wodór

Sieci potrzebne od zaraz!

Aktualności, , , , Możliwość komentowania Sieci potrzebne od zaraz! została wyłączona

Już w dniach 8 i 9 listopada 2023 r. odbędzie się 38. Konferencja Energetyczna EuroPOWER & 8. OZE POWER. Celem wydarzenia od początku jego powstania jest mówienie o najbardziej aktualnych wyzwaniach i problemach dotyczących sektora energetycznego. Już w listopadzie ponownie spotkają się kluczowi  przedstawiciele branży, aby wspólnie przedyskutować najważniejsze aspekty funkcjonowania i rozwoju branży energetycznej.

Agenda i zapisy na wydarzenie znajdują się na stronie: https://konferencjaeuropower.pl/lp/lpm/.

Poniżej prezentujemy skrót najważniejszych tematów ze świata energetyki, które w rozszerzonej formie zostaną zaprezentowane podczas konferencji, na którą już dzisiaj serdecznie zapraszamy!

Rozwój sieci jako warunek niezbędny dla upowszechniania OZE – wsparcie planowania rozwoju sieci oraz ich modernizacji

Rozwój sieci energetycznych jest kluczowy dla upowszechniania Odnawialnych Źródeł Energii (OZE). Inwestycje w sieci są niezbędne nie tylko dla integracji OZE, a także dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. W ostatnich latach odmowy wydawania warunków przyłączenia nowych mocy stały się normą, co utrudnia rozwój OZE. Operatorzy sieci dystrybucyjnych uzasadniają decyzje złym stanem technicznym sieci elektroenergetycznych i potrzebą zaangażowania ogromnych środków finansowych na ich modernizację. W raporcie Forum Energii proponowane są działania, które pozwolą zoptymalizować procesy administracyjne oraz zwiększyć techniczne możliwości przyłączania do sieci nowych projektów OZE. Wśród nich znajdują się m.in. aktualizacja Polityki energetycznej Polski i Krajowego planu na rzecz energii i klimatu, zobligowanie operatorów sieci dystrybucyjnych do transparentnego przygotowania planów rozwoju sieci oraz umożliwienie współdzielenia przyłączenia sieciowego przez różne instalacje OZE.

Jak zbudować powszechny, rozproszony system magazynowania energii?

Aby zbudować powszechny, rozproszony system magazynowania energii, niezbędne jest zrozumienie i zastosowanie elastyczności w systemie elektroenergetycznym. Elastyczność w tym kontekście rozumiana jest jako zdolność do szybkiego reagowania na wahające się zapotrzebowanie na energię elektryczną w warunkach zmiennej podaży. Polski system elektroenergetyczny obecnie jest niedostatecznie elastyczny. Zatem wzrost roli operatora i sięgnięcie przez niego po zasoby elastyczności przyłączone do sieci dystrybucyjnej jest niezbędne. Zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) wymaga efektywnej integracji tych technologii. Prace źródeł konwencjonalnych i odnawialnych mogą się wzajemnie uzupełniać, co podkreśla potrzebę zmian w całym łańcuchu dostaw energii. Wprowadzenie kompleksowych mechanizmów rynkowych, które dostarczą bodźców ekonomicznych podmiotom oferującym elastyczność pracy, jest również niezwykle ważne.
Do osiągnięcia pełnej elastyczności systemu konieczna jest rozbudowa sieci przesyłowych i dystrybucyjnych oraz stosowanie nowoczesnych metod oceny zdolności przesyłowej.

Magazynowanie energii: technologie i rozwiązania dla sektora OZE

Magazynowanie energii odgrywa główną rolę w kontekście rosnącego udziału odnawialnych źródeł energii (OZE) w globalnym miksie energetycznym. Zmieniający się klimat i potrzeba osiągnięcia neutralności klimatycznej wymuszają odejście od paliw kopalnych na rzecz OZE. W związku z tym, pojawia się wyzwanie związane z bilansowaniem sieci elektroenergetycznych, zwłaszcza że OZE mają niestabilny charakter. Technologie magazynowania energii, takie jak elektrownie wodne szczytowo-pompowe, magazyny energii sprężonego powietrza czy magazyny energii ciekłego powietrza, stają się kluczowe. Elektrownie wodne szczytowo-pompowe, jedna z najbardziej znanych metod, polegają na przepompowywaniu wody między dwoma zbiornikami na różnych wysokościach, osiągając sprawność na poziomie ok. 85%. Magazyny energii sprężonego powietrza wykorzystują energię z OZE do sprężania powietrza, które następnie jest przechowywane w pojemnych zbiornikach. W chwili potrzeby, sprężone powietrze jest wykorzystywane do generacji energii elektrycznej. W ostatnim czasie popularne są również technologie bazujące na przemianach elektromechanicznych, takie jak akumulatory litowo-jonowe. Wszystkie te technologie mają swoje zalety i wady, ale ich rozwój jest kluczowy dla przyszłości zrównoważonej energetyki.

Rozwój cable poolingu w Polsce. Łączenie źródeł OZE

Cable pooling to połączenie różnych źródeł wytwórczych OZE (oraz magazynów energii i elektrolizerów) w tym samym węźle przyłączenia o sumarycznej mocy większej niż moc przyłączeniowa. Dzięki temu, wykorzystując jedno przyłącze, można łączyć na przykład farmy wiatrowe i elektrownie słoneczne, które są blisko siebie. Taki sposób łączenia źródeł z powodzeniem funkcjonuje chociażby w Holandii. W Polsce, aby umożliwić powszechne stosowanie cable pooling, konieczne są zmiany w prawie. Dotychczasowa moc przyłączeniowa była wykorzystywana w niewielkim stopniu, ale dzięki cable pooling infrastruktura sieciowa może być wykorzystywana w sposób optymalny. Wprowadzenie tej technologii pozwoli na rozwój kolejnych 25 gigawatów mocy w źródłach odnawialnych, co przekłada się na oszczędność około 40 miliardów złotych. Wprowadzenie cable pooling może znacząco przyspieszyć rozwój OZE w Polsce, ograniczając jednocześnie koszty związane z rozbudową sieci i zwiększając bezpieczeństwo energetyczne kraju.

Integracja sektorów (sector coupling) – zniesienie tradycyjnego podziału pomiędzy sektorami energochłonnymi i wprowadzenie modelu holistycznego

Integracja sektorów (sector coupling) jest obecnie coraz częściej dyskutowanym tematem w europejskich przedsiębiorstwach energetycznych. Polega ona na elektryfikacji transportu, ciepłownictwa, chłodnictwa, zużycia energii w przemyśle oraz innych sektorów gospodarki, które dotychczas nie były zelektryfikowane. Głównym celem integracji sektorów jest głęboka dekarbonizacja gospodarki poprzez maksymalne wykorzystanie energii elektrycznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych. Dąży się do stworzenia „społeczeństwa całkowicie elektrycznego”, gdzie elastyczność wytwarzania i zużywania energii elektrycznej jest kluczowa, a technologie magazynowania energii w różnych formach odgrywają ważną rolę. Współczesne odnawialne źródła energii są w stanie pokrywać coraz większą część światowego zapotrzebowania na energię elektryczną, jednak sektory takie jak transport, ciepłownictwo, rolnictwo i przemysł ciężki wciąż są energochłonne i wysokoemisyjne. Integracja sektorów, bazująca głównie na energii elektrycznej z OZE, ma na celu osiągnięcie zerowej emisji CO2 netto. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają technologie typu Power-to-X, takie jak power-to-gas (PtG) czy power-to-heat (PtH), które choć istnieją, są często w fazie eksperymentalnej lub nie są jeszcze wykorzystywane na szeroką skalę.

Zmiany prawne umożliwiające realną partycypację inwestorów w finansowaniu przebudowy sieci

Zmiany prawne odgrywają kluczową rolę w umożliwieniu realnej partycypacji inwestorów w finansowaniu przebudowy sieci elektroenergetycznych. Aby zrealizować założenia aktualizacji Polityki Energetycznej Państwa do 2040 r., konieczne jest znaczące zwiększenie inwestycji w sieci elektroenergetyczne. Jednym z głównych wyzwań jest pozyskanie odpowiednich środków finansowych. Chociaż projekt aktualizacji PEP2040 zakłada nakłady rzędu 500 mld zł do 2040 r., źródła finansowania nie są jasno określone. Domyślnie zakłada się, że głównym źródłem finansowania będą klienci końcowi poprzez koszty uwzględnione w taryfach. Jednakże, nawet jeśli środki zostaną pozyskane, istnieją inne wyzwania, takie jak akceptacja społeczna dla projektów sieciowych czy pozyskanie gruntów pod inwestycje. Specustawy, które ułatwiają proces wywłaszczenia nieruchomości i wypłaty odszkodowań, mogą pomóc w przezwyciężeniu niektórych z tych wyzwań. W kontekście tych zmian, kluczowe jest również budowanie silnych relacji pomiędzy inwestorami a wykonawcami oraz dostawcami, aby zapewnić skuteczne i terminowe realizowanie projektów.

Jakie działania regulacyjne i rynkowe należałoby podjąć, aby zwiększyć inwestycje w magazyny energii oraz w udrożnienie systemu w kwestii zwiększenia dostępności mocy przyłączania?

Zwiększenie inwestycji w magazyny energii oraz udrożnienie systemu w kwestii dostępności mocy przyłączania wymaga skoordynowanego podejścia zarówno na poziomie regulacyjnym, jak i rynkowym.

Działania, jakie należałoby podjąć to m.in.:

  • Wsparcie finansowe – dla przykładu Program „Mój Prąd 4.0” udziela wyższych dotacji na montaż domowych magazynów energii. Zwiększenie dotacji do domowego magazynu energii z 7,5 tys. zł do 16 tys. zł ma na celu zwiększenie opłacalności takich inwestycji. Wprowadzenie wyższych dotacji przyczyniło się do zwiększenia zainteresowania magazynami energii, co jest kluczem do zwiększenia inwestycji w tej dziedzinie,
  • Edukacja i świadomość: ważne jest również zwiększenie świadomości konsumentów na temat korzyści związanych z magazynowaniem energii. Chociaż opłacalność inwestycji w magazyny energii jest oczywista dla ekspertów branżowych, wielu konsumentów indywidualnych wciąż nie rozumie pełni korzyści z takiej inwestycji,
  • Zmiany w systemie rozliczeń: wprowadzenie systemu net-billing zamiast net-metering wpłynęło na sposób, w jaki energia jest rozliczana i sprzedawana, co z kolei wpłynęło na opłacalność inwestycji w magazyny energii. Wprowadzenie nowych systemów rozliczeń, które są bardziej korzystne dla prosumentów, może przyczynić się do zwiększenia inwestycji w magazyny energii,
  • Innowacje technologiczne: wspieranie badań i rozwoju w dziedzinie technologii magazynowania energii może prowadzić do powstania bardziej wydajnych i opłacalnych rozwiązań, które z kolei przyciągną więcej inwestorów,
  • Elastyczność taryf: aby zwiększyć efektywność inwestycji w magazyny energii, konieczne jest wprowadzenie bardziej elastycznych i dynamicznych taryf, które lepiej odzwierciedlają realia obecnego rynku energii.

Podsumowując, zwiększenie inwestycji w magazyny energii i udrożnienie systemu w kwestii dostępności mocy przyłączania wymaga połączenia wsparcia finansowego, edukacji, innowacji technologicznych oraz elastyczności w systemie rozliczeń. Współpraca między różnymi podmiotami, takimi jak rząd, branża energetyczna i konsumenci, jest kluczem do osiągnięcia tych celów.

„Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym”

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Gaz, Klimat, Środowisko, , , , , , , , Możliwość komentowania „Przegląd ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce” – artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego w „Przeglądzie gazowniczym” została wyłączona

W czerwcu w „Przeglądzie gazowniczym” (nr 2, 78) ukazał się artykuł autorstwa Tomasza Brzezińskiego i Tomasza Siedleckiego, w którym dokonano przeglądu ważniejszych inicjatyw legislacyjnych stymulujących rozwój rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych w Polsce.

W publikacji odniesiono się zarówno do europejskiej jak i polskiej polityki klimatycznej, a także tworzonego na ich podstawie prawa. Autorzy zwrócili uwagę przede wszystkim na pakiet Fit for 55 oraz pakiet dekarbonizacji rynków wodoru i gazu. Wspomniano również o inicjatywie REPowerEU. Wśród polskich dokumentów wyróżniono m.in. na Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku oraz Polską Strategię Wodorową do 2030 roku oraz ich wpływ na treść polskich ustaw i rozporządzeń. Nie zapomniano również o aktach prawnych w zakresie bezpieczeństwa energetycznego i ochrony odbiorców końcowych, które wywarły istotny wpływ na sytuację gospodarczą Unii Europejskiej.

Zapraszamy do zapoznania się z artykułem:

link: https://energia.edu.pl/wp-content/uploads/2023/07/PG_Przeglad_wazniejszych_inicjatyw_legislacyjnych.pdf

3 Seas Hydrogen Council: Czas, by wodorowa Europa usłyszała głos naszego regionu

Aktualności, Energetyka, Klimat, Środowisko, , , Możliwość komentowania 3 Seas Hydrogen Council: Czas, by wodorowa Europa usłyszała głos naszego regionu została wyłączona

Dekarbonizacja systemów ciepłowniczych, certyfikacja wodoru, wypracowanie jednolitego stanowiska w zakresie regulacji UE, wybór transgranicznych projektów wodorowych – to priorytetowe działania 3 Seas Hydrogen Council, pierwszej w Europie platformy zrzeszającej kraje Europy Środkowo-Wschodniej.

W skład 3 Seas weszły organizacje wodorowe z Polski, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Słowacji, Słowenii, Węgier i Ukrainy. Porozumienie w tej sprawie podpisano w maju podczas Środkowoeuropejskiego Forum Technologii Wodorowych w Poznaniu.

Zadaniem rady jest określenie kierunków strategicznych w rozwoju gospodarki wodorowej dla tego regionu, wykorzystując potencjał technologiczny, naukowy i gospodarczy jego krajów. Rada chce też reprezentować wspólne postulaty branży wobec KE i Parlamentu Europejskiego oraz zabierać głos w redystrybucji środków na projekty wodorowe.

– Wyzwania, przed którymi stoi sektor wodorowy w regionie Europy Środkowo-Wschodniej są złożone i wymagają wspólnych działań. Jako stowarzyszenie Hydrogen Poland, które jest pomysłodawcą powstania 3 Seas, zdefiniowaliśmy kluczowe obszary, na których należy się skoncentrować w pierwszej kolejności – mówi Paweł Piotrowicz, prezes Hydrogen Poland.

Paweł Piotrowicz, prezes Hydrogen Poland

Jeden z nich to dekarbonizacja systemów ciepłowniczych. Inicjatywa bazuje na wspólnej architekturze systemów ciepłowniczych w jej krajach członkowskich, gdzie rynki ciepła są regulowane (w przeciwieństwie do Europy Zachodniej).

– Ta architektura pozwala na wytwarzanie wodoru odnawialnego po konkurencyjnych kosztach już dziś, bez systemu wsparcia. Tymczasem w Europie zachodniej nie ma (oprócz Danii) ciepłownictwa systemowego (zcentralizowanego), więc nasza optyka przy projektowaniu regulacji nie jest i nie była do tej pory brana pod uwagę w takim zakresie w jakim na to zasługuje – mówi Tomoho Umeda, wiceprezes stowarzyszenia Hydrogen Poland.

Kolejnym zadaniem będzie opracowanie certyfikacji Net Zero Projekty wodorowe wiążą się z ryzykiem, w rezultacie ich bankowalność jest niska. Aby to zmienić, Komisja Europejska zaproponowała kryteria certyfikacji – Net Zero. 3 Seas chce pomóc w opracowaniu tych kryteriów, tak aby projekty wodorowe krajów 3 Seas były opłacalne dla banków.

Jednym z priorytetów jest też przeprowadzenie analizy i wybór transgranicznych projektów demonstracyjnych, testowych lub komercyjnych, które promują wykorzystanie wodoru jako czystego źródła energii w regionie. Takie projekty mogą obejmować produkcję wodoru, infrastrukturę wodorową, transport, energetykę odnawialną, magazynowanie energii itp. Będą miały na celu rozwój lokalnych obszarów i innowacyjnych rozwiązań. Z tym wiąże się także poszerzanie i pogłębianie współpracy regionalnej z organizacjami branżowymi i lokalnymi władzami.

3 Seas Hydrogen Council zamierza angażować się w zdobywanie odpowiednich środków finansowych, zarówno ze źródeł publicznych, jak i prywatnych, aby umożliwić inwestycje w technologie wodorowe, badania naukowe i rozwój sektora. Dostęp do odpowiednich zasobów finansowych jest kluczowy dla pomyślnego skalowania projektów wodorowych w regionie.

– Będziemy także wypracowywać jednolite stanowisko w zakresie regulacji UE. Dotyczy to m.in. obszaru elektromobilności czy wsparcia użycia wodoru w procesach przemysłowych np. w związku z Net Zero Industry – zapowiada Beata Superson-Polowiec, prawniczka z zarządu HP.

Do dokumentów o najbardziej rozległym wpływie na gospodarkę Wspólnoty należy zaliczyć przede wszystkim kolejną odsłonę Dyrektywy o Odnawialnych Źródłach Energii (RED III), wraz z aktem delegowanym dotyczącym Paliw Odnawialnych Pochodzenia Niebiologicznego (RFNBO) oraz aktem delegowanym dotyczącym Metodologii Kalkulacji Redukcji Emisji Gazów Cieplarnianych w wyniku stosowania RFNBO oraz paliw kopalnych pochodzących z recyklingu.

Inicjatywą, której szczegółów państwa Europy Środkowej i Wschodniej wypatrują z niecierpliwością, jest Europejski Banku Wodoru, który prawdopodobnie przybierze formę kontraktu różnicowego (feed-in-premium), przyznawanego w formule aukcji. Ma być mostem mającym połączyć podaż z popytem na nowy surowiec/nośnik energii, zarówno ten wytwarzany w Europie, jak i importowany.

Teraz przed organizacją wybór władz, opracowanie celów strategicznych i planów działania na najbliższe miesiące. Jednym z nich jest wstąpienie do Hydrogen Europe, największej europejskiej organizacji promującej technologie wodorowe oraz otworzenie biura w Brukseli.

Tomoho Umeda, wiceprezes Hydrogen Poland

– Czas, by wodorowa Europa usłyszała głos naszego regionu. Poprzez wspólne działania i zaangażowanie wszystkich stron, sektor wodorowy naszych krajów ma potencjał, aby stać się liderem transformacji energetycznej w Europie – podsumowuje Tomoho Umeda.

Sygnatariusze 3 Seas Hydrogen Council: Vaclav Bystriansky, Czech Technological Hydrogen Platform (HYTEP) (Czechy); Sven Parkel, Estonian Hydrogen Cluster (Estonia); Ján Weiterschütz, Slovak National Hydrogen Association (Słowacja); Damian Mucha, Klaster Technologii Wodorowych (Polska); Paweł Piotrowicz, Hydrogen Poland (Polska); Oleksandr Riepkin, Ukrainian Hydrogen Council (Ukraina); István Lepsény, Hungarian Hydrogen Technology Association (Węgry) w towarzystwie Ireneusza Zyski, Ministerstwo Klimatu i Środowisko i Tomoho Umedy, Hydrogen Europe.

FOT – FOTOBUENO

Gospodarka wodorowa jest jednym z kluczowych kierunków ograniczania globalnych zmian klimatu. Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND jest odpowiedzią na potrzebę popularyzowania wiedzy dotyczącej technologii nisko i zeroemisyjnych. To przestrzeń do międzyśrodowiskowej współpracy biznesu, nauki, samorządów lokalnych oraz organizacji pozarządowych na rzecz maksymalizacji udziału polskich zasobów produkcyjnych i usługowych w realizacji inwestycji wodorowych. Unikalność wydarzenia opiera się na połączeniu ekspozycji targowej z częścią konferencyjną, zaś tematyka wpisuje się w plan REPowerEU.

Organizator: Grupa MTP

https://h2poland.com.pl/pl
https://www.linkedin.com/showcase/h2poland/

H2POLAND – kierunek wodór

Aktualności, Możliwość komentowania H2POLAND – kierunek wodór została wyłączona

W dniach 16-17 maja 2023 r. w Poznań Congress Center na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyło się II Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND, organizowane przez Grupę MTP. Wydarzenie było niewątpliwym sukcesem i cieszyło się ogromnym zainteresowaniem gości z Polski i zagranicy.

H2POLAND to pierwsze w Polsce i Europie Środkowo-Wschodniej wydarzenie w całości poświęcone technologiom wodorowym. Stanowi ono reakcję na potrzebę szerzenia wiedzy w zakresie nisko- i zeroemisyjnych rozwiązań wodorowych. H2POLAND to platforma wymiany doświadczeń, która skupia przedstawicieli administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców, środowisko nauki oraz biznesu otwartego na nowoczesne, przyjazne środowisku technologie.

W dwudniowym programie Forum znalazło się kilkadziesiąt debat, wystąpień i prezentacji polskich oraz zagranicznych ekspertów. Dotyczyły one takich zagadnień, jak chociażby: certyfikacja i gwarancje pochodzenia wodoru, rola wodoru w zapewnieniu bezpieczeństwa energetycznego, wodór jako sposób magazynowania energii, dekarbonizacja zakładów produkcyjnych czy rola materiałów kompozytowych i polimerowych w gospodarce wodorowej.

Tegoroczna edycja H2POLAND odbyła się w niezwykle trudnym czasie na rynku energetycznym. Z tego powodu prelegenci i paneliści niejednokrotnie odnosili się do aktualnych wydarzeń, wskazując szanse na wykorzystanie technologii wodorowych w zapewnieniu samodzielności energetycznej Polski oraz Unii Europejskiej. W toku obrad można było wysłuchać tak znamienitych gości, jak Sekretarz Stanu, Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii Ireneusz Zyska, Marszałek Województwa Wielkopolskiego Marek Woźniak czy Prezydent Miasta Poznania Jacek Jaśkowiak.

Ważnym elementem wydarzenia było powstanie 3 Seas Hydrogen Council, czyli pierwszej w Europie platformy wodorowej zrzeszającej kraje Europy Środkowo-Wschodniej. W jej skład weszły organizacje wodorowe z Polski, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Słowacji, Słowenii, Węgier i Ukrainy. Jak zapowiadają sygnatariusze porozumienia, ich głównym zadaniem będzie wspólne reprezentowanie branży w rozmowach z instytucjami Unii Europejskiej.

H2Poland było także okazją do zaprezentowania najnowszych osiągnięć technologicznych oraz kluczowych projektów wdrożonych w ciągu ostatniego roku. Na licznych wystawach wyniki swoich prac przedstawiali eksperci branżowi, przedstawiciele świata nauki oraz producenci i dystrybutorzy nowych technologii. Podczas Forum przedstawiono nowe rozwiązania w zakresie odnawialnych źródeł energii dla budownictwa, zaprezentowano nowoczesne sposoby pozyskiwania i magazynowania wodoru oraz przybliżono funkcjonowanie technologii stojących za wzrastającą popularnością wykorzystania wodoru w transporcie. Szczególnym zainteresowaniem cieszyły się udostępnione uczestnikom pojazdy, w tym autobusy wodorowe, oraz infrastruktura służąca do tankowania wodoru.

Organizatorzy Forum zapewnili sprzyjające warunki do prowadzenia dialogu między sektorem publicznym i prywatnym. Ponadto wydarzenie stanowiło szansę do nawiązania wielu współprac na linii ośrodki akademickie – biznes. Co ciekawe, H2Poland cieszyło się ogromnym zainteresowaniem młodzieży. Stoiska były odwiedzane przez wielu uczniów i studentów, myślących o swoim rozwoju właśnie w branży wodorowej.

Kluczowe unijne uzgodnienia dotyczące transportu

Aktualności, Energetyka, Gaz, Klimat, OZE, , , , Możliwość komentowania Kluczowe unijne uzgodnienia dotyczące transportu została wyłączona

Pod koniec zeszłego miesiąca europosłowie uzgodnili ze szwedzką prezydencją w Radzie Unii Europejskiej wiążące krajowe cele w zakresie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych. Wstępne porozumienie ma doprowadzić do szybszej rozbudowy infrastruktury ładującej lub umożliwiającej tankowanie paliw alternatywnych dla samochodów osobowych i ciężarowych, a nawet statków i samolotów, a tym samym do dekarbonizacji transportu.

Dodatkowo Rada Unii Europejskiej przyjęła rozporządzenie ustanawiające bardziej rygorystyczne normy emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dostawczych. Nowe przepisy mają na celu ograniczenie emisji z transportu drogowego, który w największym stopniu przyczynia się do zanieczyszczeń powstających w transporcie.

Ambitniejsze priorytety w zakresie infrastruktury paliw alternatywnych

Jednym z projektów zaprezentowanych w pakiecie Fit for 55była propozycja wprowadzenia rozporządzenia regulującego rozwój infrastruktury paliw alternatywnych. Docelowo ma ono zastąpić wciąż obowiązującą dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (AFID). Projektodawca rozporządzenia w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych (AFIR) wskazuje 3 cele, które ma zrealizować przyszła regulacja:

  • zapewnienie istnienia wystarczającej sieci infrastruktury do celów tankowania lub ładowania pojazdów drogowych i statków wykorzystujących paliwa alternatywne;
  • zapewnienie rozwiązań alternatywnych, by zacumowane statki i samoloty podczas postoju nie musiały używać silnika;
  • zagwarantowanie pełnej interoperacyjności w Unii Europejskiej oraz łatwej obsługi nowej infrastruktury.

AFIR ma zatem stanowić impuls do odważniejszych inwestycji w odnawialny transport, co ma dotyczyć zarówno producentów różnego rodzaju pojazdów, jak i ich potencjalnych użytkowników.

W tekście wstępnego porozumienia zachowano najważniejsze elementy projektu Komisji Europejskiej, tzn. kluczowe parametry ogólne, które będą mieć realny wpływ na klimat. Są to zwłaszcza:

  • ładowanie lekkich pojazdów elektrycznych – wymogi co do łącznej mocy, którą należy zapewnić zależnie od rozmiaru zarejestrowanej floty, i wymogi co do zasięgu punktów ładowania wzdłuż transeuropejskiej sieci transportowej (TEN-T) w latach 2025 i 2030;
  • ładowanie ciężkich pojazdów elektrycznych i tankowanie wodoru – wymogi co do zasięgu punktów ładowania i stacji tankowania wzdłuż sieci TEN-T w 2030 r. (w tym pierwsze wymogi w 2025 r. dla elektrycznych pojazdów ciężkich);
  • zasilanie energią elektryczną statków zacumowanych w porcie – wymogi na 2030 r.

W toku marcowych prac wypracowano kilka istotnych ustaleń. Modyfikacji uległy cele w zakresie tankowania odnawialnych paliw gazowych. Nowe wymogi dotyczą przede wszystkim wdrażania infrastruktury tankowania wodoru gazowego, ze szczególnym uwzględnieniem węzłów miejskich i multimodalnych, co ma się przełożyć na zmaksymalizowanie efektywności inwestowania w tego typu infrastrukturę. Negocjatorzy uzgodnili, że stacje wodoru powinny znajdować się co 200 km wzdłuż sieci TEN-T do 2031 r.

Gdy chodzi o cele dotyczące ładowania energii elektrycznej, europosłowie ustalili, że do 2026 r. strefy ładowania samochodów o mocy co najmniej 400 kW będą musiały być rozmieszczone co najmniej co 60 km wzdłuż bazowej sieci TEN-T, a moc wyjściowa sieci wzrośnie do 600 kW do 2028 r. Z kolei dla samochodów ciężarowych i autobusów ustalono odległość co 120 km, przy czym do 2028 r. stacje te powinny obejmować połowę głównych dróg Unii Europejskiej i mieć moc wyjściową od 1400 kW do 2800 kW w zależności od drogi. Powyższe uzupełni wymóg rozmieszczenia dwóch stacji ładowania samochodów ciężarowych na bezpiecznych parkingach (ma on obowiązywać od 2028 r.). Pamiętać trzeba, że rynek pojazdów ciężkich rządzi się swoją specyfiką. Aby można było w pełni uwzględnić spodziewane istotne zmiany technologiczne i rynkowe w sektorze pojazdów ciężkich, w tekście wstępnego porozumienia znalazł się zapis, zgodnie z którym w krótkim terminie przeglądowi zostaną poddane niektóre przepisy rozporządzenia, zaś w średnim terminie dokonany zostanie przegląd całości rozporządzenia.

Jeżeli chodzi o łatwość w obsłudze infrastruktury ładowania pojazdów elektrycznych i tankowania wodoru, dostępne będą różne opcje płatności i wyświetlania cen. Użytkownicy samochodów napędzanych paliwami alternatywnymi będą mogli płacić przy wykorzystaniu kart płatniczych, urządzeń bezdotykowych, a w niektórych przypadkach nawet przy wykorzystaniu kodów QR. Cena paliw będzie wyświetlana w przeliczeniu na kWh, na minuty na sesję lub na kilogramy. We wstępnym porozumieniu położono naciska na to, aby kwota zakupu paliwa była rozsądna, łatwa do porównania, transparentna oraz niedyskryminująca. Aby temu sprostać Komisja Europejska została zobowiązana do stworzenia unijnej bazy danych dotyczącej paliw alternatywnych. Dzięki niej od 2027 r. użytkownicy paliw będą mogli korzystać z łatwo dostępnej informacji nie tylko o cenie paliwa, ale także czasie oczekiwania do zatankowania/załadowania.

Wreszcie tekst uściśla obowiązki każdego z zaangażowanych podmiotów, umożliwia monitorowanie postępów, zapewnia należyte informacje użytkownikom i oferuje sektorowi wspólne normy i specyfikacje techniczne.

Czego należy się spodziewać w kolejnych tygodniach? Wstępne porozumienie musi zostać formalnie zatwierdzone przez Radę i Parlament Europejski. Jeśli chodzi o ten pierwszy organ, prezydencja szwedzka zamierza jak najszybciej przedłożyć tekst przedstawicielom państw członkowskich, aby można było go formalnie zatwierdzić na jednym z najbliższych posiedzeń.

Ograniczenie emisji CO2 z nowych samochodów osobowych i dostawczych

Nie mniej istotny wpływ na sektor transportu mają mieć przepisy rozporządzenia w sprawie zmiany rozporządzenia (UE) 2019/631 w odniesieniu do wzmocnienia norm emisji CO2 dla nowych samochodów osobowych i dla nowych lekkich pojazdów użytkowych zgodnie z ambitniejszymi celami klimatycznymi Unii. Akt ten ma doprowadzić do docelowej redukcji emisji CO2 o:

  • 55% w przypadku nowych samochodów osobowych i o 50% w przypadku nowych samochodów dostawczych między 2030 a 2034 r. w porównaniu z poziomami z 2021 r.;
  • 100% w przypadku zarówno nowych samochodów osobowych, jak i nowych samochodów dostawczych od 2035 r.

Między 2025 a 2029 r. ma zostać wprowadzony mechanizm zachęt regulacyjnych dotyczący pojazdów bezemisyjnych i niskoemisyjnych (ZLEV). W ramach ZLEV, jeżeli producent spełni określone poziomy odniesienia w zakresie sprzedaży pojazdów bezemisyjnych i niskoemisyjnych, możliwe będzie złagodzenie docelowych poziomów emisji CO2. Wartość odniesienia ustalono na poziomie 25% dla samochodów osobowych i 17% dla samochodów dostawczych.

W rozporządzeniu zawarto także odniesienie do paliw niepowodujących emisji CO2 – po konsultacjach z zainteresowanymi stronami Komisja Europejska zdecydowała przedstawić wniosek dotyczący rejestrowania po 2035 r. pojazdów napędzanych wyłącznie takimi paliwami zgodnie z prawem unijnym, poza normami dla parku pojazdów, oraz stosowanie do unijnego celu dotyczącego osiągnięcia neutralności klimatycznej.

Warto też wspomnieć, że rozporządzenie zawiera klauzulę przeglądową, która przewiduje, że w 2026 r. Komisja Europejska przeanalizuje postępy w realizacji celów redukcji emisji do 2035 r. oraz podejmie decyzję co do przeglądu przedmiotowego aktu. W ramach ewentualnej nowelizacji mają zostać uwzględnione zmiany technologiczne, w tym w odniesieniu do technologii hybrydowych typu plug-in, oraz znaczenie opłacalnej i sprawiedliwej społecznie transformacji w kierunku zeroemisyjności.

Ponadto rozporządzenie zawiera inne przepisy, takie jak:

  • zmniejszenie limitu jednostek emisji przyznawanych producentom na ekoinnowacje, które w sposób możliwy do zweryfikowania zmniejszają emisje CO2 w ruchu drogowym, do maksymalnie 4 g/km rocznie między 2030 r. a końcem 2034 r. (obecnie: 7 g/km rocznie);
  • wspólna unijna metodyka oceny pełnego cyklu życia emisji CO2 z samochodów osobowych i dostawczych wprowadzanych na rynek UE, a także zużywanych przez nie paliw i energii, którą to metodykę Komisja ma opracować do 2025 r.

Na koniec trzeba zaznaczyć, że w rozporządzeniu zachowano odstępstwo dla drobnych producentów do końca 2035 r.

Omawiane w tej części rozporządzenie znajduje się już na końcu drogi legislacyjnej. Jego przyjęcie przez Radę jest ostatnim etapem procedury decyzyjnej. Rozporządzenie ukaże się w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a jego przepisy wejdą w życie 20. dnia po publikacji.

***

Opisane wyżej zmiany powinny przełożyć się na zmniejszenie emisji CO2 zwłaszcza w transporcie drogowym. Część obserwatorów i interesariuszy uważa je jednak za zbyt daleko idące. Swoje zastrzeżenia co do ich treści zgłosiła kilka państw członkowskich, w tym Polska. Aby sprostać tym wymaganiom konieczne będzie nawiązanie ścisłej współpracy między sektorem publicznym i prywatnym. Stąd, poza wspomnianymi zachętami, można oczekiwać dodatkowych działań stymulujących ze strony państwa.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Kluczowe uzgodnienia dotyczące unijnych regulacji sektora gazów odnawialnych

Aktualności, Energetyka, Gaz, , Możliwość komentowania Kluczowe uzgodnienia dotyczące unijnych regulacji sektora gazów odnawialnych została wyłączona

28 marca 2023 r. Rada ds. Transportu, Telekomunikacji i Energii (Rada TTE) wypracowała stanowisko negocjacyjne (ogólne podejście) w sprawie dwóch projektów aktów normatywnych, które mają zastąpić:

  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 715/2009 z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 oraz
  • dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącą wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającą dyrektywę 2003/55/WE.

O tej inicjatywie pisaliśmy już w poprzednich artykułach:

Niemniej po krótce przypomnijmy podstawowe założenia projektów rozporządzenia i dyrektywy, które razem będziemy nazywać Pakietem na rzecz dekarbonizacji rynków wodoru i gazu.

Podstawowe założenia przyszłego rynku paliw metanowych i wodorowych

Pakiet na rzecz dekarbonizacji rynków wodoru i gazu ma określać wspólne zasady rynku wewnętrznego dla gazów odnawialnych, gazu ziemnego i wodoru. W ten sposób mają powstać ramy regulacyjne dla specjalnej infrastruktury wodorowej i rynków wodorowych oraz dla zintegrowanego planowania sieci. Ponadto projektodawca przewidział dodanie przepisów o ochronie konsumentów i zwiększenie bezpieczeństwa dostaw.

Proponowane rozporządzenie ma pomóc w rozpowszechnieniu na unijnym rynku gazów odnawialnych i niskoemisyjnych, zwłaszcza biometanu i wodoru. Jednym z celów projektu jest włączenie wodoru oraz gazów odnawialnych do istniejącej infrastruktury gazu ziemnego poprzez usunięcie taryf dla transgranicznych połączeń międzysystemowych i obniżenie taryf w punktach tych połączeń. Ponadto jego wejście w życie ma wprowadzić zasady dla transgranicznych sieci wodorowych i szczegółowe przepisy ułatwiające mieszanie wodoru z gazem ziemnym i gazami odnawialnymi. Nową infrastrukturą mają zarządzać odpowiedni operatorzy (których wyodrębnienie przewiduje projekt dyrektywy), zrzeszeni razem w europejskiej sieci operatorów sieci wodorowych. Ma ona m.in. koordynować rozbudowę transgranicznych połączeń wodorowych, a także opracować szczegółowe zasady techniczne związane z jej obsługą. Projektowane rozporządzenie ma wreszcie wymusić na państwach członkowskich uwzględnienie magazynowania w ocenach ryzyka dotyczących bezpieczeństwa dostaw, zarówno na szczeblu krajowym, jak i regionalnym.

Z kolei proponowana dyrektywa ma rozszerzyć na sieci wodorowe zasady unijnego ustawodawstwa mające zastosowanie do sieci gazowych. W odróżnieniu od obecnych rozwiązań, przyszły akt ma zawierać zaostrzone przepisy o ochronie konsumentów, które pozwolą łatwiej zmieniać dostawców i wybierać gaz odnawialny i niskoemisyjny zamiast paliw kopalnych. O czym już wspomniano, wraz z wejściem w życie przyszłej dyrektywy powstanie wymóg wyodrębnienia operatorów zajmujących się transportem, magazynowanie i skraplaniem/regazyfikacją wodoru. Nadto projektowany akt ma podtrzymać większości przepisów dotyczących operatorów systemów gazowych (w tym o ich rozdzieleniu), dostępie stron trzecich do istniejącej infrastruktury gazowej, zintegrowanym planowaniu sieci i niezależnych organach regulacyjnych. Wreszcie projekt przewiduje, że długoterminowe umowy na kopalny gaz ziemny o nieobniżonej emisji nie powinny być przedłużane na okres po 2049 r., aby nie dopuścić do zależności od paliw kopalnych i dać więcej przestrzeni czystym gazom na europejskim rynku gazowym.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez Radę TTE do projektu rozporządzenia

W porównaniu z pierwotnymi propozycjami, dokonano kilku modyfikacji. Rada TTE doprecyzowała przepisy o taryfach i rabatach taryfowych dla wodoru i gazów odnawialnych mających uzyskać dostęp do sieci gazowej i dała państwom członkowskim większą swobodę w ich ustalaniu. Wynikiem prac jest rozróżnienie rabatów taryfowych dla gazów odnawialnych (100%) i dla gazów niskoemisyjnych (75%) w systemie gazu ziemnego. Istotną zmianą wypracowaną na szczeblu ministerialnym jest także obniżenie dopuszczalnej domieszki wodoru na połączeniach międzysystemowych. Pierwotnie projekt rozporządzenia zakładał, że pułap ten miał sięgać 5%, a obecnie Rada TTE określiła go na poziomie 2%. Rada TTE wzmocniła i ulepszyła także przepisy pozwalające na geograficzne ograniczanie sieci wodorowych. W szczególności klauzula przeglądowa pozwoli przyjrzeć się potencjalnym przepisom dla przyszłych operatorów transportu wodoru, po tym jak infrastruktura i rynek wodoru bardziej się rozwiną.

Ważne zmiany wprowadzone przez Radę TTE dotknęły także obszaru bezpieczeństwa dostaw. Jeśli chodzi o certyfikację operatorów systemu magazynowego, podejście ogólne włącza do tekstu przepisy rozporządzenia o magazynowaniu gazu przyjęte w czerwcu 2022 r. Ponadto wprowadza się 100-procentowy rabat od taryf przesyłowych i dystrybucyjnych opartych na zdolności dla podziemnych magazynów gazu i instalacji LNG. Wreszcie Rada TTE dodała klauzulę bezpieczeństwa umożliwiającą państwom członkowskim podejmowanie proporcjonalnych środków w celu czasowego ograniczania importu z Białorusi i Rosji. Warto dodać, że usuniętych zostało wiele przepisów o bezpieczeństwie dostaw, które zostały objęte różnymi przepisami nadzwyczajnymi przyjętymi w 2022 r. Pozostawiono jednak pole do dalszych dostosowań w przyszłości.

Najważniejsze zmiany wprowadzone przez Radę TTE do dyrektywy

Co się tyczy drugiego aktu, w ramach podejścia ogólnego dodano do definicji dotyczących niskoemisyjności odniesienie do odpowiednika kopalnego określonego w dyrektywie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z dnia 11 grudnia 2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych, aby zapewnić równość szans przy ocenie pełnego śladu emisyjnego różnych gazów. Poza tym Rada TTE dokonała pewnych zmian w odnośnych przepisach, jeśli chodzi o dostarczanie informacji, łatwość zmiany dostawcy oraz rezygnację w przypadku ofert pakietowych. Państwa członkowskie będą miały większą swobodę wprowadzania inteligentnych systemów pomiarowych. Dodano także możliwość interwencji publicznej w przypadku ustalania cen w sytuacjach nadzwyczajnych, odwzorowując przepisy omawianego obecnie projektu o przeglądzie struktury rynku energii elektrycznej. Odniesienie to zostanie zmodyfikowane odpowiednio do wyników negocjacji nad tym projektem.

Do przełomowych zmian nie doszło w propozycjach dotyczących regulacji przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się wodorem. W szczególności, Rada TTE utrzymała pełny rozdział własnościowy operatorów sieci wodorowej jako model domyślny, dopuszczając pod pewnymi warunkami model niezależnego operatora systemu przesyłowego (w którym to modelu dostawcy energii mogą nadal posiadać i obsługiwać sieci, ale za pośrednictwem podmiotu zależnego). Ponadto przedłużono do 2035 r. etap przejściowy na wdrożenie szczegółowych przepisów o wodorze oraz dodano ograniczone odstępstwo w przypadku niektórych przepisów dla części państw członkowskich ze względu na ich szczególną sytuację.

***

Po tym jak Rada TTE wypracowała podejście ogólne w sprawie projektów, możliwe jest rozpoczęcie negocjacji z Parlamentem Europejskim. Po osiągnięciu porozumienia obie instytucje będą musiały formalnie przyjąć przepisy, które następnie zostaną opublikowane w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej, a później wejdą w życie. Powyższe powinno trwać możliwie najkrócej, gdyż przyjęcie nowych przepisów prawnych dla rynku paliw metanowych i wodorowych jest jedną z najbardziej oczekiwanych inicjatyw w 2023 r. Jest to szczególnie ważne w kontekście prowadzonych obecnie prac na projektem ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie Rządowego Centrum Legislacji: UD382), która ma stworzyć fundament pod przyszłe otoczenie regulacyjne sektora wodorowego.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Furtka do bezpieczniejszej przyszłości Starego Kontynentu

Aktualności, Energetyka, energia elektryczna, Klimat, OZE, Środowisko, , Możliwość komentowania Furtka do bezpieczniejszej przyszłości Starego Kontynentu została wyłączona

Szefowa Komisji Europejskiej Ursula Von der Leyen oraz wiceprzewodnicząca wykonawcza do spraw unijnej konkurencji Margrethe Vestager ogłosiły na początku lutego br., że wodór stanie się dla Europy strategiczną technologią umożliwiającą osiągnięcie przez nią celu zerowej emisji netto do 2050 r. Inna ważna informacja dosłownie sprzed kilku dni, to opublikowanie przez Komisję Europejską długo wyczekiwanej definicji „zielonego” wodoru. Fakt ten powinien dać rynkowi pewność niezbędną do rozpoczęcia planowanych inwestycji.

16 i 17 maja tego roku w spotkają się w Poznaniu największe autorytety reprezentujące szeroko rozumiane środowisko wodorowe. Właśnie tutaj, w Poznań Congress Center na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, odbędzie się 2. Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND, organizowane przez Grupę MTP. Wydarzenie to bezpośrednio związane jest z zachodzącymi na arenie europejskiej zmianami prowadzącymi do upowszechnienia stosowania technologii wodorowych w wielu obszarach gospodarki – od transportu, przez ciepłownictwo i energetykę, po wykorzystanie H2 w codziennym życiu każdego z nas.

Filary nowego planu

Zaprezentowany na początku lutego przez unijne władze ambitny „Plan Przemysłowy” – jak nazwano tę część „Europejskiego Zielonego Ładu” – oparty będzie na kilku filarach, z których każdy dotyczy technologii wodorowych i ich zastosowań. Proponowane zmiany, zgodnie z duchem obecnej polityki klimatycznej UE, mają zachodzić coraz szybciej, zaś procesy wydawania pozwoleń mają być przyśpieszone, podobnie jak rozwój samych technologii. Ważne są też takie kwestie, jak pomoc państwa w sytuacjach kryzysowych czy okresach przejściowych, zapewnienie bezpośredniego wsparcia dla produkcji i magazynowania odnawialnego wodoru czy wykorzystania go w przemyśle.

Filary, o których mówią unijne władze, to także uproszczenie środowiska regulacyjnego, szybszy dostęp do finansowania oraz powołanie do życia europejskiego Bank Wodoru. Niezwykle istotną kwestią będzie zapewnienie odpowiednich kwalifikacji osobom zaangażowanym w tworzenie nowego rynku wodorowego, a także stworzenie programu umożliwiającego przekwalifikowywanie się kadrom pracującym dziś w „brudnych” sektorach gospodarki.

– Aby się rozwijać, nasze nowe branże o zerowej emisji netto potrzebują ram legislacyjnych. Te muszą być wprowadzane szybciej i być o wiele bardziej przewidywalne niż obecnie. Chcemy, żeby branża wodorowa została w Europie i coraz lepiej prosperowała. Dlatego musimy dopasować się do rozwiązań amerykańskich i zacząć je stosować, a to oznacza pomoc poszczególnych państw oraz ulgi podatkowe dla całego sektora H2 – mówiła na początku lutego  Ursula von der Leyen, zaś Jorgo Chatzimarkakis, dyrektor generalny Hydrogen Europe dodał: – Z wielkim zadowoleniem przyjmujemy oświadczenie przewodniczącej Ursuli von der Leyen potwierdzające, że wodór jest kluczową technologią strategiczną w transformacji energetycznej. Mamy nadzieję, że unijne wsparcie zostanie rozszerzone na cały ekosystem wodorowy, a pomoc państw działać będzie skuteczniej, dając nowe możliwości rozwoju czystym technologiom.

Zielony wodór zdefiniowany

Inna ważna dla wodorowego rynku informacja, to opublikowanie w połowie lutego br. przez Komisję Europejską długo wyczekiwanej definicji odnawialnego, czyli tzw. zielonego wodoru. Jest to zapewnienie dla producentów i inwestorów, że wodór, który produkują, może być sprzedawany jako odnawialny na terenie Unii Europejskiej. Dotąd wiele planowanych dotacji unijnych na produkcję ekologicznego wodoru nie mogło ruszyć do przodu, ponieważ nie było właśnie odpowiednich definicji.

Kluczową – i najbardziej kontrowersyjną jednocześnie – decyzją było to, jak zapewnić, że produkcja zielonego wodoru za pomocą elektrolizerów wykorzystywać będzie energię odnawialną. Obawiano się bowiem, że do zastąpienia ekologicznej energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji wodoru potrzebny będzie prąd pochodzący z paliw kopalnych, co spowoduje ogólny wzrost emisji gazów cieplarnianych.

Najistotniejsze pytanie dotyczyło tego, jak postępować w sytuacjach, gdy nie wieje wiatr i nie świeci słońce. Czy w takich okresach producenci mogliby korzystać z energii elektrycznej z sieci – która mogła zostać wyprodukowana przy użyciu gazu lub węgla – a następnie w celu kompensacji dostarczać do sieci równoważne ilości energii odnawialnej w późniejszym terminie? I w jakich okolicznościach byłoby to dozwolone?

Ustalono, że producenci wodoru odnawialnego będą mogli uruchamiać swoje elektrolizery, o ile całkowita ilość zużytej energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych odpowiadać będzie całkowitej ilości wodoru odnawialnego wyprodukowanego w danym miesiącu kalendarzowym w skali roku. Pozwolić ma to producentom wodoru odnawialnego na dostarczanie stałego strumienia swoim klientom, zwłaszcza w tych przypadkach, gdy nie ma jeszcze infrastruktury wodorowej ani możliwości jego magazynowania. Rozwiązania to wydaje się być kompromisem pomiędzy oczekiwaniami ekologów, a możliwościami producentów zielonego wodoru.

Jednocześnie zapewniono, że np. energia słoneczna w południowych Włoszech nie może być wykorzystywana do produkcji wodoru ze źródeł odnawialnych w północnej Szwecji. Nowa dyrektywa mówi bowiem, że elektrolizer musi znajdować się w tej samej „strefie przetargowej” co produkowana energia odnawialna. Nowe akty delegowane Komisji muszą teraz zyskać akceptację Parlamentu Europejskiego.

2. Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND odbędzie się w Poznań Congress Center na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich w dniach 16-17 maja 2023 r. Będzie okazją do dokonania analizy obecnej sytuacji ekonomicznej na świecie, w Europie i w naszym kraju, jej zawiłości i nieoczywistego wpływu na otoczenie z położeniem głównego nacisku na potencjał ekonomiczny dla rozwoju gospodarki wodorowej w naszej części Europy. Uczestnicy podejmą próbę udzielenia odpowiedzi na zasadnicze pytanie – czy światowa gospodarka, a zarazem i nasza (Polska jest piątym na świecie i trzecim w Europie producentem wodoru, choć niekoniecznie tego najbardziej pożądanego, „zielonego”), są przygotowane na tak daleko idące zmiany, jak wprowadzenie wodoru do powszechnego użytku.

H2POLAND to platforma wymiany eksperckiej wiedzy, która skupia przedstawicieli administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców, środowisko nauki oraz biznesu otwartego na nowoczesne, przyjazne środowisku technologie. Co ważne, unikalność wydarzenia opiera się na połączeniu ekspozycji targowej z częścią konferencyjną, zaś tematyka wpisuje się w plan REPowerEU, który zakłada przystępną cenowo, bezpieczną i zrównoważoną energię dla Europy, co w obecnych czasach wielu niepokojów, zawirowań energetycznych, a wręcz działań wojennych, może okazać się furtką do bezpieczniejszej przyszłości Starego Kontynentu.

Pierwsza edycja Forum H2POLAND odbyła się w Poznaniu w maju 2022 r. W czasie dwóch bardzo intensywnych dni na trzech scenach wystąpiło blisko stu ekspertów z całego świata, a ponad półtora tysiąca gości z całej Europy uczestniczyło w konferencjach, panelach dyskusyjnych oraz ekspozycji targowej.

II Środkowoeuropejskie Forum Technologii Wodorowych H2POLAND, odbędzie się w dniach 16-17 maja 2023 r. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.

Więcej informacji znajduje się na stronie Forum H2POLAND – https://h2poland.com.pl

Energetyka oparta na OZE – wyzwania i perspektywy w nadchodzących latach

Aktualności, Ciepłownictwo, Energetyka, Klimat, OZE, , , Możliwość komentowania Energetyka oparta na OZE – wyzwania i perspektywy w nadchodzących latach została wyłączona

O perspektywach i barierach w rozwoju OZE w Polsce w kontekście gospodarczym oraz społecznym będą rozmawiać eksperci z branży energetycznej w trakcie 37. Konferencji Energetycznej EuroPOWER & 7. OZE POWER. Konferencja odbędzie się w dniach 13-14 kwietnia b.r. w Warszawie.

W 2022 roku produkcja energii elektrycznej w Polsce osiągnęła rekordowy poziom 175 TWh. W dużej mierze przyczynił się do tego duży wzrost o niemal 9 TWh produkcji w elektrowniach wiatrowych i słonecznych. Jednak pomimo dynamicznego rozwoju zielonych inwestycji, zwłaszcza fotowoltaicznych, OZE stanowi zaledwie 25 procent w polskim miksie energetycznym. Eksperci z branży OZE szacują, że obecna sytuacja geopolityczna oraz naciski Komisji Europejskiej skłonią polski rząd do szybkiego znoszenia barier dla rozwoju OZE. Zmiana niekorzystnych przepisów oraz systemu finansowania  doprowadziłoby do odwrócenia proporcji w miksie energetycznym w ciągu nadchodzących lat. Optymistyczne prognozy zakładają, że w 2040 roku niemal 60 procent energii może pochodzić z samych farm wiatrowych offshore. Uruchomienie wirtualnych elektrowni, czyli sieci rozproszonych źródeł energii pozwoli ustabilizować sieć energetyczną i zoptymalizować produkcję, przesył, dystrybucję i wykorzystanie energii elektrycznej. W tym celu konieczna jest m.in. integracja systemu energetycznego z najnowszymi rozwiązaniami IT. Samorządy pokładają duże nadzieje w odnawialnym wodorze, który może pomóc uniezależnić transport i ciepłownictwo w miastach od centralnych elektrowni zasilanych węglem.

Informacje na temat konferencji oraz bilety dostępne są na stronie wydarzenia https://konferencjaeuropower.pl/lp/lpm/

Perspektywy i bariery rozwoju farm wiatrowych i fotowoltaiki

OZE w Polsce ma ogromny potencjał rozwoju. Szacuje się, że już do 2030 roku aż 50 procent zapotrzebowania na energię elektryczną w kraju mogłoby zostać pokryte z odnawialnych źródeł energii. Morskie i lądowe farmy wiatrowe są w stanie osiągnąć roczną produkcję wielkości 77 TWh, a fotowoltaika – 21 TWh. Nie ma bowiem żadnych barier technologicznych, aby Polska pozyskiwała ponad połowę potrzebnej energii z odnawialnych źródeł – farm wiatrowych, fotowoltaicznych oraz elektrowni wodorowych.

Jednak produkcja taniego prądu z wiatru do tej pory była zaprzepaszczana z powodu tzw. zasady 10H, która skutecznie hamowała nowe inwestycje wiatrowe na lądzie. W marcu b.r. prezydent podpisał zmianę tzw. ustawy wiatrakowej, która w obecnym kształcie zezwala na stawianie farm wiatrowych w odległości co najmniej 700 metrów od zabudowań mieszkalnych. Jednak eksperci są zgodni, że 700 metrów to wciąż zbyt dużo, aby można było budować farmy wiatrowe na masową skalę. W rezultacie, w najbliższym czasie możemy się spodziewać pojedynczych inwestycji wiatrowych na lądzie, które wygenerują rocznie zaledwie kilka GW mocy.

W przypadku inwestycji offshore kluczowe są zmiany w sposobie ich finansowania. Inwestorzy realizujący projekty morskich farm wiatrowych wskazują na konieczność wprowadzenia pewnych mechanizmów w tzw. ustawie offshore w celu poprawy ekonomiki pierwszych projektów. Dopóki to nie nastąpi, Polenergia, Orlen oraz Polska Grupa Energetyczna czekają z rozpoczęciem projektów, od których w dużej mierze zależy to, jak szybko Polska odejdzie od energetyki opartej na węglu.

W przypadku fotowoltaiki przewiduje się, że zainteresowanie produkcją własnego prądu wciąż będzie wysokie. W ciągu ostatnich 4 lat liczba mikroinstalacji PV wzrosła z ok. 50 tys. do 1,2 mln. Jest to w dużej mierze zasługa dopłat dla prosumentów z programu „Mój prąd”, rosnących cen energii i spadku cen paneli PV. Przedsiębiorcy mogą liczyć na pożyczki z programu „Energia Plus” oraz „Przemysł energochłonny – OZE” oferowane przez NFOŚiGW. Firmy mogą skorzystać także z kredytów i leasingów udzielanych przez banki, jednak w IV kwartale ubiegłego roku banki zaostrzyły kryteria udzielania kredytów dla MŚP, co przeszkodziło wielu mniejszym podmiotom gospodarczym wykonać instalację fotowoltaiczną. Kolejną barierą dla firm jest brak odpowiedniej powierzchni pod fotowoltaikę, dotyczy to szczególnie zakładów energochłonnych, którzy nie posiadają wystarczająco dużych gruntów pod farmę słoneczną.

Dofinansowanie z programów unijnych to dla wielu przedsiębiorców jedyny sposób wykonania instalacji fotowoltaicznej. Wkrótce mają ruszyć programy regionalne w ramach, których firmy mogą uzyskać pożyczkę na poprawę efektywności energetycznej, w tym instalacje OZE. Z kolei Ministerstwo Rozwoju i Technologii ogłosiło nabór wniosków dotyczących instalacji OZE realizowanych przez społeczności energetyczne.

Nowoczesne technologie podstawą rozwoju energetyki opartej na OZE

Wraz z rozwojem energetyki opartej na odnawialnych źródłach energii konieczne są inwestycje w nowoczesne technologie takie jak Big Data, blockchain czy Internet Rzeczy (IoT). Odpowiednie zaplecze technologiczne umożliwi połączenie rozproszonych źródeł energii odnawialnej w wydajny system energetyczny – tzw. wirtualne elektrownie. Platformy informatyczne pozwolą na bieżąco monitorować pracę oddalonych od siebie farm wiatrowych i solarnych, wykrywać anomalie na wczesnym etapie oraz optymalizować wykorzystanie wyprodukowanej energii z OZE. Wdrożenie innowacyjnych rozwiązań technologicznych może stanowić pierwszy krok do tokenizacji energii pochodzącej z mikroinstalacji, co umożliwi przekazywanie jej i odbieranie w dowolnym miejscu. Odkładanie nadwyżek wygenerowanej z wiatru i słońca energii w postaci tokenów zwiększy automatyzację, a co za tym idzie efektywność systemu energetycznego w Polsce. Dzięki aplikacjom opartym na technologii blockchain prosumenci instalacji fotowoltaicznych będą mogli na bieżąco weryfikować umowy i faktury, monitorować produkcję energii oraz samodzielnie zarządzać jej dystrybucją.

Wykorzystanie na dużą skalę rozproszonych systemów sensorowych (IoT), ustrukturyzowanych danych (Big Data) oraz nowoczesnych magazynów energii pozwoli, zdaniem ekspertów, rozwiązać główny problem odnawialnych źródeł energii jakim jest nadprodukcja lub niedobory energii związane ze zmiennymi warunkami atmosferycznymi, cyklem dobowym oraz porami roku. Dzięki temu zwiększy się wydajność wykorzystania dostępnego wolumenu produkcji energii z OZE i będzie możliwe ustabilizowanie sieci przesyłowej w kraju.

Nowe technologie informatyczne są także kluczowym elementem wykorzystania zielonego wodoru do produkcji energii elektrycznej. Dzięki narzędziom IT wzrośnie efektywność i bezpieczeństwo produkcji, magazynowania, przesyłu, dystrybucji oraz wykorzystania tego paliwa. Jednym z cyfrowych rozwiązań, które poprawią wydajność gospodarki wodorowej jest tzw. cyfrowy bliźniak (ang. digital twin). Dzięki tej technologii możliwe będzie dokładne prognozowanie oraz optymalizacja wydajności inwestycji wodorowej.

Jakie rodzaje inwestycji OZE staną się kluczowe dla transformacji energetycznej w Polsce w najbliższych latach?

Przede wszystkim fotowoltaika i wiatr. Czyli projekty o relatywnie niskim profilu ryzyka inwestycyjnego i operacyjnego, o krótkim czasie budowy (choć o relatywnie długim czasie przygotowania jeśli chodzi o wiatr). Czyli inwestycje, które w relatywnie krótkim czasie mogą przynieść bardzo duże korzyści – czystą i tanią energię elektryczną. – wyjaśnia Monika Morawiecka, Senior Advisor, Regulatory Assistance Project.

Stan mocy zainstalowanej OZE przekroczył już 23 GW. Dla porównania pod koniec 2015 r. to ok. 7 GW. Dzięki już podjętym decyzjom i kontraktacjom nowych mocy w różnych systemach wsparcia, przewidujemy ok. 27-28 GW OZE w 2025 r. Do roku 2030 możemy osiągnąć nawet 50 GW oraz  50% OZE w energii elektrycznej.

W dobie inwazji Rosji na Ukrainę i szantażu energetycznego z kierunku wschodniego, Polska jest jednym z europejskich liderów transformacji energetycznej. To tworzy szansę na budowę nowoczesnej gospodarki i kreowanie przewag konkurencyjnych dla polskich przedsiębiorstw. Z drugiej strony jest to również wyzwanie aby wykorzystać dostępny potencjał w możliwie jak najszerszym zakresie. W tym kontekście niezbędne są inwestycje w nową infrastrukturę sieciową, która zapewni możliwość absorbcji energii z istniejących instalacji OZE, jak również przyłączenia nowych źródeł niskoemisyjnej energii. Równolegle powinny być rozwijane zdolności do magazynowania nadwyżek energii produkowanej z instalacji OZE. Dynamicznie rozwija się sektor fotowoltaiki (dziś to ponad 12 GW) i energetyki wiatrowej na lądzie (ponad 8,3 GW). Stawiamy też na rozwój energetyki wiatrowej na morzu. W pierwszej fazie systemu, która zakończyła się z dniem 30 czerwca 2021 r., dla morskich farm wiatrowych o łącznej mocy zainstalowanej 5,9 GW przyznane zostało wsparcie w drodze decyzji administracyjnej. Instalacje te powstaną w okresie 2026-2030. Natomiast w kolejnych latach wsparcie przyznawane będzie w formule konkurencyjnych aukcji planowanych na lata 2025 i 2027. Bardzo ważny będzie dla nas także sektor biometanu – w ramach prac legislacyjnych nad nowelizacją ustawy o OZE (UC99) przygotowaliśmy liczne regulacje wspierające branżę. Bardzo nam zależy na dalszym dynamicznym rozwoju odnawialnych źródeł w Polsce. – komentuje Marcin Ścigan, Dyrektor departamentu OZE, Ministerstwo Klimatu i Środowiska.

Nie ulega wątpliwości, że zapotrzebowanie na energię elektryczną będzie w naszym kraju stale rosło. Trend ten będzie związany przede wszystkim z elektryfikacją kolejnych sektorów gospodarki, np. z wprowadzeniem pojazdów elektrycznych w transporcie, pomp ciepła w sektorze komunalnym oraz potencjalnie produkcją wodoru. Większość tego popytu zostanie zaspokojona przez tanie odnawialne źródła energii, które zmienią ekonomikę sektora, dostarczając przy sprzyjających warunkach pogodowych będą w stanie zaspokoić zapotrzebowanie na energię elektryczną w proporcji ok 70-80%. Energia ta będzie uzupełniana energią zero- lub niskoemisyjną, taką jak energia jądrowa, elektrownie gazowe z wychwytywaniem i składowaniem dwutlenku węgla lub z wykorzystaniem paliwa biogazowego, które wypełnią luki, gdy energii z OZE będzie brakować. Nie bez znaczenia również stała modernizacja sieci przesyłowych jak również budowa magazynów energii, tych bateryjnych jak również wielkoskalowych jak chociażby elektrownie szczytowo-pompowe, których celem będzie przede wszystkim stabilizacja systemu w obliczu dużej generacji ze źródeł OZE.

Mając te wszystkie wyzwania na uwadze w naszej ocenie kluczowy jest rozwój aktywów OZE, w tym morskiej energetyki wiatrowej zwłaszcza w basenie Morza Bałtyckiego, realizacja inwestycji z zakresu lądowej energetyki wiatrowej, fotowoltaiki oraz energetyki wodnej. W Grupie Orlen planuje się rozwój segmentu OZE z obecnych ok. 0,7 GW mocy zainstalowanej do ponad 9 GW mocy zainstalowanej w perspektywie 2030 roku. Z kolei z obszaru energetyki niskoemisyjnej kluczowy jest rozwój źródeł gazowych z obecnych ok. 1,7 GW mocy zainstalowanej ok. 3,8 GW. Bardzo istotny jest ponadto dalszy rozwój innych obszarów energetyki, w tym magazynowania energii oraz SMR. – mówi Piotr Meler, Prezes Zarządu Energa Wytwarzanie.

Wykorzystanie zielonego wodoru w ciepłownictwie i transporcie

Zielony wodór ma duży potencjał, aby stać się paliwem numer jeden w energetyce, zastępując paliwa kopalne. Unijna strategia wodorowa (plan RePowerEU) zakłada, że produkcja wodoru odnawialnego w krajach UE wyniesie 10 mln ton w 2030 roku, co odpowiada 14 procentom całkowitego zużycia energii elektrycznej w UE. Obecnie barierami wykorzystania wodoru na większą skalę są niejasne przepisy oraz wysoka cena surowca. Aby przyśpieszyć transformację energetyczną z wykorzystaniem wodoru, 13 lutego b.r. Komisja Europejska zaproponowała przyjęcie przepisów, które szczegółowo określą czym jest wodór odnawialny oraz jakie wymagania muszą spełniać podmioty produkujące wodór. Propozycja Komisji zakłada m.in., że za odnawialne paliwa płynne (RFNBO) będzie uznawany wodór produkowany przez zasilanie elektrolizera energią elektryczną pochodzącą ze źródeł odnawialnych. Dodatkowo, zielony wodór będzie mógł być produkowany tylko tam, gdzie dostępna jest wystarczająca ilość energii odnawialnej. Propozycje KE będą wkrótce procedowane w Parlamencie Europejskim, jednak na pewno wkrótce pojawią się kolejne regulacje na poziomie unijnym. Polityka klimatyczna Unii oraz obecna sytuacja geopolityczna wymaga prężnych działań mających na celu jak najszybsze odejście od energetyki opartej na paliwach kopalnych na rzecz OZE. Odnawialny wodór wydaje się dobrym rozwiązaniem. Polskie miasta już planują wykorzystanie zielonego wodoru w ciepłownictwie oraz transporcie, aby uniezależnić się od wysokich kosztów energii dostarczanych przez elektrownie węglowe. Wodór ma być jednym z elementów lokalnych sieci energetycznych opartych o odnawialne źródła energii, które dostarczą ciepło, chłód, parę oraz paliwo do transportu. Co ważne, produkcja odnawialnego wodoru przez lokalne instalacje OZE wpisuje się w europejski Zielony Ład, który zakłada niezależność energetyczną samorządów.

Jakie inwestycje i przepisy są niezbędne, aby transport i ciepłownictwo w miastach oprzeć na odnawialnym wodorze?

Ani transport ani ciepłownictwo w miastach nie będą oparte na wodorze. Bezpośrednia elektryfikacja jest dużo efektywniejszym rozwiązaniem. – mówi Monika Morawiecka, Senior Advisor, Regulatory Assistance Project.

Biogazownie – szansa na oszczędności i dbałość o środowisko

Aktualności, Energetyka, Gaz, Klimat, Środowisko, , , , , Możliwość komentowania Biogazownie – szansa na oszczędności i dbałość o środowisko została wyłączona

Biogaz i biometan to produkty, w których pokłada się nadzieje na zwiększenie europejskiego bezpieczeństwa energetycznego. Redukcja emisji CO2 wspiera dekarbonizację sektora energetycznego i rolniczego. Im szybciej na rynku energii pojawi się biogaz i biometan, tym szybszy będzie rozwój różnych sektorów rynkowych, jak np. transport lotniczy, transport morski, rolnictwo, ciepłownictwo czy energetyka.

  • W ciągu 8 lat UE rozszerzy ilość produkowanego biogazu i biometanu dzięki strategii “From Farm to Fork”
  • Mikrobiogazownie skierowane do małych i średnich gospodarstw rolnych i odbiorców indywidualnych pozwolą zmniejszyć zapotrzebowanie na węgiel
  • Wykorzystanie zielonego wodoru w transporcie skutkować będzie zyskiem dla środowiska i oszczędnościami konsumentów
  • Dywersyfikacja źródeł energii zapewni stabilność dostaw energii i dbałość o środowisko

Zielony wodór przyszłością energetyki

Paliwa kopalne wciąż są filarem rozwoju przemysłu, a przez to także naszej codzienności. Tymczasem to transformacja energetyczna, odnawialne źródła energii i paliwa to pretekst do formułowania nowych pomysłów, planów i postulatów na dywersyfikację źródeł energii i dekarbonizację miksu energetycznego. Przy okazji rozważań o tym, mocny akcent kładzie się na zielony wodór. Wszystko po to, by osiągnąć w najbliższych dziesięcioleciach taki status pod względem emisji, który będzie co najmniej neutralny dla klimatu, do czego zobowiązuje nas chociażby Komisja Europejska.

Powyższe zagadnienia są dogłębnie analizowane podczas Konferencji Energetycznej EuroPOWER & OZE POWER. W 2023 roku odbędzie się ona 13-14 kwietnia w Warszawie. To ponad 500 uczestników, 70 prelegentów, aż 11 merytorycznych debat, którym towarzyszy 45 partnerów i patronów. W programie są prelekcje m.in. o transformacji energetycznej, ciepłownictwie, energetyce jądrowej, wiatrowej oraz elektryfikacji transportu.

Biogazownie jako metoda na dywersyfikację źródeł energii

Unia Europejska od dłuższego czasu ma plany tworzenia zdekarbonizowanej i konkurencyjnej gospodarki. Projekt ten, nazwany Europejskim Zielonym Ładem, zakłada rozszerzenie ilości produkowanego i zużywanego biogazu i biometanu. Obecnie te składniki zaspokajają niecałe 5% popytu na gaz w UE. Dlatego strategia „From Farm to Fork” prowadzi do rozwoju społeczności, które wykorzystują biogaz pochodzący z odpadów rolniczych na terenach wiejskich. W odpowiedzi na przerwane łańcuchy dostaw energii przez wojnę w Ukrainie, unijny system energetyczny ma ambicje przekształcania się w rekordowym tempie. W ciągu 8 lat planowane jest wybudowanie 1000 dużych instalacji.

Mikrobiogazownie – małe kroki do wielkiego sukcesu

Na potrzeby dywersyfikacji źródeł energii odpowiada też firma Global Hydrogen, która w 2023 roku planuje wprowadzić na rynek pierwsze modułowe mikrobiogazownie. To rozwiązanie o mocy do 5 kW, które producent kieruje do małych i średnich gospodarstw rolnych oraz odbiorców indywidualnych. Pozwoli ono zmniejszać zapotrzebowanie na węgiel i inne szkodliwe dla środowiska źródła ciepła i energii.

Jaki jest potencjał biogazu i biometanu? Czy to faktycznie szansa na tańszy prąd i ciepło?

Energia elektryczna i cieplna pozyskiwana z biogazu produkowana jest w odnawialnym źródle energii bardzo stabilnie, bo nie jest pogodozależna, ale pracuje w trybie ciągłym . Potencjał bioodpadowy kraju pozwala na budowę nawet kilku tysięcy mniejszych i większych instalacji, zarówno zintegrowanych z rynkiem rolno-spożywczym, jak i działających na wysypiskach odpadów i oczyszczalniach ścieków. Jednak obecnie branża biogazowa jest niedoinwestowana, gdyż ustawodawca nie docenia jej charakteru polegającego nie tylko na produkcji energii, ale i utylizacji odpadów, a przez to pochłaniania szkodliwych emisji, co powinno być osobno wynagradzane w systemach wsparcia.  

BioLNG powstające ze skroplonego biometanu to konieczność dla koncernów paliwowych zobowiązanych do realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego. Drogą do realizacji NCW jest budowa kilkuset odpowiednio dużych instalacji produkujących biogaz, oczyszczających go do biometanu i finalnie skraplających. Mamy wtedy do czynienia z paliwem powstającym w krajowych rozproszonych źródłach, co uzupełnia zawsze ryzykowny eksport i zwiększa niezależność paliwową kraju. – mówi Artur Zawisza, Prezes Zarządu, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego.

Energia z odpadów wykorzystywana w transporcie

Zielony wodór uważany jest za substytut paliw kopalnych, szczególnie w lotnictwie i transporcie morskim. Końcówka 2022 roku przyniosła istotne osiągnięcie w obszarze transportu lotniczego. W Wielkiej Brytanii uruchomiono pierwszy wojskowy samolot Airbus A330, w którym użyto zrównoważonego paliwa lotniczego SAF. Było to wspólne przedsięwzięcie RAF, DE&S oraz ich partnerów – Airbus, AirTanker, Rolls-Royce. Do tego zespołu dołączyła także firma Air BP, która dostarczyła paliwo. Do 2040 roku RAF planuje być pierwszymi siłami powietrznymi na świecie, które wyróżniać się będą zerową emisją netto.

Biogaz można stosować jako paliwo szczególnie w czasach obecnego kryzysu, co zabezpiecza produkcję energii. Dzięki temu biogaz potrafi dostarczyć nie tylko prąd, ale także ciepło. Pokłosiem tego stają się oszczędności konsumentów i zyski dla środowiska – resztki organiczne, z których biogaz powstaje nie są jedynie utylizowane, ale również przetwarzane i efektownie zagospodarowane.

Jakie panują trendy i jakie są obecne wyzwania w magazynowaniu energii?

Rozmiar energii odnawialnej należy mierzyć nie w mocy zainstalowanej wyrażonej w gigawatach, ale w realnej produkcji wyrażonej w gigawatogodzinach. Wtedy wyraźnie widać, że źródła pogodozależne uzyskują większą efektywność poprzez magazynowanie energii. Koncerny energetyczne powinny premiować przyłączanie do sieci magazynów  energii, a niezależnie od tego współdzielenie sieci pomiędzy mniej i bardziej stabilnymi odnawialnymi źródłami energii. – komentuje Artur Zawisza, Prezes Zarządu, Unia Producentów i Pracodawców Przemysłu Biogazowego.

Biogazownie a dywersyfikacja energetyczna

W czasach zachwiania bezpieczeństwa energetycznego, niezbędna jest dywersyfikacja źródeł energii i dekarbonizacja miksu energetycznego. Udział niezależnej energii w miksie energetycznym zapewnia stabilność dostaw energii i dbałość o środowisko. Do takich źródeł należą przykładowo: energetyka wiatrowa, jądrowa, czy biogazownie. Jest to zatem przyszłość, jeśli chodzi o metody dywersyfikacji źródeł energii.

Rozpatrując kwestie ogrzewania, można przywołać przykład wsi Przybroda w Województwie Wielkopolskim. To tam pod koniec 2022 roku ciepło produkowane w doświadczalnej biogazowni Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, trafiło do mieszkańców części domów. Biogazownia powstała w 2019 roku, produkuje rocznie tyle ciepła, ile porównać można do efektu spalania 800 ton węgla. Docelowo system ciepłowniczy ma ogrzewać ponad 400 mieszkańców. Obecnie, w fazie eksperymentalnej, ciepło trafia do 58 odbiorców. Innowacją na skalę międzynarodową w tej biogazowni są takie rozwiązania jak np. akcelerator biotechnologiczny (hydrolizer), który ma zdolność przyspieszania wstępnego procesu fermentacji i rozkładu substratów.

Biogazownia możliwa niemal wszędzie

Inwestycje biogazowe, ale te mniejsze, o mocy poniżej 500 kW lub produkujące do 1 mln sześciennego metanu rocznie, mają łatwiejszą drogę realizacji. Nie jest tu konieczne wydanie decyzji środowiskowej, opracowanie raportu wpływu na środowisko ani też konsultacje społeczne. W związku z tym ścieżka administracyjna skrócona jest do minimum.

Konsultacje publiczne przepisów wodorowych

Aktualności, Elektroenergetyka, Energetyka, Gaz, OZE, , Możliwość komentowania Konsultacje publiczne przepisów wodorowych została wyłączona

21 października 2022 r. zaprezentowano długo wyczekiwany projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (UD382). Propozycje w nim zawarte realizują jeden z celów Polskiej Strategii Wodorowej do roku 2030 z perspektywą do roku 2040, czyli stworzenie stabilnego otoczenia regulacyjnego gospodarki wodorowej. Nowelizacja stanowi część pakietu legislacyjnego zwanego „Konstytucją dla wodoru”, którego głównym celem jest stworzenie ram regulacyjnych funkcjonowania rynku wodoru z uwzględnieniem potrzeby zachowania konkurencyjności.

W tym artykule skupimy się wyłącznie na kwestiach związanych z regulacją rynku wodoru. Projekt zawiera ponadto m.in. przepisy regulujące proces inwestycyjny budowy i przebudowy sieci wodorowych i przyłączy oraz rozwiązania dotyczące wsparcia badań i rozwoju.

Definicja wodoru

Projekt wprowadza dużo zmian na poziomie definicji w ustawie z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (dalej jako „Prawo energetyczne”). Przede wszystkim rozstrzyga jedną z największych zagwozdek dotychczasowych dyskusji nad kształtem reformy wodorowej, czyli odpowiada na pytanie, czy wodór jest paliwem gazowym.

W uzasadnieniu do projektu możemy wyczytać, że za paliwo gazowe wodór może zostać uznany jedynie wówczas, gdy jest domieszkowany do gazu ziemnego i przesyłany siecią gazową. Taka konstrukcja definicji nie pozwala uwzględnić szerokiego zastosowania wodoru jako surowca, nośnika oraz magazynu energii, jeżeli nie jest on przesyłany siecią gazową. W związku z powyższym w projekcie ustawy proponuje się dodanie osobnej definicji wodoru rozumianego jako substancja chemiczna, oznaczona kodem CN 2804 10 00.

Operatorzy systemu wodorowego

Projekt przewiduje nie tylko wydzielenie wodoru od innych rodzajów paliw, ale także stworzenie całkowicie nowego systemu infrastrukturalnego, zorientowanego wokół niego. Główne role w tym systemie mają odgrywać: operator systemu wodorowego i operator systemu magazynowania wodoru (oraz łączący ich zadania operator systemu połączonego wodorowego).

Operatorem systemu wodorowego ma być przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem wodoru, które będzie jednocześnie odpowiedzialne za ruch sieciowy w sieci wodorowej, bieżące i długookresowe bezpieczeństwo jej funkcjonowania, eksploatację, konserwację, remonty oraz niezbędną rozbudowę sieci wodorowej, w tym połączeń z innymi sieciami wodorowymi. Realizując powyższe zadania operator systemu wodorowego ma dbać o równe traktowanie wszystkich użytkowników nowego systemu oraz uwzględniać wymogi ochrony środowiska.

Operator systemu magazynowania wodoru to w myśl projektu przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się magazynowaniem wodoru, odpowiedzialne za eksploatację instalacji magazynowej wodoru. Ta ostatnia ma stanowić magazyn energii, tak więc operator systemu magazynowania wodoru będzie przedsiębiorcą magazynującym energię. Podobnie jak w przypadku operatora systemu wodorowego, realizacja zadań związanych z magazynowaniem wodoru ma następować przy równym traktowaniu użytkowników systemu oraz z uwzględnieniem potrzeby ochrony środowiska.

Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub magazynowaniem wodoru będą obowiązane zapewniać wszystkim podmiotom świadczenie usług na warunkach uzgodnionych przez strony w drodze umowy. Oznacza to, że na ten moment projekt nie przewiduje korzystania z sieci wodorowych i instalacji magazynowania wodoru w oparciu o opłaty określone w taryfach operatorskich. Świadczenie usług przesyłania wodoru będzie możliwe po wydaniu warunków technicznych i ekonomicznych przyłączenia do sieci oraz zawarciu umowy o przyłączenie.

Operatorzy systemu wodorowego i systemu magazynowania wodoru nie będą mogli wykonywać działalności gospodarczej związanej z produkcją, wytwarzaniem lub obrotem paliwami gazowymi, wodorem lub energią elektryczną ani wykonywać jej na podstawie umowy na rzecz innych przedsiębiorstw energetycznych. Jeżeli pozostaną w strukturze przedsiębiorstwa zintegrowanego pionowo, będą musieli pozostać niezależni od innych działalności niezwiązanych z przesyłaniem i magazynowaniem wodoru lub konwersją elektrolityczną.

Zarówno przesyłanie, jak i magazynowanie wodoru będzie aktywnością wymagającą uzyskania odpowiedniej koncesji wydawanej przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Ten organ będzie także właściwy do wyznaczenia przedsiębiorstw energetycznych na operatorów systemów wodorowych –  w  pierwszej kolejności odbywać się to będzie na wniosek przedsiębiorstwa. W przypadku zaniechania przez przedsiębiorstwo złożenia wniosku – Prezes URE wyznacza ten podmiot  na operatora z urzędu. Z kolei  jeśli organ odmówi wyznaczenia przedsiębiorstwa na operatora na wniosek – wyznacza on z urzędu inny podmiotu, spełniający ustawowe wymagania. Operator systemu wodorowego i operator systemu magazynowania wodoru będą obowiązani do sporządzania odpowiednio instrukcji ruchu i eksploatacji sieci wodorowej oraz instrukcji ruchu i eksploatacji instalacji magazynowania wodoru.

Dodatkowym obowiązkiem dla operatora systemu magazynowania wodoru będzie prowadzenie w postaci elektronicznej rejestru instalacji magazynowych wodoru. Dotyczyć to będzie instalacji o  łącznej pojemności powyżej 5 000 Nm3.

Konwersja elektrolityczna

Wiele wskazuje na to, że wkrótce przepisy Prawa energetyczne będą regulować nowy rodzaj usługi świadczonej na rynku energii. Chodzi o konwersję elektrolityczną polegającą na przetworzeniu energii elektrycznej na wodór lub inne gazy w procesie elektrolizy lub przetworzeniu wodoru, uzyskanego w procesie elektrolizy, na energię elektryczną, dokonywane w instalacji konwersji elektrolitycznej. Ta ostatnia ma z kolei stanowić wyodrębniony zespół urządzeń opisanych przez dane techniczne i handlowe, służących do przeprowadzania procesu konwersji elektrolitycznej.

Konwersja elektrolityczna to technologiczny „łącznik” między sektorem elektroenergetycznym a wodorowym. Przetworzenie energii elektrycznej do postaci wodoru ma stanowić odpowiedź na pojawiające się obecnie problemy z magazynowaniem nadwyżek energii elektrycznej, w szczególności tej powstającej sezonowo przy wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Na ten cel projekt przewiduje także dodanie definicji legalnej magazynowania energii, czyli magazynowania energii elektrycznej lub przetworzenia energii elektrycznej pobranej z sieci elektroenergetycznej lub wytworzonej przez jednostkę wytwórczą przyłączoną do sieci elektroenergetycznej i współpracującą z tą siecią do innej postaci energii, w tym do postaci wodoru, przechowywania tej energii, a następnie wykorzystanie jej w postaci innego nośnika energii. Definicja ta została zaczerpnięta z innego przygotowywanego aktualnie projektu rządowego, tj. projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne i ustawy o odnawialnych źródłach energii (UC74).

Usługa konwersji elektrolitycznej, zgodnie z projektem, ma byś świadczona przez operatorów: systemu wodorowego, systemu magazynowania wodoru, systemu przesyłowego gazu oraz systemu dystrybucyjnego. Podstawą do jej realizacji ma być specjalna umowa. Projekt nie określa obligatoryjnych elementów tej umowy.

Wprowadzenie przepisów dotyczących konwersji jednej postaci energii do drugiej stanowi realizację postulatu stawianego przez przedstawicieli branży, o którym pisaliśmy w czerwcowym artykule pt. „Magazynowanie energii elektrycznej w postaci wodoru”.

***

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw (UD382) to ważny sygnał ze strony Ministerstwa Klimatu i Środowiska. Zwiastuje on bowiem istotne zmiany na krajowym rynku energii realizujące zamierzenia prezentowane przez Komisję Europejską w pakiecie rewizyjnym dyrektywy gazowej i rozporządzenia gazowego. Pamiętać trzeba, że plany Komisji pozostawiają pewną przestrzeń dla państw członkowskich do dostosowania rozwiązań krajowych do potrzeb i oczekiwań przedsiębiorstw energetycznych oraz odbiorców końcowych. Stąd pozytywnie należy oceniać włączenie do projektu rozwiązań dotyczących konwersji elektrolitycznej, które nie wynikają z pakietów unijnych. Jednocześnie w naszej ocenie w projekcie potrzebne są dalej idące zmiany, które, przynajmniej na początkowym etapie kształtowania rynku wodoru, zapewnią większą współpracę miedzy sektorami gazowymi, elektroenergetycznymi i wodorowymi. Zachęcamy zatem do wzięcia udziału w konsultacjach publicznych tego projektu.

Autor: Marcel Krzanowski, Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.