energetyka

Kolejny raport Prezesa URE dotyczący działalności w sektorze energetyki z propozycją zmian w obszarze energetyki

Aktualności, Energetyka, , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Kolejny raport Prezesa URE dotyczący działalności w sektorze energetyki z propozycją zmian w obszarze energetyki została wyłączona

Już po raz piąty na stronie URE opublikowano raport obejmujący tematykę sektora energetyki (dalej: Raport). Najnowsze wydanie zawiera w szczególności informacje o warunkach gospodarowania w zakresie działalności w dziedzinie energii elektrycznej i paliw gazowych oraz  ocenę planów rozwoju OSP i OSD w odniesieniu do przyszłego bezpieczeństwa zaspokojenia zapotrzebowania na energię elektryczną i paliwa gazowe. W Raporcie ponadto zasygnalizowano potrzebę wprowadzenia istotnych zmian w przepisach obejmujących sektor energetyki.

Dokument został podzielony na 3 części.

Pierwsza część zawiera informacje dotyczące gromadzenia i przekazywania do Komisji Europejskiej informacji o projektach inwestycyjnych firm krajowych sektora energetyki oraz monitorowania funkcjonowania systemu elektroenergetycznego i gazowego.

W części drugiej, dokonano oceny warunków podejmowania i wykonywania działalności gospodarczej w zakresie wytwarzania, przesyłania lub dystrybucji energii elektrycznej i paliw gazowych.

Trzecia część stanowi natomiast zestawienie propozycji zmian legislacyjnych. W Raporcie zasygnalizowano bowiem potrzebę wprowadzenia zmian legislacyjnych, które objęłyby poszczególne gałęzie sektora energetycznego.

Postulowane zmiany dotyczą m. in. usunięcia kompetencji Prezesa URE do badania planów inwestycyjnych wytwórców energii elektrycznej, o których mowa w art. 16 ust. 20 i 21 Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawa energetycznego (Dz. U. z 2019 r. poz. 755 t.j., dalej: Prawo energetyczne, PE). Obecnie, Prezes URE przy realizacji zadań w zakresie monitorowania bezpieczeństwa dostarczania energii elektrycznej, co dwa lata przeprowadza badanie planów inwestycyjnych wytwórców energii elektrycznej, którzy wypełniają obowiązek sporządzania i przedkładania 15-letnich prognoz, zgodnie z dyspozycją art. 16 Prawa energetycznego.

URE trafnie dostrzegł, że faktycznie obowiązek składania informacji o zamierzeniach inwestycyjnych składa Prezesowi URE jedynie 5% koncesjonowanych przedsiębiorstw energetycznych w obszarze wytwarzania energii elektrycznej, co w konsekwencji daje jedynie częściową wiedzę o sytuacji na rynku energetycznym. Tym samym, dokonywana analiza danych i informacji, jak również wnioski końcowe są opierane na informacjach, które nie dają pełnego obrazu rzeczywistości i mogą prowadzić do istotnych rozbieżności wobec stanu faktycznego i potrzeb inwestycyjnych w sektorze energii elektrycznej.

Postulowane zmiany obejmują również przepisy dotyczące rozliczania prosumentów i dotyczą zasadniczo dwóch obszarów.

Pierwszy obszar zmian obejmuje zasady rozliczeń prosumentów korzystających z instalacji trójfazowej. W Raporcie zasygnalizowano, że obecnie przedsiębiorstwa energetyczne stosują różne rozwiązania układowe, które doprowadzają finalnie do odmiennych efektów finansowych i rodzą liczne skargi ze strony prosumentów.

Drugi obszar proponowanych zmian obejmuje zasady rozliczania prosumentów, którzy korzystają z wielostrefowych grup taryfowych, w szczególności G12. Podobnie jak w pierwszym przypadku, powodem niezadowolenia prosumentów jest różnorodność w zakresie sposobu rozliczeń przez przedsiębiorstwa energetyczne, w szczególności w zakresie sposobu pomiaru i bilansowania energii wytwarzanej i pobieranej z sieci.

Kolejnym punktem objętym propozycją zmian URE jest krajowy plan ograniczeń. Zdaniem Prezesa URE, krajowy plan ograniczeń powinien zostać doprecyzowany i usystematyzowany. W szczególności dostrzegalna jest potrzeba doprecyzowania definicji, ustalenia wartości mocy bezpiecznej oraz terminów realizacji. Zmiany powinny również objąć kwestie odpowiedzialności za poszczególne czynności. W Raporcie zasygnalizowano również potrzebę zmian w przepisach rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych oraz w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej lub ciepła z uwagi na liczne luki i niespójności w obecnie obowiązujących przepisach.

Prezes URE sygnalizuje również konieczność zmiany przepisów dotyczących niezastosowania się odbiorców do ograniczeń, które nakładają na nich przepisy Prawa energetycznego. Zgodnie z brzmieniem art. 56 ust. 1 pkt 3a PE, na odbiorców, którzy nie dostosowali się do wprowadzonych ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, wprowadzonych przez PSE S. A. nakładane są kary pieniężne. Celem potencjalnych zmian jest uniknięcie dodatkowego ryzyka związanego z niestosowanie się odbiorców do ograniczeń, na wypadek ich wprowadzenia w przyszłości, z uwagi na liczne rozbieżności w judykaturze.

Propozycja zmian obejmuje również sektor gazownictwa, gdzie – zgodnie z opinią Prezesa URE wyrażoną w Raporcie – powinno się dążyć do stworzenia płynnego rynku w obszarze bilansowania gazu zaazotowanego, odnośnie które powinien zostać wprowadzony obowiązek sprzedaży na giełdzie towarowej. URE zwraca uwagę również na potrzebę wprowadzenia przepisów, które przyznawałyby Prezesowi URE kompetencję do zatwierdzania instrukcji i regulaminów dla operatora systemu magazynowania i operatora systemu skraplania paliw gazowych. W Raporcie podkreślono, iż wprowadzenie ww. obowiązku umożliwi wpływanie na realizację ze strony operatorów zasady niedyskryminacyjnego dostępu stron trzecich, zasad przyłączania do instrukcji oraz zarządzania ograniczeniami systemowymi. Co istotne, obowiązki te ułatwią proces monitorowania przez organy URE wypełniania przez poszczególnych operatorów obowiązków, które wynikają z przepisów rozporządzenia PE i Rady (UE) nr 715/2009z 13 lipca 2009 r. w sprawie warunków dostępu do sieci przesyłowych gazu ziemnego i uchylające rozporządzenie (WE) nr 1775/2005 (Dz. U. UE L 2009.211.36 z późn. zm.).

Konieczność zmian URE dostrzega również w zakresie sankcji karnych w obszarze gazownictwa, a dokładniej w zakresie odpowiedzialności za naruszenie rozporządzeń regulujących funkcjonowanie runku gazu ziemnego.

Propozycje zmian obejmują również przepisy dotyczące operatorów systemów gazowych – OSP i OSD, a dokładniej procedury ich wyznaczania. Zasygnalizowano potrzebę ułatwienia uzyskania statusu OSP bądź OSD w przypadku uzyskania odpowiedniej koncesji. Obecnie, procedura uzyskania statusu jednego z ww. podmiotów przebiega dwuetapowo – konieczne jest uzyskanie odrębnej decyzji administracyjnej w zakresie samej koncesji oraz w zakresie statusu operatora systemu. W celu zoptymalizowania procedury administracyjnej, zaproponowano połączenie dwóch ww. czynności i wprowadzenie możliwości uzyskania pełnych uprawnień do świadczenia usług dystrybucji lub przesyłu w ramach jednego postępowania kończącego się wydaniem jednej decyzji administracyjnej. Powyższe jest zasadne ze względu na fakt, iż już uzyskanie określonej koncesji powinno być warunkowane również spełnieniem przez wnioskodawcę kryteriów, które umożliwiałyby wyznaczenie go jako operatora dane systemu gazowego.

Raport zawiera również informację o potrzebnie wprowadzenia zmian Prawa energetycznego w zakresie obowiązków poszczególnych operatorów obszaru gazownictwa. Wskazuje się, że obecne uregulowanie obowiązków operatorów na gruncie jednego przepisu (art. 9c PE) jest niewystarczające i niepraktyczne. Prezes URE postuluje również rozszerzyć obowiązki operatorów gazowych o te, które na gruncie art. 9c ust. 3 pkt 9a lit. f) PE dotyczą operatorów elektroenergetycznych w zakresie publikacji na stronie internetowej oraz udostępniania do publicznego wglądu w siedzibach listy sprzedawców, informacji o sprzedawcy z urzędu działającego na terenie danego OSD oraz wzorców umów zawieranych z użytkownikami systemu.

Regulator postuluje ponownie o dokonanie zmian w zakresie przepisów ustawy o odnawialnych źródłach energii. Zaproponowano dokonanie wyraźnego rozdzielenia zasad dotyczących przyłączania odbiorców od zasad dotyczących przyłączania jednostek wytwórczych, w tym również OZE do sieci.

W szczególności, zasygnalizowano potrzebę zmiany art. 7 ust. 5 Ustawy o OZE, który określa publicznoprawny obowiązek finansowania przez przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej realizacji i finansowania budowy i rozbudowy sieci, w tym na potrzeby przyłączania podmiotów ubiegających się o przyłączenie, m. in. na warunkach i zasadach określonych w założenia i planach gminnych. Zmiany w szczególności powinny wprowadzić odesłanie od niniejszego przepisu do art. 16 PE oraz zapewnić jednoznaczną interpretację art. 7 ust. 5 Ustawy o OZE przez wskazanie, że publicznoprawny obowiązek finansowania, o którym mowa w niniejszym przepisie dotyczyłby tych inwestycji, które zostały umieszczone w planach zaopatrzenia, o których mowa w art. 20 PE.

Poza zmianami stricte w obszarze gazownictwa i elektroenergetyki, w Raporcie podkreślono również konieczność ujednolicenia przepisów w obszarze energetyki oraz doprecyzowania, szczególnie w zakresie regulacji koncesjonowania, przepisów o zabezpieczeniach majątkowych (art. 38 PE), przepisów karnych oraz wprowadzenia z mocy prawa wygaśnięcia koncesji w przypadku niepodjęcia albo zaprzestania działalności w obszarze nią objętym. Zasygnalizowano również potrzebę wprowadzenia zapisów, które przeciwdziałałyby nieuczciwym praktykom sprzedawców podczas sprzedaży bezpośredniej w gospodarstwach domowych.

Rozbudowana analiza zmian, które proponuje URE wynika z wieloletniej praktyki i obserwacji rynku energetycznego. Ma ona w szczególności charakter sygnalizacyjny wobec obecnie obowiązujących przepisów, których stosowanie przysparza przedsiębiorstwom energetycznym wielu problemów z uwagi na ich nieprecyzyjność i brak uregulowań istotnych obszarów w zakresie elektroenergetyki, gazownictwa i innych.

Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp.k.

Raport Komisji Europejskiej o cenach i kosztach energii

Aktualności, Energetyka, , , , , Możliwość komentowania Raport Komisji Europejskiej o cenach i kosztach energii została wyłączona

Dnia 9 stycznia 2019 r. Komisja Europejska opublikowała dokument w sprawie cen i kosztów energii w Europie – Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno – Społecznego i Komitetu Regionów. Raport zawiera szczegółowe dane i analizy trendów cen i kosztów energii tj. energii elektrycznej, gazu i produktów naftowych zarówno w odniesieniu dla gospodarstw domowych jak i przemysłu w UE.

Zdaniem Komisji Europejskiej, ceny energii jak i jej całkowity koszty są istotne dla zrozumienia kwestii przystępności cenowej i konkurencyjności w odniesieniu do europejskich gospodarstw domowych i przedsiębiorstw. Podkreślenia wymaga, że pomimo braku możliwości wpływania na ceny paliw kopalnych, zmniejszenie kosztów jest realnie możliwe dzięki podjęciu próby zmniejszania zużycia i zmiany rodzaju zużywanej energii.

Sprawozdanie Komisji zawiera skondensowane informacje co do mechanizmów spadku i wzrostu cen na różnych rynkach i dla różnych paliw.

TRENDY CEN ENERGII

Trzeci raport na temat cen i kosztów energii w krajach UE zawiera przede wszystkim informacje o obecnym poziomie cen hurtowych i detalicznych energii.

Komisja w sprawozdaniu przedstawiła m. in. analizę cen energii elektrycznej i jej zmiany w latach 2008 – 2018. Należy nadmienić, że na ceny energii elektrycznej wpływ mają liczne czynniki zewnętrzne zarówno o charakterze krajowym jak i regionalnym tj. podatki i obciążenia, opłat sieciowych, a także ceny paliw kopalnych.

Obecnie na hurtowym rynku energii elektrycznej postępuje proces łączenia rynków i zwiększania połączeń międzysystemowych, dzięki czemu dochodzi do stopniowego ujednolicania cen. Podkreśla się jednak, że pomimo coraz większego udziału OZE w ogólnej produkcji energii, stale trendy cenowe są zdominowane przez ceny węgla i gazu, co widać w szczególności przy odniesieniu realnych cen energii elektrycznej w UE do cen w USA, Kanadzie, czy Rosji, gdzie ceny hurtowe energii elektrycznej są niższe niż na terenie UE.

Analiza cen detalicznych dla gospodarstw domowych w UE wykazała natomiast, że w 2017 roku doszło do ich obniżenia po raz pierwszy od 2008 r. Sytuacja ta jest konsekwencją zatrzymania procesu wzrostu opłat sieciowych oraz podatków i obciążeń, co w szczególności jest skutkiem coraz większego udziału OZE w katalogu źródeł energii. Pozytywna zmiana ma miejsce również w odniesieniu do niekonsumenckich cen, które ulegają obniżeniu z uwagi na zmniejszanie się składników cen energii, wśród których istotne są liczne zwolnienia podatkowe oraz niższe opłaty sieciowe.


Na ceny gazu mają wpływ światowe ceny paliw kopalnych, w tym ropy naftowej oraz zmiany globalnego popytu na nie i globalnej podaży.


W raporcie wskazano na znaczące rozszczepienie cen gazu po roku 2011, które dopiero od 2014 roku zaczęły stopniowo się obniżać, głównie pod wpływem rozwoju światowych rynków skroplonego gazu ziemnego (LNG) oraz innych produktów. Ożywienie gospodarcze ostatnich lat i rosnące ceny ropy naftowej spowodowały jednak wzrost cen gazu.

Komisja w raporcie podkreśliła, że ceny na rynku gazu nie kształtowały się w latach 2008 – 2018 na jednolitymi poziomie. Odnotowane w okresie 2011-2014 zróżnicowanie cen gazu ulega obecnie stopniowemu zmniejszeniu w szczególności ze względu na stosowanie niższych stawek podatkowych dla przedsiębiorstw oraz gospodarstw domowych w państwach członkowskich, gdzie gaz stanowi główne źródło ogrzewania. Z tego względu ceny detaliczne są determinowane cenami hurtowymi, w których składnik energii stanowi do 80 % ceny. W ujęciu bezwzględnym składnik energii zmniejszył się o 2,4 % rocznie w przypadku odbiorców przemysłowych, a jego rozpiętość zmniejszyła się w ostatniej dekadzie o 11 %, co jest następstwem tworzenia jednolitego europejskiego rynku gazu. W raporcie odnotowano również, że niższe podatki i obciążenia są nakładane na dużych przemysłowych odbiorców energii.

Komisja odnotowała w raporcie także aktualny wzrost cen ropy naftowej, które w latach 2014 – 2016 ulegały nieznacznemu obniżeniu. Wzrost cen ropy naftowej zdaniem Komisji, jest konsekwencją czynników o charakterze globalnym, tj. wzrostu popytu, decyzji strategicznych OPEC, napięcia na Bliskim Wschodzie, ogłoszenia amerykańskich sankcji nałożonych na Iran oraz zmian kursu walutowego.

Odmiennie niż na rynku hurtowym ropy naftowej, dostrzegalna jest stabilność cen na rynku detalicznym, która jest spowodowana stosunkowo wysokim udziałem podatków w cenach, co łagodzi niejako skutki zmienności cen ropy naftowej. Obecnie jednak dostrzega się również wzrost ceny detalicznej.

Zmienność cen energii na rynku europejskim, a w szczególności ich wzrost, zdaniem Komisji wiąże się z koniecznością rozwoju efektywności energetycznej oraz przyspieszeniem działań zmierzających w kierunku dekarbonizacji i transformacji energetycznej, której podstawą jest unijna polityka klimatyczno-energetyczna.

KOSZTY ENERGII

Komisja celem zbadania rynku energetycznego dokonała również szczegółowej analizy charakteru kosztów zarówno w odniesieniu do gospodarstw domowych jak i przedsiębiorstw.

Zasadniczo, na bilans handlowy UE bardzo duży wpływ ma import paliw kopalnych, od którego rynek unijny jest w dużym stopniu uzależniony. Komisja dostrzega, że pomimo faktu, iż wydatki na energię spadły wraz ze spadkiem światowych cen ropy i gazu, zaczęły jednak wzrastać ponownie wraz ze wzrostem cen. Zdaniem Komisji, zwiększeniu stabilności kosztów energii może służy wprowadzenie możliwości rozliczania transakcji dotyczących importowanych produktów energetycznych w euro, a nie jak to ma miejsce dotychczas – w dolarach. Komisja powołała się jednocześnie na Komunikat z dnia 5 grudnia 2018 r.: „W kierunku wzmocnienia międzynarodowej roli euro”, w którym podkreślono, że rozliczanie się przez przedsiębiorstwa prowadzące działalność w jednym ze strategicznych sektorów jakim jest energetyka w dolarach rodzi ryzyko walutowe i polityczne, tj. sankcje międzynarodowe, które mają bezpośredni wpływ na transakcje denominowane w dolarach.

W odniesieniu do gospodarstw domowych, obecnie wydatki na energię nadal oscylują na wysokim poziomie. Komisja wskazuje, że wzrost konkurencji na rynku detalicznym energii docelowo doprowadzi do coraz większych korzyści wobec wszystkich gospodarstw domowych, w tym również tych najuboższych. Pozytywnie odniesiono się do wprowadzanych w niektórych krajach unijnych umów z dynamicznym ustalaniem cen, które wykorzystują nowe technologie w celu zapewnienia elastycznej i rynkowej metody ustalania cen przez automatyzację usług i wykorzystanie inteligentnych liczników, co finalnie doprowadzi do wzmocnienia pozycji gospodarstw domowych i zwiększenia oszczędności w ujęciu rocznych wydatków rzędu 22-70 % składnika dostaw energii. Zmniejszeniu wydatków gospodarstw domowych na pokrycie kosztów energii ma towarzyszyć również sukcesywne wdrażanie polityki efektywności energetycznej oraz remonty i budowa domów zgodnie z tym duchem przy udziale unijnych i krajowych systemów finansowania.

Komisja podkreśla również konieczność monitorowania kosztów energii ponoszonych przez europejskie przedsiębiorstwa. Obecnie dostrzegalny jest spadek udziału kosztów energii w kosztach produkcji w zdecydowanej większości sektorów badanych w latach 2008 – 2015, w szczególności wysokie spadki można zaobserwować w sektorach energochłonnych (w szczególności w sektorze stalowym, rafineryjnym, papierniczym, transportu lądowego, prądu i gazu, rolnictwie). Nadal jednak istnieją sektory energochłonne, w których koszty energii ulegają systematycznemu wzrostowi, co można zaobserwować m. in. w sektorze cementu, produktów zbożowych, tartaków i chemikaliów. Łączna kwota kosztów energii w badanych sektorach, zgodnie z przedstawionymi danymi spadła o 8 % w latach 2010-2015. Badania Komisji względem dostępnych sektorów wykazały, że udział kosztów energii w kosztach produkcji w UE jest zwykle wyższy niż w Azji (Japonia, Korea Południowa) i porównywalny z poziomem w USA. W przypadku badanych sektorów, poziom energochłonności utrzymuje się na niższym poziomie niż w Chinach i Turcji, a na porównywalnym poziomie w USA. Powyższe ustalenia nie stanowią zasady.

Komisja wskazuje, że pomimo istotnej poprawy w zakresie energochłonności przemysłu UE i spadku kosztów energii, konieczne jest wprowadzenie innowacyjności w przemyśle i jego stałej dekarbonizacji.

DOCHODY RZĄDOWE Z OPODATKOWANIA ENERGII I SUBSYDIOWANIE ENERGII

Komisja Europejska podkreśla istotną rolę opodatkowania energii w gospodarce. Zapewnia to nie tylko istotne dochody do budżetu ogólnego, ale również zmniejsza skutki zmienności cen paliw kopalnych, co w konsekwencji chroni konsumentów i przedsiębiorców. Podatki służą również do wzmocnienia sygnałów cenowych, mających docelowo zniechęcić do pewnych zachowań, tj. nadmiernego zużycia paliw zanieczyszczających środowisko. Istotne jest również, że dodatkowe przychody rządu mogą niejako służyć dotowaniu zmian w dziedzinach, z którymi rynek energii nie radzi sobie odpowiednio. Zgodnie z danymi Eurostatu, w 2016 r. podatki od energii  pobierane przez państwa członkowskie UE wynosiły 280 mld euro, co stanowi 4,7 % całkowitych przychodów z podatków.

W kontekście obowiązku podatkowego, istotne są również subsydia generowane w stronę sektora energetycznego, polegające nie tylko na wsparciu finansowym ale również regulacyjnym. Komisja aprobuje podejmowane przez państwa członkowskie próby pobudzania innowacji w zakresie nowych sektorów, materiałów lub procesów technologicznych w szczególności w kontekście dekarbonizacji i transformacji energetycznej. Komisja jednak apeluje, aby zaprzestać stosowania nieefektywnych dopłat do paliw kopalnych, które są hamulcem do wprowadzania czystej energii.

Z zebranych informacji wynika, że w ostatnich latach głównym beneficjentem europejskich subsydiów był sektor energetyczny, na który poświęcono w 2016 r. 102 mld euro, co stanowi ponad 60 % kwoty całkowitej subsydiów UE. W dalszej kolejności beneficjentem był sektor mieszkaniowy (24 mld euro), energochłonny przemysł wytwórczy (18 mld euro) i transport (13 mld euro). Przyczyną wzrostu subsydiów były przede wszystkim wysokie dotacje na OZE, które w 2016 r. wynosiły 76 mld euro.

Powyższe dane wskazują na realizację założeń porozumienia paryskiego poprzez wdrażanie licznych środków służących dekarbonizacji i zwiększaniu innowacyjności w sektorze energetycznym, gospodarstw domowych oraz transporcie.

CENY, KOSZTY I INWESTYCJE

Komisja w raporcie dokonała również oceny roli, jaką odgrywają ceny energii w zapewnianiu przedsiębiorstwom energetycznym przychodów na pokrycie ich kosztów i inwestycji. Komisja podkreśliła, że obecnie pomimo wahań i podwyżek cen, na rynku energetycznym wzrasta poziom konkurencyjności, a co za tym idzie innowacyjności i inwestycji. Sytuacja ta powoduje, że rynek nie jest w stanie w pełni zapewnić finansowania inwestycji, a ceny energii nie zawsze są wystarczające by pokryć koszty. Z tego względu, dokonano analizy trendów cen energii i paliw w stosunku do kosztów inwestycji energetycznych, zwłaszcza w odniesieniu do tzw. uśrednionego kosztu energii elektrycznej.

W konkluzji wskazano, że rosnący udział OZE przy jednoczesnym sukcesywnym zmniejszaniu kosztów tego typu technologii i rozwijającym się europejskim rynku gazu docelowo mają doprowadzić do coraz większych przychodów, które będą pokrywać koszty inwestycji w zakresie nowych zdolności wytwórczych w kolejnym dziesięcioleciu. Jednocześnie podkreśla się, że coraz trudniej będzie pokryć koszty zdolności wytwarzania energii elektrycznej z paliw kopalnych.

Analiza doprowadziła również do dodatkowych wniosków, zgodnie z którymi inwestycje w najbardziej zaawansowane technologie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych będą wymagać mniejszej niż dotychczas pomocy publicznej ponad przychody z cen rynkowych.

Analiza obecnej sytuacji na europejskim rynku energii pozwala wysunąć wnioski, iż konieczne jest podejmowanie dalszych działań na poziomie unijnym, które przede wszystkim pomagałyby chronić UE przed zmiennością cen w poszczególnych państwach członkowskich. Istotne jest przy tym skupienie się na kosztach energii, a nie jej cenie jednostkowej, bowiem to dopiero łączny koszt ma znaczenie dla zrozumienia zagadnienia przystępności cenowej i to dzięki analizie kosztów możliwe jest położenie nacisku na kwestię zużycia.

Państwa członkowskie, zdaniem Komisji, mają w szczególności przeznaczać dochody z podatków na finansowanie ogólnych wydatków publicznych i inwestycji energetycznych służących przejściu na czystą energię oraz wspieranie gospodarstw domowych i przedsiębiorstw o niskich dochodach, które doświadczają nieuczciwej konkurencji międzynarodowej. Jednocześnie, równolegle do działań państw członkowskich, powinny zostać podejmowane działania na poziomie unijnym, które powinny stanowić przemyślaną i wieloletnią strategię inwestycyjną na rzecz energii.

Autor: Joanna Nowak, Wawrzynowicz i Wspólnicy sp. k.

World Energy Outlook 2018

Aktualności, Energetyka, , , Możliwość komentowania World Energy Outlook 2018 została wyłączona

13 listopada bieżącego roku został opublikowany World Energy Outlook (WEO) przygotowany przez Międzynarodową Agencję Energii (MAE) – długoterminowa analiza dotycząca sektora energii. Dokument zawiera prognozy aż do 2040 roku. Dokument dostępny jest na stronie internetowej International Energy Agency.

Autorzy zwracają uwagę na trzy filary systemu energii, jakimi są dostępność, pewność i zrównoważony rozwój. Poniżej streszczenie informacji z raportu:

  • Koszty PV i energii z wiatru nadal spadają, ale ceny ropy wzrosły powyżej 80 USD / baryłkę w 2018 r. po raz pierwszy od czterech lat. Zagrożenia dla dostaw ropy i gazu pozostają. Jedna ósma ludności świata nie ma dostępu do elektryczności i nowe wyzwania w tym względzie, od elastyczności systemu po bezpieczeństwo cybernetyczne, koncentrują się na sektorze energetycznym.
  • W 2017 roku emisja dwutlenku węgla wzrosła o 1,6 %, a wczesne dane sugerują stały wzrost w 2018 roku. Są to wyniki dalekie od celów klimatycznych.
  • Do 2040 roku globalne zapotrzebowanie na energię zwiększy się o ponad jedną czwartą. Wzrost byłby dwa razy większy, gdyby nie ciągłe ulepszenia w zakresie efektywności energetycznej.
  • Udział elektrowni jądrowych w produkcji energii, stanowiących drugie co do wielkości źródło elektryczności z węgla niskoemisyjnego, zaraz po energii wodnej, pozostaje na poziomie około 10%, ale układ ten zmienia się. Około dwie trzecie dzisiejszej floty nuklearnej w rozwiniętych gospodarkach ma ponad 30 lat. Decyzje o przedłużeniu lub wyłączeniu tej zdolności będą miały znaczący wpływ na energię bezpieczeństwo, inwestycje i emisje.
  • W 2030 r. gaz ziemny wyprzedzi węgiel, aby stać się drugim co do wielkości paliwem w globalnej energii.
  • W 2040 r. gaz ziemny i ropa naftowa będą nadal zaspokajać znaczną część światowego zapotrzebowania na energię.
  • Dzisiejsze projekty wydobywcze wydają się być dobrze dostosowane do zbliżającego się spadku popytu na paliwa kopalne, ale z drugiej strony mogą one doprowadzić do niedoboru podaży i dalszej eskalacji cen.

Autorzy skupiają się głównie na sektorze elektroenergetycznym, który przeżywa najbardziej dramatyczną transformację od czasu jego powstania ponad sto lat temu. W rozwiniętych gospodarkach wzrost popytu na energię elektryczną jest niewielki, ale wymóg inwestycji jest nadal ogromny. Standardy wydajności energetycznej odegrały kluczową rolę w powstrzymywaniu popytu: osiemnaście spośród trzydziestu członków MAE odnotowały spadek zużycia energii elektrycznej od 2010 r. Perspektywy rozwoju zależą od tego, jak szybko energia elektryczna może zyskać popularność w dostarczaniu ciepła dla domów, biur i fabryk oraz energii do transportu. Podwojenie zapotrzebowania na energię elektryczną w gospodarkach rozwijających się stawia czystszą, dostępną oraz w przystępnej cenie energię w centrum strategii rozwoju ekonomicznego oraz redukcji emisji.

Nowym hasłem dla systemów elektroenergetycznych jest elastyczność. Raport potwierdza korzystną pozycję fotowoltaiki wiatrowej w systemach o względnie niskich kosztach elastyczności. Nowa bateria słoneczna PV jest dobrze przygotowana, by prawie całkowicie wyeliminować nowy węgiel, choć według prognoz bez wdrożenia odpowiedniej polityki będzie zmagała się z hamowaniem istniejących instalacji termicznych. Odnawialne źródła energii i węgiel zamienią się miejscami: udział odnawialnych źródeł energii wzrośnie z 25% obecnie do około 40% w 2040 r.; węgiel kroczy przeciwną ścieżką. Skupienie się na elektryczności, źródłach odnawialnych i efektywności ma swoje źródło we wzroście zużycia węgla, jaki odnotowano w 2017 roku, po trwającym dwa lata spadku.

Silnie rośnie (z jednej czwartej dzisiaj do dwóch trzecich w 2040 r.) bezpośrednie wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych – bioenergia, ciepło słoneczne i geotermalne zapewniają ciepło i mobilność. Dostarczanie ciepła wzrasta z 10% obecnie do 25%, a w transporcie wzrasta z 3,5% dzisiaj do 19% (w tym zarówno bezpośrednie wykorzystanie, jak i pośrednie wykorzystanie, np. energia elektryczna oparta na źródłach odnawialnych).

Autor: Agata Szafrańska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy Sp.k.