opracowanie ww. projektu wynika z art. 14 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/1999 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie zarządzania unią energetyczną i działaniami w dziedzinie klimatu, zmiany rozporządzeń Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 663/2009 i (WE) nr 715/2009, dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 94/22/WE, 98/70/WE, 2009/31/WE, 2009/73/WE, 2010/31/UE, 2012/27/UE i 2013/30/UE, dyrektyw Rady 2009/119/WE i (EU) 2015/652 oraz uchylenia rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 525/2013 (Dz. U. UE. L. z 2018 r. Nr 328, str. 1 z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem państwa członkowskie Unii Europejskiej są zobowiązane do aktualizacji KPEiK co 5 lat oraz opracowania nowego KPEiK co 10 lat. Upoważnienie krajowe jest ponadto zawarte w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.) w art. 15ab, zgodnie z którym minister właściwy do spraw energii, we współpracy z ministrem właściwym do spraw klimatu, opracowuje zintegrowany krajowy plan w dziedzinie energii i klimatu. Na temat obecnie obowiązującego Krajowego Planu pisaliśmy szerzej w jednym z naszych artykułów („Krajowy Plan na rzecz energii i klimatu na lata 2021-2030”).

Aktualizacja KPEiK stała się konieczna ze względu na przyjęcie na poziomie unijnym nowych celów i regulacji wchodzących w skład tzw. pakietu Fit for 55. Tak więc aKPEiK ma na celu wyznaczenie nowych celów klimatyczno-energetycznych Polski na 2030 r., wskazanie kierunków rozwoju sektorów paliwowo-energetycznych prowadzących m.in. do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego czy też efektywnego wykorzystania krajowych surowców energetycznych.

Projekt aKPEiK składa się z części strategicznej zawierającej opis sektorów, zobowiązań i polityk oraz wyznaczającej cele na 2030 r. poprzez wskazanie 149 działań ułożonych według 5 wymiarów unii energetycznej tj.: bezpieczeństwa energetycznego, wewnętrznego rynku energii, efektywności energetycznej, obniżenia emisyjności oraz badań naukowych, innowacji i konkurencyjności. Krajowy Plan ma 6 załączników w tym 2 scenariusze prognoz klimatyczno-energetycznych, dlatego też cele będą mieć perspektywę na 2030 r., a prognozy sięgną 2040 r.

Załącznik 1 zawiera scenariusz WAM (ang. with additional measures), czyli scenariusz ambitnej transformacji, który zakłada wyjście z działaniami poza wyznaczone cele redukcyjne, a więc przyśpieszenie dekarbonizacji. Załącznik 2 czyli scenariusz WEM (ang. with existing measures) to scenariusz rynkowo-techniczny, tzw. scenariusz bazowy, odnoszący się do aktualnych działań i tempa zmian. Załącznik 1 jest nowością gdyż poprzednia wersja tj. aktualnie obowiązujący KPEiK posiadał wyłącznie scenariusz bazowy. Scenariusz bazowy do aKPEiK został opublikowany już jakiś czas temu.

Warto wspomnieć także, iż wśród załączników do aKPEiK znaleźć można odniesienie do zaleceń Komisji Europejskiej (KE, Komisja) do przedłożonego w lutym 2024 r. wstępnego, częściowego projektu (Załącznik 6). Podstawą wydania przez KE tychże zaleceń jest art. 9 rozporządzenia UE 2018/1999 o zarządzaniu unią energetyczną. Po przekazaniu projektów przez państwa członkowskie KE ocenia projekty i w ciągu 6 miesięcy może wydać zalecenia dla poszczególnych państw członkowskich, które nie są wiążące. Co więcej jeżeli nie bierze się pod uwagę zaleceń w całości lub w znacznej mierze, należy przedstawić uzasadnienie. Komisja wydała zalecenia do wstępnego projektu polskiego aKPEiK w dniu 24 kwietnia 2024 r. Łącznie sformułowano 23 zalecenia, a wśród nich znaleźć można m.in. zalecenie aby wskazać w jaki sposób polityki i środki zawarte w aKPEiK są zgodne z Krajowym planem odbudowy i zwiększania odporności (KPO), w tym rozdziałem REPowerEU.

Gaz ziemny

Gaz ziemny odpowiada za istotną część pokrycia zapotrzebowania na energię pierwotną w kraju, a zgodnie z założeniami aKPEiK popyt na ten surowiec nie ulegnie spadkowi wcześniej niż w 2030 r. W Krajowym Planie przewiduje się, że szczyt krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny nastąpi w okresie 2025–2030 i będzie wynosić ok. 23 mld m3, natomiast w perspektywie 2040 r. zapotrzebowanie może wynieść ok. 13 mld m3.

Wśród wymienionych działań znalazło się więc zapewnienie odpowiedniego stanu i rozwoju infrastruktury gazu ziemnego. Tak jak dotychczas operator systemu przesyłowego będzie realizować zadania określane w planach rozwoju w zakresie zaspokojenia obecnego i przyszłego zapotrzebowania na paliwa gazowe na okres 10 lat, natomiast operatorzy systemów dystrybucyjnych na okres 5 lat. Nie pominięto także operatora systemu magazynowania, który będzie realizował zadania związane z pojemnością instalacji magazynowych w okresie 10 lat.

Celem w obszarze dywersyfikacji dostaw gazu ziemnego będzie utrzymanie osiągniętego uniezależnienia od dostaw z jednego źródła w okresie transformacji oraz możliwości eksportowych do państw zainteresowanych wykorzystywaniem infrastruktury transgranicznej. Krajowy Plan wskazuje, że cel ten może ulec zmianie w długiej perspektywie z uwagi na spadek zapotrzebowania, przez co ryzyko przerw w dostawach gazu ziemnego zostanie wyeliminowane dzięki wydobyciu własnemu w kraju i za granicą. Kolejnym celem do 2030 r. związanym z gazem ziemnym jest utrzymanie poziomu krajowego wydobycia na możliwie stałym poziomie przy jednoczesnym rozwijaniu wykorzystania gazów zdekarbonizowanych stanowiących alternatywę dla gazu ziemnego.

Alternatywą przewidzianą w aKPEiK wpływającą na zmniejszenie importu gazu ziemnego do kraju oraz pozwalającą na zwiększenie wykorzystania krajowych źródeł energii może być jak wskazano powyżej popularyzacja produkcji gazów zdekarbonizowanych. Szczególną uwagę poświęcono więc rozpoczęciu wytwarzania biometanu, ale także produkcja wodoru.

Wodór

Wodór to gaz, który jak wskazano w aKPEiK może zapewnić istotny wkład w niskoemisyjną transformację energetyczną. Rozwój gospodarki wodorowej to nowy trend globalny, co więcej również unijna polityka klimatyczna silnie stawia na wzrost wykorzystania wodoru jako alternatywy dla paliw kopalnych. Jednym z głównych obszarów rozwoju rynku tego surowca jest wykorzystanie „zielonego” wodoru w przemyśle.

Warto dodać iż to dyrektywa RED III (Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/2413 z dnia 18 października 2023 r. zmieniająca dyrektywę (UE) 2018/2001, rozporządzenie (UE) 2018/1999 i dyrektywę 98/70/WE w odniesieniu do promowania energii ze źródeł odnawialnych oraz uchylająca dyrektywę Rady (UE) 2015/652 (Dz. U. UE. L. z 2023 r. poz. 2413 z późn. zm.)) obliguje państwa członkowskie, aby wśród paliw odnawialnych stosowanych do celów związanych z energią końcową i celów innych niż energetyczne w przemyśle wodór RFNBO (ang. renewable fuels of non-biological origin)  stanowił 42% do 2030 r. i 60% do 2035 r. Według wyliczeń Ministerstwa Klimatu i Środowiska, przedstawionych w aKPEiK, Polska będzie potrzebować w 2030 r. ok. 315 tys. t wodoru RFNBO, do celów przemysłowych i transportowych. Według podanych szacunków możliwości produkcji w 2030 r. zgodnie z Polską Strategią Wodorową do roku 2030 z perspektywą do roku 2040, wyniosą ok. 193,5 tys. ton wodoru odnawialnego rocznie. Oznacza to więc iż nie będzie on pokrywał całości zapotrzebowania, a pokrycie brakujących części będzie wymagać importu. Jak wskazuje aKPEiK  aby zapewnić dostęp do wodoru odnawialnego planowana jest aktualizacja Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do roku 2040. Co więcej nadal rozwijane będą inicjatywy wynikające z zawartego w 2021 r. Porozumienia na rzecz budowy gospodarki wodorowej, jak również w ramach tzw. dolin wodorowych. Co więcej dyrektywa RED III wskazuje, że łączny udział wodoru RFNBO w energii dostarczonej do sektora transportu powinien wynieść co najmniej 1 pkt proc. w 2030 r. Ponownie opierając na przedstawionych szacunkach Ministerstwa Klimatu i Środowiska oraz prognozach, Polska ocenia takie osiągnięcie jako bardzo trudny do realizacji cel ze względu na występujący stopniowy rozwój gospodarki wodorowej. Duże znaczenie mają także bardzo restrykcyjne regulacje określające możliwość zaliczenia danej produkcji wodoru do RFBNO.

Jeśli chodzi natomiast o rozwój infrastruktury do transportu wodoru, to zgodnie z działaniami z aKPEiK zostaną opracowane przepisy określające zasady funkcjonowania rynku wodoru, sieci wodorowych oraz przesyłu i dystrybucji. W szczególności podkreślono, że określone zostanie rozporządzenie w sprawie warunków technicznych i usytuowania stacji tankowania wodoru oraz rozporządzenie w sprawie warunków technicznych i usytuowania dla sieci wodorowych, instalacji magazynowania wodoru i dla instalacji towarzyszących.

Istotnym jest iż w scenariuszu WAM przewiduje się zastosowanie „zielonego wodoru” jak brakującego ogniwa w transformacji energetycznej kraju. Zgodnie z przewidywaniami, produkcja „zielonego wodoru” stanie się znacząca po 2035 r. niemniej jednak nie wyklucza się iż wcześniejszej komercjalizacji z uwagi na dotacje tych technologii. Udział wodoru w całkowitej produkcji energii elektrycznej stopniowo ma wzrastać i osiągnąć w 2040 r. udział na poziomie ok. 6%.

Biomasa i biometan

Biometan jak wskazano w aKPEiK to oczyszczony biogaz, który jest uzdatniony do jakości gazu ziemnego i może zostać zatłoczony do sieci gazowej. Szacowany całkowity potencjał produkcji biometanu w Polsce to ok. 8 mld m3/rok. Biometan jest paliwem, który odgrywa istotną rolę w scenariuszu WAM. Analiza przeprowadzona w ramach aktualizacji Krajowego Planu zakłada uruchomienie produkcji krajowej już od 2025 r. i zastosowanie tego paliwa w różnych gałęziach gospodarki, przy czym w pierwszej kolejności jako substytut gazu ziemnego. Zużycie biometanu w 2030 r. szacuje się na poziomie 1,4 Mtoe, a następnie jego stopniowy wzrost do 3,5 Mtoe w perspektywie 2040 r.

Zgodnie z Krajowym Planem od połowy 2025 r. planuje się również uruchomienie dodatkowego wsparcia operacyjnego dla istniejących elektrowni wodnych, biomasowych i wykorzystujących odpady, dla których dotychczasowe wsparcie zostało zakończone. Ponadto wdrożony zostanie pakiet rozwiązań wspierających rozwój wykorzystania biometanu m.in. dodatkowy system wsparcia finansowego dla instalacji powyżej 1 MW przewidziany w opublikowanym projekcie ustawy o zmianie ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie Rządowego Centrum Legislacji: UD89).

Szczególne znaczenie nadaje się także biogazownią na obszarach wiejskich, gdyż pozwalają na wykorzystanie odpadów rolniczych na cele energetyczne. Ze względu na ich zalety przewidziano iż nadal wspierane będą działania związane z budową tego typu instalacji.

Wśród innych kluczowych działań  przedstawionych w Krajowym Planie znaleźć można poprawę efektywności energetycznej m.in. poprzez białe certyfikaty, ulgę termomodernizacyjną, niskoemisyjne nowe budownictwo czy też wiodącą rolę administracji publicznej w oszczędności energii. Ponadto istotnymi działaniami będzie rozwój B+R poprzez zwiększenie PKB na działalność badawczą do 2,5 % w 2030 r. Jeśli chodzi o poprawę jakości powietrza przewiduje się wycofanie węgla z gospodarstw domowych do 2040 r. oraz rozwój transportu niskoemisyjnego i publicznego.

Ministerstwo Klimatu i Środowiska przeprowadziło prekonsultacje projektu, jednakże jak wspomniano na początku nadal trwają dalsze prace nad aKPEiK, a planowane przyjęcie nastąpić ma na koniec 2024 r. oraz początek 2025 r. W związku z brakiem terminowego przyjęcia aKPEiK przez Polskę, Komisja podjęła decyzję o wszczęciu postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom w postaci przedłożenia ostatecznych zaktualizowanych KPEiK. W przypadku braku odpowiedzi w ciągu dwóch miesięcy KE będzie mogło wystosować uzasadnioną opinię.

Autorzy: Aleksandra Walczak, r. pr. Kamil Iwicki, r. pr. Adam Wawrzynowicz, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Polska ma możliwości, by znaleźć się w europejskiej czołówce producentów biogazu i biometanu

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Gaz, Klimat, Środowisko, , , , Możliwość komentowania Polska ma możliwości, by znaleźć się w europejskiej czołówce producentów biogazu i biometanu została wyłączona

Polska dysponuje piątym co do wielkości potencjałem biomasy do produkcji biogazu wśród państw członkowskich UE, jednak liczba instalacji nad Wisłą (388) to ułamek możliwości Niemiec (ponad 10 tys. biogazowni). Nie doczekaliśmy się także ani jednej biometanowni. Jednak poparcie dla odblokowania rozwoju polskiego biosektora rośnie, co pokazała 6. edycja GREEN GAS POLAND.

W konferencji zorganizowanej przez Unię Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego (UPEBBI) wzięli udział przedstawiciele biznesu, rolnictwa, nauki, administracji samorządowej, polityki ogólnokrajowej. Co najistotniejsze: pomimo reprezentowania niekiedy całkowicie odmiennych stanowisk w większości kwestii, to w temacie wykorzystania tych najbardziej stabilnych i sterowalnych źródeł energii wszyscy mówili jednym głosem.

„Wiemy, że inwestycje biogazowe w Polsce wciąż napotykają istotne bariery, także jeżeli chodzi o ich odbiór społeczny. Jako całe środowisko chcemy wspólnie je przezwyciężać, wyjaśniając nieporozumienia funkcjonujące czy to w mediach, czy to w poszczególnych społecznościach lokalnych” – wyjaśniał Artur Zawisza, prezes zarządu UPEBBI.

Jak wskazywali uczestnicy GREEN GAS POLAND, jest to o tyle ważne, że rozwój produkcji biogazu i biometanu może znacząco wspomóc dekarbonizację – jako stabilne źródło taniej, zielonej energii w elektroenergetyce, ogrzewaniu czy transporcie. To również istotny element w budowaniu tzw. gospodarki obiegu zamkniętego.

Biogaz powstaje w wyniku rozkładu materii organicznej, czyli biomasy. Mogą nią być odpady z przemysłu spożywczego, odchody zwierzęce, nienadająca się do konsumpcji żywność czy rośliny specjalnie uprawiane w tym celu. Biometanownia pozwala oczyścić biogaz z CO2 i związków siarki – i w takiej formie może już być wtłoczony do sieci gazowej lub przy wykorzystaniu infrastruktury skraplającej zostać zamieniony w bioLNG, czyli ciekły biometan.

„Polska posiada ogromne możliwości, jeżeli chodzi o rozwój tej technologii i całej branży. Wynikają one przede wszystkim z funkcjonowania w naszym kraju prężnego rolnictwa. Jednak, aby zachować jego siłę i konkurencyjność, musimy znaleźć sposób na zbilansowanie emisji oraz śladu węglowego: a jedynym do tego narzędziem jest wykorzystanie biogazu i biometanu” – tłumaczył Dariusz Bojsza, prezes Inicjatywy dla Środowiska Energii i Ekomobilności.

Tymczasem 20 lat od uchwalenia pierwszej ustawy poświęconej OZE, moc zainstalowana w polskich biogazowniach wynosi raptem niecałe 305 MW, czyli mniej niż 1 procent całej mocy pozyskiwanej ze wszystkich odnawialnych źródeł energii.

„Tak zwany potencjał biometanu w Polsce szacujemy nawet na 6 mld m3 rocznie, co oznacza, że moglibyśmy stać się jednym z pięciu największych producentów tego cennego surowca w całej Unii. Stanowiłoby to szczególnie istotny impuls rozwojowy dla obszarów wiejskich: biogazownie i biometanownie powstają bowiem tam, gdzie jest surowiec, a więc w sąsiedztwie gospodarstw wytwarzających biomasę. Jednocześnie stabilizowałyby one lokalne systemy energetyczne” – podkreślała dr Ewa Krasuska, doradca strategiczny w Narodowym Centrum Badań i Rozwoju.

Inwestycje w biogaz i biometan korespondują również z celami klimatycznymi Unii Europejskiej, o czym przypominała Anna Venturini, policy manager w European Biogas Association.

„Wszystkie odnawialne źródła energii zasługują na wsparcie Wspólnoty – ale to właśnie biogaz i biometan są tymi najbardziej stabilnymi i niezawodnymi. To dlatego państwa członkowskie w zdecydowanej większości rozbudowują swą infrastrukturę w tym obszarze: produkcja biometanu i biogazu w UE tylko w latach 2018-2022 zwiększyła się dwukrotnie” – powiedziała Anna Venturini, łącząca się z gośćmi konferencji UPEBBI z Brukseli.

Harmonogram 6. edycji konferencji GREEN GAS POLAND był bardzo rozbudowany: na scenie pojawiali się kolejni prelegenci, zawiązywały się interesujące dyskusje, prezentowano wyniki najnowszych raportów oraz badań.

„Zaledwie dekadę temu Francja borykała się z podobnymi problemami, co obecnie Polska. Ale dzięki uczciwej, otwartej debacie publicznej i konsensusowi ponadpartyjnemu przeżyliśmy od tamtego czasu swoisty biogazowy boom: powstało kilkaset nowych instalacji, a w 2024 roku Francja stała się pierwszym w Europie producentem biometanu. Taka sama >>zielona rewolucja<< może udać się również w Polsce” – przekonywała Sabine Dujacquier, zastępca dyrektora generalnego w Polskiej Grupie Biogazowej-TotalEnergies.

Przykładem budowania wspólnego frontu osób i środowisk propagujących wykorzystanie olbrzymiego potencjału tkwiącego w biogazie i biometanie było podpisanie podczas konferencji listu intencyjnego pomiędzy UPEBBI a Związkiem Młodzieży Wiejskiej.

„Od dziesięcioleci działamy na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, a ta inicjatywa stanowi integralną część naszej misji. Obu naszym organizacjom zależy na przyszłości, by polska wieś szła w dobrym kierunku zrównoważonego rozwoju i ochrony środowiska” – powiedział Szymon Migoń, prezes Związku.

Tradycyjnie wręczono również specjalną nagrodę Ambasadora Biogazu 2024, której laureatem został Miłosz Motyka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska. Jak podkreślał Artur Zawisza, kapituła doceniła zaangażowanie wiceministra we włączenie do prac rządowych, a niebawem parlamentarnych, dwóch istotnych zmian ustawowych regulujących rozwój branży biogazowej, a także otwartość resortu na dialog z inwestorami i przedsiębiorcami.

„Jestem przekonany, że nadchodzą dobre czasy dla biogazu i biometanu. Widzimy, że prawo wspierające ich wykorzystanie zyskuje poparcie wszystkich sił politycznych, co jest zasługą całego środowiska – waszej wieloletniej pracy, inicjatyw edukacyjnych, presji wywieranej na decydentów. Oprócz kontynuowania wspomnianego dialogu, będziemy dążyć do zbudowania konsensusu na lata, gwarantującego przewidywalne prawo i narzędzia wspierające inwestycje w tym sektorze” – zaznaczył wiceminister Miłosz Motyka.

Nagrodzony wiceminister klimatu i środowiska wziął udział w debacie z posłami reprezentującymi sejmowe komisje zajmujące się energią, rolnictwem i środowiskiem: Pawłem Sałkiem (PiS), Krzysztofem Mulawą (Konfederacja) i Jarosławem Sachajko (Kukiz’15) oraz Mariuszem Rukatem (pełnomocnikiem marszałka województwa mazowieckiego ds. gospodarczych i energii), którzy wyrazili wsparcie dla regulacji promujących wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej z biogazu oraz zatłaczanie biometanu do sieci gazowej. Z kolei były minister rolnictwa i gospodarki żywnościowej (w rządzie Jerzego Buzka) Jacek Janiszewski podkreślał wagę konsensusu społecznego wobec transformacji energetycznej obszarów wiejskich, o co powinny zabiegać organizacje branżowe skupione w Porozumieniu dla Biogazu i Biometanu, w tym Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego i Biometanowego.

Podczas uroczystej kolacji kończącej pierwszy dzień konferencji GREEN GAS POLAND 2024 wręczono także nagrody branżowe. Otrzymali je kolejno: Biogazownia Żórawina prowadzona przez firmę Biowatt (w kategorii Biogazownia Roku), agriKomp Polska (Dostawca Biogazowy Roku), Roeslein & Associates Poland Sp. z o.o. (Innowator Roku), „Teraz Środowisko” (Portal Biogazowy Roku).

Źródło publikacji: PAP MediaRoom

Źródło grafiki: UPEBBI

Energetyka a zmiany specustawy powodziowej

Aktualności, Budownictwo, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, Samorządy, Środowisko, , , , , , , , , , Możliwość komentowania Energetyka a zmiany specustawy powodziowej została wyłączona

W ostatnich tygodniach docierały do nas liczne doniesienia o tragicznych skutkach powodzi, która dotknęła południowe i zachodnie regiony Polski. Ofiarą żywiołu stała się także energetyka. W odpowiedzi na tragiczną sytuację, 1 października 2024 r. Sejm RP uchwalił ustawę o zmianę ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi oraz niektórych innych ustaw (Nowelizacja). Jej celem jest zmiana przepisów ustawy z dnia 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 654) (Specustawa powodziowa), ale także innych ustaw, tak, aby zapewnić jeszcze bardziej kompleksowe wsparcie dla osób poszkodowanych na skutek działania żywiołu.

Wśród zaproponowanych zmian na pierwszy plan wybijają przepisy, które gwarantują bezpośrednią pomoc powodzianom. Można tam znaleźć regulacje przewidujące szereg świadczeń finansowych (np. dla uczniów, studentów, osób opiekujących się osobami z niepełnosprawnościami czy przedsiębiorców) czy przyznające możliwość skorzystania z dodatkowych dni urlopowych. Na drugim planie pozostają nie mniej istotne rozwiązania, które mają zapewnić skuteczność działań podejmowanych na terenach powodziowych w zakresie uprzątnięcia i odbudowy. W niektórych przypadkach ich adresatami mogą być także przedsiębiorstwa energetyczne.

O tych rozwiązaniach, a także o źródłach finansowania naprawy szkód powodziowych, piszemy w dzisiejszym artykule.

Energetyka na polecenia odpadowe wojewody

Dodany Nowelizacją art. 40r ust. 1 Specustawy powodziowej ma wprowadzić kompetencję wojewodów do wydawania, w drodze decyzji administracyjnych, poleceń dotyczących gospodarowania odpadami powstałymi w wyniku powodzi, jeżeli ich zbieranie, transport lub przetwarzanie, zgodnie z przepisami o ochronie środowiska (w tym o odpadach), są niemożliwe z przyczyn technicznych lub organizacyjnych. Adresatem tych poleceń mają być m.in. osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz przedsiębiorcy, którzy działają na terenie gmin poszkodowanych w wyniku powodzi lub innych gmin, na terenie których mają być zagospodarowane odpady popowodziowe (art. 40r ust. 2 pkt 4 Specustawy powodziowej).

Uzupełniająco w stosunku do dyspozycji wynikających z poleceń, nowe przepisy mają dopuszczać możliwość zawarcia porozumień (umów), które dookreślą sposób wykonywania zadań, a także kwestie ich finansowania (art. 40r ust. 6 Specustawy powodziowej). Jeżeli nie dojdzie do zawarcia porozumienia, decyzja, z której wynikają polecenia, stanie się natychmiastowo wykonalna i będzie wyłączną podstawą wymagania od jej adresatów podjęcia konkretnych działań (art. 40r ust. 5 Specustawy powodziowej).

Nowe rozwiązania w zarządzaniu kryzysowym a energetyka

Tegoroczna powódź wymusza konieczność wprowadzenia zmian w przepisach dotyczących sytuacji kryzysowych. Nowelizacja przewiduje wprowadzenie kilku modyfikacji do ustawy z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 122 z późn. zm.) (Ustawa kryzysowa). W tym miejscu można wspomnieć o dwóch nowych rozwiązaniach.

Po pierwsze, Nowelizacja dodaje do Ustawy kryzysowej art. 7a ust. 1, w którym przyznano Prezesowi Rady Ministrów kompetencję do wydawania poleceń kierowanych do m.in. osób prawnych i jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej oraz przedsiębiorców, celem realizacji konkretnych celów. Do tych ostatnich, zgodnie z nowym art. 7a ust. 3 Ustawy kryzysowej, ma należeć: przejęcie kontroli nad sytuacją kryzysową, której wpływ na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia lub środowiska, jest szczególnie negatywny, zapewnienie właściwego funkcjonowania, ochrony, wzmocnienia lub odbudowy infrastruktury krytycznej i usunięcie skutków sytuacji kryzysowej.

Po drugie, bardzo zbliżoną kompetencję do kierowania poleceń przyznano ministrom kierującym poszczególnymi działami administracji rządowej w drodze art. 7a ust. 2 Ustawy kryzysowej. Adresatami tych poleceń będą mogły być m.in. spółki, w których prawa z akcji Skarbu Państwa wykonuje: minister wydający polecenie, państwowa osoba prawna lub państwowa jednostka organizacyjna posiadająca osobowość prawną, która jest podległa ministrowi wydającemu polecenie lub jest przez niego nadzorowana lub inna spółka, w której prawa z akcji Skarbu Państwa wykonuje minister wydający polecenie (art. 7a ust. 2 pkt 3 Ustawy kryzysowej).

Podobnie jak poprzednio, polecenia Prezesa Rady Ministrów i właściwego ministra mogą być „uzupełnione” umową, która zawiera kluczowe postanowienia dla wykonywania zadań objętych poleceniami oraz dotyka kwestii finansowych (art. 7b ust. 1 i 2 Ustawy kryzysowej). W przypadku niezawarcia umowy, zadania są wykonywane tylko na podstawie aktu zawierającego polecenia (art. 7b ust. 3 Ustawy kryzysowej).

Zamówienia publiczne inaczej

Przepis art. 30 ust. 1 Nowelizacji przewiduje, że w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy do udzielania zamówień publicznych na usługi lub dostawy związane z usuwaniem skutków zdarzeń spowodowanych wystąpieniem powodzi, zaistniałych po 12 września 2024 r., nie będą stosowane przepisy ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320) (PZP).

Ustawodawca nie zamierza jednak pozostawić zamawiającym nieograniczonej swobody w kontraktowaniu. Kolejny z proponowanych przepisów nakłada bowiem na nich obowiązek poinformowania za pośrednictwem Biuletynu Zamówień Publicznych, w terminie 30 dni od dnia udzielenia zamówienia o:

  • nazwie (firmie) i adresie siedziby zamawiającego;
  • dacie i miejscu zawarcia umowy lub informacji o zawarciu umowy drogą elektroniczną;
  • opisie przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług;
  • cenie albo cenie maksymalnej, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia;
  • okolicznościach faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania PZP;
  • nazwie (firmie) podmiotu albo imieniu i nazwisku osoby, z którymi została zawarta umowa.

W tym miejscu warto przypomnieć o wciąż obowiązującej ustawie z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1190), która określa szczególne zasady:

  • odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku powodzi, wiatru, osunięcia ziemi lub działania innego żywiołu,
  • zagospodarowania terenów oraz zasady i tryb nabywania nieruchomości w celu realizacji miejscowych planów odbudowy, w związku z osunięciem ziemi.

Aby mogła ona znaleźć zastosowanie w przypadku tegorocznej powodzi, niezbędne jest określenie, w drodze rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów, wykazu gmin lub miejscowości, w których stosuje się szczególne przepisy. Na ten moment nie wydano takiego aktu.

Środki państwowe na pomoc powodzianom

Wspomnieć należy jeszcze o kwestiach związanych z finansowaniem napraw oraz innych działań zmierzających do poprawienia sytuacji na terenach dotkniętych powodzią.

Już teraz Specustawa powodziowa przewiduje w art. 3 ust. 1 możliwość finansowania działań na rzecz usunięcia skutków powodzi poprzez rezerwę celową w budżecie państwa, która co roku wskazywana jest w ustawie budżetowej. W 2024 r. rezerwa celowa na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych przewidziana została w wysokości 1,1 mld zł i cała ta kwota zostanie przekazana do walki ze skutkami powodzi.

Ponadto w art. 3 ust. 2 Specustawy powodziowej wskazano, że w roku budżetowym, w którym wystąpiła powódź, minister właściwy do spraw finansów publicznych może utworzyć rezerwę celową z przeznaczeniem na sfinansowanie usuwania skutków powodzi i przenieść do tej rezerwy kwoty planowanych wydatków budżetowych zablokowane na podstawie art. 177 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270, z późn. zm.), tj. wydatków zablokowanych przez opóźnienia w realizacji zadań oraz nadmiernych środków. Skorzystano z tej możliwości, dzięki czemu ustanowiono dodatkową rezerwę w wysokości 1 mld zł.

Co więcej, Rada Ministrów dokonała zmian w projekcie ustawy budżetowej na 2025 r., aby zapewnić finansowanie odbudowy zalanych terenów również w następnym roku. Chodzi o zwiększenie środków na przeciwdziałanie skutkom klęsk żywiołowych do kwoty ok 3,2 mld zł.

Wsparcie dla osób dotkniętych powodzią zapowiedzieli też ministrowie. Jeżeli chodzi o Ministra Klimatu i Środowiska, zdecydowano się na wygospodarowanie 21 mln zł w celu przekazanie jako dotacji gminom poszkodowanym na skutek działania żywiołu. Pieniądze mają pochodzić z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej z Opola, Katowic, Wrocławia i Krakowa. Pieniądze w formie dotacji mają pomóc naprawić m.in. szkody związane z oczyszczalniami ścieków czy stacji uzdatniania wody i innymi pilnymi potrzebami centrów zarządzania kryzysowego.

Pomoc unijna

Większą rolę w procesie odbudowy po zniszczeniach powodziowych odegrają jednak fundusze Unii Europejskiej. Zgodnie z oświadczeniem przewodniczącej Komisji Europejskiej Ursuli von der Leyen na pomoc państwom regionu, które zmagają się ze skutkami powodzi i podtopień, przeznaczonych zostanie 10 mld euro ze środków unijnych, z czego połowa tej kwoty ma przypaść Polsce. Jak wspomniała przewodnicząca, mamy dwa źródła finansowania w postaci Funduszu Solidarności, który możemy wykorzystać do odbudowy infrastruktury, np. dróg, autostrad, kolei i mostów oraz Funduszu Spójności.

Przypomnijmy jedynie, że Fundusz Solidarności stanowi podstawowe rozwiązanie wspierające państwa członkowskie w działaniach na rzecz uporania się ze skutkami poważnej klęski żywiołowej tj. powódź, pożar lasu, trzęsienie ziemi, huragan lub susza lub poważnego stanu zagrożenia zdrowia publicznego. Z kolei z Funduszu Spójności udostępniane są środki na projekty z zakresu ochrony środowiska oraz na projekty w ramach sieci transeuropejskich w tych państwach członkowskich, których dochód narodowy brutto na mieszkańca nie sięga 90 % średniej unijnej.

Prezes Rady Ministrów 24 września 2024 r. na posiedzeniu Rady Ministrów przekazał informację o wysokości środków finansowych przeznaczonych na działania podczas powodzi i plan odbudowy wskazując, że plan który przygotowuje rząd tzw. „Odbudowa plus” w tej chwili – łącznie ze środkami europejskimi – może wynieść do 23 mld zł.

Ta kwota będzie zapewne rosnąć. Straty związane ze zniszczeniem np. infrastruktury energetycznej są ogromne i w najbliższej przyszłości powinniśmy usłyszeć o kolejnych formach finansowania jej odbudowy.

Autorzy: Aleksandra Walczak, Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Efektywność energetyczna w działaniach JST

Aktualności, Atom, Budownictwo, Ciepłownictwo, Elektroenergetyka, Energetyka, energia elektryczna, Gaz, Klimat, Orzecznictwo, OZE, Samorządy, Środowisko, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Efektywność energetyczna w działaniach JST została wyłączona

Ustawa z dnia 20 maja 2016 r. o efektywności energetycznej (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1047) (Ustawa, UEE) stanowi podstawowy akt prawny określający, jakie działania należy podejmować, aby zwiększyć oszczędność wykorzystywanej energii. Powinności w tym zakresie dotyczą zarówno sektora prywatnego, jak i publicznego. O ich wyzwaniach w zakresie efektywności energetycznej budynków pisaliśmy w artykule „Zmiany w charakterystyce energetycznej budynków – decyzja Parlamentu Europejskiego zapadła”.

Dzisiaj chcielibyśmy się jednak skupić na jednym z ciekawszych aspektów racjonalnego wykorzystania energii, mianowicie na obowiązkach jednostek samorządu terytorialnego (JST). Te, jako „władza najbliższa obywatelom”, odgrywają szczególną rolę, jeżeli chodzi o przekazywanie poprawnych postaw co do wykorzystania energii. W tym artykule postaramy się przybliżyć, jaką rolę odgrywają JST w sektorze energetyki oraz jakie są ich konkretne zadania i uprawnienia w kontekście efektywności energetycznej.

Pojęcia efektywności energetycznej i jednostek sektora publicznego

W pierwszej kolejności należy jednak wytłumaczyć czym jest efektywność energetyczna oraz wskazać dlaczego JST są objęte zakresem Ustawy.

Zgodnie z art. 2 pkt 3 UEE efektywność energetyczna to stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, albo w wyniku wykonanej usługi niezbędnej do uzyskania tego efektu. Efektem użytkownym, jak wynika z art. 2 pkt 3 UEE, jest natomiast efekt uzyskany w wyniku dostarczenia energii do danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w szczególności wykonanie pracy mechanicznej, zapewnienie komfortu cieplnego lub oświetlenie.

Przepisy Ustawy są adresowane do różnych podmiotów. Kluczowy z perspektywy dzisiejszych rozważań jest przepis art. 6 ust. 1 UEE, który nakazuje jednostkom sektora publicznego realizować swoje zadania, stosując co najmniej jeden ze środków poprawy efektywności energetycznej. W art. 2 pkt 8 UEE zawierającym definicję terminu „jednostka sektora publicznego” zawarto odwołanie do art. 4 ustawy z dnia 11 września 2019 r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1605 i 1720 )(PZP), a konkretniej podmiotów w nim wskazanych.

Podstawową kategorią jednostek sektora publicznego są jednostki sektora finansów publicznych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2023 r. poz. 1270 i 1273), do których zalicza się m.in. organy władzy publicznej, w tym organy administracji rządowej, organy kontroli państwowej i ochrony prawa oraz sądy i trybunały czy też JST oraz ich związki.

Zadania JST w energetyce

Mimo że o kierunkach rozwoju energetyki decydują przede wszystkim organy władzy centralnej, JST mają do odegrania swoją rolę w kontekście zapewnienia obywatelom dostępu do podstawowych nośników energii. Art. 7 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 609 z późn. zm.) wskazuje wprost, że do zadań własnych gmin należą m.in. sprawy zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. W stosunku do pozostałych JST brak podobnych przepisów.

Powyższe zadania gmin zostały uszczegółowione w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 266 z późn. zm.) (PE). W przepisie tym określono, że do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliw gazowe należy m.in. planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy czy planowanie oświetlenia niektórych miejsc znajdujących się na terenie gminy (w stosunku do innych obowiązkiem gminy jest finansowanie takiego oświetlenia).

Warto przytoczyć stanowisko Sądu Apelacyjnego w Krakowie, który stwierdził, że nałożenie określonego zadania jako obowiązkowego powoduje, że na gminie ciąży obowiązek ich wykonania, od którego nie może ona odstąpić czy go w jakikolwiek sposób obowiązku tego ograniczyć. Przykładem, na który powołał się Sąd, był przepis art. 18 ust. 1 pkt 1 PE, zgodnie z którym na gminie spoczywa m.in. obowiązek planowania i organizacji zaopatrzenia w m.in. energię elektryczną, na jej obszarze. Norma ta nie jest po stronie gminy źródłem obowiązku dostarczania mieszkańcom energii tym, niemniej jest ona zobowiązana, na podstawie tego przepisu do planowania i organizowania zaopatrzenia wspólnoty w taką energię (wyrok Sądy Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30 września 2016 r., sygn. akt I ACa 1195/15).

Planowanie energetyczne w gminach

Na czym polega planowanie energetyczne w gminach? Można powiedzieć, że działania w tym zakresie są dwuetapowe.

Zgodnie z przepisami art. 19 PE obowiązkowo w każdej gminie rada gminy przyjmuje założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (Założenia). Projekt Założeń, przygotowywany przez organ wykonawczy gminy – wójta, burmistrza, prezydenta miasta – na okres 15 lat i aktualizowany co najmniej raz na 3 lata, określa:

  • ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,
  • przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych,
  • możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii, z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w instalacjach odnawialnego źródła energii (OZE), energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,
  • możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu art. 6 ust 2 UEE,
  • zakres współpracy z innymi gminami.

Założenia są z jednej strony aktem diagnostycznym, który pozwala zapoznać się z aktualnym sytuacją energetyczną w gminie oraz działaniami tej JST na rzecz poprawienia tej sytuacji, a z drugiej stanowią swego rodzaju rozwiązanie awaryjne. Otóż Założenia są podstawę do przyjęcia przez radę gminy planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe (Plan), czyli aktu, który ma wytyczyć działania gminy, gdy plany przedsiębiorstw energetycznych nie sprostają wymogom Założeń. Szczegółowo kwestie przyjęcia Planu określają przepisy art. 20 PE.

Podobnie jak w przypadku Założeń, projekt Planu opracowuje organ wykonawczy gminy. Projekt ten powinien zawierać:

  • propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, wraz z uzasadnieniem ekonomicznym,
  • propozycje w zakresie wykorzystania OZE i wysokosprawnej kogeneracji,
  • propozycje stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu art. 6 ust. 2 UEE,
  • harmonogram realizacji zadań,
  • przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsięwzięć oraz źródło ich finansowania,
  • ocenę potencjału wytwarzania energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji oraz efektywnych energetycznie systemów ciepłowniczych lub chłodniczych na obszarze gminy.

W celu realizacji Planu gmina może zawierać umowy z przedsiębiorstwami energetycznymi. W przypadku gdy nie jest możliwa realizacja Planu na podstawie umów, rada gminy – dla zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe – może wskazać w drodze uchwały tę część Planu, z którą prowadzone na obszarze gminy działania muszą być zgodne.

Powinności JST na gruncie Ustawy

Ustawodawca jednoznacznie przesądził, że gminy mają szczególne obowiązki w zakresie efektywności energetycznej. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 4 PE do ich zadań własnych w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe należy także planowanie i organizacja działań mających na celu racjonalizację zużycia energii i promocję rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy.

Jednak nie tylko gminy mają obowiązki dotyczące zwiększenia oszczędności energii. Ogólny obowiązek na wszystkie JST nakładają przepisy art. 6 ust. 1 i 2 UEE. Zgodnie z pierwszym z nich, JST realizują swoje zadania, stosując środki poprawy efektywności energetycznej. Te ostatnie konkretyzuje drugi ze wspomnianych przepisów. Należą do nich:

Informowanie społeczeństwa o wykorzystanych środkach jest ważnym elementem obowiązków JST, jak wynika bowiem z art. 6 ust. 3 UEE muszą one informować o nich na swoich stronach internetowych lub w inny sposób, jeśli taki jest przyjęty.

Umowa o poprawę efektywności energetycznej

Jednostkom sektora publicznego, w tym JST dano możliwość realizowania i finansowania przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej na podstawie umowy o poprawę efektywności energetycznej (ang. Energy Performance Contract) (Umowa EPC) (art. 7 ust. 1 UEE). Umowa EPC ma na celu uzyskanie najwyższego efektu energetycznego przez beneficjenta (np. JST), przy jednoczesnym atrakcyjnym systemie wynagradzania dostawcy usług służących poprawie efektywności energetycznej (J. Sakławski, Z. Szewczuk, Komentarz do art. 7. [w:] M. Porzeżyńska, J. Sakławski (red.), Ustawa o efektywności energetycznej. Komentarz, Warszawa 2021, Legalis/el.).

Podstawowe elementy treści Umowy EPC wskazuje art. 7 ust. 2 UEE. Zgodnie z nim konieczne jest określenie w niej możliwych do uzyskania oszczędności energii w wyniku realizacji przedsięwzięcia lub przedsięwzięć tego samego rodzaju służących poprawie efektywności energetycznej z zastosowaniem środka poprawy efektywności energetycznej oraz sposobu ustalania wynagrodzenia, którego wysokość jest uzależniona od oszczędności energii uzyskanej w wyniku realizacji przedsięwzięć, o których mowa wyżej.

Umowa EPC może być podstawą do realizacji w JST przedsięwzięć wymienionych w art. 19 ust. 1 UEE, tj.:

  • izolacji instalacji przemysłowych;
  • przebudowy lub remontu budynku wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi;
  • modernizacji lub wymiany:
    • oświetlenia,
    • urządzeń lub instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych, energetycznych, telekomunikacyjnych lub informatycznych,
    • lokalnych sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła;
  • odzyskiwania energii, w tym odzyskiwania energii w procesach przemysłowych;
  • ograniczenia strat:
    • związanych z poborem energii biernej,
    • sieciowych związanych z przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej, gazu ziemnego lub paliw ciekłych,
    • w sieciach ciepłowniczych,
    • związanych z magazynowaniem i przeładunkiem paliw ciekłych;
  • stosowania, do ogrzewania lub chłodzenia obiektów, energii wytwarzanej w instalacjach OZE, ciepła użytkowego w wysokosprawnej kogeneracji lub ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.

Jednakże szczegółowy wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektowności energetycznej stworzony został przez Ministra Klimatu i Środowiska i opublikowany w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” (art. 19 ust. 2 UEEE).

Dopuszczalność realizacji w drodze EPC wskazanych wyżej przedsięwzięć jest istotna także z tego powodu, że tylko tego rodzaju działania mogą zostać wsparte w drodze systemu świadectw efektywności energetycznej (tzw. białych certyfikatów) zgodnie z art. 20 UEE.

W kontekście EPC warto wspomnieć jeszcze o dwóch kwestiach.

Po pierwsze, zgodnie za art. 7 ust. 3 UEE, zobowiązania wynikające z EPC nie wpływają na poziom państwowego długu publicznego oraz deficyt sektora finansów publicznych, w przypadku gdy dostawca usług związanych ze zużyciem energii ponosi większość ryzyka budowy i ryzyka uzyskania gwarantowanego poziomu średniorocznych oszczędności energii z uwzględnieniem wpływu na wymienione ryzyka czynników, takich jak gwarancje i finansowanie przez dostawcę usług związanych ze zużyciem energii oraz alokacja aktywów po zakończeniu trwania umowy.

Po drugie, w myśl art. 7 ust. 6 UEE, w sprawach nieregulowanych w Ustawie, do EPC, finansowanych w całości lub w części przez dostawcę usług związanych ze zużyciem energii, w tym trybu wyboru tego dostawcy, stosuje się przepisy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 1637), z wyłączeniem przepisów art. 3a, art. 3b ust. 2, art. 7 ust. 1 i 2 oraz art. 17-18a tej ustawy.

Więcej o Umowach EPC dla JST można dowiedzieć się na oficjalnej stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska.

Co przyniesie przyszłość?

Warto wskazać, że obowiązki JST w zakresie efektywności energetycznej będą się dalej mnożyć. Zgodnie z art. 5 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/1791 z dnia 13 września 2023 r. w sprawie efektywności energetycznej oraz zmieniająca rozporządzenie (UE) 2023/955 (wersja przekształcona) (Dz. U. UE. L. z 2023 r. Nr 231, str. 1) (EED) państwa członkowskie mają zapewnić, aby całkowite zużycie energii końcowej wszystkich instytucji publicznych – rozumianych jako m.in. władze regionalne lub lokalne – zmniejszało się o co najmniej 1,9 % rocznie w porównaniu z rokiem 2021. Obowiązek ten do dnia 31 grudnia 2026 r. nie obejmie zużycia energii przez instytucje publiczne w lokalnych jednostkach administracyjnych liczących mniej niż 50 000 mieszkańców, a do dnia 31 grudnia 2029 r. liczących mniej niż 5 000 mieszkańców.

Ponadto art. 6 EED przesądza o wzorcowej roli budynków instytucji publicznych, co oznacza, że o najmniej 3% całkowitej powierzchni ogrzewanych lub chłodzonych budynków, które są własnością instytucji publicznych, będą poddawane co roku renowacji w celu przekształcenia ich co najmniej w budynki o niemal zerowym zużyciu energii lub w budynki zeroemisyjne.

Już niedługo można spodziewać się pojawienia się projektu ustawy, który będzie miał na celu dostawanie Ustawy do EED. Zdecydowana większość przepisów tej ostatniej będzie musiała zostać implementowana do krajowego porządku prawnego do 11 października 2025 r.

Autorzy: r.pr. Kamil Iwicki, Aleksandra Walczak, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.