Minister Klimatu i Środowiska

Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw

Aktualności, Klimat, , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Nowelizacja ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw została wyłączona

Na posiedzeniu, 8 lipca 2021 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw oraz niektórych innych ustaw. Jej celem jest dokonanie zmian w przepisach ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz. U. z 2021 r. poz. 133, 694 i 1093), przede wszystkim w zakresie Narodowego Celu Redukcyjnego (NCR) oraz objęcia Systemem monitorowania i kontrolowania jakości paliw wodoru wykorzystywanego do napędu pojazdów.

Zmiany wskazane powyżej, a także dodanie do zmienianej ustawy nowych regulacji, ma stanowić pełniejsze wdrożenie prawa unijnego, w szczególności:

  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/30/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. zmieniającej dyrektywę 98/70/WE odnoszącą się do specyfikacji benzyny i olejów napędowych oraz wprowadzającej mechanizm monitorowania i ograniczania emisji gazów cieplarnianych oraz zmieniającą dyrektywę Rady 1999/32/WE odnoszącą się do specyfikacji paliw wykorzystywanych przez statki żeglugi śródlądowej oraz uchylająca dyrektywę 93/12/EWG (Dz. Urz. UE L 140 z 05.06.2009 str. 88, z późn. zm.),
  • dyrektywy Rady (UE) 2015/652 z dnia 20 kwietnia 2015 r. ustanawiającej metody obliczania i wymogi w zakresie sprawozdawczości zgodnie z dyrektywą 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady odnoszącą się do jakości benzyny i olejów napędowych (Dz. Urz. UE L 107 z 25.04.2015, str. 26, z późn. zm.),
  • dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych (Dz. Urz. UE L 307 z 28.10.2014, str. 1, z późn. zm.).

Narodowy Cel Redukcyjny

Zgodnie z uzasadnieniem ustawy ma ona stanowić odpowiedź na postulaty podmiotów zobowiązanych do realizacji Narodowego Celu Redukcyjnego, kierowane do ministra właściwego ds. energii, zgodnie z którymi realizacja NCR w 2020 r. na wymaganym poziomie nie jest możliwa. Chodzi chociażby o zniesienie obowiązku wspólnej sprawozdawczości z realizacji NCR, wydłużenie terminu na składanie sprawozdań rocznych z realizacji NCR, doprecyzowanie przepisów dotyczących kar dla podmiotów wspólnie realizujących NCR.

W obowiązującym stanie prawnym NCR to minimalna wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, gazu skroplonego (LPG), sprężonego gazu ziemnego (CNG), skroplonego gazu ziemnego (LNG) lub oleju do silników statków żeglugi śródlądowej stosowanych w transporcie oraz energii elektrycznej stosowanej w pojazdach samochodowych, w przeliczeniu na jednostkę energii. Przepisy ustawy dodają do powyższej definicji minimalną wartość ograniczenia emisji gazów cieplarnianych w cyklu życia wodoru stosowanego w transporcie w przeliczeniu na jednostkę energii.

Nowelizacja wprowadza zmianę dotychczasowego sposobu określania wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej. Obecnie ma on wartość stałą. Nowela zakłada dodanie do zmienianej ustawy przepisu zobowiązującego ministra właściwego do spraw klimatu do określenia do 31 grudnia każdego roku wskaźnika emisji gazów cieplarnianych dla energii elektrycznej na następny rok kalendarzowy, uwzględniając dane zgromadzone przez Krajowy ośrodek bilansowania i zarządzania emisjami w Krajowej bazie o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji, jak również inne dostępne dane naukowe.

Istotną zmianą w omawianym zakresie jest także wprowadzenie możliwości realizacji NCR przy wykorzystaniu instrumentu w postaci opłaty zastępczej.

Wodór

Jednym z kluczowych elementów ustawy jest rozszerzenie dotychczasowej definicji paliwa o wodór, co w konsekwencji spowoduje, iż wszelkie zawarte w ustawie przepisy odnoszące się do paliw będą obejmować swym zakresem również wodór.

W nowelizacji zdefiniowano także pojęcie wodoru. Zgodnie z definicją wodór należy rozumieć jako wodór przeznaczony do napędu pojazdu wykorzystującego energię elektryczną wytworzoną z wodoru w zainstalowanych w nim ogniwach paliwowych.

Ustawodawca określił również obowiązki przedsiębiorcy wytwarzającego to paliwo, zobowiązując go m.in. do badania jakości wodoru w trakcie procesu jego wytwarzania, w sposób przepływowy (tj. bez potrzeby pobierania próbki wodoru i zatrzymywania procesu jego produkcji), co najmniej raz dziennie oraz dodatkowo co najmniej raz w miesiącu w akredytowanym laboratorium, przy czym laboratorium akredytowane nie musi spełniać wymogu niezależności od przedsiębiorcy.

Kolejny obowiązek przedsiębiorcy wytwarzającego wodór stanowić będzie posiadanie dokumentacji z obu ww. badań, na podstawie której przedsiębiorca wytwarzający wodór będzie zobowiązany do wystawienia certyfikatu jakości paliwa.

Nowelizacje przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Z wyjątkiem przepisów w niej wskazanych ustawa wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Konsultacje w sprawie planu rozwoju energetyki jądrowej

Aktualności, Atom, Energetyka, , , , , , , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Konsultacje w sprawie planu rozwoju energetyki jądrowej została wyłączona

Do 3 sierpnia 2021 r. potrwają konsultacje publiczne do projektu Strategii i polityki w zakresie rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej Rzeczypospolitej Polskiej. W projekcie określono główne cele i kierunki w obrębie zwiększenia bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Ponadto, opisano aktualny stan krajowej infrastruktury oraz zasady bezpieczeństwa, a także omówiono uwarunkowania prawne, stanowiące ramy projektowanych działań.

Cele i kierunki Strategii

Nadrzędnym celem Strategii jest zapewnienie ochrony ludzi i środowiska naturalnego przed szkodliwymi skutkami działania promieniowania jonizującego, jak również podniesienie poziomu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej RP. Główny cel dokumentu został uzupełniony o cztery poniższe cele szczegółowe:

  • rozwój krajowego systemu regulacyjnego w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
  • rozwój systemu monitoringu radiacyjnego kraju;
  • wzmocnienie krajowych kompetencji w obszarze bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
  • zwiększanie potencjału badawczego oraz świadomości społecznej w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Kierunki wskazane w projekcie dotyczą systemowych rozwiązań organizacyjnych, regulacyjnych, nadzorczych, kompetencyjnych oraz technologicznych, mających na celu spełnienie wysokich standardów bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Wśród kierunków opisanych w dokumencie zawarto m.in.:

  • wzmacnianie bezpieczeństwa obiektów jądrowych oraz składowisk odpadów promieniotwórczych;
  • zapewnienie bezpieczeństwa pracowników i osób z ogółu ludności narażonych na promieniowanie jonizujące;
  • rozwijanie systemu oceny sytuacji radiacyjnej kraju oraz usprawnianie reagowania na zdarzenia radiacyjne;
  • wzmacnianie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w wymiarze międzynarodowym;
  • rozwój kompetencji oraz kształcenie kadr w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej;
  • doskonalenie systemów koordynacji, nadzoru i kontroli regulacyjnej nad zastosowaniami promieniowania jonizującego;
  • działania badawcze na rzecz rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Uwarunkowania prawa międzynarodowego

Jednym z istotnych elementów projektu Strategii jest opis prawnych uwarunkowań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. W dokumencie, poza ustawodawstwem krajowym wskazano także na uwarunkowania wynikające z prawa międzynarodowego, jako na ramy prawne bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Krajowy system prawny w omawianym zakresie, w znacznej mierze ukształtował się pod wpływem członkostwa RP w Europejskiej Wspólnocie Energii Atomowej oraz w konsekwencji konieczności respektowania aktów stanowionych przez Wspólnotę. W projekcie Strategii, poza powyższym za zasadne uznano uwzględnienie również  zaleceń Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej oraz Stowarzyszenia Zachodnioeuropejskich Organów Nadzoru Instalacji Jądrowych (WENRA). Ponadto, w dokumencie wskazano jako istotne członkostwo Polski w Agencji Energii Jądrowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (NEA OECD), z uwagi, iż umożliwia ono korzystanie z praktyk innych państw o większym doświadczeniu w przedmiotowej dziedzinie.

Zgodnie z projektem, RP jest aktywnym uczestnikiem międzynarodowego systemu prawnego w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, zaangażowanym w jego powstawanie. Umowy międzynarodowe, o które system ten jest oparty, obejmują współpracę międzynarodową i wymianę informacji w przypadku awarii jądrowej lub zagrożenia radiologicznego, monitoringu radiacyjnego środowiska, bezpieczeństwa jądrowego obiektów jądrowych, bezpiecznego postępowania z wypalonym paliwem jądrowym i odpadami promieniotwórczymi, ochrony fizycznej materiałów jądrowych i obiektów jądrowych, zabezpieczeń materiałów jądrowych, kontroli technologii jądrowych, a także odpowiedzialności cywilnej za szkodę jądrową.

W kwestii uwarunkowań bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej wynikających z prawa międzynarodowego wskazano ponadto na dyrektywy przyjęte na podstawie Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Energii Atomowej (Traktatu Euratom) oraz rozporządzenia Wspólnot Europejskich.

Aktualny stan bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej

Zgodnie z projektem Strategii, opis aktualnego stanu bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w RP stanowi jeden z punktów wyjścia dla określenia kierunków działań, mających na celu rozwój bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej. Wśród opisywanych w dokumencie elementów, mających wpływ na stan bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej wskazano m.in.:

− wykorzystywaną obecnie krajową infrastrukturę jądrową oraz prowadzone na terytorium RP działalności związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące;

−  działania podmiotu prowadzącego działalność związaną z narażeniem na promieniowanie jonizujące, zapewniające wysoki poziom bezpieczeństwa, podejmowane w oparciu o wymagania regulacyjne adresowane do tego podmiotu;

− prace badawczo-rozwojowe w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej, a także prowadzona w odniesieniu do tych zagadnień działalność edukacyjna;

− współpracę międzynarodową w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej.

Projekt Strategii to pierwszy dokument tego rodzaju w Polsce, a opracowanie Strategii stanowi obowiązek Ministra właściwego do spraw klimatu, wynikający z ustawy Prawo Atomowe.

Autorka: Daria Pajdowska, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Zamiana gruntów leśnych dla celów inwestycyjnych – projekt nowej specustawy

Aktualności, Budownictwo, Energetyka, Środowisko, , , , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Zamiana gruntów leśnych dla celów inwestycyjnych – projekt nowej specustawy została wyłączona

We wtorek 13 lipca 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych ze specjalnym przeznaczeniem gruntów leśnych (UD243). Projektowana regulacja ma na celu wprowadzenie czasowej możliwości dokonania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe (Lasy Państwowe), położonych w Jaworznie i Stalowej Woli, oraz terenów Skarbu Państwa z nimi sąsiadujących, na inne lasy, grunty lub nieruchomości, na których można prowadzić gospodarkę leśną. Dodatkowo przewidziano możliwość dokonania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa sąsiadujących ze wspomnianymi nieruchomościami na lasy, grunty i inne nieruchomości, lecz tylko w ściśle określonych przypadkach. W tym miejscu należy wskazać, że obecnie zamiana lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasów Państwowych jest regulowana art. 38e ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach.

PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA

Fundamentalne znaczenie dla projektowanej regulacji ma art. 1 określający warunki dokonania wspomnianych zamian. Zgodnie z przywołanym przepisem nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Lasów Państwowych mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w przypadkach uzasadnionych potrzebami i celami:

I. polityki państwa związanej ze wspieraniem rozwoju i wdrażaniem projektów dotyczących energii, elektromobilności lub transportu, służących upowszechnianiu nowych technologii oraz poprawie jakości powietrza, albo

II. strategicznej produkcji dla obronności państwa, wysokich technologii elektronicznych i procesorów, elektromobilności, innowacyjnej technologii wodorowej, lotnictwa, motoryzacji oraz przemysłu tworzyw sztucznych.

W załączniku do projektu wymieniono 80 nieruchomości, których może dotyczyć zamiana.

Dodatkowo projekt przewiduje, że lasy, grunty i inne nieruchomości sąsiadujące z nieruchomościami, o których mowa wyżej, mogą być przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości zgodnie ze wskazanymi celami, jednak tylko w przypadku gdy jest to niezbędne do prawidłowej realizacji tych celów.

PRZEBIEG ZAMIANY OD STRONY PROCEDURALNEJ

Projekt wprowadza dwutorowe postępowanie w sprawie zamiany wspomnianych nieruchomości. Gdy sprawa ma dotyczyć nieruchomości Skarbu Państwa pozostających w zarządzie Lasów Państwowych (art. 1 ust. 1 projektowanej ustawy), zamiana ma być dokonywana przez Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska złożony w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki. Następować ma to przy uwzględnieniu kryterium wielkości powierzchni nieruchomości, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości (element niezmieniony w porównaniu z obowiązującymi przepisami), bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości.

Z kolei w przypadku lasów, gruntów i nieruchomości Skarbu Państwa sąsiadujących ze wskazanymi wyżej nieruchomościami, zamiana ma być dokonywana przez organ właściwy zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (starosta lub organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego) na wniosek ministra właściwego do spraw środowiska złożony w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw klimatu oraz ministrem właściwym do spraw gospodarki, przy uwzględnieniu kryterium wielkości powierzchni nieruchomości, po ich wycenie przez osoby posiadające uprawnienia z zakresu szacowania nieruchomości, bez obowiązku dokonywania dopłat w przypadku różnej wartości zamienianych nieruchomości.

Zamiana ma być dokonywana po uzyskaniu pozytywnej opinii komisji sejmowej właściwej do spraw leśnictwa i gospodarki leśnej, która ma miesiąc na jej przedstawienie. W razie niewydania opinii w terminie uważa się, że opinia jest pozytywna. Zamiana następuje w drodze umowy, która musi określać cel, na jaki zamiana jest dokonywana.

TRUDNOŚCI LOKALIZACYJNE

Autorzy projektu wskazują, że w obecnym stanie prawnym (przy uwzględnieniu całości uwarunkowań: powierzchniowych, przestrzennych, infrastrukturalnych, komunikacyjnych i środowiskowych, jakie niekiedy muszą zostać spełnione w celu ustalenia lokalizacji pod daną inwestycję) często zdarza się, że ustalenie lokalizacji „jest dość utrudnione lub wręcz niemożliwe”.

Projektowane rozwiązanie ma stanowić wsparcie w powyższym zakresie dla inwestycji zgodnych z potrzebami i celami polityki państwa, zwłaszcza inwestycji związanych z rozwojem i wdrażaniem projektów dotyczących energii, elektromobilności lub transportu, służących upowszechnianiu nowych technologii oraz poprawie jakości powietrza, a także z potrzebami i celami strategicznej produkcji dla obronności państwa, wysokich technologii elektronicznych i procesorów, elektromobilności, innowacyjnej technologii wodorowej, lotnictwa, motoryzacji oraz przemysłu tworzyw sztucznych.

To wsparcie jest jednak ograniczone w czasie. Jak wskazuje projektowany art. 7, zamiany mogą być dokonywane w okresie 2 lat od dnia wejścia w życie ustawy.

MECHANIZMY OGRANICZAJĄCE

Z uwagi na szczególny charakter gruntów mających podlegać zamianie, projektodawcy przewidzieli szereg mechanizmów mających na celu ograniczenie możliwości dokonywania zamiany lasów, gruntów i innych nieruchomości Skarbu Państwa w przypadkach konieczności zapewnienia lokalizacji dla określonych inwestycji.

Jednym z nich jest wspomniana czasowość obowiązywania przepisów stwarzających możliwość dokonywania takiej zamiany. O czym także była już mowa, przedmiotem zamiany na lasy, grunty i inne nieruchomości w celu lokalizacji inwestycji będą mogły być tylko i wyłącznie lasy, grunty i inne nieruchomości Skarbu Państwa pozostające w zarządzie Lasów Państwowych określone w załączniku do ustawy stanowiącym wykaz konkretnych działek ewidencyjnych. Dodatkowa weryfikacja zasadności planowanej zmiany ma być także zapewniona przez wspomniany udział komisji sejmowej. Jej partycypacja ma niebagatelne znaczenie dla pomyślności przedsięwzięcia zamiany, gdyż umowa dokonana bez uzyskania pozytywnej opinii będzie nieważna.

To jednak nie koniec ograniczeń. Z zakresu przedmiotowego ustawy mają zostać wyłączone tereny pozostające w zarządzie Lasów Państwowych objęte prawnym formami ochrony przyrody określone ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, tj. tereny, na których znajdują się parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe, obszary chronionego krajobrazu i obszary Natura 2000. Dalej, projekt ma wprowadzić zastrzeżenie, zgodnie z którym w wyniku zamiany podyktowanej potrzebami zapewnienia lokalizacji dla określonych inwestycji, Lasy Państwowe ma otrzymywać w zarząd jedynie lasy, grunty lub nieruchomości, na których możliwe jest prowadzenie gospodarki leśnej.

Wprowadzone mają zostać także ograniczenia o charakterze podmiotowym. Stroną umowy zamiany ma być jedynie:

  • państwowa osoba prawna w rozumieniu art. 3 ust. 1-3 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, lub
  • osoba prawna, w której Skarb Państwa posiada większość akcji w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zasadach zarządzania mieniem państwowym, lub
  • jednostka samorządu terytorialnego.

Warto także wspomnieć o mechanizmach zabezpieczających interesy Skarbu Państwa w przypadku gdyby dana inwestycja, pod lokalizację której dokonano zamiany gruntów, nie została zrealizowana. Jeżeli w terminie 10 lat od dnia dokonania zamiany nie zostanie zrealizowana inwestycja, na cele lokalizacji której została dokonana zamiana, Lasy Państwowe (albo podmiot wnioskujący o dokonanie zamiany nieruchomości sąsiadujących) będzie mogło żądać:

I. zwrotu nieruchomości będących przedmiotem zamiany od każdoczesnego ich właściciela, przy czym zwrot ma być dokonywany przez ponowną zamianę nieruchomości, albo

II. zapłaty przez podmiot, z którym zawarto umowę zamiany, określonej w tej umowie różnicy między wartością zamienianych nieruchomości, będących przedmiotem zamiany, jeżeli wartość nieruchomości będących przed zamianą własnością Skarbu Państwa była wyższa niż wartość nieruchomości, które Skarb Państwa otrzymał w wyniku zamiany.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Autor: Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Miejskie plany adaptacji do zmian klimatu oraz więcej zagadnień środowiskowych w polityce miejskiej – niedługo nowe przepisy

Aktualności, Klimat, Samorządy, Środowisko, , , , , , , , , , , Możliwość komentowania Miejskie plany adaptacji do zmian klimatu oraz więcej zagadnień środowiskowych w polityce miejskiej – niedługo nowe przepisy została wyłączona

W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia klimatycznego wymiaru polityki miejskiej (UD246) przygotowany przez Ministra Klimatu i Środowiska. Jego celem jest wprowadzenie rozwiązań służących wzmocnieniu klimatycznego wymiaru polityki miejskiej, w szczególności aspektów transformacji ekologicznej miast. Zakres projektowanego aktu jest wynikiem prac analitycznych Ministerstwa Klimatu i Środowiska, które zostały przeprowadzone m.in. w roku 2020 w ramach inicjatywy pn. „Miasto z Klimatem”.

Jednym z najważniejszych założeń projektu jest zobowiązanie miasta powyżej 20 000 mieszkańców do opracowania miejskich planów adaptacji do zmian klimatu (MPA). Jak wynika z wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów, wnioski i rekomendacje z opracowanych MPA będzie należało uwzględniać w sporządzanych strategiach rozwoju gmin, studiach uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin oraz miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Przedmiotem analizy MKiŚ było zidentyfikowanie funkcjonującego już dokumentu strategicznego opracowywanego przez gminy, który mógłby zostać uzupełniany o przedstawione kwestie. W kontekście proponowanej zmiany warto wspomnieć, że dotychczas miejskie plany adaptacji do zmian klimatu utworzyły samorządy, biorące udział w projekcie „Opracowanie planów adaptacji do zmian klimatu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców” (oraz Warszawa w ramach projektu ADAPTCITY). W latach 2017-2019 44 miasta w całej Polsce opracowały akty uwzględniające lokalne uwarunkowania i problemy miast, których następne wdrożenie ma poprawić bezpieczeństwo mieszkańców i zwiększyć ochronę przed szkodliwymi skutkami zmian klimatu.

Ponadto planowane jest wprowadzenie rozwiązań, które nakażą miastom powyżej 20 000 mieszkańców uwzględnienie w planowaniu przestrzennym, działań zmniejszających wrażliwość na zmiany klimatyczne. Ogólnym efektem wprowadzanych zmian, zdaniem projektodawców, będzie zmniejszenie wrażliwości oraz wzrost odporności miast, a także uniknięcie niekorzystnych skutków zmian klimatu, w tym możliwych strat. Na skutek wejścia w życie ustawy ma także nastąpić wzrost powierzchni obszarów zieleni, rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury i rozwiązań opartych na przyrodzie, które pełnią istotne funkcje adaptacyjne, ale także przyrodnicze, społeczne i gospodarcze, przyczyniając się do wzrostu komfortu życia ludzi. Efektem zmian będzie również przeciwdziałanie i zapobieganie zjawisku suszy oraz powodzi.

Klimat ma odgrywać większą rolę w ramach budżetów obywatelskich. Projektowana ustawa ma wprowadzić obowiązek przeznaczania co najmniej 30% środków zaplanowanych już ustawowo do wydatkowania w ramach budżetu obywatelskiego na ochronę środowiska miejskiego. Ma to dotyczyć jednak tylko gmin o statusie miasta na prawach powiatu, które są aktualnie zobowiązane do tworzenia budżetu obywatelskiego oraz do wydatkowania na ten cel co najmniej 0,5% wydatków gminy zawartych w ostatnim przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu. W wykazie wskazano także, że projekt „przewiduje rozwiązanie problemu zbyt małego zaangażowania mieszkańców w kwestie związane z ochroną środowiska miejskiego oraz niewystarczającej wysokości środków finansowych przeznaczanych na działania środowiskowe w miastach”.

Nowe obowiązki adaptacyjne mają zostać nałożone także na samorządy województw. Mają one zostać zobowiązane do „tworzenia warunków dla prowadzenia działań na rzecz adaptacji sektorów i obszarów wrażliwych na zmiany klimatu”. Twórcy projektu wskazują, ze jedynie poprzez jednoczesne zaangażowanie administracji rządowej i samorządowej wszystkich szczebli możliwe jest zapewnienie realizacji działań na rzecz wzmacniania polityki adaptacyjnej, zwłaszcza w sektorach i obszarach najwrażliwszych.

Projektodawcy zapowiadają także, że na skutek wejścia w życie projektowanej ustawy mają zostać doprecyzowane przepisy stawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko dotyczących zakresu i elementów niezbędnych dla przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko w obszarze dotyczącym analiz klimatycznych.

Przyjęcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wzmocnienia klimatycznego wymiaru polityki miejskiej planowane jest na IV kw.

Autor: Marcel Krzanowski, Kancelaria Wawrzynowicz & Wspólnicy sp. k.

Nowelizacja ustawy o OZE wkrótce w Sejmie

Aktualności, Energetyka, Klimat, Orzecznictwo, OZE, , , , Możliwość komentowania Nowelizacja ustawy o OZE wkrótce w Sejmie została wyłączona

Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez Ministra Klimatu i Środowiska. Do najważniejszych elementów nowelizacji należy zaliczyć:

  1. ograniczenie obowiązków koncesyjnych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w zakresie małych instalacji,
  2. potwierdzenie na poziomie ustawy dotychczasowej praktyki dotyczącej sposobu określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE oraz
  3. wydłużenie obowiązujących programów pomocy publicznej dla wytwórców energii z odnawialnych źródeł energii.

Niemniej nowelizacja zawiera jeszcze kilka innych ważnych zmian, które zostaną opisane w dalszej części artykułu.

W pierwszej kolejności, należy wskazać, że projektowana ustawa ma ograniczyć obowiązki koncesyjne dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą w oparciu o małe instalacje. Nastąpi to poprzez podniesienie progu łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej z 0,5 MW do 1 MW lub mocy osiągalnej cieplnej w skojarzeniu z 0,9 MW do 3 MW.

Drugim niezwykle ważnym zagadnieniem jest potwierdzenie na poziomie ustawy dotychczasowej praktyki Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki dotyczącej sposobu określania łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej instalacji OZE. Ma to jeszcze większe znaczenie w kontekście perspektywy zmiany kwalifikacji obowiązku – z koncesyjnego na rejestrowy – dla wytwórców energii ze źródeł odnawialnych w przypadku kilku tysięcy instalacji. Po wprowadzeniu zmian, przedsiębiorcy, którzy posiadają koncesję, a ich instalacje spełniają warunki określone dla małej instalacji, zostaną wpisani do rejestru wytwórców energii w małej instalacji.

Trzecia z najważniejszych zmian dotyczy systemów wsparcia. Obowiązujące programy pomocy publicznej dotyczące aukcji dla wytwórców energii z OZE zostaną przedłużone do 31 grudnia 2021 r. Te dotychczasowe kończą się bowiem 30 czerwca 2021 r. Natomiast systemy wsparcia związane ze sprzedażą energii elektrycznej po stałej cenie (tzw. system FiT) albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej (tzw. system FiP), zostaną przedłużone do 30 czerwca 2024 r. Ponadto, po notyfikacji pomocy publicznej w Komisji Europejskiej, wytwórcy będą mogli ubiegać się o wsparcie do końca 2027 r. Skutkiem notyfikacji będzie także przedłużenie do 30 czerwca 2047 r. maksymalnego okresu otrzymywania wsparcia dla instalacji, w szczególności dotyczącego:

  • obowiązku zakupu niewykorzystanej energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach tzw. systemów FIT oraz FIP;
  • obowiązku zakupu energii elektrycznej po stałej cenie albo prawa do dopłaty do ceny rynkowej energii elektrycznej w ramach systemu aukcyjnego.

Nowelizacja wprowadza możliwość uzyskania pomocy operacyjnej na dodatkowe 2 lata – wyłącznie w systemach FIT oraz FIP dla instalacji małej energetyki wodnej (MEW) i instalacji biogazowych o mocy nieprzekraczającej 1 MW, które korzystały z systemu zielonych certyfikatów przez minimum 5 lat. W rezultacie, z systemu wsparcia umożliwiającego pomoc operacyjną do 17 lat, skorzysta ponad 400 elektrowni wodnych oraz ok. 80 instalacji produkujących tzw. biogaz składowiskowy (BGS) i innych biogazowni, o mocy zainstalowanej do 1 MW. Chodzi o instalacje, dla których upłynął lub w bieżącym roku i w kolejnych latach upływa – 15-letni okres wsparcia.

Niemniej ważnym zagadnieniem jest określenie długoterminowego harmonogramu udzielania wytwórcom OZE wsparcia obejmującego jako punkt odniesienia cztery kolejne lata. Cel ten zostanie osiągnięty przez wprowadzenie delegacji ustawowej do wydania rozporządzenia określającego ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, które mogą zostać sprzedane w drodze aukcji w latach kalendarzowych 2022–2026. Ilość i wartość nie będą mogły zostać zmniejszone. Powyższe tworzy przewidywalne ramy rozwoju sektora OZE w następnych latach w ramach wydłużenia okresu obowiązywania systemu aukcyjnego dla wytwórców energii z OZE i ma na celu zapewnienia stabilnej perspektywy inwestycyjnej.

Istotna zmiana dotyczy także lokalizacji urządzeń wytwarzających energię z OZE. Przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym w obecnym brzmieniu wskazują, że jeżeli na obszarze gminy przewiduje się wyznaczenie obszarów, na których rozmieszczone będą urządzenia wytwarzające energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW, a także ich stref ochronnych związanych z ograniczeniami w zabudowie oraz zagospodarowaniu i użytkowaniu terenu, ich rozmieszczenie należy ustalić w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Według przedstawicieli branży OZE oraz partnerów społecznych zainteresowanych partycypacją w przedmiotowym sektorze uniemożliwiało to posadowienie urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW bez odpowiedniego uwzględnienia w studium, a co za tym idzie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Nowelizacja spowoduje podniesienie przedmiotowej granicy 100 kW do 500 kW dla urządzeń wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy zainstalowanej większej, z wyłączeniem:

  • wolnostojących urządzeń fotowoltaicznych, o mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1000 kW zlokalizowanych na gruntach rolnych stanowiących użytki rolne klasy V i VI, VIz i nieużytkach, gdzie wartość ta wyniesie 1000 kW oraz
  • urządzeń fotowoltaicznych innych niż wolnostojące (do których zaliczają się między innymi najpopularniejsze urządzenia nadachowe, ale również droższe i bardziej zaawansowane technologicznie urządzenia fotowoltaiczne zintegrowane z budynkiem).

Twórcy projektu wskazują, że zmiany dotkną także procedury wydzierżawiania gruntów przez Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa. Następować ma to w drodze bezprzetargowej. Dzięki temu spółki kapitałowe działające w sektorach energii elektrycznej, ropy naftowej oraz paliw gazowych – nadzorowane przez ministra do spraw aktywów państwowych i prowadzące inwestycje OZE – będą mogły szybciej realizować wyznaczony cel zwiększenia produkcji energii odnawialnej. Z kolei KOWR zapewni sobie możliwość realizacji ustawowych zadań dotyczących wsparcia działań na rzecz odnawialnych źródeł energii, a dochód pozyskany z dzierżawy pozwoli na skuteczną i efektywną realizację pozostałych zadań.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach.

Autor: Marcel Krzanowski